Eshitildi: mmibdo` mexmonova j axboroti Ushbu o`quv yilida maktabning 1-sinfiga nafar o`quvchi qabul qilindi. Bulardan nafari 6,5 yoshlilar. Psixolog axboroti

Moslashuv davrida bolalar maktabda quyidagi muammolarga duch kelishadi:
Asabiy zo‘riqish;
sog'lig'ining yomonlashishi;
immunitetning pasayishi;
kayfiyat yoki xatti-harakatlarning keskin o'zgarishi.
Moslashishga samarali yordam bering:
tengdoshlar bilan muloqot qilish uchun turli xil to ‘garaklarga yozilish;
maktabning ijobiy tomonlari haqida bola bilan suhbatlashish;
bolaning maktab yumushlarida ota-onaning ko‘maklashishi;
Bolani maktab sharoitlariga moslashtirish uch oydan olti oygacha davom etadi. Bu davrda (umuman har doim) ota-onalarga bolani qoralash, ayblash, boshqalar bilan solishtirish bolaning moslashish jarayonini yanada qiyin kechishiga olib keladi. Farzandingizni ko'proq maqtang, o'qishdagi yutuqlarga e'tibor bering, uni rag'batlantirib turing. Unutmang maktab davri farzandiz hayotidagi eng muhim davrlardan biri bo‘lib u bu davrni bola yaxshi tarda o‘tkazishi uning butun hayoti davomidagi faoliyatiga ijobiy ta’sir etadi.

Farzandim endi o‘quvchi
O‘quvchilarning maktabga bo‘lgan salbiy munosabti turli sabablarga ko ‘ra yuzaga kelgan bo ‘lishi mumkin. Sinfdagi boshqa bolalardan farq qilishdan qo'rqish, xato qilishdan qo'rqish, yomon baho olish va boshqalar. Bular bolaning maktabga borishdan bosh tortishi mumkin bo'lgan sabablarning to'liq ro'yxati emas albatta.
Avvalo, talaba maktabda o'qishga qarshi norozilik bildira boshlagan vaziyatga duch kelganda, bu sodir bo'lgan yoshga e'tibor qaratish lozim.
Agar vaziyat bolaning maktabga ilk tashrifi 1-sinfligida bo‘lsa qulay va tanish muhitdan (bolalar bog'chasi) mutlaqo yangi, asosan tushunarsiz va begona muhitga (maktab) o‘tish tubdan o'zgarishi unda stressli holatni yuzaga keltirishi tabiiy.
Agar bola 1-sinfda (ya'ni 6-7 yoshda) maktabga borishni istamasa, unda birinchi navbatda bu xatti-harakatning sabablarini aniqlash kerak. Suhbat mutlaqo xavfsiz va xotirjam muhitda o'tishi vaziyatning ijobiy yechim topishiga yordam beradi.
Sababi topilganda, bolangiz bilan yangi maktab hayotida iloji boricha ko'proq afzalliklar va ijobiy tomonlarni topishga harakat qilishingiz va unda maktab hayoti haqida ijobiy munosabatning shakllanishiga ko‘maklashish lozim.
Bolada tajovuzkorlikning namoyon bo'lishini qanday oldini olish mumkin?
Bolada tajovuzkorlik namoyon bo‘lmasligi uchun qo‘llaniladigan eng yaxshi usul - unga chin dildan mehr ko'rsatishdir.
Ota-onalar bolaning tajovuzkor xatti-harakatlarining sabablarini tushunishga va ularni yo'q qilishga harakat qilishlari kerak.
Bolaga o'z kuchini to‘g‘ri yo‘naltirish imkoniyatini bering - u yolg'iz yoki do'sti bilan o'ynasin; o'ta reaktiv bolaning bo'sh o'tirishiga yo'l qo'ymang - uning energiyasi "tinch" maqsadlar uchun sarflansin (sport, ilmiy doiralar, to‘garaklar va boshqalar).
