Elektr motorlar izolatsiyasining qoldiq resursini aniqlash

5. Asinrxon elektr mashina misolida eksperimental ma’lumotlar
Biz 1,5 kVt quvvatga ega 4A seriyali asinxron elektr mashinalarning issiqlik ta’sirida eskirish paytida vaqt funktsiyasida har xil turdagi izolyatsiyaning elastik moduli E bo‘yicha eksperimental ma'lumotlarni oldik (3-rasm). Sinovlar asinxron elektr mashinalarning (izolyatsi sinovi) nosozlik kuzatilganga qadar o‘tkazildi.
6. Amaliy natijalar va xulosalar
Asinxron elektr mashinalarning qoldiq resursini aniqlash izolyatsiyaning issiqlik ta’sirida eskirishi jarayoni 4-rasm, bu 3-rasmdan E qiymatini E_norm bilan almashtirishni hisobga olgan holda olingan.
Ish rejimlari: 1-egri 90 °C haroratda, 2 − 75 °C haroratda, 3 − 50 °C haroratda olingan; E_normx – asinxron elektr mashinaning stator chulg‘amidagi izolyatsiya materialining elastik modulining joriy normallashtirilgan qiymati.
Shunday qilib, ni turli xil ish rejimlarida izolyatsiya holatiga ko‘ra asinxron elektr mashinaning ishlash vaqtining taxminiy hisob – kitoblari va rasmda 1, 2, 3 rejimlarida asinxron elektr mashinaning ishlash vaqtining taxminiy hisob-kitoblari sifatida deb hisoblash mumkin.

4-rasm. Izolyatsiyaning eskirish jarayonida asinxron elektr mashinaning stator chulg‘amidagi izolyatsiya materialining normallashtirilgan elastik modulini o‘zgartirish orqali asinxron elektr mashinaning qoldiq resursini aniqlash
Shunday qilib, usulning operatsion bajarilishi quyidagicha kamayadi. Sinusoidal elektr tebranishlari hosil bo‘ladi, sinusoidal elektr tebranishlarining chastotasi 5-10 kHz ga teng tanlanadi, elektr tebranishlarini kuchaytiradi, ularni asinxron elektr mashina statorining chulg‘amiga qo‘llab, shunda asinxron elektr mashina statorining chulg‘amida 1 A amplitudali sinusoidal tok oqib o‘tadi, asinxron elektr mashina stator korpusining yuzasidan akustik tebranishlarni qabul qilib, ularni elektr tebranishlariga aylantiradi, kuchaytirib, ularni hosil bo‘lgan elektr tebranishlari bilan taqqoslab, asinxron elektr mashina izolyatsiyasidagi akustik tebranishlarning susayish koeffitsientini aniqlab, a (1) elastiklik moduli bo‘yicha hisoblanadi E, grafik bo‘yicha aniqlanadi (4-rasm) ma'lum bir rejim uchun yon elastiklik modulining nominal qiymati, (5) ma'lum bir rejim uchun E_norm elastiklik modulining normallashtirilgan qiymati bilan belgilanadi, asinxron elektr mashinaning ishlash shartlari va (4-rasm) rasm bo‘yicha aniqlanadi 1, 2 yoki 3 egri chiziq bo‘yicha, turli xil ish rejimlarida izolyatsiya holatiga ko‘ra asinxron elektr mashinaning ishlash vaqtining prognoz baholari aniqlanadi, qoldiq resursni topib, ma’lum ish sharoitida asinxron elektr mashina nisbati bo‘yicha ishlaydi (6-8)
Shunday qilib, E ko‘rsatkichini elektr mashinalarining izolyatsiya holatining qo‘shimcha diagnostik parametri sifatida ishlatilishi mumkin.
Ishlab chiqilgan texnik vositalarni qo‘llash sohasi elektr mashinalarining izolyatsiya sifatini baholash, izolyatsiyaning holatini bashorat qilish, uning fizik-mexanik parametrlarini o‘lchash imkonini beradi.