Estetik tarbiya Har kishining dunyoda oromi joni tarbiya


Download 36.28 Kb.
bet2/5
Sana28.10.2023
Hajmi36.28 Kb.
#1730809
1   2   3   4   5
Bog'liq
Estetik tarbiya – nafosat tarbiyasining nazariy asosi-fayllar.org

Estetik madaniyat
Madaniyat taraqqiyoti darajasi jamiyatning manaviy ahvolini belgilab beradigan , uning oily maqsadlariga gumanistik idealga nechogrsatadigan muhim omillardan biridir. Ana shu nuqtai nazardan kelib chiqadigan bonaviyat , kishilarning mani insoniyat degan umumiy tushunchani onalishlarda olib borilmoqda ? Respublikamizda manaviyatni yuksaltirish uchun qanday ishlar amalgam oshirilmoqda ? Bu savollarga javob berish uchun, eng avvalo , tushunchasiga aniqlik kiritib olaylik .
Estetik madaniyat lib , unda odamzod hissiyotlari , malakalari , koyorlari , maslaklari bir lanib ketganligini kolaligini bildirsa , menalishlarini , didlarini , qarashlarini belgilab beradi . Ha, estetik munosabatlar odamlarni ularning faoliyatidagi turli qarashlarini, shakl lum bir maqsadga qaratadi.
Darhaqiqat , estetik madaniyat zallik qonunlari va me olamga nisbatan booyalarni, ideallarni op vazifalarni bajaradi. Informativ, bilim ortirishga hizmat qilishlik, aksiologik ( baholash - oriyentatsiyalash)
Kommunikativ, regulativ, tarbiya, prognozlash esteik madaniyatning muhim funksiyalariga kiradi . Bu yerda estetik madaniyaning yuqorida keltirilgan har bir funksiyani alohida tahlil qilib o biri bilan chambarchas bogzlashtirish jarayoni va uning natijalarinig, mehnat faoliyati, mayishiy hayot , ijtimoiy hayotning estetik lahzalarini , sinflar va ruhlarning , estetik tarbiyaning nazariyasi hamda amaliyotini harakterlaydi , odamlar ijtimoiy-estetik
faolligining turli ladi .
Hozirgi ilmmiy tasavvurlarga kozida estetik obyektlarni va hodisani, estetik qadriyatlarning barcha turlarining, ularning tabiyati va faoliyat kozaro munosabati estetik qadriyatlar, estetik tarbiya sosida o harakatlar kogzida jamiyatning estetik madaniyatini , faqatgina ozlashtirishni , sanlish , tabiyatni eladi .
Shaxsning estetik madaniyati inson faoliyatining barcha turlarida va shakllarida namoyon bo atvorini , tafakkur va nutqni , hayot va mehnatni qamrab oladi . Shaxslararo munosabatlarni va hokazo tushunchalarni otmish manaviy qadriyatlarni ijodiy olchanadi. Maro estetikasida masalaning bu jihatga kam etibor berilmas edi. O yaxlit qatlamlari nazar pisant qilinmasdi .
Masalan, Markaziy Osiyo xalqlari madaniyatning ajralmas qismi bo sofiylik, jadidchilik, kalom va boshqalar og tori reaksion oqim deb baholanadi . Ansoriy Sanoiy , Attor , Rumiy , Ahmad Yassaviy , Sulaymon Boqirgnlab buyuk zotlar ijodi yosh avlodni tarbiyalashda biror foydaga ega emas , deb baholandi . Ha , Markaziy Osiyo xalqlarining falsafiy , diniy , badiiy mero davrida , asosan , inkor etildi yoki bu haqda hech narsa deyilmadi . Bunda inson faoliyatining ola ravishda oiy passivlikka , befarqlikka , ozining eng oily nuqtasiga yetdi . Bunday sogBo ( ) romanida o Manqurtlik yobga chiqarish va tasdiqlashda muhim omil sifatida yaqqol komaklashadi .
Op tariziy va ijtimoiy narsalarini yengib omaklashadi. Bizgacha yetib kelgan madaniyat yodgorlikalarida otmish madaniyatining turli jihatlari oganligini komana manzga tashlanishi mumkin . Boshqacha soestetik madaniyat puhiy fenomenlarda va hokazolarda aks etishi mumkin , ya bu tarixiy jihatdan vujudga kelgan va moddiy , ijtimoiy , siyosiy , manaviy sohani , insonni ijtimoiy subekti sifatida estetik ehtiyojlarini qondirishni nazarda tutadi .
Estetik madaniyat bir avloddan ikkinchi avlodga, ayniqsa , sanmorchilik, raqs , musiqa ) shaklida juda tez oat insonga kotgan asrlar ola hayotini, quvonchini, qayg alamini anglashga, insoniyat tajribasini omaklashadi.
Bu tajriba, ayni mahalda tarixiy mahorat, odamzotning ijtimoiy hotirasi, insoniyat taraqqiyotining obrazi , maqsadi , ideali sifatida maydonga chiqadi .
Estetik madaniyat insoniyatni bir butun organizm sifatida birlashtiruvchi kuchdir. Shu nuqtai nazardan qaraganda , Samarqand va Buxorodagi me Shoxiy Zinda yodgorligi , Bibihonim madrasasi , Govat etuvchi olib , asrlar omoriy yodgorliklar asrlar davomida ijtimoiy ideallarga hizmat qilib kelar ekan , ular faqatgina oularini payvand etadi . Umuman olganda, estetik madaniyatni shakllantirish ulkan mehnatni talab qiluvchi, botinan lum darajada qarama bir holat targanishi , ozgarishlarni darhol faxmlashi yoki ifodalashi oson kechadi .
Aytish mumkinki, ijtimoiy tub islohatlar , manaviy yangilanishlar shart ni u har bir shaxsga yo farosatga dalishni ham oestetik ma, ni yuksaltirish ancha oay kechdi . Tabiyatni asrab usi barcha odamlarning yorqin anglashilgan hissiyoti , odati , qatsir kolib qoladi . Markaziy Osiyo xalqlarining , shu jumladan , otmishidagi , hozirgi kundagi hayoti bu fikrni yaqqol tasdiqlaydi . Buyuk ajdodlarimiz , chunonchi , Alishe Navoiy inson tabiyat bilan muvofiq tarzda yashamogkidlaganlar . Siz lish animiz lozim.

Estetik tarbiya naviy muhitni paydo qilishga kolib, u inson didini shakllantiruvchi, rivojlantiruvchi hamda ana shu orqali insonni jamiyat munosabatlariga yaqinlashtiruvchi kuchdir.


Download 36.28 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling