Enalogiya va umumiy ovqatlanishni tashkil etish

Yoglarni miqdorini standart ekstraksion ogirlik usuli bilan aniqlash.
Bu uslubda 4-5 min da mahsulotlardagi yoglarni miqdorini aniqlash mumkin. Ogirligini ulchash aniqlash mumkin. Ogirligini ulchagan 40x100 ml li filtr kogozlardan paketchalar yasab, 10 g Konserva namunasini ekstraktorni metal probirkasi tubiga joylashtirib, unga 7-8 g suvsizlantirilgan kalsinir soda solib (yoki natriy sulfat yoki natriy gidrofosfat) 20-25 sm³ benzin solinadi.(Qaynash xarorati 90-120⁰S). Sо‘ngra ularni barchasi 4-5 min metall pestik yordamida maydalanadi. Soda suvni biriktirgach issiklik ajratadi, bu esa yogni tez eritadi. Probirkadagi xarorat 32 dan ortmasligi kerak, bunda soda suvni biriktirishi pasayadi.Zarur bо‘lsa probirka sovitiladi.
Aralashtirish tugagach eritmani filtrlanadi. Buning uchun metall probirkaga trubkali pukak quyiladi, graduirovka kilingan pipetka urnatilgan. Trubka oxiriga rezina nok urnatilgan, xavo ta’sirida yog nayga kutariladi. Bu namuna 2-5 sm³ olinadi va uni avvaldan kuritib tayyorlangan 8-10 sm³ li alyumin idishlarga solinadi. Erituvchini buglatish uchun bu idihga 180-200⁰S li kumli hammomga joylanadi.
Eritma buglatilgach 1-3 min idishlarda sovitilib, -.001 g aniqlikda ulchab yog miqdori aniqlanadi.
X=AB100/ B; A=(B/0,92)a;
A-yogni ekstraksiyalash uchun olingan erituvchi miqdori, sm³
A-Mahsulot namunasi, g
B-idishdagi yog massasi, g
0.92- usimlik yoki chuchka yogining zichligi, boshka xayvonlar yogining zichligi0.94.

4-Laboratoriya ishi (2soat)

Mavzu: Oziq-ovqat xom- ashyosi va tayyor mahsulot tarkibidagi uglevodorodlarni aniqlash usullari.
Ishdan maksad:Uglevodorodlarni tuzlar yordamida aniqlash.
Kerakli jixoz va reaktivlar:Qizil kon tuzi, metil kuk, natriy gidroksid eritmasi, konussimon kolba, byuretka, gorelka, shisha tayokcha.
Meva sabzavotlar va ularning tarkibidagi shakarlarni Saburov va Kapurina kabi mualliflar taklif kilgan temir sianid uslubi bilan aniqlash mumkin. Ushbu uslub aniqligi, tezkorligi va standartliligi bilan ajralib turadi.
Ma’lum konsentratsiyadagi kali ferrotsianidning shakarli eritmasini shakarli modda aralashmasi bilan metil kuk ishtirokida indikator sifatida titrlanadi. О‘rganilayotgan eritmalardagi shakarning miqdori 0.1% dan kam bо‘lmasligi va 2% dan ortik bо‘lmasligi kerak.
Aniqlash texnikasi: Dastlabki aniqlash taxminiy bо‘ladi.
Buning uchun 100 ml konussimon kolbaga 20 ml K3 Fe (CN)₆ ⁺ eritmasi va 5 ml NaOH eritmasi quyiladi. Agar shakarning konsentratsiyasi 0.25% dan kam bо‘lsa, bunda 10 ml K3 Fe (CN)₆ ⁺ eritmasi va 2.5 ml NaOH eritmasi solinadi. Unga bir tomchi metilen kuki qо‘shib turga kyib qaynaguncha qizdiriladi va qaynayotgan eritmani о‘rganilayotgan eritma bilan titrlanadi. Titrlash extiyotkorlik bilan bir necha soniya oraligida bir tomchidan tomizib, metilen kukining rangi yо‘q bо‘lguncha davom ettiriladi.
Yakunlovchi titrlashda K3 Fe (CN)₆ ⁺ va NaOH aralashmasiga о‘rganilayotgan eritmani byuretkadan (oldingi taxminiy tajribadagiga nisbatan 0.2-0.3 ml kamrok) quying. Aralashma qaynagach bir minut qizdiriladi, bir tomchi metil kuki qо‘shiladi, gorelka alangasi kamaytiriladi va byuretkadagi aralashma bilan kuk rang yо‘qolgunicha titrlanadi.
Xisoblash ishlari quyidagi formula yordamida amalga oshiriladi:
X=K(20,12+0.35 v) a/v 10
Bunda:X-eritmadagi shakarning miqdori(%); v-titrlash jarayonida sarflangan shakarli eritma sarfi;
K-tayyorlangan K3 Fe (CN)₆ ⁺ eritmasini 1% li eritmasiga nisbatan quyiladigan koeffitsiyent;
A-Aralashtirish omili;
Agar 10 ml qizil qon tuzi olingan bо‘lsa , unda formula quyidagi kurinish oladi.
X=K(10.6+0.175 v) a/v 10
Reaktivlarni tayyorlash:
11%li K3 Fe (CN)₆ ⁺ eritmasini tayyorlash.
Tuzatishlar koeffitsiyenti yodometrik usul bilan aniqlanadi. Zich berkiladigan kolbaga 50 ml 1% li K3 Fe (CN)₆ ⁺ eritmasi solib, unga 3 g kaliy yodid va 1.5 g rux sulfat solinadi. Sо‘ngra arlashtiriladi, hamda ajralib chikadigan yodni titrlanadi, 1 ml 0.1 n yod eritmasi 0.0328606 g K3 Fe (CN)₆ ⁺miqdoriga tugri keladi.
1.2.5 n NaOH eritmasini 45 % li NaOH eritmasidan tayyorlanadi. Xosil bо‘lgan loykani 10 min davomida chuktirib tinik eritmadan 10 li eritma tayyorlanadi. Eritma konsentratsiyasini HCl yoki H₂SO₄ yordamida metil qizil indikatori ishtirokida aniqlanadi, buning uchun 10% li NaOH eritmasini 1 n NS1 yoki 1 n H₂SO₄ bilan titrlash shunday amalga oshiriladiki, 1 n li kislotalarning aniq 25 ml miqdori sarflansin. Agar kislotalar eritmalari oz yoki kо‘proq sarflansa bunda NaOH konsentratsiyasini oshirish yoki kamaytirish lozim bо‘ladi.
Indikator- metil kuk(1 % li eritmasi)