Elektroforez

Orol yonsuzari

• Maqomi 2. Zaif, qisqarib borayotgan, mozaik tarqalgan Orol-Kaspiy endemik turi.
• Tarqalishi. Orol dengizi. O`zbekistondan tashqarida: Qozog`iston, Kaspiy dengizi.
• Yasash joylari. Qirg`oqdagi sho`rlangan suvlar. Suv tubida yashaydi. Qumloq joylarni va xarovik suvo`tlari orasini afzak ko`radi.
• Soni. Ilgari ko`p uchrar edi, keying o`n yillar ichida keskin kamayib ketdi.
• Yashash tarzi. Kam o`rganilgan. Harorat sharoitiga qarab yiliga 2-5 marta nasl beradi. Ovlanadigan baliqlarning muhim ahamiyatli ozuqa manbalaridan sanaladi.
• Cheklovchi omillar. Orol dengizi sathining pasayishi va suvining sho`rlanishi.
• Ko`payish holati. Sun`iy sharoitda ko`paytirilmagan.
• Muhofaza choralari. Yashash tarsi va arealini mukammal o`rganish.

Orol bakra balig`i

• Maqomi 1. Mahalliy tarqalgan relikt turlar, jiddiy xavf ostida. TMXI Qizil kitobga kiritilgan (Orol populyatsiyasi).
• Tarqalishi. Amudaryoning quyi va oʻrta oqimlarii; ilgari Orol dengizi va Sirdaryoda ham bo'lgan. Oʻzbekistondan tashqarida: Qozogʻiston (Orol dengizi va Balxash-Ili havzalari), Kaspiy, Qora va Azov dengizlari havzalari.
• Yashash joylari. Dengizning 10-15 metr chuqurlikdagi qismlari (ulg`ayish) va bu qismlarga oqib tushadigan daryolar (urchish).
• Soni. 1970-1999 yillar davomida 267 dona ushlangan.

Yashash tarzi. O`tkinchi, gala bo`lib yashaydigan baliq. 10-12 yoshda jinsiy voyaga yetadi. Urchishi 2-3 yilda bir marta, daryoga kirganidan (iyul-avgustda) so`ng, kelasi yilning bahorida yuz beradi. Serpushtligi – 200-1300 uvuldiriq atrofida. Asosan suv hasharotlarining lichinkalari va bo`g`imoyoqlilar, mollyuskalar va mayda baliqlar bilan oziqlanadi.

• Yashash tarzi. O`tkinchi, gala bo`lib yashaydigan baliq. 10-12 yoshda jinsiy voyaga yetadi. Urchishi 2-3 yilda bir marta, daryoga kirganidan (iyul-avgustda) so`ng, kelasi yilning bahorida yuz beradi. Serpushtligi – 200-1300 uvuldiriq atrofida. Asosan suv hasharotlarining lichinkalari va bo`g`imoyoqlilar, mollyuskalar va mayda baliqlar bilan oziqlanadi.
• Cheklovchi omillar. Daryo oqimining sun`iy ravishda tartiblanishi va suvining ifloslanishi natijasida Orol dengizi (suv sathining pasayishi va uning sho`rlanishi) va unga quyiladigan daryolarning tabiiy suv rejimining o`zgarishi; 1936-1937 yillarda yoppasiga kasallik tarqalishi tufayli baliqlarning qirilib ketishi, ko`plab ovlanishi, brokonyerlik.
• Ko`payish holati. Imkoni mavjud.
• Muhofaza choralari. Ovlash ta`qiqlangan. Qizilqum qo`riqxonasida va Quyi Amudaryo biosfera rezervatining qo`riqlanadigan hududida muhofaza qilinadi. Sun`iy sharoitda ko`paytirish va yashash joylarida maxsus muhofaza tartibini joriy qilish lozim.