Estetik tarbiya Har kishining dunyoda oromi joni tarbiya


Download 36.28 Kb.
bet1/5
Sana28.10.2023
Hajmi36.28 Kb.
#1730809
  1   2   3   4   5
Bog'liq
Estetik tarbiya – nafosat tarbiyasining nazariy asosi-fayllar.org


xmlns:w="urn:schemas-microsoft-com:office:word"
xmlns="http://www.w3.org/TR/REC-html40">
Estetik tarbiya Har kishining dunyoda oromi joni tarbiya.
Ey otalar jonlaringizdan aziz farzandingiz,
Glmasun vaqtu zamoni
Abdula Avloniy
Estetik tarbiya atdagi gostiradi. Estetik tarbiya, shuningdek, insoniyat, faoliyatining har qanday sohasida estetik boyliklar yaratish, yazallik qonuni boliq.

Estetik tarbiyaning asosiy maqsadi zolarining har tomonlama mukammal rivojlanishlari uchun golaqonli his etishga koat, adabiyot dangina iborat emas . Ijtimoiy ong ko odatlar ham nafosat tarbiyasining nihoyatda mihim omillaridandir. Estetik tarbiyani tooyaviy lmaydi.


Estetik tarbiyaning asosiy mazalligi torisida his- tuygun rivojlanishiga koat asarlarida gora bilish , uni tori tushinish va qadrlash qobilyatini tarbiyalashdan iborat . U hayot va mehnatning barcha tomonlariga goatda bemaatda orsatish nazarda tutadi .
Estetik tarbiyaning asl mohiyati insonni real dunyoda mavjud bozallikni tori idrok qilishga va hayotda haqiqiy gorgatishdan iborat.
Yuqorida aytilganlardan quyidagicha xulosa chiqarish mumkin:
Birinchidan, inson ozlashtiradi. Undagi gog lozim . Yalgan gogzi bilan qarash , go insonda hayotdagi, sanzalliklarni umumjahon qadriyatlari nuqtai nazardan idrok eta bilish va baho bera olish qobilyatini tarbiyalash va oz mehnati bilan hayot goshuvchi , mehnat va ijtimoiy faoliyatini estetik kamolot darajasiga koAgar kishini turmush ustozi dono qilmasa, hech dono unga sorgotmoq uchun ovora bo, - deydi Kaykovuz. Demak, kishini tarbiyalashda hayotiy takorisheshitishrinishlari, atrof muhitdagi gonikmasini hosil qilishga qaratilgan. Buning uchun ashula, musiqali oulotlari keng qoliq . Estetik tarbiya yosh avlodning ahloq madaniyatini shakllantirishda muhim rol oatga ehtiyojni , uni tushunushni , badiiy ijodda faol qatnashishga intilishni tarbiyalash estetik tarbiyaning birinchi navbatdagi vazifasidir . Oat ham biror maqsastdagi qaratilgan estetik tarbiyaning muhim vositasi hisoblanadi.
Estetik hissiyot hayot hodisalarini yoki sanladi .
Estetik hissiyot shu idrok yuzaga keltiradigan olib, gozallikni xunuklikdan , jirkanchlikdan farq qila bilish qobilyatidir . Sanzallikdan lazzat ola bilish, mehnatda , turmushda , yurish atda gozallikka uni loqayd qilib qozan esa hatto shunga olib keladiki , inson hunuk narsadan lazzat oladigan bo estetik tarbiyaning eng muhim vazifalaridan biridir.
Ta tarbiyaning boshqa shakllari kabi estetik tarbiya ham otiborini yakka odamga va ijtimoiy guruhga qaratadi . Estetik tarbiya umuminsoniy va milliy qadriyatlarni qaror topdirishga hizmat qiladi . Ayonki , tarbiya inson ongiga , his -tuygtiqodiga , dunyoqarashiga , xatti atvoriga tatkazishni oyadi .
Estetik tarbiya ham ana shu umumiy maqsad va vazifaning tarkibiy qismi sifatida amal qilib, ijtimoiy jihatdan ahamiyatga molik hodisan anglatadi. Shuni talgan. Masalan, qadimgi yunonlarda estetik tarbiya maqsadi fuqorolarnihar tomonlama rivojlanishiga, hamaohangligini qaror topdirishga yolimotlarida estetik tarbiya tizimining bir lgani holda umumiylik ham mavjud bo atvor va fuqorolik hislat fazilatlarini shakllantirishga hizmat qilgan edi .
Bugunbi kunda estetik tarbiyaning ahamiyati yanada ortib bormoqda.
Birinchidan, mustaqillik sharoitida inson omili ortib bormoqda , hayotning barcha jabhalarida faoliyat kosmoqda .
Ikkinchidan, Opchiligining umiumiy madaniyati yuksalib borishi jarayonida yangi texnika va texnologiyalar ishlab chiqarishni tashkil qilish ishi tobora takomillashib boryapti .
Uchinchidan, yangi ishlab chiqarish munosabatlari , bozor iqtisodiyotining keng ortinchidan, hozirgi davar ilmiy texnika inqilobi sharoitida elektronika, avtomatika, kibernetika, informatika kabi fanlar ishlab chiqarish sohasini tubdan qayta qurishga imkoniyatlar yaratib beryapti . Bu hol ishlab chiqarishda band bozgarishini, ijtimoiy ruhiy , ahloqiy estetik saviyasini oshirishni taqozo etmoqda.
Beshinchidan, radio , matbuot , ayniqsa , kabi ommaviy axborot vositalaring turmshudan keng oproq eta tor va bir tomonlama talqin qilinar , yaat asarlarini tori idrok etish , bu bilan alohida lazzatlanish yoki biror sannikmalarga ega boikos etilar edi .
Badiiy tarbiya estetik tarbiyaning tarkibiy qismi bo yola ifodalamaydi . Badiiy tarbiyaning asosiy maqsadi munosabatlarni san biriga tenglashtirish ham , qorishtirish ham , qarama yish ham xato boat bilan chegaralanib qolmaydi , balki uning asosiy mazmuni insonning voqelikka estetik munosabatini faollashtirish va rivojlantirishdan iboratdir .
Estetik tarbiya insoning estetik ongoning shakllantirish jarayonida uni ahloqiy mehnat ekologik jihatlardan tarbiyalash vazifalarini qamrab oladi .
Estetik tarbiyaning ahloqiy tarbiyaga taaraslikdan ajralmagan holda amal qiladi . Estetik tarbiyaning mehnat tarbiyasi bilan birlashib ketishi , mehnat jarayoni shaxsning tabiiy ehtiyojiga aylanib borishida oliqligi esa tabiyatga beglishida , jamiyat bilan tabiyat ornatishda namoyon bo bu estetik jihatdan rivojlangan va ijodiy faol bolgan inson shaxsini shakllantirishga molim at nafaqat badiiy qadriyatlarni idrok qilish, balki ularni yaratishni ham ozolarini, ayniqsa , yosh avlodning faol ishtirok etishi muhimdir . Buning uchun esa ularda estetik did ehtiyojlari rivojlangan bonaviy pok , estetik idrokli qilib tarbiyalashdek muhim va dolzarb muammolarni hal etishni taqozo qiladi .

Download 36.28 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4   5




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling