«электр энергетика» ва 5140900 – Касб таълими йўналиши 5520200

РТ – 80 РЕЛЕСИ ҲАҚИДА ТЕХНИК МАЪЛУМОТЛАР

1. 
   Чўлғамнинг номинал токи 5А ва 10А
   
2. 
   Индукцион элементнинг ишлаш токи уставкалари:
   

2; 2.5; 3; 3.5; 4; 5; 6; 7; 8; 9; 10А
3. Ишлаш вақти уставкалари: 1, 2, 3, 4 сек.
4. Токли кесимнинг карралик уставкалари: 2; 4; 6; 8

5. 
   Дискнинг айланиши индукцион элемент ишлаш токини 30% га тўғри келади.
   
6. 
   Индукцион элементнинг ишлаш токидаги хатолик 5% дан ошмайди.
   
7. 
   Токли кесимнинг токидаги хатолик 30% дан кўп эмас.
   
8. 
   Индукцион элементнинг қайтиш коэффициенти 0.8 дан кам эмас.
   
9. 
   Уставка токидаги истеъмол қилинадиган қувват 10 ВА дан кўп эмас.
   

ИШ ДАСТУРИ

1. 
   Реленинг тузилиши билан танишиб чиқинг, магнит системасига, индукцион ва вақтни ўзгартириш усулларига эътибор беринг, паспортида кўрсатилган маълумотларни ёзиб олинг.
   
2. 
   Индукцион элементдаги ҳар бир уставка учун иш токи ва қайтиш токини, қайтиш коэффициентини аниқланг.
   
3. 
   Электромагнит қисм учун шкаладаги бир неча уставкада иш токини аниқланг.
   
4. 
   Реле ишлаш вақтини токнинг карралигига боғлиқлик графигини тузинг.
   
5. 
   Шу графикни токли кесим ишламай турган ҳол учун тузинг.
   

2-расм. РТ-80 релесини синаш схемаси.


ИШ ТАРТИБИ

1. 
   Синаш схемаси билан танишиб чиқинг
   
2. 
   2TR автотрансформаторини нол холатига чиқаринг.
   

1. 
   S тумблерни паст томонга ўрнатинг.
   
2. 
   SAI калитни ўрта холатга ўрнатинг.
   
3. 
   Индукцион элемент ишлаш токи шкаладаги хар бир уставкада аниқлансин. Бунинг учун штепселни узиб – улаганда индукцион элементнинг энг кичик уставка токи ўрнатилади.
   

1. 
   Магнит ўзак билан якор орасида максимал бўшлиқ ҳосил қиладиган токли кесимни холатини бошқарувчи винт ёрдамида ўрнатинг.
   
2. 
   SAI узиб – улагични “I” холатига ўтказинг. SF автомат ёрдамида стендни манбага уланг.
   
3. 
   2TR автотрансформатор ёрдамида токни секин – аста диск рамка билан соат стрелкаси бўйича айланиб, червяк тишли сегмент билан боғлангунча кўтаринг. Бу ток индукцион элементни ишлаш токи хисобланади. Натижаларни 1 – жадвалга ёзиб боринг.
   

1-жадвал

I уст , (А)
I ИШ, (А)	1 ўлч
	2 ўлч
	3 ўлч
	ўртача
ΔIИШ, (А)
I Š, (А)	1 ўлч
	2 ўлч
	3 ўлч
	ўртача
КК

4. 
   Қайтиш токи I_қ ли аниқлаш учун аввал реледаги токни I_иш дан бироз кўпайтириб, кейин аста- секин камайтириш керак. Диск рамка билан соат стрелкасига нисбатан тескари томонга айланиб, червяк сегментдан ажралгандаги ток қайтиш токи бўлади.
   
5. 
   Тажрибани уч марта қайтаринг, релени ўчириб узиб – улагич SAI ни ўрта холатга келтириш керак. Сўнгра кейинги уставка ўрнатилади.
   
6. 
   Тажриба натижасида ишлаш токнинг нисбий хатолигини
   

ва қайтиш коэффициентини аниқланг

7. 
   SF автомат ёрдамида стендни ўчиринг.
   

1. 
   Токли кесимнинг иш токини аниқланг. Бунинг учун индукцион элементда вақт бўйича энг катта вақт ўрнатинг, уставка токини қийматини ўқитувчи белгилайди.
   
2. 
   Бошқарувчи винт ёрдамида кесим карралигини энг паст қиймати ўрнатилади. Карралик қуйидагича ҳисобланади: ; яъни реледаги токнинг уставка токига нисбати.
   
3. 
   SF автомат билан стендга кучланиш беринг, SAI узиб-улагични “I” ҳолатига ўрнатинг. 2ТR автотрансформатор ёрдамида токни секин-аста кесим ишлаш токигача кўтаринг, вақт индукцион элементининг ишлаш вақтидан ошмаслиги керак.
   
4. 
   Синовни 3 мартта қайтариб токли кесим ишлаш токини 2- жадвалга ёзиб қўйинг.
   

2-жадвал

Индукцион элементлари. уставка токи IИШ=		Токли кесимнинг карралиги
I ИШ. кес., (А)	1 ўлч.
	2 ўлч.
	3 ўлч.
	ўртача.

5. 
   Кесим ишлаш токини бир неча карралик уставкаларда аниқланг.
   
6. 
   Бошқарувчи винт ёрдамида кесимни ќаракатдан чиқаринг. SAIни ўрта ҳолатга келтиринг.
   

1. 
   Вақт-ток характеристикасини тузинг. Релега унинг I _иш дан каттароқ ток берилган вақтдан бошлаб, то унинг контактлари қўшилгунга кетган вақт унинг ишлаш вақти дейилади.
   

Бу синовни бажариш учун ўқитувчи томонидан индукцион элементнинг ток ва вақт бўйича уставкалари берилади ва бу катталиклар реледа ўрнатилади.

2. 
   SAI ни “I” ҳолатига қўйинг, релега 2ТR ёрдамида ток беринг, ток I_p = 1,1 I_y га тенг бўлсин. Катталиклар 3-жадвалга ёзилсин.
   
3. 
   SAI ни ўрта ҳолатга келтириб, S тумблерни ёқинг, SAI ни “I” ҳолатига келтиринг.
   
4. 
   Электросекундомер тўхтаганда SAI ни ўрта ҳолатга келтириб, вақтни ёзиб олинг.
   

Кнопка ёрдамида секундомерни “ 0 ” га келтиринг.
Тажрибани уч мартта қайтаринг.
Секундомерни тумблер ёрдамида ўчиринг.

5. 
   5.2-5.4 пунктдаги тажрибаларни токнинг K=1,5; 2; 3; 6 га тенг карраликларида қайтаринг. Натижаларни 3- жадвалга ёзиб қўйинг.