Elektr energiya nazorati va hisobining avtomatlashtirilgan tizimlari fanidan

O’zgaruvchan operativ tokli MTH.

Bu turdagi himoyalar asosan uch xil sxemadan iborat:

1) Ximoya ishlaganda o’chiruvchi elektromagnitni shuntdan ozod qiluvchi prinsipli;

2) Ta’minlovchi bloklardan ishlovchi;

3) Zaryadlangan kondensatorlardan ta’minlanuvchi.

Birinchi sxema haqida avval aytib o’tilganidek, normal holatda o’chiruvchi elektromagnit zanjirida tok yo’q, chunki tok relesining kontakti KA o’chiruvchi elektromagnit YAT ni shuntlaydi. Himoya ishlab, KA ning kontaklari ochiladi, YAT TA ga ulanib qoladi. Natijada Q zanjirni uzadi. Bunday sxemalar o’chiruvchi elektromagniti kam quvvatli bo’lgan o’chirgichlarda keng qo’llaniladi.

Ikkinchi sxemada asosiy relelar TT dan ta’minlanadi, o’chiruvchi elektromagnit to’g’rilangan tokka ulanadi.

• Birlamchi releli MTH.
• Kuchlanishi 6-10 kV li tarmoqlarda birlamchi releli MTH sxemalari qo’llaniladi.
• Birlamchi relelar o’chirgichning yuritmasiga joylashtiriladi. Bu sxemalar shuning uchun sodda va arzon hisoblanadi. Bir tomondan ta’minlanadigan sxemalarda yuqori tanlovchanlikka erishish mumkin. Manba yaqinida sabr vaqti kattalashgani uchun ko’p shaxobchalik tarmoqlarda sezgirlik etarli darajada emas.