Elektron ta’limni boshqaruv tizimi Moodle kurs yaratish

bilan alishtirish 
m Fayllarni arxivga o‘tkazish 
2. 
Arxivda
n 
chiqaris
h 
e 
Joriy katalogga fayllarni arxivdan 
chiqarish 
x 
Ko‘rsatilgan yo‘l bo‘yicha fayllarni 
arxivdan chiqarish 
3. 
Arxivda
n
fayllarni
uchirish 
d Arxivdan fayllarni uchirish 
t 
Arxivni testdan o‘tkazish 
y 
Arxivni 
yangi 
ulchamlar 
bilan 
ko’chirish 
Diskdagi bu ishdan chiqishlar quyidagi sabablar tufayli yuzaga keladi. 
- diskning fizik nuqsonlaridan, 

---

- diskning magnit sirti ifloslanishidai, 
- kompyuterni qoidaga zid elektr manbaidan o’zilishidan, 
- disketalarni diskovoddan operatsiyani yakunlamasdan sugurib olishdan, 
- virus dasturlari ta’siridan. 
Kompyuterda ishlash jarayonida, 
xatoliklar yoki tasodifan qimmatli bo‘lgan 
ma‘lumotlarni uchirib yuborish holatlari 
uchraydi. Ularni quyidagi dasturlar orqali 
qayta tiklash mumkin. Undelete - MS DOS 
tarkibidagi dastur, Unerase - Norton utilit 
laru tarkibiga kiruvchi servis dastur. 
Ishdan chiqqan fayl va disklarni qayta 
tiklash. 
Magnit disklarni ishlatish jarayonida fizik va mantiqiy nuqsonlar tufayli 
paydo bo‘lgan xatoliklarga duch kelamiz. Bu xatoliklar natijasida fayllar disk va 
disketlarda yaxshi o‘qilmasligi va kuchirilmasligi mumkin. Fizik nuqsonlar asosan 
elektromagnit maydonlari ta‘sirida yoki magnit disk qoplamalari eskirishi hamda 
mexanik buzilishlar natijasida yuzaga keladi. Fizik nuqsonlarning ta‘sirida 
diskning ayrim sektor va klasterlari yaroqsiz holga kelishi mumkin.
Agarda qaysidir fayllar yaroqsiz sektorlarda joylashgan bo‘lsa, ularni qayta 
tiklash amalda mumkin emas. Diskning mantiqiy nuqsonlari diskning sistemali 
maydonidagi buzilishlarga bog‘liq bo‘lib, yuklovchi sektorda joylashgan FAT 
fayllar uchib ketgan bo‘lishi mumkin. Bu ishdan chiqishlar elekt manbaidan 
tartibga zid ravishda uziщdan, xato ishlovchi dasturlarning osilib qolishidan 
(zavisanie), kompyuter virus dasturlari ta‘siridan bo‘lishi mumkin. Ishdan chiqqan 

---

fayllarni qayta tiklash uchun maxsus dasturlar CHKDSK, SCANDISK, NDD 
ishlatiladi. 
NDD - dasturi ishdan chiqqan disklarni avtomatik ravishda tekshirib, qayta 
tiklaydi. Diskni tekshirish - diskning holatini har tomonlama tahlil qilib, undagi 
mantiqiy nuqsonlarni topishdir. NDD dasturi ndd.exe fayli orqali ishga tushiriladi. 
3. Kompyuterlarning ommaviy qo‘llanilishi oqibatida kompyuterlarning normal 
ishlashiga halaqit beruvchi virus tarqatuvchi dasturlar yaratila boshlandi. 
Kompyuter virusi- bu ixtiyoriy ravishda boshqa programmalarga qo‘shilib 
ketish qobiliyatiga ega, o‘zining nusxalarini yaratuvchi va ularni fayllarga, 
kompyuterning sistema maydoniga, hisoblash tarmoqlariga tarqatuvchi va 
kompyuterlarning ishlash tartibini buzuvchi maxsus tayyorlangan dasturlardir. Ular 
bir kompyuterga kirib olsa, boshqalariga ham tarqalish qobiliyatiga egadir.