Energetik sharoitlari


 Qazib chiqarish tartibini takomillashtirish yoki g’zlashtirish


Download 2.8 Kb.
Pdf ko'rish
bet55/63
Sana31.01.2024
Hajmi2.8 Kb.
#1819575
1   ...   51   52   53   54   55   56   57   58   ...   63
Bog'liq
5-bob kitobcha

11.5. Qazib chiqarish tartibini takomillashtirish yoki g’zlashtirish
bilan bog’liq bg’lgan tartibga solish usullari 
Konining geologik tuzilishini yaxshiroq
g’rganilmagan-ligi 
natijasida uni qazib chiqarish loyihasi tuzilayotganda ba’zi 
noaniqliklarga yg’l qg’yishi mumkin, natijada qatlamda ma’lum 
bg’lgan kg’p ma’lumotlar loyihada kg’rsatilganlardan ancha farq qilib 
qolishi mumkin. Bunday holat qatlamning juda notekis kollektorlik 
xususiyatlariga ega bg’lganliklari tufayli ham kelib chiqadi va 
qatlamning ma’lum bir qismi unga ta’sirdan xoli bg’lib qolishi mumkin. 
Bunday 
hollarda 
qazib 
chiqarishni 
boshqarishni
takomillashtirish, ayrim hollarda uning asoslarini anchagiia 
g’zgartirishni talab qiladi. 
Bunday ishlarni maxsus ilmiy tekshirish muassasalari
bajaradilar. 
Ular 
asosan 
qazib 
chiqarish 
jarayonini 
tahlil 
qilayotganlarida ana shu kamchiliklarni bartaraf qilishga butun 
ma’lumot va mahoratlarini yg’llashlari darkor. Agar loyiha avvalgi 
holatidan keskin g’zgaradigan bg’lsa, unda uning qg’shimcha hujjat 
sifatida tavsiya etilishi maqsadga muvofiq qazib chiqarish tartibini 
takomillashtirish choralariga quyida-gilar kiradi:
- ma’lum bir maydonlardagi quduqlar sonini oshirish 
(qg’shimcha quduqlar hisobiga), ya’ni ularni zichlashtirish; 

ba’zi 
haydovchi 
quduqlarni 
oluvchi 
quduqlarga 
yaqinlashtirish ilojini qilish, Bu chora yangi haydovchi quduqlar qazish 


165 
yoki suv bosgan oluvchi quduqlar haydovchilar safiga g’tkazish bilan 
amalga oshirilishi mumkin; 
- manbali suv bostirish (ochagovoe zavodneniya) usulini 
tashkil qilish, filtratsion oqim g’zgartirish va davriy suv haydash. 
Qazib chiqarishni tartibga solish maqsadida yangi biror 
muayyan tadbirni qg’llash uchun ob’ektning geologik tuzilishini aniq 
tasavvur qiluvchi ma’lumotlarga ega bg’lishimiz va qazib chiqarishning 
hozirgi holatini aniq bilishimiz lozim bg’ladi. 
Qazib chiqarish jarayonvda yuqori mahsuldor linza 
kg’rinishidagi qatlamlarni jalb qilish uchun manbali suv haydash usuli 
qg’llaniladi, buning uchun haydovchi quqlar sifatida oluvchi 
quduqlardan foydalanish yoki yangisini qazish taqozo etiladi. 
Kam mahsuldor maydonlarni ishga solishda ham manbali, suv 
haydashni qg’llash maqsadga muvofiqdir. Bunday hollarda haydash 
bosimini oshirish lozim bg’ladi. Haydovchi quduqlar-ning joylashish 
g’rni muayyan holatga va suv bostiradigan maydonga qarab 
belgilanadi. Bunda albatta kollektorning g’tkazuvchanligiga ham 
e’tibor berish lozim. Aksariyat haydovchi quduqlarni kam 
g’tkazuvchan qatlamlar chegarasiga qg’yilsa undan manfaat kg’proq 
bg’ladi. 
Haydovchi quduqlardan uzoqroqda joylashgan maydon-larni 
ish jarayonini oshirish maqsadida haydash bosimini oshirish mumkin. 
Bundan tashqari oluvchi quduqlar tubidagi bosimni kamaytirish ham 
ularning ishini jadallashtirishga yordam beradi, uning ustiga 
maydonchaga bg’lgan quduqlardan olishni biroz kamaytirilsa, g’sha 
maydonga ta’sir tezroq etib boradi. Lekin bunday holda olinishi 
mumkin bg’lgan mahsulot miqdori kamayishi mumkin, biroq shu usul 
bilan suv haydash va yg’ldosh suvlar miqdorini boshqarsa bg’ladi, 
nihoyat g’shanday maydonlarda qg’shimcha haydovchi quduqlar 
yordamida qatlamga haydashni tashkil qilish maqsadga muvofqdir. 
Qg’shimcha quduqlar qazish bilan ma’lum darajada ta’sirsiz qolib 
ketgan qatlamlarni ishga solish maqsadga muvofiq bg’ladi. 
Filtratsion oqimning yg’lini g’zgartirish bilan qazib chiqarish 
jarayonining samaradorligini oshirsa bg’ladi, bunda ba’zan quduqlar 
qatorlari g’zgartiriladi, ba’zan esa davriy haydashga g’tiladi. Agar 


166 
yuqorida kg’rsatganlarimiz natijasida etarli natijaga ega bg’lmasak, 
quyidagi ishlarni bajarishga tg’g’ri keladi: 
- hamma joylarda quduqlar sonini (zichligini) oshirish;
- kg’p qatlamli ob’ektlarni alohida ob’ektlarga bg’lib tashlash; 
- suv haydash usulini g’zgartirish; 
- haydovchi bosimni keskin orttirish va h.k. 
 
 
 
 
 
 
 

Download 2.8 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   51   52   53   54   55   56   57   58   ...   63




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling