Эркин иқтисодий ҳудудлар

1.4-rasm. EIHlarni tashkil etishning hududiy va funksional yondashuvlari 
Hududiy yondashuv asosida EIHlarni tashkil etishdan ko„zlangan asosiy maqsad 
ma‟lum mintaqaning rivojlanish muammosini hal etishdan iborat va bunda ishtirok 
etuvchi va taqdim etilgan imtiyozardan foydalanuvchilar bo„lib EIHdagi korxona va 
EIHlarni tashkil etishning 
hududiy va funksional 
yondashuvlari
 
Hududiy yondashuv
 
Funksional yondashuv
 
Ma‟muriy 
hududiy
 
Savdo-ombor 
majmualari
 
Sanoat va 
ilmiy parklar 
majmualari
 
Moliyaviy 
markazlar
 
“Nuqta” 
korxonalar
 

---

35 
tashkilotlar hisoblanadi. Funtsional yondashuv asosida EIHlarni tashkil etishdan 
ko„zlangan asosiy maqsad iqtisodiyotni tarkibiy qayta qurish va alohida ustuvor 
sohani rivojlantirishlardan iboratdir. Ushbu yo„nalishda faoliyat ko„rsatuvchilarga 
taqdim etilgan imtiyozlardan foydalanuvchilar bo„lib joylashgan joyidan qat‟iy nazar 
ma‟lum turdagi tadbirkorlik faoliyati bilan shug„ullanadigan korxona va tashkilotlar 
hisoblanadilar.
Tayanch iboralar: 
Erkin iqtisodiy hududlar, hududiy EIHlar, funksional (nuqtali) EIHlar, rezident, 
imtiyoz, korxona. 
Mazkur paragraf bo„yicha umumiy xulosalar: 
1. Jahon amaliyotida EIHlarni tashkil qilishda ikki xil yondashuv: hududiy va 
funksional yondashuvga asoslaniladi. 
2. Hududiy – ajratilgan territoriyali hududlar bo„lib, u erda faoliyat yurituvchi 
barcha rezidentlar faoliyat turidan qat‟iy nazar xo„jalik yuritishning imtiyozli 
tartibidan foydalanadi. 
3. Funksional (nuqtali) – firma mamlakatning qaysi tumanida joylashishidan 
qat‟iy nazar tadbirkorlik faoliyatining ma‟lum ko„rinishlari uchun qo„llaniladigan 
imtiyozli rejimdan foydalanishi mumkin.