E.I.Rogov fikriga ko'ra, faoliyatni idrok etish deyarli hech qachon bitta modallik doirasi bilan chegaralanmaydi, lekin bir nechta sezgi organlarining (analizatorlarning) birgalikdagi faoliyatida shakllanadi. Ulardan qaysi biri faolroq ishlashiga qarab, idrok qilinadigan ob'ektning xususiyatlari haqida ko'proq ma'lumotni qayta ishlaydi, idrok turlarini ajratadi. R.S.Nemov esa vizual, eshitish, sezish idroklarni ajratadi. Idrokning murakkab turlari ham ajralib turadi: makon va vaqtni idrok qilish. - E.I.Rogov fikriga ko'ra, faoliyatni idrok etish deyarli hech qachon bitta modallik doirasi bilan chegaralanmaydi, lekin bir nechta sezgi organlarining (analizatorlarning) birgalikdagi faoliyatida shakllanadi. Ulardan qaysi biri faolroq ishlashiga qarab, idrok qilinadigan ob'ektning xususiyatlari haqida ko'proq ma'lumotni qayta ishlaydi, idrok turlarini ajratadi. R.S.Nemov esa vizual, eshitish, sezish idroklarni ajratadi. Idrokning murakkab turlari ham ajralib turadi: makon va vaqtni idrok qilish.
- Demak, idrok - bu bevosita sezgi aʼzolariga taʼsir etayotgan obʼyektiv mavjudot, predmet va hodisalarning kishi ongidagi inʼikosi. Idrok inʼikos etilayotgan predmet va hodisalarning avvalgi tajribalar asosida tushunilishini ham oʻz ichiga oladi.
- Yuqoridagilardan xulosa qilsak, sezish jarayoni u yoki bu xususiyatning aksi emas, lekin sezgi qobiliyatlari nafaqat hodisalar va narsalarning individual xususiyatlari haqida ma'lumot saqlabgina qolmay, balki analizatorlar faoliyatidagi murakkab va faol jarayon bo`lib, miya funktsiyasini ham faollashtiradi. O'z navbatida, idrok - bilishning hissiy bosqichi bo'lib, fikrlash bilan bog'liq va hissiy reaktsiya bilan birga keladigan motivatsion yo'nalishga ega. Bu idrok asosidagina xotira, fikrlash va tasavvur faoliyati amalga oshirilishi mumkin. Shunday qilib, insonning sezgisi va idrok etishi - uning hayoti va amaliy faoliyati uchun zaruriy shartlardir.
Do'stlaringiz bilan baham: |
