tárepinen qaytadan payda etinadigan energiyaǵa (bug4 energiyası,
ıssı suw energiyası hám taǵı basqa ) ekilemshi energiya dayiladi.
XX ásirdiń aqırına kelib energiyanı tutınıwın tábiy gaz, kómir hám yadro
energiyasılıq esabına fondıdirildi. XXI ásir basında tiklenetuǵın energiya
túrleri ónimliligin asırıw kútilip atır. Shamalıq esaplarǵa kóre bul energiya
rezervlarini ulushi, yadro energiyasılıq menen 40% otrofida boladı.
Paydalanatuǵın energiya dárekleri ishinde kómirdiń ulushi eń úlken (75-85%),
neft (10 -15%) hám gaz (10 -15%) ulushlari sezilerli, qolǵan energiya rezervlari
birgalikda 2% toshhkil etedi. Insaniyat iskerligi nátiyjesinde hár jılı
atmosferaǵa (350-400)-106 tonna shań shıǵarıp jiberiledi, tábiyǵiy apatlar
nátiyjesinde esha bul kórsetkishten 10 ese kóp shań shıǵarılıp jiberiledi.
Yoqilǵidan paydalanıwshı hámme texnikalıq qurallar, jıl dawamında hawa
háwizine tómendegi zıyanlı elementlami shıǵarıp jiberediler: SO2- (180-200 )
106 tonna, S - (350-400)-10 b tonna, NO2 - (60 -65) • 106 tonna, C02 - (80-90 ) ■
106 tonna.
bison iskerligi nátiyjesinde bir kárxana shıǵındıları menen atmosfera, doryo,
kól pataslanıwı hám hátte ormanlar joǵalıp ketiwi múmkin. Bul lokal
(jergilikli) ekologiyalıq máselelerine mısal bóle uadi. Paydalı qazilmalami qazib
uish hám ulami qayta ichlash nátiyjesinde dangizlar, suw háwizleri qalalardıń
tábiy ortalıǵı pataslanıwı, aymaqlaming aynıwın aymaqlıq (regional)
ekologiyalıq máseleler torzida qarash múmkin.
Sońǵı jıllarda uimlar atmosferanıń ozon qatlamınıń juqalasıp, yemirilib
baratırǵanın tákidlashmoqdalar. Holbuki ozon qatlamı ultrabinafsha
nurlarınıń zıyanlı tásirinen tirik jonzotlami qorǵaw etedi. Bul yarayon ásirese
Do'stlaringiz bilan baham: |
