Электрон почта хизмати ва унинг имкониятлари

4. Elektron pochtaǵa jalǵanıw protokolları
Alisaning xati Baptın pochta serverine túskeninen keyin ol xati Baptın pochta qutisiga jaylastırıladı. Barlıq aldınǵı mısallarda biz Bap ayqın bolmaǵan óz serverine kiriwi hám tuwrıdan-tuwrı serverde pochtanı oqıw programmasın jumısqa túsiriw menen xatni oqıydı dep aldıq. Rasında, 1990 -nchi jıllardıń ortalarına shekem elektron xabarlarǵa bunday jalǵanıw sxeması eń tarqalǵan. Sońǵı jıllarda paydalanıwshı agenttiń esaplaw mashinasında (ofis personal kompyuterinde, Macintosh shańaraǵı daǵı kompyuterde yamasa cifrlı organayzerda) atqarılatuǵın agent járdeminde xabardı kórip shıǵıs hal kóp tarqalǵan. Bul paydalanıwshına elektron pochta menen islew ushın qolay qurallar kompleksine, atap aytqanda multimediaxabarlar hám hár qıylı qoyılmalrni kóriw qurallarına jalǵanıwdı ashadı.
Ámelde shártlesiwli variant isletiledi. Paydalanıwshı onıń kompyuterinde jaylasqan agent járdeminde elektron pochtanı kórip shıǵadı, lekin kirisiw xabarların qabıllaw paydalanıwshınıń pochta qutisi jaylasqan ulıwma paydalanıw daǵı pochta serveri arqalı ámelge asıriladı.
Sonday eken, paydalanıwshılar pochta serverlerin tek pochtanı jıberiw hám alıw ushın paydalanıw menen óz personal kompyuterleri járdeminde elektron xabarlardı qayta isleydi. Soraw tuwıladı : paydalanıwshılar agentleri hám pochta serverleri arasındaǵı óz-ara tásirlesiw qanday ámelge asıriladı? Daslep Alisaning xati Baptın pochta serverine qanday túsiwin kórip shıǵamız. Lekin SMTP protokolı pochta serverleri arasındaǵı xabarlardı uzatılıwın xarakteristikalaydı, Alisaning paydalanıwshı agenti bolsa Baptın pochta serveri menen tuwrıdan-tuwrı baylanısıwǵa iye emes. Daslep paydalanıwshı agenti Alisaning pochta serveri menen SMTPbog'lanishni ornatadı hám xabardı uzatıwdı ámelge asıradı, keyin bolsa aldın sóz barǵan Alisa hám Baptın pochta serverlerin jalǵanıwı bolıp ótedi. Soraw tuwıladı : ne ushın aralıq uzatıw isletiliwi kerek? Birinshi zárúrli sebep Alisaning paydalanıwshı agenti Baptın pochta serverinen juwaplardıń bolıwın nátiyjeli bayqaw mexanizmine iye emesligi esaplanadı. Siz eslaysizki, Alisaning pochta serveri Baptın pochta serveri menen baylanısıwlardı ornatıwǵa dáwirli urınıslardı olardan biri tabıslı bolaman degenge shekem ámelge asıradı. RFC hújjetlerde bir neshe SMTP-serverler arasında SMTP-komandalar járdeminde xabarlardı uzatıw usıllarınıń xarakteristikaları bar.
Endi Baptın paydalanıwshı agenti onıń pochta qutisida jaylasqan xabardı qanday tárzde alıwın kórip shıǵıw qaldı. SMTP jıberiw protokolı ekenligin yadqa alamız, xabarlardı ajıratıp alıw hám jetkiziw operatsiyası bolsa, ayqınki, alıw protokolın qollanıwın talap etedi. Sonday etip, biz serverdiń pochta qutisida jaylasqan elektron pochtanı alıw masus protokolın jaratılıwı zárúrshiligine kelamiz. Bir neshe bunday protokollar ámeldegi, olardan eń keń tarqalǵanları RORZ (Post Office Protocol version 3 — pochta bólimi protokolı, 3-versiya ), IMAP (Internet Mail Access Protocol — Internet pochtasına jalǵanıw protokolı ) hám HTTP esaplanadı.
19. 3-suwretde Internet elektron pochtası sistemasında túrli protokollardıń isletiliwin kórsetetuǵın sxema suwretlengen. Krib turıpmizki, SMTP protokolı jiberiwshi hám alıwshı pochta serverleri arasıa, sonıń menen birge jiberiwshiniń agenti hám jiberiwshiniń serveri arasında xabarlardı uzatadı. Alıwshı pochta serverinen alıwshı agentine xabar ROR3 protokolı boyınsha jetkiziledi.
5. RORZ
RFC 1939 hújjette xarakteristikalanǵan ROR3 protokolı elektron pochtaǵa eń ápiwayı jalǵanıw protokollarınan biri esaplanadı. Ókiniw menen aytamız, ROR3 protokolınıń ápiwayılıǵı onıń júdá sheklengen funktsionallıǵına alıp keledi. Protokol paydalanıwshı agenti (klient) pochta serveriniń 110 porti menen TSR-baylanısıwdı ornatganidan keyin isley baslaydı hám ush tiykarǵı avtorlastırıw, tranzaktsiyalar hám jańalanishlarni orınlanıwın názerde tutadı. Avtorlastırıw waqtında server agentke elektron pochta xabarlarına jalǵanıwın beriwi ushın agent serverge paydalanıwshınıń atınıń paroldı uzatadı. Tranzaktsiyalar fazasında paydalanıwshı xabardı aladı, sonıń menen birge óshiriw ushın mólsherlengen xabarlardı belgilewi hám pochta esabatın alıwı múmkin. Aqır-aqıbetde, jańalanıw fazası klient quit komandasın jo'natganidan hám ROR3-seanstı japqanınan keyin baslanadı. ROR3-tranzaktsiyalar waqtında paydalanıwshı agenti pochta serverine komandalardı jiberedi, olardan hár birine server bir yamasa eki +0 K (geyde server maǵlıwmatların klientke keyingi uzatıw menen) hám klient komandasındaǵı qátelikti kórsetetuǵın -ERR juwap xabarların jiberiw menen juwap beredi.
Avtorlastırıw eki bolıwı múmkin user hám pass
komandalardı óz ishine aladı.
Server uzatgan xabarlardı óshiriw rejimi zárúrlikamchilikka iye. Bap mobil paydalanıwshı esaplanadı hám pochta serverine túrli kompyuterlerden (mısalı, úy, ofis hám portativ) jalǵanıwdı aladı dep alamız. Eger xabarlar uzatılǵanınan keyin hár bir ret server olardı óshirse, ol halda xabarlardıń bólegi personalkomp'yuterda, bólegi ofis kompyuterinde, bólegi bolsa portativ kompyuterde qaladı. Sonday etip, Bap barlıq alınǵan xabarlarǵa bir waqıtta jalǵanıw múmkinshiliginen juda boladı. Eger Baptın kompyuterindegi paydalanıwshı agentleri xabarlardı óshirilishisiz júkleniwge sazlansa, barlıq kirisiw xabarlarınıń nusqaları pochta qutisida qaladı, bul qálegen kompyuterden oǵan jalǵanıwdı támiyinleydi.
Pochta serveri hám paydalanıwshı agenti arasındaǵı ROR3-seans waqtında pochta serveri jaǵday haqqındaǵı málim maǵlıwmatlardı saqlaydı (tiykarlanıp bul óshiriw ushın mólsherlengen xabarlar dizimine kiredi), seans haqqında tolıq maǵlıwmatlardı saqlaw talap etińmeydi. Bul pochta RORZ-serverin islewin ápiwayılastıradı.
6. IMAP
Eger Bap elektron pochtaǵa ROR3 jalǵanıw protokolın isletse, ol óz kompyuterinde serverden júklengen xabarlar túsetuǵın arnawlı pochta qutıların jaratılıwması múmkin. Bunnan tısqarı, Bap júklengen xabarlardı óshiriwi, olardı papkalar (qaplar ) arasında ótkeriw hám xabarlardı jiberiwshiniń atı yamasa teması boyınsha qıdırıwdı ámelge asırıwı múmkin. Lokal kompyuterde papkalar kórinisinde ámelge asırılǵan bunday xabarlardı saqlaw sisteması rezident paydalanıwshı ushın qolay, lekin eger paydalanıwshı elektron pochtaǵa jalǵanıwdı ámelge asıratuǵın esaplaw mashinaların úzliksiz almastırsa bul tuwrı kelmewi múmkin. Pochta serverinde papkalar ierarxiyasini shólkemlestiriw “mul'tikomp'yuterli” paydalanıwshılar ushın júdá qolay bo'lar edi. Naǵız ózi sebepke kóre, pochtaǵa basqa IMAR jalǵanıw protokolı islep shıǵılǵan.
IMAPprotokoliRFC 2060 hújjette xarakteristikalanǵan. Ol ROR3 protokolı menen kóp ulıwmalıqqa iye, lekin onıń strukturası sezilerli quramalılaw, IMAP klient hám server tárepleriniń isletiliwi de quramalılaw.
IMAR-server hár bir xabardı ayırım paydalanıwshılar papkası menen baylanıstıradı. Daslep hár bir qabıl etilgen xabar INBOX papakaga túsedi, bul jerde paydalanıwshı onı oqıwı, keyin bolsa basqa papkaǵa ótkeziwi, óshiriwi múmkin hám t.b.. Barlıq bunday ámeller ushın IMAP protokolı arqalı arnawlı komandalar názerde tutılǵan. Berilgen kriteryalardı qánaatlantiradigan xatlardı hár bir papkalardan qıdırıw múmkinshiligi qolay funkciya esaplanadı. ROR3 dan ayrıqsha túrde IMAP-server IMAP-seans barıwı haqqında, sonday-aq papkalar atları, qanday xabarlar qaysı papkalarda jaylasqanlıǵı haqqındaǵı maǵlıwmatlardı saqlawına hám basqalarǵa itibar beriń.
IMAPning taǵı bir zárúrli avzalliklaridan biri paydalanıwshına xabarlardıń bólek komponentleri - bas betlar, strukturalıq MIMExabarlar bólimleri hám basqalardı alıwǵa múmkinshilik beretuǵın komandalardıń bar ekenligi esaplanadı. Bul múmkinshilik paydalanıwshı hám Internetprovayder arasındaǵı tómen tezlikli baylanısıwlarda qolay boladı. Ayırım paydalanıwshılar bir neshe úlken kólemli qoyılmalarǵa (mısalı, audio - yamasa videokliplar) iye bolǵan uzın xabarlardı júklewden shaǵılısıwdı hám olar ushın júdá kerekli bolǵan fragmentlerdi tańlaw múmkinshiligin avzal kóriwedi. IMAP protokolı haqqındaǵı tolıq maǵlıwmatlardı siz IMAP rásmiy saytınan alıwıńız múmkin.