«Авесто» табиат, жамият ва инсон ўртасидаги муносабатларни маънавий, руҳий ва ахлоқий мезонлар орқали уйқунлаштирувчи, кишини қуршаб олган оламни ўрганишга чорлагувчи фалсафадир.
Авесто
муҳит тозалигини сақлаш ва
касалликларни олдини олиш
мақсадида ахлатларни,
ифлосланган жойларни тош,
тупроқ, қум билан
кўмиб ташлаш
йил фасллари алмашуви, ҳосилни
йиғиб-териб олиш билан боғлиқ
умумхалқ байрамлар
ҳашаротларни йўқотиш, шунингдек, уй ҳайвонларини тўғри парвариш қилиш
доривор гиёҳлар ҳақида қимматли маълумотлар мавжуд
ер, сув, хона, инсон тана аъзолари, кийим-кечакларни тоза тутиш ҳақида
уй-жой, атроф-муқит, табиатни муҳофаза қилиш
Ислом таълимотида экология муаммосига алоҳида эътибор берилган. Қуръони карим ва Ҳадиси шарифда табиатни муҳофаза қилиш, бойитиш, покиза сақлашга оид панд-насиҳатлар ўз аксини топган
Жумладан, "Фуркон сураси" нинг 2-оятида: "Аллоҳ ҳамма нарсани яратди ва ўлчовини мукаммал қилди", дейилади. Яъни дунёдаги ҳар бир нарса – сув ҳам, тупроқ ҳам, ҳаво ҳам, ҳайвонот олами ҳам, набобат олами ҳам Аллоҳ таоло томонидан муайян ўлчов билан бир-бирига ўзаро боғлиқ қилиб яратилган. Агар бу мувозанатлик бузиладиган бўлса, табиат учун, шу жумладан, инсон учун ҳам жиддий муаммолар келиб чиқиши эҳтимоли ниҳоятда катта.
"Аъроф сураси" нинг 56-оятида Парвардигор шундай деб амр қилади: «Обод қилиб қўйилган Ер юзида бузғунчилик ишларини қилманг».
Абу Абдуллоҳ Муҳаммад Ибн Исмоил ал-Бухорий. "Ал-жомиъ ас-саҳиҳ"
соясидан халқ фойдаланиб турган дарахтни кесиб юборган одамни тангри дўзахга махкум этади
кўчат экиш, ер ҳайдаш ва ижарага бериш, ўлик ерни жонлантириш
табиат ва унинг неъматлари ҳақида, табиат инъомларининг инсон учун яратилганлиги ва улардан оқилона фойдаланиш
табиатни муҳофаза қилиш тўғрисида
дунёни бузиб, булғаб юрган киши менинг умматим эмас
енглар, ичинглар, садақа қилинглар, аммо исрофгарчиликка ўтманглар
Тангри покдир, покликни яхши кўради, сахийдир-ки сахийликни яхши кўради; ҳовли сахни ва турар жойларингизни тоза тутинглар
бу дунёда жониворларга қаттиқ азоб берадиган кишиларни тангри қиёмат куни қаттиқ азоблайди
экмоқ ниятида қўлингизда кўчат турган пайтда беҳосдан қиёмат қойим бўлиб қолиши аниқ бўлганда ҳам улгурсангиз уни экиб қўйинг.
Do'stlaringiz bilan baham: |