Erhard modeli Taqdim qiluvchilar: Aymbetov Nurpolat

Ammo 1944-yilda fashistlar partiyasi Germaniyani qattiq nazorat qilgan holda, Erhard jasorat bilan Germaniyaning moliyaviy ahvolini muhokama qiladigan maqola yozdi, unda fashistlar urushda magʻlub boʻldi deb taxmin qildi. Uning ishi oxir-oqibat AQSh razvedka kuchlariga etib bordi, ular tez orada uni qidirib topishdi. Va Germaniya urushda taslim boʻlgach, u Bavariya moliya vaziri lavozimiga tayinlandi va keyin hali ham bosib olingan gʻarbiy Germaniya yarmining iqtisodiy kengashi direktori boʻlish uchun yuqoriga koʻtarilishga harakat qildi va bunga erishdi.

• Ammo 1944-yilda fashistlar partiyasi Germaniyani qattiq nazorat qilgan holda, Erhard jasorat bilan Germaniyaning moliyaviy ahvolini muhokama qiladigan maqola yozdi, unda fashistlar urushda magʻlub boʻldi deb taxmin qildi. Uning ishi oxir-oqibat AQSh razvedka kuchlariga etib bordi, ular tez orada uni qidirib topishdi. Va Germaniya urushda taslim boʻlgach, u Bavariya moliya vaziri lavozimiga tayinlandi va keyin hali ham bosib olingan gʻarbiy Germaniya yarmining iqtisodiy kengashi direktori boʻlish uchun yuqoriga koʻtarilishga harakat qildi va bunga erishdi.

Yangi nemis pul birligining joriy qilinishi

* Erxard rejasi — shundan iborat bo‘lganki, ya‘ni u tomonidan olgʻa surilgan ijtimoiy bozor xoʻjaligi konsepsiyasi va neoliberalizm gʻoyalariga asoslangan iqtisodiy islohotlar dastur bo‘lgan. Bu reja 1948-yildan boshlab GFR kansleri K.Adenauer va L.Erxard hamkorligida mamlakat iqtisodiy siyosatining asosiy vazifasi sifatida qabul qilingan va amalga oshirilgan. Erxard rejasiga koʻra, 1948-yil 21-iyunda mamlakatda asosiy muammo boʻlgan yuqori inflyatsiyani jilovlash uchun oʻta keskin pul islohoti amalga oshirildi, eski reyxsmarka (RM) oʻrniga yangi doychmarka (DM) joriy qilindi.

Bunda kishi boshiga 40 DM 1/1 nisbatda, qolgan mablagʻlar esa yangi valyutaga 1/10 nisbatda almashtirildi. Shuningdek, tijorat banklardagi jamgʻarmalarning katta qismi muzlatib qoʻyildi (1948-yilda 30% va 1949-yilda 70%). Ayni paytda GFR hukumati ishlab chiqarishni qoʻllabquvvatlash maqsadida amaldagi soliq stavkalarini keskin pasaytirdi, Nemis yerlari banki (GFR Davlat banki) esa majburiy zaxiralar meʼyorini pasaytirdi. Mazkur choralar iqtisodiyotni keng miqyosda arzon kreditlar bilan taʼminlab berdi.