Eritmalarni hosil bo‘lishi va ularning konsentratsiyalari. Dispers sistemalarning umumiy xarakteristikasi va sinflanishi. Geterogen va gomogen dispers sistemalar. Eritmalar va ularning hosil bo‘lish jarayonlari

9.5. Molyar konsentratsiya

Bir litr eritmadagi erigan moddaning mollar soni bilan o’lchanadigan kattalik molyar konsentratsiya deyiladi.

U quyidagicha hisoblanadi:

agar hajm millilitrlarda berilgan bo’lsa,

m - erigan moddaning massasi g; M-erigan moddaning molekulyar massasi; V-eritmaning hajmi.

Masalalar
1. 400 ml eritma tarkibida 41g Ca(NO₃)₂ bo’lsa, eritmaning molyar konsentratsiyasini hisoblang.
Yechish: dan
2. Tarkibida 17,4 g K₂SO₄ bo’lgan 200ml eritmani molyar konsentratsiyasini hisoblang.
Yechish: dan m
3. 500 ml 0,1 m li eritmada necha gramm NaOH bo’ladi?
Yechish: dan g.
4. 400 ml 1,2 M li eritma bilan 600 ml 1,8 M li eritma aralashtirildi. Hosil bo’lgan eritmaning konsentratsiyasini aniqlang. J: 1,56 M.
5. 0,1 molyarli eritma tayyorlash uchun 1000 ml 1,5 molyarli eritmani necha litrgacha suyultirish kerak?
Yechish: dan l.
6. 0,15 molyarli eritma tayyorlash uchun 3 ℓ 0,05 molyar li eritmani necha litrgacha bug’latish kerak? J: 1 l.
7. 1000 ml 0,2 molyarli eritmaga 2000 ml 0,8 molyar li eritma aralashtirildi. Hosil bo’lgan eritmaning molyar konsentratsiyasini aniqlang. J: 0,6 M.

9.6. Normal konsentratsiya

• 1 l yoki 1000 ml eritmadagi erigan modda miqdorining gramm- ekvivalentda ifodalanishiga normal konsentratsiya deyiladi. U quyidagicha ifodalanadi:

E-erigan moddaning gramm ekvivalenti; V-eritmaning hajmi; m-erigan moddaning massasi.
• 1 ml eritma tarkibidagi erigan moddaning grammlarda ifodalangan massasi eritmaning titri (T) deyiladi:
yoki
Masalalar
1. 500 ml eritma tarkibida 12,25g H₂SO₄ bo’lsa, uning normalligini aniqlang.
Yechish:
2. 100 ml 2 N eritmada necha gramm NaCℓ bo’ladi? .
Yechish: g
3. 7000 ml 0,25N eritma tayyorlash uchun quyidagi kristallogidratlardan necha gramm talab etiladi? 1) 2) ; 3)
J: 1) 215g ; 2) 250g; 3) 191g;
4.1500 ml 0,125 N eritmada 13,31g erigan modda bo’lsa, uning ekvivalentini aniqlang. J: 71.
5. 1,4 g KOH tashkil etgan 1 l eritmani neytrallash uchun 50 sm³ kislota eritmasi sarf etiladi. Kislota eritmasining normalligini hisoblang? J: 0,50 N.
6. 200 ml 1 N eritmaga qancha suv qo’shilganda 0,05 N eritma hosil bo’ladi?
Yechish: N₁V₁ = N₂V₂ dan V₂ = = 4000 ml
V= V₂ – V₁= 4000 – 200 = 3800 ml suv.
7. 150 ml eritma tarkibida 7,2 g litiy gidroksid erigan bo’lsa, eritmaning normal konsentratsiyasini aniqlang. J: 2.
8. 30 ml 0,1 N kislotani neytrallash uchun 12 ml NaOH eritmasi sarflangan. Ishqor eritmasining bir litrida necha gramm NaOH bo’ladi? J: 10 g.
9. 300 ml 0,1 N kalsiy gidroksid eritmasini neytrallash uchun 0,5 N sulfat kislota eritmasidan necha ml talab etiladi? J: 60 ml.
10. 40 ml natriy gidroksid eritmasini neytrallash uchun 25 ml 0,5 N sulfat kislota eritmasidan sarflangan. Ishqor eritmasining normal konsentratsiyasini toping. J: 0,31 N.