F. F. N. Z. A. Xolmedova “Matn tilshunosligi” kursining matn nazariyasi va matnni lingvistik tahlil qilishga asoslanishi

I.R. Galperin qarashlari

• 
  matn yozma nutq mahsulidir, og‘zaki nutq esa turli qaytariqlarni, uzun-yuluq gaplarni ham o‘z ichiga oladi va uni tekshiruv obyekti bola oladigan matn deb e‘tirof etish maqsadga muvofiq emas.
  

Fransuz tilshunosi R.Bart

• 
  “Ichki bog‘lanishli bo‘lgan, muloqot maqsadida mazmunan o‘zaro birikkan gaplardan tashkil topgan nutqning har qanday parchasi matn deb ataladi”
  

polyak tilshunosi A.Boguslavskiy

• 
  matnni bir necha gapdan tashkil topgan nutqiy material tarzida izohlaydi.
  

Chex tilshunosi K.Kojevnikova

• 
  matnni mazmuniy jihatdan tugallangan eng yuqori ideal kommunikativ birlik sifatida tushinadi.
  

Rus olimi M.V.Lyapon matn tavsifi haqida

1. Matn - bu jumlalarning o‘zaro munosabatidan kelib chiquvchi xabardir.
3. Matn bu so‘zlovchining faol nutqiy faoliyati mahsulidir.
2. Matn bu so‘zlovchining nutqiy qobilyatini ro‘yobga chiqaruvchi vositadir.
4. Matn bu til sistemasining kommunikativ jarayonda muhim funksiya bajaruvchi eng yuqori pog‘onasidir.

Matn haqida tadqiqotlar

• 
  “Badiiy matn va uning lingvopoetik tahlili asoslari”( T.2007), “Badiiy matn lingvopoetikasi” (Т.: “Fan”, 2008), “Badiiy matnning lisoniy tahlili” (Т., Alisher Navoiy nomidagi 0‘zbekiston Milliy kutubxonasi nashriyoti, 2010), “Matnning antroposentrik tadqiqi”(Toshkent, “Fan”, 2013 )
  

Nutq madaniyati, nutq odobi

• 
  1) ogʻzaki va yozma adabiy til meʼyorlari (talaffuz, urgʻu, soʻz qoʻllash, grammatika, uslubshunoslik qoidalari)ni egallash, shuningdek, turli aloqa-aralashuv sharoitlarida tilning tasviriy vositalaridan nutqning maqsad va mazmuniga mos ravishda foydalanish mahorati;
  

• 
  2) tilshunoslikning tilni madaniyat quroli sifatida mukammallashtirish maqsadida meʼyorlashtirish (tartibga solish) muammo larini oʻrganuvchi boʻlimi.