Электродинамика yorug’lik nurlari fizika ma’ruza rejasi

ЭЛЕКТРОДИНАМИКА

Yorug’lik nurlari
FIZIKA

Ma’ruza rejasi

• Yorug’lik difraksiyasi
• Gyugens-Frenel difraksiyasi
• Fraungofer difraksiyasi . Difraktsion panjara
• Rentgen nurlari difraksiyasi
• Yorug’lik difraksiyasi va difraksiya turlari

Yorug’likning to’siqlarni aylanib o’tish hodisasi yorug’likning difraksiyasi deb ataladi. Optikada, bu hodisa yorug’likning geometrik soya sohalariga kirishini bildiradi.
Gyugens prinsipi
Gyugens prinsipiga asosan, to’lqin yetib borgan har bir nuqta ikkilamchi to’lqinlar manbayiga aylanadi, manbani o’rab oluvchi egri chiziq keyindagi ondagi to’lqin fronti holatini belgilaydi.
Gyugens – Frenel prinsipi
To’lqin fronti sirtida yotgan barcha ikkilamchi manbalar bir-biriga nisbatan kogerentdir.fazoning istalgan to’lqinlar amplitudasi va fazasi – bu ikkilamchi manbalar nurlagan to’lqinlar inerfrensiyasi natijasidir.
Qandaydir S sirtida yotgan M nuatadagi tebranishning natijaviy amplitudasini aniqlash uchun S sirtdagi barcha dS elementlaridan shu nuqtaga kelayotgan barcha tebranishlar amplitudasini topish zarur, keyin ularning amplituda va fazalarini hisobga olgan holda qo’shish kerak. S sirtining barcha dS elementlari kogerent deb hisoblanadi.
Еm
dЕ1
dЕn
dЕi
Diagrammada Em vektor – S sirtdagi barcha dS elementlaridan M nuqtaga kelayotgan dE tabranishlar amplitudalarning vektor yig’indisidan iboratnatijaviy amplitudadir.
Paralle yorug’lik nurlari dumaloq to’sioqda hosil qilgan difraksiyaviy manzara
Parallel yorug’lik nurlari dastasi chiziqli to’siqda hosil qilgan difraksiyaviy manzarasi

To’lqin uzunligi va / to’siq o’lchamlari nisbati natijaviy to’lqinning ko’rinishini aniqlaydi

To’siqlar o’lchamlari10–6–10–7 m tartibibda bo’lganda yoru’glik to’lqinlari difraksiyasini kuzatish mumkin.
To’siqlar o’lchamalri to’lqin uzunligi tartibida bo’lganda, to’siqlar ikkilamchi sferik to’lqinlar manbayiga aylanadilar, yorug’lik to’siq orasidagi soyani egallaydi va bu to’lqinlarning intefrensiyasi to’siqlar orqasidagi jadallik taqsimoti manzarasini belgilaydi.