Электролит эритмаларнинг электр eтказувчанлиги


Download 415 Kb.
bet6/7
Sana08.03.2023
Hajmi415 Kb.
#1252341
1   2   3   4   5   6   7
Bog'liq
Электролит эритмаларнинг электр eтказувчанлиги

3. Ионланиш константасини электр eтказувчанлик ёрдамида аниrлаш.
Оствальднинг суюлтириш rонунига мувофиr кучсиз электролитларнинг ионланиш константаси ушбу тенглама билан ифодаланади:
Бу ерда “С” электролит концентрацияси; эканлигини xисобга олсак ва юrоридаги тенгламага reйсак: тенглама келиб чиrади. Демак, кучсиз электролитнинг ионланиш константасини топиш учун, дастлаб солиштирма электр eтказувчанлик топилади; тенгламаси орrали топилади; орrали топилади; Сeнгра ионланиш константаси xисоблаб чиrилади.
4. Rийин эрийдиган тузларнинг эрувчанлик концентрациясини аниклаш.
Rийин эрийдиган AgBr тузини олсак, у жуда оз бeлсада эрийди. Унинг rанчалик эриганини кондуктометрик усулда аниrлаш мумкин. Бунинг учун дастлаб дистилланган сувнинг (эритувчининг) электр eтказувчанлиги eлчанади. Олайлик унинг rиймати бeлсин. Сeнгра шу сувда AgBr эритилиб, яна электр eтказувчанлик eлчанади
Xар иккала электр eтказувчанлик фарrи орrали AgBr га тегишли электр eтказувчанлик топилади:

Энди справочник жадвалидан 180С да = 54,3; = 67 эканлигини билиб оламиз ва Кольрауш rонуни орrали:
топиб оламиз. тенгламадан С ни топамиз:
xисоблашда чиrrан rиймат эриган AgBr нинг г.экв/л миrдорини беради. Агар у AgBr молекуляр массасига кeпайтирилса:
эриган модданинг гр/л миrдори келиб чиrади.
5. Сувнинг ион концентрацияларининг кeпайтмасини кондуктометрик усулда аниrлаш.
Сув оз бeлсада диссоциаланади;

Диссоциаланиш коэффициенти К:

- сувнинг ион концентрациясининг кeпайтмасидир. топиш учун ниxоятда тоза сув олиш керак. Бундай сувни Кольрауш кумуш идишларда xайдаб олган. Кольрауш олган сувнинг электр eтказувчанлиги ниxоятда кичик: .
Бундай сувнинг электр eтказувчанлиги фаrат водород ва гидроксил ионларининг xаракатчанлиги туфайли содир бeлади. Бундай сув учун эквивалент электр eтказувчанлик:
Бу ерда - 1г.экв эриган модда саrловчи суюлтириш xажми, л. Олайлик, сирка кислотаси учун топишда кислотани шу даражада суюлтириш керакки, xосил бeлсин, яъни =1 бeлсин. Хeш, сув учун rандай тушунилади. Бу суюлтириш деганда шундай сув миrдори тушуниладики, унда 1г молекула сув (18 г) диссоциаланган ионлашган xолда бeлсин. Бунинг учун ниxоятда кeп сув олиниши керак. Юrоридаги тенгламадан суюлтириш xажми ни топиш мумкин:
(А)
Кольрауш бeйича , эди. Eрнига reйсак (А) тенглама учун:
, яъни 13 миллион литр сувда 18 грамм (1моль) ионлашган xолда бeлар экан. Бир литрдагисини топиш учун: водород ва гидроксил ионлари келиб чиrади. Температурани оширсак, бу rиймат ортади; 220С да 10-7 г.экв водород ва гидроксил ионлари бeлади деган сeз. Юrори айтилган сув кучсиз электролит бeлгани учун массалар таъсири rонунига бeйсунади:

Сув кам диссоциалангани учун диссоциацияга учрамаган сув молекулаларини доимий сон деб rабул rилиш мумкин. Уни моль/литрда ифодаласак: га тенг бeлади. Юrоридаги тенгламага reйсак:



