Elektr yuritma orqali texnologik jarayonlarni avtomatlashtirish Reja; Umumiy tushunchalar

Elektr yuritmaning avtomatik boshqarish sxemalarida qo‘llanadigan blokirovka bog‘lanishlari
Mexanizmning turli ish rejimlarini yoki kompleks avtomat­ lashtirish sistemalaridagi elementlar harakati tartibini o'zaro bog'- lashda blokirovka bog'lanishlaridan keng foydalaniladi.
7.4- a rasmda elektr motorini uzoq va qisqa muddath (sozlash) rejimida boshqarish uchun qo'llaniladigan blokirovka bog'lanishh sxemasi ko'rsatilgan. Bunda uzoq muddath ish rejimini ohsh uchun S2 tugmasini bosish kifoya. Ammo, ko'pincha, uzoq mud­ dath rejim oldidan ish mashinasin ayrim elementlari past chastota­ larda ulaming boshlang'ich holatlariga keltirihshi, ya’ni sozlanishi lozim. Buning uchun sozlash tugmasi KS ni qisqa vaqt yoki dam- badam bosib, motor impulsli rejimda va, demak, past (sozlash) chastotada ishlatiladi. Bunda sozlash tugmasi bosib turilgan payt- dagina, motor ishlaydi.
7.4- b rasmda elektr motorlarining o'zaro blokirovka bog'la­ nishh boshqarish sxemasi ko'rsatilgan, Bunda ikkinchi motomi ishga tushirish uchun birinchi motor ishlab turishi shart, aks holda kontaktor KM\ ning tutashtiruvchi blok-kontakti bilan ikkinchi kontaktor zanjiri uzilgan bo'ladi. Texnologik talabga

binoan, odatda mexanizmning ishqalanuvchi qismlari moylan- ganidan keyingina ishga tushiriladi. Demak, asosiy motorni ishga tushirish uchun moylovchi nasos motori MX ishlab turishi zarur. Agar ikkinchi kontaktor zanjiridagi tutashtiruvchi kontakt o'r- niga ajratuvchi kontakt qo'yilsa, u holda ikkinchi motorni ishlatmay turish zarur bo'ladi. Bunday blokirovka ham, texnologik talabga binoan, elektr yuritmani boshqarish sxemalarida ko'p uchratiladi. Agar bir tugma bilan bir necha motorni birgalikda yoki

ulami mustaqil boshqarish zarur bo'lsa u holda 7.4- d rasmda ko'rsatilgan sxemadan foydalanish mumkin.
Bunday boshqarish sxemasida kontaktorlardan tashqari, ko'p kontaktli rele KMR ham bo'ladi, motorlami birgalikda ishga tushirish uchun SB 2, to'xtatish uchun SB 1 tugmalarini bosish kifoya. Har bir motorni mustaqil boshqarish uchun SB 4 va SB 6 tugmalaridan foydalaniladi. Bunday boshqarish sxemalarini avto­ matik stanok liniyalarida uchratish mumkin. Avtomatik boshqarish sxemalarida yuqorida keltirilgan blakirovka bog'lanishlaridan tashqari boshqa xillari ham uchraydi.