Elektr signali generatorlari

1.8.1-rasm O’z-o’zidan uyg’onuvchi generatorning blok sxemasi.
Shunga ko’ra (1.8.0) ifoda genera­siya shartlari deb ataladi. Uning birnnchi ifodasi fazalar balansa yoki fazalar sharti deb, ikkinchisi esa, amplitudalar balansa yoki amplitudalar uiapru deb ataladi.
Fazalar sharti teskari bog’lanish zanjirining U_t chiqish kuchlanishi U_c kirish signalining o’rnini bosa olishini ifodalasa, amplitudalar sharti bu kuchla- nishning tebranishii tutib turish uchun yetarliligini ifodalaydi (1.8.1 -rasm).
K, β, φ_k va φ_β kattaliklar chastotaga bog’liq miq- dorlardir. Shuning uchun generasiya shartlari yo yakka chastota uchun, yoki bir vaqtda bir necha chastota (chastota spektri) uchun bajarilishi mumkin. Agar ular yakka chastota uchun bajarilsa, generator sinusoidal (kosinusoidal) tebranishlar hosil qiladi va garmonik tebranishlar generatori bo’ladi. Agar generasiya shartlari chastotalar spektri uchun bajarilsa, garmonik bo’lmagan tebranishlar hosil bo’ladi va generator relaksasion tebranish generatori bo’ladi.
Shuni aytish kerakki, generasiya shartlari teb­ranish hosil bo’lishining zarur shartidir. Lekin hosil bo’ladigan tebranishlarning stasionar amplitudasi va tebranish shaklini baholash uchun yetarli emas.
Amaliy jihatdan amplitudalar sharti birdan kat- taroq qilib olinadi (Kβ≥1)-Bu hosil qilinadigan tebranishlar amplitudasining o’sishini ta’minlashi kerak. Lekin generator kuchaytiruvchi elementining xarakteristikasi egri chiziqli bo’lgani uchun uning cheksiz o’sishiga yo’l qo’ymaydi, ya’ni amplitudaning o’sishini chegaralaydi.
LC - generator yuqori chastotali generator bo’lib, musbat teskari bog’lanishli rezonans kuchaytirgichdan iborat. Uning tuzilish sxemalari xilma-xil bo’ladi va turli belgilar asosida bir-biridan farqlanadi. Masalan, teskari bog’lanish zanjirining ulanish usu- liga qarab generatorlar sig’im, induktiv va koninduk- tiv bog’lanishli generatorlarga ajratiladi. Manba- ning nagruzka konturi bilan bog’lanishiga qarab generator sxemasi ketma-ket va parallel manbali deb ataladi. Ketma-ket manbali sxemada kollektor yoki stok tokining o’zgarmas tashkil etuvchisi nagruzka kon- turidan o’tsa, parallel sxema bundan mustasno bo’ladi. Ukda o’zgarmas va o’zgaruvchan tashkil etuvchilar bir- biridan ajratilgan bo’ladi.
1.8.2.-rasmda LC — generatorning soddalashtirilgan prinsipial sxemasi ko’rsatilgan.