Elektr xavsizligi Yong`in xavsizlik qoidalari

Elektr tokidan saqlanish
AT korxonalarining barcha sexlari xavfliligi yuqori boʻlgan yoki oʻta xavfli xonalarga mansubdir, chunki bunda qoʻllaniladigan elektr uskunalarining, yoritgichlarning, signal beruvchi uskunalarning qismlari yuqori harorat, yuqori namlik sharoitlarida ishlaydi. Buning natijasida simlarning ixotasi buziladi, qarshiligi kamayadi, qobiqlariga tok oʻtish xavfi ortadi va provard natijada mashinalarni boshqaruvchi va sexdagi boshqa ishchilarning shikastlanish ehtimoli ortadi. Tokdan saqlanish uchun uskunalarning tok yuruvchi qismlariga yaqin kelmasligi, qoʻl tegizmasligi, behosdan tegib ketmasligi kerak. Qobiq va boshqa metall qismlarda tok paydo boʻlganda, xavfni oldini ola bilishi, past kuchlanishda ishlashi, ikki qayta ixotalash, yerga ulash, nol simiga ulash, himoyalovchi oʻchirib qoʻygichlarni qoʻllash bilan erishiladi. Elektr uskunalarining tok yuruvchi qismlariga behosdan tegib ketmaslik uchun ularni ixotalash, qoʻl yetmaydigan balandlikka oʻrnatish, toʻsiqlar bilan ta’minlash va boshqa tadbirlarni qoʻllash kerakdir. Bundan tashqari oʻta xavfli 102 sharoitlarda, metall idishlarning ichida ishlayotganda, tok oʻtkazuvchi polda oʻtirib yoki yotib ishlayotganda qoʻl asboblari uchun past kuchlanish – 12 V qabul qilinadi.


1-rasm. Yong’in xavfsizlik

2. 
   Yong`in xavsizlik qoidalari
   

Muassasa yoki korxonada yong‘in xavfsizligi yo‘riqnomasini o‘rnatish kerak uchun yagona talablar:

• 
  ob'ekt hududini saqlash;
  
• 
  turli maqsadlar uchun binolar, inshootlar, binolarni saqlash;
  
• 
  qo‘riqlash ob'ekti hududiga kelgan ishchilar va odamlarning xulq-atvor normalari.
  

Tashkilotda yong‘in xavfsizligi bo‘yicha ko‘rsatmalarni ishlab chiqish, haqida savollar berish kerak:

• 
  turli kasbdagi ishchilar va funktsional vazifalar ob'ektlar, materiallar, xom ashyo yong‘in sodir bo‘lganda bajarilishi kerak;
  
• 
  binolarda bir vaqtning o‘zida saqlashga ruxsat berilgan tayyor mahsulotlar, xom ashyo, materiallarning miqdori va texnik xususiyatlari;
  
• 
  "chekish xonalari"ning miqdori, joylashishi, jihozlanishi;
  
• 
  bir vaqtning o‘zida qo‘riqlash ob’ekti ichida qolishga ruxsat berilgan odamlarning maksimal soni;
  
• 
  bajarishda sanoat xavfsizligining standart darajasini saqlab qolish uchun zarur bo‘lgan chora-tadbirlar har xil turlari yong‘in xavfi yuqori bo‘lgan ishlar (masalan, yong‘in), uskunalarning ishlashi, texnologik jarayonlar;
  
• 
  yonishi yoki portlashi mumkin bo‘lgan moddalarni saqlash va tashishni tashkil etish;
  
• 
  ko‘rsatkichlari yong‘in, portlash ehtimoli yuqoriligini va ushbu ko‘rsatkichlarning normal qiymatlari chegaralarini ko‘rsatadigan asboblar ro‘yxati;
  
• 
  evakuatsiya yo‘llarini, chiqish yo‘llarini tashkil etish va saqlash;
  
• 
  mehnat operatsiyalari tugagandan so‘ng binolarning holatini tekshirish va qulflash;
  
• 
  ishchilardan kombinezonlarni qabul qilish, uni yonuvchi moddalar bilan ifloslanishdan tozalash va yonuvchan moddalar, saqlash va utilizatsiya qilish;
  
• 
  ishlab chiqarish chiqindilarini yoqishga qodir bo‘lgan changni tozalashning ketma-ketligi va chastotasi (nafaqat elektr inshootlarida, balki himoya ob'ekti ichida joylashgan barcha narsalarda);
  
• 
  transport o‘tish joylari, o‘tish yo‘llari, ularni saqlash va ishlatish tartibi;
  
• 
  ochiq olovdan foydalanish uchun mo‘ljallangan joylarning joylashishi va jihozlanishiga qo‘yiladigan talablar, ular ichida qo‘llaniladigan xavfsizlik choralari.
  

Korxonada yong‘in xavfsizligi bo‘yicha bunday yo‘riqnomalar u bo‘lingan himoya ob'ektlari kabi ishlab chiqilishi kerak. Agar butun korxona himoya ob'ekti sifatida ko‘rsatilgan bo‘lsa, unda hujjat bitta bo‘ladi. Bu ob'ekt tarkibiga kiruvchi har bir bino, xona uchun xavfsizlik choralarini ko‘radi. Agar alohida binolar, binolar, inshootlar himoya ob'ektlari sifatida ko‘rsatilgan bo‘lsa, ularning har biri uchun alohida ko‘rsatma tuzilishi kerak. Ular, shuningdek, omborlar uchun ham tuzilgan sanoat binolari yong‘in yoki portlash ehtimoli yuqori bo‘lgan, A, B, C1 toifalarida tasniflangan.
2019 yilda kuchga kirgan yong‘in xavfsizligi yo‘riqnomalarining matnlariga ishchilarga bepul kirishni ta’minlash kerak. Ularni smenali yig‘ilish xonalariga joylashtirish, devorlarga osib qo‘yish va kompaniya serverlaridan bepul yuklab olish imkoniyatini berish kerak.

2-rasm. Yong’in xavfsizlik qoidalari ketma-ketligi.

2.