S to’lqin sirtini xalqali sohalarga ajratamiz. Halqalarning o’lchamlari halqalar chegarasidan M nuqtagacha bo’gan masofa yarim to’lqin uznligiga farq qilish shartini qanoatlantirishi kerak.
m – sohaning tashqi chegarasidan M nuqtagacha bol’gan masofa
1-, 2-, ... m – sohalardagi tebransihglar amplitudalari
Natijaviy tebranish amplitudasi
m – Frenel sohasidagi tebranish amplitudasi shu sohaga yondoshgan sohadagi tebranishlar amplitudalarining arifmetik yig’indisiga teng
М nuqtadagi tebranishning natijaviy amplitudasi
Barcha Frenel sohalarining yuzasi
m – Frenel sohasining tashqi chegarasi radiusi
To’liq frontining yo’liga dumaloq teshikli ekran joylashtiramiz.
Dumaloq teshikli ekran faqat Frenelning birinchi sohasini ochganda M nuqtadagi jadallik, to’lqin sirtidagi sohalarto’la ochilgandagiga nisbatan 4 marta katta bo’ladi. Ikkinchi soha ochilishi boshlanish bilan M nuqtadagi jadallik to’la ochilgandagiga nisbatan kamayib boradi va ikkinchi soha to’la ochilganda deyarli nolga teng bo’ladi.
Yig’iladigan nurlar difraksiyasi (Frenel difraksiyasi) – to’siqdan chegaralangan masofada sferik to’lqinlarning difraksiya manzarasini kuzatish
Parallel nurlarning difraksiyasi Fraungofer difraksiyasi, difraksiyani qo’zag’atuvchi to’siqdan yorug’lik manbayi va kuzatish nuqtasi katta masofaga uzoqlashtirilganda kuzatiladi. Parallel nurlar – nuqataviy yorug’lik manbayi yig’uvchi linza fokusiga joylashtirilganda hosil bo’ladi. To’siqdan keyin o’rnatilgan ikkinchi yig’uvchi linza orqali ekranda difraksiyaviy manzara kuzatish uchun fokuslanadi.
Dumaloq diskdagi Frenel difraksiyasi
Э ekranning B nuqtasida yorug’lik amplitudasi: + ishora Frenel sohalarining toqlari ochilganda, - ishora juft sohalar ochilganda.
Difraksiyaviy manzara B nuqta markazida takrorlanadigan yorug’ va qorong’I xalqalar ko’rinishiga ega bo’ladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
