Elеktrotеxnika va elеktronika asoslari

Qarshiliklarni ketma-ket ulash
Agar bitta karshilikning (iste’molchining) oxirgi qismasi ikkinchi qarshilikning (iste’molchining) bosh qismasi bilan, ikkinchi qarshilikning (iste’molchi­ning) oxirgi qismasi uchinchi qarshilikning (iste’mol­chining) bosh qismasi bilan va hokazo ulansa, bunday ulanishga ketma-ket ulanish deyiladi. U holda hamma qarshiliklar (iste’molchilar) orqali bir xil tok o’tadi, chunki zanjirning birorta nuqtasida zaryadlar yig’ilmaydi. Om qonuni bo’yicha qarshiliklardagi kuchlanishlar:






Tok kuchi zanjirning barcha qismlarida bir xil bo’lgani uchun,
bo’ladi.
Qarshiliklardagi kuchlanishlarni ularning qisqichlardagi potentsiallar ayirmasi bilan ifodalash mumkin:

Shu tenglamalarning chap va o’ng qismlari hadma-xad qo’shilsa, quyidagi tenglamani olamiz:

ya’ni ketma-ket ulangan qarshiliklarda kuchlanishlar tushuvining yig’indisi zanjirning qisqichlar orasidagi kuchlanishiga teng.
So’nggi ifodani hadma-had tokka bo’lsak, quyidagini topamiz:
Yoki R_э=R₁+R₂+R₃ Bunda: R_э — zanjirning umumiy (yoki ekvivalent) qarshiligi.

Elektr energiya va axborotni foydali ishlatish uchun qo’laniladigan va elektromagnit jarayonlarining elektr tok, kuchlanish va қarshilik tushunchalari bilan ta’riflash mumkin bo’lgan asbob uskuna va tuzilmalar majmuasi elektrozanjir deyiladi.
Elektr toki o’tishi uchun uch element berk zanjir, ya’ni kontur tashkil etilishi kerak. Bu elementlar elektr energiya manbai, boғlovchi o’tkazgich simlar va iste’molchidir. Elektr energiya manbai ikki kattalik bilan tavsiflanadi.
Shunday ilib, ketma-ket ulangan qismlardan tashkil topgan zanjirning ekvivalent qarshiligi barcha qarshiliklarning yig’g’indisiga teng ekan.