Мавзу: Чўзилиш ва сиқилишга ишлаётган оддий конструкция элементларини мустаҳкамликка ва бикрликка ҳисоби. Машғулот мақсади

3-амалий машғулот.
Мавзу: Чўзилиш ва сиқилишга ишлаётган оддий конструкция элементларини мустаҳкамликка ва бикрликка ҳисоби.
Машғулот мақсади: Талабаларга чўзилиш ва сиқилишга ишлаётган оддий конструкция элементларини мустаҳкамликка ва бикрликка ҳисоби тўғрисида умумий тушунча бериш.


3.1-масала. Узунликлари , , ва кўндаланг кесимларининг юзалари ва га тенг поғоналардан ясалган стерженни қуйи ва юқори чегаралари қўзғалмас қилиб маҳкамланган. Стерженга ва ташқи кучлар қўйилган. Кўндаланг кесимлардаги бўйлама куч, нормал кучланиш ва кўиш эпюраларини қуринг ( .
Берилган: 3.1 – шакл; F = 20 cм²; a = 1.0 м; b = 0.5 м; c = 2.0 м;
; P ₁= Н.
Ечиш.
1) Масала бир марта статик аниқмас, чунки ҳамма актив ва реактив кучлар стерженнинг марказий ўқи бўйлаб таъсир этади. Шунинг учун статиканинг битта мувозанат тенгламасига қўшимча кўчиш тенгламаси тузиш зарур. Бунинг учун аввалқуйидаги усул бўйича ҳисоб схемаси тузамиз:

- стержен қуйи чегарасидаги қўзғалмас боғланиш олиб ташланади;
- олиб ташланган боғланишнинг таъсири номаълум реактив куч билан алмаштирилади, натижада 3.2 – шакл ҳосил бўлади.
2) Статиканинг мувозанат тенгламасини тузамиз
, . (а)
Ҳосил бўлган тенгламада R_A ва R_D реактив кучлари номаълум.
3) Кесимлардаги бўйлама куч, нормал кучланиш ва абсолют узайишларнинг ифодаларини ёзамиз:
- CD поғонада
N_CD = R_D, , ; (б)

• 
  BC поғонада
  

1

N_BC = P₂  R_D, , ; (в)
- AB поғонада





N_AB =  P₁  P₂  R_D, ,
. (г)
4) Стерженнинг A, B, C, D кесимлари кўчишлари қуйидагича ифодаланади:
- A кесим маµкамланган бўлгани
учун унинг кўчиши нолга тенг, яъни:
_A = 0 бўлади;
- В кесимнинг кўчиши
;
- С кесимнинг кўчиши
;
- D кесимнинг кўчиши


. (д)
Ҳосил бўлган (д) ифода стерженни D кесимнинг кўчиши ифодасидир. Масаланинг шартига кўра D кесим қўзғалмас қилиб маҳкамланган, яъни бу кесимнинг кўчиши нолга тенг

Охирги тенгламани қуйидагича ёзамиз



ёки
.
Демак
.


5) Текшириш. Агар юқоридаги амалларнинг ҳаммаси тўғри бажарилса бўлади.


Жавоб: .