Eliza 105-21 guruh talabasi

ELIZA

• 105-21 guruh talabasi
• Ahmadov Og‘abek

• Al- Xoramiy nomidagi Toshkent Axborot Texnalogiyalari Universiteti

• Sun’iy intellekt va neyron tarmoqlari fanidan Mustaqil ish

ELIZA haqida?

• Odamlar bilan tabiiy til o'zaro ta'siriga ega kompyuter dasturi yani odam bilan suhbatni davom ettirishga harakat qiladigan bot dasturi.
• 1966 yilda MITda Jozef Vayzenbaum tomonidan ishlab chiqilgan
• Nomi Pigmalion haqidagi afsonaga ishoradir

Eliza qanday ishlaydi?

• 1) Kalit so'zlar uchun kiritilgan jumlalarni skanerlaydi
• Kalit so'zlar daraja/ustunlik raqamiga ega bo'lishi mumkin
• Vergul/nuqta chegaralovchilari -> faqat bitta iboralar
• 2) Kiritilgan gaplarni o'zgartirish qoidalariga ko'ra tahlil qiladi - gapni qismlarga ajratadi kalit so'z + transformatsiya qoidasi = skript
• 3) Dekompozitsiya qoidalari bilan bog'liq qayta yig'ish qoidalari asosida yaratilgan javoblar.

Texnik muammolar

• kalit so'zlarni aniqlash,
• minimal kontekstni kashf qilish,
• tegishli transformatsiya qoidalarini tanlash,
• yo'qligida javoblar avlodikalit so'zlar, va
• ELIZA "skriptlari" uchun yakuniy imkoniyatlarni ta'minlash

• (Weizenbaum, 1966)

Misol

• ELIZA ning oddiy, ammo samarali dasturi bir xil vaziyatli NLP sifatida ishlaydi, chunki u berilgan kontekst uchun semantik ma'nolar bilan to'ldirilgan katta ma'lumotlar bazasiga ega bo'lishi shart emas; ELIZA ma'noga ahamiyat bermaydi.
• Masalan “meni boshim og‘riyapti”
• Qanchadan beri boshingiz og‘riyapti??

Elizaning ishlash jarayoni

• Katta ma'lumotlar bazasini talab qilmaydi
• va “suhbatdosh" tomonidan ELIZA aytgan so'zlarning yashirin ma'nosini taxmin qilish

Dasturiy kod qismi

• import string
• import re
• import random
• class Eliza:
• def __init__(self):
• self.keys = list(map(lambda x: re.compile(x[0], re.IGNORECASE), gPats))
• self.values = list(map(lambda x: x[1], gPats))
• def translate(self, text, vocabulary):
• words = text.lower().split()
• keys = vocabulary.keys();
• for i in range(0, len(words)):
• if words[i] in keys:
• words[i] = vocabulary[words[i]]
• return ' '.join(words)

def respond(self, text):

• def respond(self, text):
• # find a match among keys
• for i in range(0, len(self.keys)):
• match = self.keys[i].match(text)
• if match:
• resp = random.choice(self.values[i])
• pos = resp.find('%')
• while pos > -1:
• num = int(resp[pos+1:pos+2])
• resp = resp[:pos] + \
• self.translate(match.group(num), gReflections) + \
• resp[pos+2:]
• pos = resp.find('%')
• if resp[-2:] == '?.': resp = resp[:-2] + '.'
• if resp[-2:] == '??': resp = resp[:-2] + '?'
• return resp
• return None

Berilgan savolga qaytaradigan javoblari

• gPats = [
•  [r'Menga (.*) kerak',
• [ "Nima uchun sizga %1 kerak?",
• "Bu sizga %1 ni olishga yordam beradimi?",
• "Sizga %1 kerakmi?"]],
• [r'Nega siz ([^\?]*)\??',
• [ "Siz meni %1 emas deb o'ylaysizmi?",
• "Ehtimol, men %1 ga erishaman.",
• "Haqiqatan ham %1 qilishimni xohlaysizmi?"]],
• [r'Nega men ([^\?]*)\?? qila olmayman',
• [ "Siz %1 ga ega bo'lishingiz kerak deb o'ylaysizmi?",
• "Agar sizda %1 bo'lsa, nima qilgan bo'lardingiz?",
• "Bilmayman -- nega siz %1 qila olmaysiz?",
• "Siz haqiqatan ham sinab ko'rdingizmi?"]],