Енгил атлетика маш=лари техникаси

- талабаларни енгил атлетика ва уни ўқитиш методикаси фанининг мақсад ва вазифалари билан таништириш.

- енгил атлетикада қўлланадиган турли усуллар билан амалий таништириш.

- хакамлик қилиш малакаларини шакллантириш.

- мусобақалар ўтказиш усулларини ва низомларини тузишга ўргатиш.

• 
  Жисмоний тарбия ва спорт жаҳон сиёсатининг устувор йўналишларидан бири, енгил атлетика эса Олимпия ўйинлари дастуридаги энг кўп шода медаллар учун кураш олиб бориладиган бутун жаҳонда оммавий спорт тури ҳисобланади. Турли халқаро мусобақаларда Ўзбекистон енгил атлетикачилари шохсупада юқори ўринларни давлатимизни хорижий мамлакатларда шон-шухратини янада оширилмоқда.
  
• 
  Енгил атлетика спорт тури барча таълим муассасаларининг жисмоний тарбия дастурига алохида бўлим сифатида киритилган.
  

• 
  Шуғулланувчиларнинг жинси, ёши, жисмоний, органик даражаси, ирсий имкониятлари ва функтсионал холатларини инобатга олган ҳолда машғулотларни режалаштириш, ўтказиш ва юкламаларни меъёрий келаётган давлатимиз ворислари ёш авлодни соғлигини мустаҳкамлаб юқори спорт натижаларига эришишига замин яратиш учун республикамиз иш спорт ташкилотларида мавжуд бўлган енгил атлетика бўлимларига юқори малакали мураббийлар керак бўлади. Шунинг учун "Енгил атлетика" фанига алоҳида талаблар қўйилади.
  

1. Енгил атлетика дарсининг мазмуни Умум та`лим мактабида енгил атлетика билан шуг`уллантириш дарс формасида бо`лади. О`ргатиш этаплари қо`йидагилардан иборат:
1.Кириш.
2.О`қитиш.
3.Такрорлаш.
4. Такомиллаштириш.
5.О`тилган материалларни мустаҳкамлаш.
Дарсни о`злаштириш, билиш, малака ҳосил қилиш, жисмоний тайёргарлик техник тайёргарлик ва охиргиси аралаш дарслар. Дарсларни типларига қарамай қо`йидаги қисмларга бо`линади 1. Кириш, тайёрлов, асосий ва якунлов дарси (асосан дастлабки қисми бириктирилиб о`тилади).
Кириш қисмига қо`йиладиган вазифалар: Сафланиш, рапорт, асосий вазифани ма`лум қилиш. О`қувчиларни дарсга ташкиллаш.
тайёрлов қисми о`қувчиларни асосий вазифани бажариш ҳолатига олиб келишдир. Бунда аста секин югуриш ва умуман
ривожлантириш машқ бериш асосий қисмда янги билим о`ргатилади. Бунда енгил атлетика турлари о`ргатилади, малака ҳосил
қилинади ва такомиллаштирилади.
Якунлов қисмида дарс юкламаси пасайтирилади, о`тилган дарсга якун ясалади ва уйга вазифа берилади.
45 минутлик дарс қо`йидагича тақсимланади. Кириш қисми 3 минут, тайёрлов қисми 12 минут, асосий қисми 25-27 минут,
якунлов қисмига 3 минут вақт сарфланади.
Дарснинг асосий хужжат конспект ҳисобланади. Бунда о`тиладиган дарс давомийлиги ифодаланган бо`лади.
Енгил атлетика машг`улотларини о`ргатиш, югуриш, сакраш ва улоқтиришларни о`злаштириш ва уларни такомиллига етказишга қаратилган.
5- синфдан бошлаб дарсларга ёш енгил атлеткачилар учун зарур бо`лган фазилатлардан тезкорликни, куч ва чидамкорликни ривожлантириш ёрдам берувчи машқлар киритилади.
О`қувчилар программасига мувофиқ чуқурроқ о`рганиш машг`улотларида қисқа масофаларга югуриш, о`рта масофаларга югуриш, г`овлар оша ва эстафетали югуриш, «хатлаб о`тиш» ва «перёкидной» усулларида баланддикка сакраш, «оёқларни йиг`иб» ва «қайчи» усулларида узунликка сакраш техникаларини о`рганадилар. Граната ва найза ҳамда ядро отиш техникаларини о`злаштириб борадилар.


2. Тарг`ибот ишларини ё`лга қо`йиш.
Жисмоний тарбия дарсини, шундан енгил атлетика дарснии тарг`ибот ва ташвиқот қилиш мактаб о`қитувчисининг асосий иш фаолиятига киради.
Мактаб физкултура о`қитувчисининг вазифалари жуда ҳам ко`п, шунинг учун мактабдаги енгил атлетиканинг о`рнини ко`таришда асосан мактаб активи ёрдамида фойдаланилади. Мактабда ко`ргазмали фото-газета плакат, э`лонлар, радиогазета ва бошқа ахборотлар яхши қо`йилган бо`лиши керак. "Физкултура бурчаги" спорт зали ёнида жойлашган бо`лиши керак. Ҳар қайси янги ахборотлар о`з вақтида. етказилиши лозим.
О`қувчининг фамилияси ва исми то`г`ри ёзилиши шарт, агар э`лонда адашилган бо`лса шу о`қувчи хафа бо`лиши мумкин.
Мусобақа протоколлари шу онда доскага осилиши олзим, ма`лумотлар аниқ ва чиройли ёзилади.
Стендлар "Мусобақа натижалари". "Чемпионлар", "Енг яхши синфлар" протоколлар ва команда г`олиблари ёритилиш керак. Энг яхши 10 спортчи деб алоҳида бо`лимда ёритилиши мумкин. "Мактаб рекордчилари" стендида албатта асосий мактабда қо`йилаган ва оммавий мусобақаларда о`тказиладиган то`рлар олиниши шарт.
Мактабда махсус стендда чемпионларни су`ратлари спорт ютуқлари акс этадиган су`ратлар бо`лиши диққатга сазовор.
Стенд бир қисмида мусобақа календари 1 йилга мо`жалланган бо`лиши керак, унда қачон ва қандай шартлар берилган бо`лиши кераклиги ёзилиши зарур.
Стендда енгил атлетика мусобақа қоидалари берилиб то`рилиши керак. Мустақил тайёргарлик материаллари ёритилиши керак. "Нима қилсам кучли бо`ламан", "Ёзги каникулда нима билан шуг`илланиш керак". Стендда "Мактаб спратакиадасининг натижалари" ёритилиб бориши керак.
Ҳар қайси қаторига уни эгаллаган о`рни, очкоси, о`тказилган мусобақадан со`нг дарров ёзилиши зарур!
Яна бир стенд "Мактаб жисмоний тарбия дастурининг талаблари" деб унда дастур талаби, машқлар таркиби ёритилади.
Мактаб радиоузели орқали доимий давлат миқёсидаги чемпионларни, рекордчиларни тарихини, биографиясини бериб борилса қизиқарли бо`лади.
Юқори спорт маҳоратига эга бо`лган спортчилар билан учрашувлар ташкил қилинса, спорт қиролича мактабда эгаллаган о`рни юқорироқ бо`лади. Қизиқувчи о`қувчилар ко`паяди.
2. Махсус мосламалар ясаш.
Спорт майдонини созлаётганида шуни э`тиборга олиш керакки, дарсдан ташқари мустақил шуг`улланиш учун ҳам қулай бо`лиши керак. Мактаб шароитида секторлар, шундай қурилиши керакки, бунда бир вақтнинг о`зида бир неча о`қувчи шуг`уллана олиши
мумкин бо`лсин. Сакраш, улоқтириш секторлари, югуриш ё`лаклари спорт уйинлари майдонидан ташқари жойлашган бо`лиши, улар бир-бирига ҳалақит бермаслиги керак.
Махсус мосламалар.
Сакрашга о`рнатиладиган стойкалар метал ёки ёг`очдан бо`лиши мумкин, металли иккита труба бир-бирига кирадиган бо`либ, баландлик ко`тарилганда ичидаги труба ко`тарилади.
О`зунликка сакрашда улчаш рейка бо`либ унда ҳар 5 см белги билан белгиланса, ҳар сакрагандан кейин рулетка орқали о`лчамай рейкага қараб натижа аниқланаверади.
Старт тиргагичлар беш-олти кишилик ясаш мумкин, алоҳида старт гиргагич ҳар бир спортчи то`рганда алмаштирилиб о`рнатиш о`рнига 5-6 о`қувчи о`зига мослаб фойдаланиш мумкин.
То`сиқларни ясаш мумкин, баландликка сакраш дарсида планка о`рнига резина эластик бинтдан фойдаланиш мумкин.
Улоқтириш секторида бо`р ва краска билан чизиқ чизиб қо`йиш мумкин.