Zo'ravonlik va shafqatsizlik sahnalari bo'lgan filmlar va teleko'rsatuvlarni tomosha qilishiga yo‘l qo‘ymang.
Farzandingizga do'stlar topishga yordam bering, unga tengdoshlari bilan muloqot qilishni o'rgating - birgalikdagi mashg'ulotlarda bolalar umumiy qabul qilingan xatti-harakatlar normalarini tezda o'rganadilar.
Jismoniy jazoga murojaat qilmang!
Farzandingizga samarali xayrixoh xulq-atvorning shaxsiy namunasini ko'rsating: uning huzurida g'azab va haqoratlarga yo'l qo'ymang.
Agressiv bolalar bilan ishlash bo'yicha tavsiyalar
Bolaga o'z noroziligini ijtimoiy jihatdan maqbul shakllarda ifoda etishni o'rgating.
Bolaga nisbatan tanlangan xulq-atvor turini amalga oshirishda doimiylik va izchillikka rioya qilish.
Har qanday tajovuzkor harakatlarni to'xtating: xotirjamlik bilan, tekis yuz bilan, minimal so'zlar bilan harakat qiling.
Xulq-atvorni faqat ishonch hosil qilgandan keyin muhokama qiling.
Bolaga bunday xatti-harakat mutlaqo qabul qilinishi mumkin emasligini ko'rsatishni unutmang.
Bolaga o'z harakatlari uchun javobgarlikni his qilishiga qo ‘yib bering.
Unga o‘zini namoyon qilish va e'tiborni jalb qilishning boshqa usullari borligini bildiring.
Agressiv xatti-harakatlarni bartaraf etish va oldini olish uchun siz ularga bag'rikenglik va o'zaro yordamni rivojlantirishga yordam beradigan jamoaviy o'yinlardan foydalanishingiz mumkin.
Xulq-atvorning yangi uslubini mustahkamlash uchun ijobiy harakatlarni maqtash.
Bolaga o'z tajovuzkorligini tashlash, uni boshqa narsalarga o'tkazish imkoniyatini bering.
Farzandingizga samarali xulq-atvorning shaxsiy namunasini ko'rsating.
Yodda tutingki, taqiqlash va ovozingizni ko'tarish tajovuzkorlikni yengishning eng samarasiz usullaridir. Faqatgina bunday xatti-harakatlarning sabablarini tushunish va bu borada u bilan chin dildan do‘atona suhbatlashib olish maqsadga muvofiq bo‘ladi.
Ota-onalar uchun farzand tarbiyasida maslahatlar
1. Farzandingiz hayotini qiziqarli va rang-barang qilishga intiling. Agar uning hayotida zerikish va bekorchilik uchun vaqt bo'lmasa, o'g'lingiz yoki qizingizning salbiy narsalarga bilan shug’ullanish uchun vaqti qolmaydi.
2. Farzandingizga muloqot san'atini o'rgating. Unga tengdoshlar davrasida yuzaga keladigan qiyin vaziyatlarda o'zini qanday tutish kerakligi borasida maslahatlar bering, unga qiziqarli va haqiqiy do'stlar topishga yordam bering.
3. Farzandingizga xavfli, unga nomaqbul bo‘lib tuyulgan takliflarni rad etishga o‘rgating. Bola o'z tengdoshlariga ham, kattalarga ham, agar zarur deb hisoblasa, "yo'q" deyish huquqiga ega ekanligini bilishi kerak.
4. Farzandingizni o'z harakatlaridan zavqlanishga o'rgating, unga "o'z" faoliyat sohasini, o‘zining sevimli mashg'ulotini topishga yordam bering.
5. Farzandingizning o‘ziga bo‘lgan ishonchini mustahkamlashida ko‘maklashing. Uning muvaffaqiyatlari va yutuqlarini rag’batlantirtishni unutmang. Farzandingizni boshqa bolalar bilan solishtirmang. Uni kechagi kun bilan solishtiring, uni yaxshiroq, aqlli va kuchliroq bo'lishga intilishini qo'llab-quvvatlang.
6. Muammoli yoki o‘zi biror nimani hal qilishi kerak bo‘lgan paytda unga bu vaziyatni hal qilishi uchun imkon bering.
7. Farzandingizga o'zini kattalardek his qilish imkoniyatini bering – unga katta insonlarga xos munosabat, ishonch bildiring.
8. Oilangiz hayotini shunday tashkil etishga harakat qilingki, bola o'z qarindoshlarini spirtli ichimlik yoki chekishini iloji boricha kamroq ko‘rsin.
9. Farzandingizning yonida chekmang, boshqa oila a'zolari yoki tanishlaringizga bolaning huzurida chekishlariga yo'l qo'ymang.
Muloqotda to‘g‘ri yondashuv
1. O'smirlar bilan iloji boricha aniq, ravshan tarzda suhbatlashing. Ularning dunyosini tushunishga harakat qiling. Ularni boricha qabul qiling.
2. O‘smir bilan iloji boricha uning chegaralarini buzmagan holda hurmat qilgan holda suhbatlashiing. Siz farzandingizning xatti-harakatiga qandaydir ta'sir ko'rsatishingiz mumkin, lekin uni mutloq boshqarishga harakat qilmang.
3. Farzandingizga ishonishni va ularning hayotda o ‘z yo’lini topishiga ishonch bildiring. Ko'pincha ular kattalarga qaraganda hayotga ko'proq moslashuvchan bo’lishadi.
4. Farzandingiz bilan suxbatlashayotganda undan nimani kutayotganingizni aniq tushuntiring. O'smirlarga o'zlarini namoyon etish uchun imkoniyat bering. Va shu bilan birga ular qonun-qoidalarga rioya qilmaslik qanday oqibatlarga olib kelishini va javobgarlik hissini ham bilishlari kerak.
5. Agar o‘smir sizdan yordam so‘rasa, astoydil yordam ko’rsating. O‘smirlarga o‘z hayot yo‘lini topishida ko‘maklashing.
O‘smirlik ostonasidagi farzand tarbiyasi
1. Bolalarning maktab ishlari bilan har kuni diqqat va sabr bilan qiziqing. Shu bilan birga, o'zingizni oddiy savollar berishdan cheklamang: "O’qishlaring yaxshimi?", "kayfiyating qalay?", his-tuyg'ular, kayfiyati haqida so'rang, hissiy yordam ko'rsatishga harakat qiling.
2. Farzandingizni tez-tez maqtab turing, uning kundlik yumushlarni bajarishida ko’maklashishi va shu kabilar ham bundan mustasno emas. O'qishdagi ko’ngilsizliklarni birgalikda aniqlashga harakat qiling, to’g’ri yo’lni topishda yordamlashing. Bolani qo'rqitmang, qo'rquv uning faoliyatini faollashtirmaydi.
3. Farzandingizga qiyin vazifalarni bajarishda yordamlashing, qiyin vaziyatdan chiqish yo'lini taklif qiling, lekin unga chiqish yo'li, yechim topish va harakat qilish imkoniyatini berishni unutmang.
4. Uning sinfdoshlar, do’stlari bilan do'stona munosabatda bo'ling, uy vazifalarini birgalikda bajarishni taqiqlamang. O’zingiz ham unga uy vazifalarini bajarishda yordamlashing.
5. Farzandingizni sabr bilan chin dildan tinglashni kanda qilmang. O‘qiganlari, ko‘rganlari haqidagi taassurotlari bilan o‘rtoqlashsin.
6. Maktab haqida yomon gapirmang, bolaning yonida o'qituvchilarni tanqid qilmang, unda maktabga ijobiy munosabatni shakllantiring.
7. Sinf va maktab tadbirlarida qatnashing. Agar maktab hayotingizning bir qismiga aylansa, bola bundan juda xursand bo'ladi va bu uning o’qishiga ijobiy ta’sir qiladi.
O’smir bilan to’g’ri muloqot