Elektr yuritmalarni avtomatik boshqarish qurilmalari

---

Международный научный журнал № 5 (100), часть 1 
«Научный импульс» Январь, 2023 
1537 
ELEKTR YURITMALARNI AVTOMATIK BOSHQARISH QURILMALARI 
Rashidov Ixtiyorjon Abdusamat o‘g‘li
Toshkent davlat texnika universiteti 4-bosqich talabasi 
 
Annotatsiya:Mazkur maqolada elektr yuritmalarni avtomatik boshqarish qurilmalari,
Avtomatlashtirilgan elektr yuritma haqida umumiy ma’lumotlar, parmalash qurilmalari 
yuritmasida quvvati haqida umumiy ma’lumotlar berilgan.
Kalit So’zlar:sinxron, ventilyator, rotori, asinxron.
Аннотация:В данной статье приведены общие сведения об устройствах 
автоматического 
управления 
электродрелями, 
общие 
сведения 
об 
автоматических электродрелях, а также общие сведения о мощности бурового 
оборудования. 
Ключевые Слова: синхронный, вентилятор, ротор, асинхронный. 
Abstract:This article provides general information about automatic control devices for 
electric drills, general information about automatic electric drills, as well as general 
information about the power of drilling equipment. 
Key Words:synchronous, fan, rotor, asynchronous. 
 
KIRISH 
Respublikamiz mustaqillikka erishganidan so‘ng kadrlar tayyorlashning milliy 
dasturidagi islohotlarga muvofiq, yurtimizda jahon andazalariga mos bo'lgan ko‘p bosqichli 
ta’lim tizimiga asos solindi. Natijada, o'lkamizning barcha tuman va chekka qishloq 
markazlarida eng zamonaviy o‘qitish vositalari bilan jihozlangan yuzlab kollej va akademik 
litseylar qurilib faoliyat ko'rsatmoqda. Kasb-hunar kollejlarida o'qish samaradorligini 
oshirish uchun oliy o ‘quv yurtlarining pedagogika fakultetlari qoshida magistraturalar 
ochilib, ularda yuqori malakali o'qituvchilar tayyorlanmoqda.
Ma’lumki, ko‘pchilik texnika mashina va mexanizmlari elektr motoriari bilan 
harakatga keltiriiadi. Hozirda Respublikamizda ishlab chiqarilayotgan elektr energiyasining 
taxminan 70 foizini elektr motoriari iste’mol qiladi. Xususan, Qarshi cho‘llaridan samarali 
foydalanish uchun unga Amudaryo suvi 6 ta nasos stansiyalari kaskadi orqali uzatiladi. 
Bunda har bir stansiyada 5 tadan nasos agregatlari o‘matilib, ular quwati 12 ming kW 
bo‘lgan sinxron motoriari bilan aylantiriladi. Natijada bu 5 ta nasoslar orqali sekundiga 200 
m3 Amudaryo suvi so‘rilib, 10—15 metr balandlikda joylashgan taqsimlovchi kanalga to 
‘kiladi va kanaldagi suv elektr motoriari bilan ochilib- yopiladigan temir darvozalar orqali 
cho'lda barpo etilgan xo‘jaliklarga tarqatiladi, ortib qolgan suv esa, kanallar ortida 
joylashgan suv omborida yig'iladi. Demak, bu nasoslami aylantiradigan 30 ta sinxron m 
otorlarning um um iy quw ati 400 ming kW ga yaqin bo‘ladi (bunda, quw at koeffitsienti 
(cos( ) birga teng bo‘lgan sinxron motorlaridan foydalaniladi).