Energetika fakulteti

Energiyani bir turdan boshqasiga oʻzgartirish. Energiyani bir turdan boshqasiga oʻzgartirish toʻgʻridan-toʻgʻri, bir yoki koʻp bosqichli boʻlishi mumkin. Shulardan eng kam tarqalgani toʻgʻridan-toʻgʻri oʻzgartirish tizimlaridir.
Energiyani bir turdan boshqasiga oʻzgartiruvchi tizimlarning koʻpchiligi uchun quydagi shartlar mavjud:

• energiyani bir turdan boshqasiga oʻzgartirishda bir yoki bir necha turdagi koʻp bosqichli oʻzgartiruvchilar ishtirok etishi;

  
  

• energiyani oʻzgartirish toʻgʻridan-toʻgʻri yoki toʻgʻridan-toʻgʻri oʻzgartirishsiz tizimlar uchun koʻp bosqichli;

  
  

• oʻzgartirishning asosiy turi mexaniq;

  
  

• birlamchi energiya manbai - atrof-muhit;

  
  

• oʻzgartiruvchilarning geometrik oʻlchamlari cheklangan;

  
  

• oʻzgartirish va iste’mol qilishning vaqt masshtabi bir xil va bir oʻlchamli.

  
  

Masalan, bu shartlarga koʻra, mexaniq energiyani toʻgʻridan-toʻgʻri oʻzgartirishli tizimlar, mexaniq energiyani tashqaridan iste’mol qiladi, uni shu holda iste’molchilarga taqsimlaydi va ishlatadi. Albatta, bu jarayonda energiyani bir turdan boshqasiga aylantirish shakli, masalan muhitning ilgarilanma, qaytuvchi-ilgarilanma yoki tebranuvchi harakati oʻzgartiruvchining aylanma harakatiga yoki aksiga oʻzgartirilishi mumkin. Buning asosida turli xil oʻxshash strukturali modelga ega qurilmalar yaratilishi mumkin.

1.1 rasm - Energiyani bir turdan boshqasiga oʻzgartirishning umumiy model koʻrinishi.

Issiqlik elektroenergetikasi. Bu sohada elektr energiyasi organiq yoqilgʻini yonishidagi kimyoviy energiyadan foydalangan issiqlik elektr stansiyalari (IES)da ishlab chiqariladi.
An’anaviy IES quyidagilarga boʻlinadi:

• kondensatsion (ICES) - faqat elektr energiyasi ishlab chiqariladi;

  
  

• issiqlik elektr markazlari (IEM) - elektr energiyasi bilan birga issiqlik energiyasini ham ishlab chiqaradi.

  
  

Qurilmalar turiga koʻra:

• bugʻ turbinali qurilmalar yordamida enegiya hosil qilinuvchi bugʻ- turbinaji elektr stansiyalari;

  
  

• gaz-turbinali bilan bugʻ-turbinali qurilmalar birgalikda energiya hosil boʻladigan bugʻ-gaz elektr stansiyalari.

  
  

IES larida yoqiladigan yoqilgʻilarning xususivatlari IES larda uch turdagi yoqilgʻi ishlatiladi:

• gazsimon;

  
  

• suyuq va qattiq holdagi (1.2-rasm)