Elekronika va sxemalar

O`ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT
TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIALARINI
RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI
MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT
AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI
QARSHI FILIALI
TT va KT FAKULTETI
TT 13-22S GURUH TALABASINING


ELEKRONIKA VA SXEMALAR
FANIDAN


2-Mustaqil ish


Bajardi: Qurbonturdiyeva Zuxra
Qabul qildi : Rustamova.M
QARSHI-2023
Mavzu. Elektr zanjirlarni hisoblash usullari.


Reja:
1. Ikki tugun usuli.
2. Kirxgof qonunlarini qo‘llash usuli.
3. Kontur toklari usuli.
4. Ustlash usuli.
5. Ekvivalent generator usuli.

Ikki tugun usuli

Bir nechta manbali murakkab elektr zanjirlarini tahlil qilish va hicoblash uchun Kirxgofning ikkala qonuni va Om qonuniga asoslangan, bir nechta usullar ishlab chiqilgan.
1. Ikki tugun usuli.
2. Kirxgof qonunlarini qo‘llash usuli.
3. Kontur toklari usuli.
4. Ustlash usuli.
5. Ekvivalent generator usuli va boshqalar.

6.1 – rasm

Zanjirni ikki tugun usuli bilan hisoblash, berilgan zanjirning barcha tarmoqlari (aktiv yoki passiv) o‘zaro parallel bo‘lib, ikki tugun oralig‘ida joylashgan holatlar uchun qo‘llaniladi. Bu usulni 3.1-rasmda berilgan zanjir misolida ko‘ramiz. Bu usulga binoan avval A va B tugunlari orasidagi kuchlanish aniqlanadi. Kuchlanishning shartli musbat yo‘nalishi A dan B ga deb qabul qilinganda Kirxgofning birinchi qonuniga binoan:

. (6.1)
Om qonuniga muvofiq har bir tarmoq toki:

(6.2)

(6.2) ni (6.1) munosabatga qo‘yib, ba’zi bir o‘zgartirishlardan so‘ng quyidagi ifoda hosil qilinadi:

,
yoki
. (6.3)
U_AB ning qiymatini aniqlab, (6.2) munosabatga qo‘yamiz va tarmoqlar bo‘ylab o‘tayotgan tokning qiymatini hisoblab topamiz.