7. Кондуктометрик титрлаш.
Ионларнинг моляр харакатчанлиги rийматларини таxлил rилиб, rуйидаги rоидаларни келтириб чиrариш мумкин:
1.Тенг концентрацияда кучли кислота ёки кучли асоснинг электр eтказувчанлиги улар тузи электр eтказувчанлигидан катта.
2. Тенг концентрацияда кучсиз кислотанинг электр eтказувчанлиги унинг тузи электр eтказувчанлигидан кичик.
Шунинг учун кислота эритмасини асос эритмаси билан титрлашда эквивалент нуrтада электр eтказувчанликни кескин eзгариши рeй беради.
Шундай rилиб, электр eтказувчанликнинг асосий омили ионлар xаракатчанлиги бeлгани учун, электр eтказувчанликни индикатор сифатида reллаш мумкин.
Индикатор сифатида электр eтказувчанлик reлланиладиган титрлаш кондуктометрик титрлаш дейилади (кондуктор —eтказувчи).
Кондуктометрик титрлаш борасида битта тезликда xаракатланаётган ионга алмашинади. Реакцияга rатнашувчи моддалар табиатига rараб, эквивалент нуrтада электр eтказувчанлик кескин eзгаради. Кондуктометрик титрлаш рангли индикаторлар билан титрлашдан фарrли eлароr, лойrа, рангли эритмаларни, биологик суюrликларни титрлашда reлланиши мумкин. У ниxоятда аниr. Бир rанча моддалар аралашмасини xам титрлашда reлланиши мумкин. Камчилиги мураккаб асбоблар талаб этилади, xисоблашга кeпроr ваrт кетади. Кондуктометрик титрлаш rуйидагича амалга оширилади; титрлаш олиб бориладиган идишга индикатор электроды тушурилади. Шу идишга титрлаш олиб бориладиган бюретка eрнатилади. Лозим бeлса, идиш термостатга reйилади. Титрлаш борасида электр eтказувчанликни eзгариши кузати борилади, график орrали эквивалент нуrта топилади.
Айрим мисолларни кeрамиз
1) Кучли кислотани кучли асос билан кондуктометрик титрлаш:

Хлорид кислотасига натрий ишrори reшилса, гидроксил ионлари тез xаракатланадиган водород ионлари билан бирикади ва диссоциаланмайдиган сув xосил бeлади. Водород eрнида эритмада унга нисбатан кам харакатланадиган rолади ( = 43). Шу сабабли титрлаш борасида электр eтказувчанлик минимумга етади. Кейинги reшилган 1 томчи ( =174), гидроксил ионларининг харакатчанлиги туфайли электр eтказувчанликни яна оширади. График чизилса , яъни абцисс erига титрлашга сарфланган ишrорнинг мл миrдори, ординат erига эса эритма электр eтказувчанлиги reйилса,
Расмда кeрсатилган эгри чизиr xосил бeлади.




Титрлаш борасида хосил бeлган эгри чизиrнинг синган жойидан абцисс erига препендикуляр тушириб, эквивалент нуrта (Э) топилади. Бу нуrтада титрлаш учун сарфланган ишrор миrдори топилади. Бунинг учун ушбу пропорциядан фойдаланилади:


V1 - берилган, HCl xажми ; V2 - ишrор миrдори, графикданbтопилади; N2 - ишrор концентрацияси, маълум.
2) Кучсиз кислотани (масалан, сирка кислотаси), кучли асос (NaОН) билан титрлаш.









Титрлаш борасида ёмон диссоциацияланадиган сирка кислотаси, яхши диссоциацияланадиган унинг тузига алмашинади. Демак, титрлаш борасида электр eтказувчанлик ортади. Эквивалент нуrтада электр eтказувчанлик ОН- иони xисобига кескин ортади. Юrоридаги

пропорция усули билан кучсиз кислота миrдори аниrланади.

  1. Кучли ва кучсиз кислоталар аралашмасини кондуктометрик титрлаш.

Масалан, НСl + СH3COOH бeлса, NаОН эритмаси билан титрланса:





Дастлаб кучли кислота титрланади. Электр eтказувчанлик пасаяди (расм); НСl тугагандан сeнг, СН3СООН титрланади; электр eтказувчанлик ацетат натрий xисобига яна аста-секин кeтарилади. Графикда 2 та синган нуrта кузатилади; I нуrта НСl

ни, II нуrта эса СН3СООН ни титрлашга кетган NaCI хажми ифодалайди.
4. Кучсиз кислотани кучсиз асос билан титрлаш.
Масалан, Vfcfkfy
Юrоридаги реакцияда кучсиз электролитлар таъсири натижасида кучлироr электролит - тетраборат аммоний xосил бeлади. Шу туфайли титрлаш борасида электр eтказувчанлик ортиб боради. Эквивалент нуrтадан сeнг, график бeйича электр eтказувчанлик rарийиб eзгармайди. Чунки xосил бeлган тетраборат аммоний кучли электролит бeлгани учун ортиrча




reшилса электр eтказувчанликка таъсир кeрсатмайди. Худди шундай xол
мисолида xам такрорланади:



5. Чeктириш реакциясига асосланган кондуктометрик титрлаш.
Масалан, Vfcfkfy




Реакция натижасида ёмон эрийдиган BaSO4 xосил бeлади (ZР=1,0810-10). Ва++ионлари титрлаш борасида Nа+ ионига алмашинади. Бинобарин, электр eтказувчанлик пасаяди.




Download 415 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling