F. Tolipova F. Aydarova Oʻzbek tili 10
Download 111.6 Kb.
|
10-sinf qo\'llanma
|
F. Tolipova F. Aydarova OʻZBEK TILI 10 Taʻlim rus va qardosh tillarda olib boriladigan umumiy oʻrta taʻlim maktablarining 10 - sinf oʻqituvchilari uchun metodik qoʻllanma Oʻzbekiston Respublikasi Xalq taʻlimi vazirligi tomonidan tavsiya etilgan " Zamin - nashr ” nashriyoti Toshkent - 2020 Tuzuvchi - mualliflar : Tolipova Fotima Saʻdullayevna, Aydarova Fotima Raxmatovna Taqrizchilar : B. Karimova - Buxoro shahar 39 - sonli IDUM oʻzbek tili fani oʻqituvchisi D. Izbasarova - Toshkent shahri Sergeli tumanidagi 104 - maktab oʻzbek tili fani oʻqituvchisi Mazkur metodik qoʻllanma taʻlim boshqa tillarda olib boriladigan maktablarning 10 - sinflarida oʻzbek tili fanini oʻqitish jarayonida axborot texnologiyalari hamda pedagogik texnologiyalarning ilgʻor usullaridan foydalanib oʻqitish orqali oʻquvchilarning ogʻzaki va yozma savodxonligini oshirishga qaratilgan,. Qoʻllanmada oʻzbek tilini oʻqitishning maqsad va vazifalari, innovatsion texnologiya va metodlar, oʻrganilayotgan mavzular yuzasidan dars ishlanmalaridan namunalar, didaktik materiallar kiritildi,. Ushbu qoʻllanma Respublika taʻlim markazi huzuridagi filologiya ( ona tili, adabiyot, oʻzbek tili ) fanlari boʻyicha Ilmiy - metodik kengashining 2020 - yil 25 - iyun 2 - sonli yigʻilishida muhokama qilinib, foydalanishga tavsiya etildi,. ISBN 978-9943-6568-0-2 ⒸF,. Saʻdullayevna, F. Raxmatovna Ⓒ " Zamin Nashr " MCHJ, 2020 Respublika Turn Markant ,.; SOʻZBOSHI Bugungi kunda respublikamiz taʻlim sohasida amalga oshirilgan tub islohotlar va " Oʻzbek tilining davlat tili sifatidagi nufuzi va mavqeini tubdan oshirish chora - tadbirlari toʻgʻrisida " gi 5850 - sonli Prezident Farmoni asosida yuz berayotgan oʻzgarishlar respublikamizda davlat tili taʻlimi metodologiyasini isloh qilishni taqozo etmoqda,. Oʻzbekistonda yashovchi barcha millat vakillarining oʻqish va ishlash jarayonida mahalliy millat vakillari bilan teng munosabatda boʻlishlari, barcha sohalarda erkin fikr almashishlari uchun oʻzbek tili taʻlimi xalqaro standart talablariga javob berishi, oʻzbek tilining kommunikativ - nutqiy va lingvistik kompetensiyasi boʻyicha bilim, koʻnikma va malakalarni yetarli darajada egallashlari koʻzda tutiladi,. Shunga koʻra uzluksiz majburiy taʻlim tizimida oʻzbek ( davlat ) tilini oʻqitishning asosiy maqsadi - oʻrganuvchilarning kundalik, ilmiy va kasbga oid sohalarda faoliyat olib borishi uchun oʻqitishning kommunikativ - nutqiy tamoyili asosida oʻquvchilarda oʻzbek tili boʻyicha egallangan bilim, koʻnikmalarni muloqot va ish faoliyati jarayonida qoʻllash malakasini shakllantirishga qaratiladi,. Ushbu maqsaddan kelib chiqib oʻzbek ( davlat ) tili taʻlimining bosh vazifalari sifatida quyidagilar belgilanadi : - sinflar va bosqichlar kesimida belgilangan nutqiy mavzularga oid faol leksikani tinglab tushunish hamda ogʻzaki va yozma nutqda toʻgʻri qoʻllay olish,.; -oʻzbek tilida soʻzlarni oʻzaro bogʻlash vositalarini bilish hamda ogʻzaki va yozma nutqda soʻz birikmalari va gaplarni toʻgʻri tuzish, oʻz fikrini mantiqan va grammatik toʻgʻri ifodalay olish,.; - oʻquvchilarda mustaqil fikrlash, egallagan bilimlarini vaziyatga mos holda toʻgʻri qoʻllay olish, oʻz fikrini umumlashtirish va xulosalar chiqarish qobiliyatlarini rivojlantirish,.; - oʻrganilgan mavzular doirasida fikrni bogʻlanishli bayon eta olish, turli nutqiy vaziyatlarda suhbatga qoʻshila olish va fikrga oʻz munosabatini bildira olish, suhbatni davom ettirish va xulosalay olish,.; 3 ,.;
- oʻzbek xalqiga xos odob - axloq fazilatlari, muomala odobiga oid asosiy nutqiy meʻyorlarni, oʻzbek xalqining milliy - maʻnaviy qadriyatlarini bilish va ularga hurmat bilan qarashga oʻrgatish,. Davlat tili taʻlimining pirovard natijasi oʻquvchilarda tayanch va fanga oid xususiy kompetensiyalarni tarkib toptirishga qaratiladi,. Oʻzbek tili fani umumiy oʻrta taʻlimning taʻlim boshqa tillarda olib boriladigan maktablarida ikkinchi til sifatida oʻqitiladi,. Ushbu fan taʻlimi mazmunida asosiy diqqat - eʻtibor nutqiy va lingvistik kompetensiyani shakllantirishga qaratilgan boʻlib, bu oʻquvchilarning oʻzbek tilidan egallaydigan lingvistik bilimlari vositasida kundalik turmush, ijtimoiy - madaniy hayot, mutaxassislik sohalarida ogʻzaki va yozma erkin muloqot yurita olishlarini taʻminlashga qaratilgan,. Oʻquvchilarning kundalik va kasbga oid sohalarda faoliyat olib borishi uchun oʻzbek tili fani boʻyicha oʻzlashtirgan bilimlarini muloqot jarayonida qoʻllash malakasini rivojlantiruvchi nutqiy kompetensiyalar va oʻzbek tilida ogʻzaki va yozma savodxonligini rivojlantirishga qaratilgan lingvistik kompetensiyalar oʻquvchilarning oʻzlashtirgan bilimlari asosida oʻzini oʻzi mustaqil rivojlantirish, egallangan bilim, koʻnikma va malakasini turli vaziyatlarda qoʻllay olishga qaratilgan tayanch kompetensiyalarni shakllantirishini koʻzda tutadi,. Kommunikativ kompetensiya davlat tili, horijiy tillarni oʻzlashtirish hamda yozma va ogʻzaki nutq jarayonida samarali qoʻllay olish,.; muloqot texnikasi va texnologiyasini egallash,.; nutq madaniyati va muomala odobiga rioya qilish,.; hamkorlikda ishlay olish,. Axborot kompetensiyasi - turli manbalardan tegishli axborotlarni izlash, saralash, tahlil qilish, qayta ishlash, saqlash, uzatish,.; axborot xavfsizligiga rioya qilish,.; zararli axborotlar taʻsiridan oʻz - oʻzini va jamiyatni muhofaza qilish,. Oʻz - oʻzini rivojlantirish kompetensiyasi – oʻz ustida mustaqil ishlash, bilim olishga intilish,.; jismoniy, ruhiy, maʻnaviy va intellektual rivojlantirish,.; xatti - harakatini baholash, oʻz - oʻzini boshqarish va mustaqil qaror qabul qilish, faoliyatini rejalashtira olish,.; jamiyatda roʻy berayotgan progressiv va innovatsion oʻzgarishlardan xabardor boʻlish, ulardan kundalik hayotda foydalana olishga intilish,. Tom Mark ,.;
Shuningdek, fanga oid kompetensiyalarni shakllantirish muhim hisoblanadi,. Nutqiy kompetensiya,. Mazkur kompetensiyada oʻquvchilarda nutq faoliyatining quyidagi 4 turi boʻyicha amaliy koʻnikmalarni shakllantirib borish koʻzda tutiladi : tinglab tushunish oʻqituvchi va suhbatdoshining nutqini, tinglangan matnni, radio va teledasturlarda eshittirilgan asosiy axborotlarni tushunish,.; gapirish - oʻzini tanishtirish, murojaat etish, taklif etish va taklifni qabul qilish / rad etish, nutqiy etiket iboralarini toʻgʻri qoʻllagan holda bevosita va telefon orqali muomala - muloqot yurita olish, maʻlumot olish va berish, oʻzgalar fikrini qisqacha sharhlash, bahs munozaralarda oʻz mulohazalarini bildira olish, shuningdek, oʻzbek adabiyotining ixcham va goʻzal namunalarini, oʻzbek xalqining tarixiy, madaniy hayotiga oid lavhalar, oʻzbek allomalari, olimlari, madaniyat ravnaqiga hissa qoʻshgan insonlar haqidagi matnlar mazmunini bogʻlanishli soʻzlab bera olish,.; oʻqish - oʻzbek tilining spesifik nutq tovushlarini toʻgʻri talaffuz qilish, darslikda berilgan mavzuga oid materiallar, topshiriqlarni, adabiy - badiiy matnlarni, gazeta, jurnallar, teledasturlarda berilgan axborotlarni, shaxsiy va elektron xatlarni oʻqish, oʻzbek xalq ogʻzaki ijodi namunalaridan : tez aytish, topishmoq, maqol, masal, rivoyatlarni, oʻrganilgan mavzu boʻyicha oʻzbek adabiyoti namunalaridan berilgan parchalarni ifodali oʻqiy olish,.; yozish - oʻrgangan soʻzlar va jumlalarni oʻzbek tili imlo qoidasi asosida toʻgʻri yozish, darsda va uy vazifasi sifatida berilgan mavzuga oid yozma topshiriqlarni bajarish, mavzuga oid matnlarni tuzish, diktant, bayon yoza olish, ijodiy matnlar tuza olish, rasmiy maʻmuriy tashkiliy hujjatlar ( ariza, tushuntirish xati, tarjimai hol, eʻlon, xat, hisobot va hk ) yoza olish,. Lingvistik kompetensiya,. Mazkur kompetensiyada sinflar va bosqichlar kesimida belgilangan taʻlim mazmunidan kelib chiqib Taʻlim Mark ,.;
- oʻquvchilarda nutqiy mavzularga oid faol leksik zaxirani, oʻzbek tilining milliy - madaniy leksikasini, maʻnodosh, shakldosh soʻzlarni, kasb - hunarga yoʻnaltirilgan lugʻat boyligini boyitib borish,.; -oʻzbek tilida soʻz tarkibi va soʻz yasalishi vositalarini, grammatik vositalarning qoʻllanishi, soʻzlarni oʻzaro bogʻlab soʻz birikmalari va gap tuzishga oid imlo qoidalarini bilish, oʻzbek tilida gap boʻlaklarining oʻrnini, oʻzbek tilida tinish belgilarni qoʻllash qoidalarini bilish va ogʻzaki va yozma nutqda qoʻllay olish,. Tom Mark OʻZBEK TILINI O‘QITISHDA ILGʻOR PEDAGOGIK VA AXBOROT - KOMMUNIKATSIYA TEXNOLOGIYALARIDAN FOYDALANISH Oʻzbek tilini oʻqitish tamoyili ikkinchi tilni oʻqitishning maqsad va mazmuniga nazariy va amaliy jihatdan mushtarakdir,. Chunki eshitib tushunish, soʻzlash, oʻqish va yozish kabi til faoliyatining turlari boʻyicha barcha tillarni oʻrgatishda bir xil umumdidaktik usullar qoʻllaniladi,. Oʻzbek tilini oʻqitishda faoliyat turlarining har biri boʻyicha koʻnikma va malakalar baravar rivojlantiriladi,. Faqat oʻqishga yoki matn mazmunini tushunishga eʻtibor berilgan taqdirda soʻz boyligi passiv shakllanadi,. Oʻzbek tilida oʻgʻzaki nutq, oʻzaro fikr almashuv, muloqotga oʻrgatish asosiy maqsad boʻlgani tufayli nutq faoliyatining soʻzlash turiga koʻproq eʻtibor beriladi,. Lugʻat bilan ishlash, grammatik materiallarni oʻrganish, oʻqish va yozuv boʻyicha olib boriladigan mashgʻulotlarga ana shu nuqtayi nazardan yondashiladi,. Taʻlim rus va boshqa tillarda olib boriladigan sinflarda oʻzbek tilini oʻqitish ikkinchi tilni oʻqitishda keng qoʻllanayotgan, bir - biri ga asoslanadigan quyidagi beshta tamoyildan iborat : 1. Oʻqitishda amaliy kommunikativ yoʻnalishda ish tutish,. 2. Oʻquv materilani nutqiy vaziyat asosida bosqichma - bosqich izchil tarzda berish,. 3. Oʻzbek tilining oʻziga xos xususiyatlarini hisobga olish,. 4. Oʻzbek tilini oʻzbek adabiyoti bilan uygʻunlikda, uzviy bogʻlab oʻqitish,. 5. Taʻlim va tarbiyaning birligini taʻminlash,. Mazkur tamoyillarning mohiyati metodik qoʻllanmada oʻzbek tilini amaliy yoʻnalishda oʻqitishning ijodiy tashkil etilishini taʻminlaydi,. Oʻzbek tilini ona tili sifatida emas, balki ikkinchi til sifatida oʻqitilishi nazarda tutilgan holda oʻzbek tilining izchil grammatik kursini emas, balki taʻlim oluvchilarda oʻzbek tilida soʻzlashish, ogʻzaki va yozma tarzda oʻz fikrini bayon eta olish koʻnikmalarini rivojlantirishga eʻtibor qaratiladi,. Yaʻni oʻquvchi muayyan mavzular doirasida oʻzbekcha nutqni tinglab tushuna olishga, oʻz fikrini ogʻzaki va yozma shaklda mustaqil ifoda eta olishga hamda egallangan bilim va koʻnikmalarini turli nutqiy vaziyatlarda qoʻllashga oʻrgatish nazarda tutiladi,. Oʻquv - tarbiya jarayonida pedagogik texnologiyalarning toʻgʻri joriy etilishi oʻqituvchining bu jarayonda tashkilotchi yoki maslahatchi 7 ,.; Turn Markant ,.;
Oʻquv jarayonidagi pedagogik texnologiya - bu aniq ketma ketlikdagi yaxlit jarayon boʻlib, u oʻquvchining ehtiyojidan kelib chiqqan holda bir maqsadga yoʻnaltirilgan, oldindan puxta loyihalashtirilgan va kafolatlangan natija berishiga qaratilgan pedagogik jarayondir,. Pedagogik maqsadning amalga oshishi va kafolatlangan natijaga erishish oʻqituvchi va oʻquvchining hamkorlikdagi faoliyati, ular qoʻygan maqsad, tanlagan mazmun, uslub, shakl, vositaga, yaʻni texnologiyaga bogʻliq,. Oʻqituvchi va oʻquvchining maqsaddan natijaga erishishida qanday texnologiyani tanlashlari ular ixtiyorida, chunki har ikkala tomonning asosiy maqsadi aniq natijaga erishishga qaratilgan boʻlib, bunda oʻquvchilarning bilim saviyasi, guruh xarakteri, sharoitga qarab, ishlatiladigan texnologiya tanlanadi,. Masalan : natijaga erishish uchun balki kompyuter bilan ishlash lozimdir, balki film yoki tarqatma material, chizma va plakat, axborot texnologiyasi, turli adabiyotlar kerak boʻlar,. Bularning hammasi oʻqituvchi va oʻquvchilarga bogʻliq,. Oʻquv - tarbiya jarayonida zamonaviy oʻqitish uslublari - interfaol uslublar, innovatsion texnologiyalarning oʻmi va ahamiyati beqiyosdir,. Pedagogik texnologiya va ularning taʻlimda qoʻllanishiga oid bilimlar, oʻquvchilarni bilimli va yetuk malakaga ega boʻlishlarini taʻminlaydi,. Innovatsiya - yangilik kiritish, yangilik demakdir,. Innovatsion texnologiyalar pedagogik jarayon hamda oʻqituvchi va oʻquvchi faoliyatiga yangilik, oʻzgarishlar kiritish boʻlib, uni amalga oshirishda asosan interfaol uslublardan foydalaniladi,. Interfaol - oʻzaro harakat qilmoq yoki kim bilandir suhbat, muloqot tartibida boʻlishni anglatadi,. Boshqacha soʻz bilan aytganda, oʻqitishning interfaol uslubiyatlari bilish va kommunikativ faoliyatni tashkil etishning maxsus shakli boʻlib, unda taʻlim oluvchilar bilish jarayoniga jalb qilingan boʻladilar, ular biladigan va oʻylayotgan narsalarni tushunish va fikrlash imkoniyatiga ega boʻladilar,. Interfaol darslarda oʻqituvchining oʻrni qisman oʻquvchilarning faoliyatini dars maqsadlariga erishishga yoʻnaltirishga olib keladi,. Tom Mark ,.;
<< Tanqidiy fikrlash » > evristik texnologiyasi,. « Tanqidiy fikrlash » > evristik texnologiya oʻrtaga tashlangan masala yoki muammo yuzasidan fikr aytish, oʻzgalarning fikrlarini tanqidiy idrok etish, oʻz nuqtayi nazarini asoslab berish va saqlab qolish imkoniyatiga ega boʻlishga asoslangandir,. Bunday usuldan bahs - munozara xususiyatiga ega boʻlgan masalalar muhokamasida foydalanish mumkin,. Masalan : Oʻzaro muloqotda Siz yoki Sen deb murojaat qilishning qaysi biri maʻqul ? va h,. Maqsad : oʻquvchilarda tinglash va muloqot koʻnikmalarini shakllantirish, turlicha qarashlar va nuqtayi nazarlarni tushunish malakasini rivojlantirish, bahsli masalalarni muhokama qilish, tahliliy mushohada yuritish va fikrlash qobiliyatini oshirish, oʻz dunyoqarashini, nuqtayi nazarini, fikrini shakllantirish, fikrini bayon etish mahoratini takomillashtirish imkonini beradi,. « Tanqidiy fikrlash » ni tashkil etish tartibi,. 1. Bahs - munozara xususiyatiga ega boʻlgan muammo yoki topshiriq qoʻyiladi,. Quyidagicha savollar oʻrtaga tashlanadi : Nima deb oʻylaysiz ? Fikringiz qanday ? Sizningcha qanday ? Ushbu shakldagi savollar oʻquvchi nuqtayi nazarini shakllantirishga yoʻnaltirilgan boʻladi,. 2. Oʻquvchilar oʻz fikrlarini asoslaydilar, ularga oʻz nuqtayi nazarlarini aniqlash, fikrlarini bir joyga toʻplash uchun imkoniyat va fursat beriladi,. 3. Oʻquvchi oʻz fikrini asoslaydi, shu oʻrinda uning nuqtayi nazarini aniqlab olish uchun quyidagi savollarni berish mumkin : -Nega shunday deb oʻylaysiz ? Taʻlim Mark Nimalarga asoslanib bunday xulosaga keldingiz ? Qanday manbalardan foydalandingiz ? " Nima uchun " muammoli taʻlim texnologiyasi ( tuzilmasi ) Muammoning dastlabki sabablarini aniqlash boʻyicha fikrlar zanjiri,. Tizimli, ijodiy, tahliliy fikrlarni rivojlantiradi va faollashtiradi,. " Nima uchun " sxemasini tuzish qoidasi bilan tanishadilar,. Alohida kichik guruhlarda muammoni ifodalaydilar,. " Nima uchun ? " soʻrogʻini beradilar va sxema chizib, shu savolga javob yozadilar,. Sxemani chizadilar va shu savolga javob yozadilar Kichik guruhlarga birlashadilar, taqqoslaydilar, oʻzlarining chizmalarini toʻldiradilar,. Umumiy chizmaga keltiradilar,. Ish natijalarining taqdimoti " Grafik test " metodi ( loyihalash texnologiyasi ) Ish tartibi : Har bir ishtirokchiga maxsus jadvalli varaqlar tarqatiladi,. Vazifa : Oʻqituvchi oldindan tayyorlangan savollarni oʻqiydi,. Ishtirokchilar har bir savolga javob variantlardan mosini tanlab, shu katakchani boʻyaydi,. Jarayon yakunida hosil boʻlgan shakl namunaviy shakl bilan solishtiriladi,. Grafik test Ega Kesim Taʻlim Marka ,.; Nima uchun ? ‒,.. ▬▬ 1 2 3 4 5 Toʻldi ruvchi Hol Aniq lovchi << Davra suhbati >> metodi,. ( Hamkorlik taʻlim texnologiyasi ) Oʻtkazish tartibi,. Suhbatni oʻtkazish tartibi bilan oʻquvchilarni tanishtirish,. 10 ,.;
Javoblarni tahlil qilish va baholash,. << Davra suhbati >> metodining afzalliklari,. Oʻtilgan mavzuni yaxshi esda qolishiga yordam beradi,. Barcha oʻquvchilar muloqotda boʻladilar,. Har bir oʻquvchi oʻzining ishtirok etish masʻuliyatini his etadi,. Oʻz fikrini erkin ifoda etish imkoniyati mavjud,. << Modulli oʻqitish » texnologiyasi asosida asar ( hikoya, roman, qissa ) ustida ishlanadi,. Modul - pedagogik texnologiyaning tashkiliy tarkibiy boʻlaklarini ifodalovchi tushuncha,. Bu tarkibiy boʻlaklar, yaʻni modullar eng kichik boʻlaklardan hamda ularning turli miqdordagi toʻplamlaridan iborat boʻladi,. Bunda eng kichik tarkibiy boʻlakni eng kichik modul, boshqalarini esa oʻz ichiga shunday modulni olishiga qarab, tegishlicha darajadagi modullar deyiladi,. Bu texnologiya orqali oʻquvchilarga hajm jihatidan katta boʻlgan matn yoki asar parchalarini oʻqish imkoniyatini yaratadi,. Shuningdek, qisqa vaqt ichida matn bilan tanishish, ogʻzaki va yozma nutq,. mustaqil fikrlash, kreativlik, hamkorlikda ishlash kabi koʻnikmalarini shakllantiradi,. Matn, asar parchalari qism yoki boʻlaklarga ajratiladi va guruhlarga tarqatiladi,. Har bir guruh oʻziga tegishli qismni oʻqituvchi topshirigʻi asosida bajaradi,. Shu tarzda guruhlar faoliyati orqali matn yaxlitlanadi,. Oʻquvchilarning barchasi ishtirok etadi,. Qisqa vaqt ichida matn yoki asarni oʻzlashtirishga erishiladi,. " Assotsiatsiyalar " taʻlim texnologiyasi,. Oʻtkazish tartibi,. Oʻquvchilarning har bir guruhiga boʻlajak mavzuni oʻrganish bilan bogʻliq boʻlgan soʻz yoki gap yozilgan plakat beriladi,. Uning quyiga oʻquvchilar ana shu soʻz yoki gap ularning koʻzlari oldida gavdalantiradigan tasavvurlarini yozib qoʻyadilar,. Masalan : plakatda vertikal yoʻnalish boʻyicha tanlangan mavzu bilan bogʻliq boʻlgan tushuncha yoziladi,. Ushbu soʻzning har bir harfiga ishtirokchilar oʻz tasavvurlarini bayon qiladilar va yozadilar,. Masalan : M - muammo, muloqot, mantiq, misol, masala,... U - uddalamoq, uzluksiz, uygʻunlashtirmoq,... N - nazariya, najot, nafosat,... 11 Tom Mark ,.;
A - axborot, agrotexnika, ajoyibot, avaylash,... R - reja, ravnaq, ragʻbat, raqam, rahnamo,... A - ahamiyat, aql, ahillik, afzallik,... Turli guruhlarda boʻlajak mavzuni oʻrganish bilan bogʻliq boʻlgan har xil soʻzlar boʻlgani maqsadga muvofiqdir,. Barcha plakatlar ilib qoʻyiladi, oʻqib eshittiriladi,. Mulohaza yuritish jarayoniga barcha oʻquvchilar fikrini jalb qilish, ishtirokchilarning emotsional holatini bilish imkonini beradi,. " Zinama - zina " texnologiyasi,. Ushbu mashgʻulot oʻquvchilarni oʻtilgan yoki oʻtilishi kerak boʻlgan mavzu boʻyicha yakka va kichik jamoa boʻlib fikrlash hamda xotirlash, oʻzlashtirilgan bilimlarni yodga tushirib, toʻplangan fikrlarni umumlashtira olish va ularni yozma, rasm, chizma koʻrinishida ifodalay olishga oʻrgatadi,. Maqsadi,. Oʻquvchilarni erkin, mustaqil va mantiqiy fikrlashga, jamoa boʻlib ishlashga, izlanishga, fikrlarni jamlab, ulardan nazariy va amaliy tushuncha hosil qilishga, jamoaga oʻz fikri bilan taʻsir eta olishga, uni maʻqullashga, shuningdek, mavzuning tayanch tushunchalariga izoh berishda egallagan bilimlarini qoʻllay olishga oʻrgatish,. Texnologiyaning qoʻllanishi : maʻruza ( imkoniyat va sharoit boʻlsa ), seminar, amaliy mashgʻulotlarda yakka tartibda yoki kichik guruhlarda oʻtkazish hamda nazorat darslarida qoʻllanilishi mumkin,. Mashgʻulotda qoʻllaniladigan vositalar : A - 3, A - 4 formatlarda tayyorlangan ( mavzuni ajratilgan kichik mavzuchalar soniga mos ) chap tomoniga kichik mavzular yozilgan tarqatma materiallar, flomaster ( yoki rangli qalam ) lar,. Oʻtkazish tartibi : Tom Mark Afzalliklari Oʻqituvchi oʻquvchilarni mavzular soniga qarab 3-5 kishidan iborat kichik guruhlarga ajratadi,.; mashgʻulotning maqsadi va uning oʻtkazilish tartibi bilan tanishtiriladi,. Har bir guruhga qogʻozning chap qismida kichik mavzu yozuvi boʻlgan varaqlar tarqatiladi,.; Guruh aʻzolari tarqatma materialda yozilgan kichik mavzular bilan tanishishadilar va shu mavzu asosida bilganlarini flomaster yordamida qogʻozdagi boʻsh joyiga jamoa bilan birgalikda fikrlashib yozib chiqadilar,.; tarqatma materialda berilgan kichik mavzuni yozma 12 ( yoki rasm, yoki chizma ) koʻrinishida ifoda etadilar,. Bunda guruh aʻzolari kichik mavzu boʻyicha imkon boricha toʻlaroq maʻlumot berishlari kerak boʻladi,.; Tarqatma materiallar toʻldirilgach, guruh aʻzolaridan bir kishi taqdimot qiladi,. Taqdimot vaqtida guruhlar tomonidan tayyorlangan materiallar, albatta, sinf doskasiga mantiqan tagma - tag zina shaklida ilinadi,.; Oʻqituvchi guruhlar tomonidan tayyorlangan materiallarga izoh berib, ularni baholaydi va mashgʻulotni yakunlaydi,. « Zakovat » metodi ( Evristik texnologiyasi ) Bu mashgʻulotni mavzu yakunida takrorlash darsi sifatida tahlil qilish mumkin,. Sinf 6 ta guruhga boʻlinadi va oldindan tayyorlab qoʻygan topshiriqli xat jildlarni ( yoki kartochkalarni ) guruh aʻzolari navbat bilan olishadi,. Shundan soʻng guruhlar 10 daqiqa davomida oʻzlariga tushgan topshiriqlarni bajarishadi va guruh javoblarini eʻlon qilish uchun bir oʻquvchini tanlashadi ( yoki guruh sardori javob beradi ),. Har bir guruhda ikki va undan ortiq savoldan iborat topshiriq beriladi,. Oʻqituvchi har bir toʻgʻri javob uchun ball qoʻyadi,. Agar biror savol - topshiriqqa notoʻgʻri javob boʻlsa, boshqa guruhlar toʻgʻri javobni berishlari mumkin, bu holda, javob bergan guruhga ball qoʻyiladi,. Shu tariqa har bir guruh oʻziga berilgan topshiriq boʻyicha taqdimotini oʻtkazadi, boshqa guruhlar esa ularni toʻldirishlari va notoʻgʻri javoblarni toʻgʻrilab, ball olishlari mumkin,. Natijada oʻtilgan oʻquv materialini takrorlab, oʻrgangan bilimlarini mustahkamlab olish va hamma oʻquvchilarni mashgʻulotga jalb qilib, ularning darsda faol boʻlishlariga erishish mumkin,. Oʻquvchi soni oz boʻlgan sinflarda esa sinfni guruhlarga boʻlmasdan, balki 3 ta qator oʻrtasida musobaqa tarzida ham oʻtkazish mumkin,. Bu holda qatorlarga 2 martadan topshiriqli kartochka berish mumkin ( 6 ta kartochka tayyorlanadi va har bir qatorga navbat bilan 2 martadan beriladi ),. " Insert " strategiyasi metodi ( evristik texnologiyasi ) Insert oʻquv jarayonida oʻquvchilarning olgan bilimlarini mustaqil tahlil qilish va anglash imkoniyatini beradigan vositadir,. Maqsadi : oʻquvchilarni matnni oxirigacha oʻqib, mazmunni anglab, qayta hikoya qilishga oʻrgatish,. Vazifasi : faol boʻlmagan oʻquvchilarni darsga qatnashishlarini taʻminlash hamda qoʻshimcha maʻlumotlarga ega boʻlish,. Oʻquvchilar matn bilan tanishib chiqadilar va quyidagi jadvalni toʻldiradilar,. 13 ,.; ταπητή Marketi ,.;
Har bir qatorni yoki har bir tushunchani belgilab chiqish shart emas,. Bu belgilar yordamida oʻqilayotgan matn boʻyicha umumiy tasavvur ifodalanishi kerak,. Matnni yoki maqolani oʻqib boʻlgandan keyin oʻqilganlarni sherigi bilan muhokama qilib olish uchun bir daqiqa vaqt beriladi,. Soʻngra butun guruh nimalar oʻrganildi, qanday savollar yuzaga keldi, muhokama qiladi,. « Raqamlarda savol bor » metodi ( Muammoli taʻlim texnolo giyasi ),. Oʻquvchilar raqamlar yozilgan tarqatmalarni olishadi,. Monitor orqali savollari koʻrsatiladi,. Oʻquvchilar raqamni aytadilar va monitorda raqamlar ostida yashiringan savollar paydo boʻladi,. 5 Tom Mark « + » axborot bilganlarimga zid keladi meni oʻylan tirib qoʻydi 3 4 Namuna : Slayd,. 1 " Dunyoning ishlari ” qissasidagi qaysi hikoyada onaning oʻz jigarbahdini kasallik xavfidan tezroq xalos qilish uchun har narsaga, hatto jonini berishga tayyor ekanligi tasvirlanadi ? " Gilam paypoq " hikoyasi,. « Sinkveyn » > metodi ( Hamkorlik taʻlim texnologiyasi ) orqali mavzu mustahkamlanadi,. Sinkveyn fransuzcha soʻz boʻlib, « besh >> degan maʻnoni anglatadi,. Slayd,. Bu usul besh qatordan iborat boʻladi,. Har bir qatorga soʻzlar bitta gap hisoblanib, u oʻzida keng maʻnoni qamrab oladi,. 1 Tushuncha - ot 2 soʻzdan iborat sifat ( berilgan otga bogʻliq 2ta sifat ) 3 soʻzdan iborat feʻl ( berilgan otga bogʻliq 3ta feʻl ) 4 soʻzdan iborat munosabat ( berilgan otga bogʻlab yozilgan sifat va feʻllarni qoʻllab gap tuzish ) 5 Berilgan ot soʻz turkumiga oid soʻzning sinonimi yoki taʻrifi 14 ,.;
• Qiziqarli yangilik • Fikrlash qobiliyatini rivojlantiradi • Maʻnaviy tarbiyalashga yordam beradi • Mutolaa << Loyiha » > metodi,. Bu oʻquvchilarning guruhlarda belgilangan vaqt davomida berilgan mavzu boʻyicha axborot yigʻish ishlarini amalga oshirishdir,. Bu metodda rejalashtirish, qaror qabul qilish, amalga oshirish, tekshirish, xulosa chiqarish va natijalarini baholash jarayonlarida ishtirok etadilar,. Oʻtkazish tartibi : 1. Maʻlumot yigʻish,. 2. Reja tuzish,. 3. Qaror qabul qilish,. 4. Amalga oshirish,. 5. Tekshirish,. 6. Xulosa chiqarish,. 1. Oʻqituvchi loyiha ishi boʻyicha topshiriqlarni ishlab chiqadi,. Topshiriqlarga oid tarqatmalar ham beriladi,. Oʻquvchilar mustaqil ravishda darslik, rasmlar, tarqatma materiallar, axborot manbalari ( gazeta, oynoma, televideniye, kompyuter, kutubxona va b,. ) asosida topshiriqqa oid maʻlumotlar yigʻadilar,. 2. Mustaqil ravishda ish rejasini tuzadilar,. Ish rejasida ish bosqichlarini, ularga ajratilgan vaqt va texnologik ketma - ketligini, materialni rejalashtirishlari lozim,. 3. Ish rejasiga asosan topsiriqni bajarish boʻyicha qaror qabul qiladilar,. Bunda barcha guruh ish rejasi taqqoslanib, eng maqbul variant tanlab olinadi,. Muhandis - pedagog ( oʻqituvchi ) oʻquvchilar bilan birgalikda " Baholash varaqasi " ni ishlab chiqadi,. 4. Oʻquvchilar mustaqil ravishda ish rejasi asosida topshiriqni bajaradilar,. 5. Kichik guruhlar bir - birlarining natijalarini tekshiradilar,. Tekshiruv natijalarini " Baholash varaqasi " da qayd etadilar,. 6. Ish yakuni quyidagi shakllarning birida hisobot qilinadi : ogʻzaki hisobot, materiallarni namoyish qilish orqali hisobot,.; loyiha koʻrinishidagi yozma hisobot,. Afzalliklari Oʻquvchilarga alohida predmetlar oʻrtasidagi, maktabdagi mashgʻulotlar va tashqi dunyo oʻrtasidagi aloqani koʻrishga yordam beradi,. 15 Tom Mark ,.;
Oʻquvchilarga oʻqituvchi boshchiligida taʻlim olish jarayonini boshqarishga imkon beradi,. Oʻquvchilar ham bir - biri bilan, ham maktabdan tashqarida turli odamlar bilan hamkorlik qilishlari uchun imkon yaratadi,. Oʻquvchilarni oʻz fikrini ifodalash va omma oldida himoya qilishga oʻrgatadi, bu oʻquvchilar huquqlarini targʻib etishda muhim koʻnikma hisoblanadi,. " Sheʻr ohangi " metodi,. Bu metod orqali oʻquvchilar berilgan sheʻrlar bilan tanishtiriladi,. Har bir guruh oʻzlariga berilgan sheʻrlarni yoddan ifodali aytib beradi,. Soʻngra guruhlar bir - birlariga oʻzaro baho beradilar,. Bunda asosiy eʻtibor sheʻrning ifodali, ravon va taʻsirchan oʻqilishiga qaratiladi,. Baholashga quyidagi mezon asosida yondashiladi : 1. Ifodalilik va ovoz toni - 2 ball,. 2. Ravonlik - 1 ball,. 3. Qoʻl va yuz harakatlari – 1 ball,. 4. Taʻsirchanlik - 1 ball,. Interfaol taʻlim metodining bunday shakli oʻquvchilarda tinglash, toʻgʻri talaffuz va ifodali nutq koʻnikmalarini shakllantiradi, nutq tovushlarining toʻgʻri talaffuziga ahamiyat beriladi,. Shu bois mashgʻulotlarda ifodali oʻqish daqiqalarini izchil oʻtkazib borish maqsadga muvofiqdir,. Bunda taʻlimiy ahamiyatga ega boʻlgan, oʻquvchilar bilish faoliyatini, umumiy dunyoqarashini boyitadigan sheʻriy va nasriy asarlardan foydalanish tavsiya etiladi,. " Toʻxtab oʻqish " metodi,. ( Pauzali oʻqish ),. Bu usul oʻquvchilar sinfda anʻanaviy oʻtirgan holatlarida oʻtkaziladi,. Oʻqituvchi sheʻr bilan tanishtirish jarayonida bir necha marta toʻxtab oʻquvchilarga savollar bilan murojaat qiladi,. Savollar shunday tuzilishi kerakki, ular oʻquvchilarni sheʻr muallifi nomidan oʻz fikr - mulohazalarini aytishga undasin,. Oʻquvchilarning har bir javobi oʻqituvchi tomonidan qoʻllab quvvatlanib turiladi,. Bu usulda oʻquvchi toʻgʻri yoki notoʻgʻri javob berishidan tashqari, oʻqituvchi imkon boricha har bir bolaning fikrini eshitishi kerak,. Shundan soʻng sheʻr davom ettiriladi,. Bu usul orqali oʻquvchilarning diqqati jamlanadi, ularni mavzuga qiziqtirib, har xil holatlardan chiqib keta olish malakalarining shakllanishiga, ularni koʻproq gapirtirib, mustaqil fikrlarini aytishlariga imkon yaratiladi,. << FSMU » > metodi,. 4 bosqichli yozilgan qogʻoz varaqlarini tarqatadi va yakka tartibda qoʻllaniladi,. Oʻzlashtirilgan bilimlar asosida tashkil qilinadi va har bir oʻquvchi 4 bosqich asosida fikr - mulohaza bildiradi,. 16 Tom Mark ,.;
F - fikringizni bayon eting,. S - fikringiz bayoniga sabab koʻrsating,. M - koʻrsatgan sababingizni asoslovchi misol keltiring,. U - fikringizni umumlashtiring,. Maqsadi : oʻquvchilar mashgʻulotda oʻrganilayotgan mavzuning muhokamasi jarayonida unga doir masalalar boʻyicha oʻz fikrlarini bayon qilish, shu fikrlarni asoslovchi sabablarni koʻrsatish, ularni tasdiqlovchi misollarni keltirish va umumlashtiruvchi xulosalar chiqarishga oʻrgatish,. Vazifasi : oʻquvchilarni erkin fikrlash, oʻz fikrini himoya qilish, boshqalarga fikrini oʻtkazish, ochiq holda bahslashish va bahs munozara madaniyatiga oʻrgatadi,. << Impuls - plakat » metodi,. ( Evristik texnologiya ),. Har bir ishtirokchi uchun vatman varaqlari va markerlar kerak boʻladi,. Stollarning ustiga oxirigacha yetkazilmagan fikrlar yozilgan plakatlar qoʻyilgan : « Ushbu mavzuda meni hammasidan koʻproq,.... qiziqtiradi » >, << Men shuni aniqlashtirmoqchi edimki,,... », « Men orttirgan bilimlarimni,... qoʻllayman », « Ushbu mavzuni oʻrganish jarayonida men,... erishdim », « Men,... toʻgʻrisida koʻproq bilib olmoqchi edim » >, « Men uchun,... murakkab boʻldi », « Menga,... yoqdi »,. 1. Ishtirokchilarga barcha plakatlarni aylanib va koʻrib chiqib, boshlab qoʻyilgan fikrlar ustida oʻylab koʻrish va shu plakatlarning oʻzida davom ettirib oxirigacha yetkazish taklif etiladi,. 2. Taxminan 15 daqiqadan soʻng plakatlar ilib qoʻyiladi,. Fikrlar eshittirib oʻqiladi, kerak boʻlsa aniqlashtiruvchi savollar beriladi,. Ishtirokchilar oʻz fikrlarining ostiga ismlarini yozish yoki anonim boʻlib qolishni oʻzlari hal qiladilar,. Afzalliklari Anonimlik oʻquvchilar boshqa vaziyatda sukut saqlashni afzal koʻrib aytmagan fikrlarini bayon etishga yordam beradi,. Bu mashqda bayon etilgan fikrlar oʻqituvchiga kelgusida mashgʻulotlarni rejalashtirish imkonini beradi,. << Qadamma - qadam ( Step by step ) » metodi,. Oʻqituvchi biror bir maʻlumotni ketma - ket, qadamma - qadam berish lozim boʻlgan vaziyatlarda ushbu metoddan foydalansa boʻladi,. Rangli qogʻozlarga bir nechta berilishi joiz boʻlgan maʻlumotlar sonida qadamlar chiziladi va maʻlumotlar birin - ketin shu qadamlar ichiga yoziladi,. Dars davomida sinf doskasiga shu maʻlumotlar ilinadi,. Ilinganda oyoq izlari ketma - ketligida yopishtiriladi,. Bu metod oʻquvchilarni : 17 Tom Mark - jalb etishga,.; maʻlumotlarni tizimlashtirishga,.; jalb etish orqali maʻlumotlarning yodda saqlanishiga,.; motivatsiyaning oshishiga,.; - har bir maʻlumotning ketma - ketligini aniqlash koʻnikmasini rivojlantirishga yordam beradi,. << Esse » > metodi,. Esse - fransuzcha essai soʻzidan olingan boʻlib, tajriba, mashq degan maʻnoni ifodalaydi,. Bu janr adabiy, falsafiy, ijtimoiy, publitsistik va boshqa mavzularda yozilgan, muammolar sistematik ilmiy tarzda emas, balki erkin shaklda, nasrda talqin qilinadi,. Essening asosiy belgilari : Fikrlarni, voqea - hodisalarni, shaxslarni baholash va anglash individualligi,.; badiiy va publitsistik uslubdagi usullarni qoʻllash,.; materialni erkin joylashtirish,.; erkin nutq,.; atov gaplarning koʻp qoʻllanishi,. Bu metodni koʻpincha darsning mustahkamlash jarayonida qoʻllash maqsadga muvofiqdir,. Buning uchun sinf kichik guruhlarga boʻlinadi,. Guruhlar oʻz vazifalari bilan tanishtiriladi,. Soʻngra darsning asosiy qismi tashkil qilingandan soʻng maʻlumotning mavzusi beriladi va oʻquvchilar tomonidan oʻzlariga mos mavzuda esse yoziladi,. Berilgan vaqt ichida vazifa bajarilgandan soʻng esselar guruhlar bilan almashtiriladi va tekshiriladi,. Har bir guruh aʻzolari oʻzlariga berilgan mavzularda " Esse " yozadilar,. " Bumerang " metodi,. Ushbu texnologiya bir necha bosqichda oʻtkaziladi,. Oʻquvchilarga mustaqil oʻrganish uchun oʻtilgan mavzu yuzasidan matnlar tarqatiladi,.; Berilgan matnlar oʻquvchilar tomonidan yakka tartibda mustaqil oʻrganiladi,.; Har bir guruh aʻzolaridan yangi guruh tashkil etiladi,.; Yangi guruh aʻzolarining har biri guruh ichida navbati bilan mustaqil oʻrgangan matnlari bilan axborot almashadilar, yaʻni bir birlariga soʻzlab beradilar, matnni oʻzlashtirib olishlariga erishadilar,.; Berilgan maʻlumotlarni oʻzlashtirilganlik darajasini aniqlash uchun guruh ichida ichki nazorat oʻtkaziladi, yaʻni guruh aʻzolari bir birlari bilan savol - javob qiladilar,.; Yangi guruh aʻzolari dastlabki holatdagi guruhlariga qaytadilar,.; Oʻquvchilar bilimlarini baholash yoki toʻplagan ballarini hisoblab borish uchun har bir guruhda " guruh hisobchisi " tayinlanadi,.; Oʻquvchilar tomonidan barcha matnlar qay darajada oʻzlashtirilganligini aniqlash maqsadida oʻqituvchi oʻquvchilarga savollar bilan murojaat etadi, ogʻzaki soʻrov oʻtkazadi,.; 18 ,.; Taʻlim Marka ,.;
har bir guruh aʻzosi tomonidan guruhdagi matnning mazmunini hayotga bogʻlagan holda bittadan savol tuziladi,.; ► guruhlar tomonidan tayyorlangan savollar orqali savol - javob tashkil etiladi,. ( " Guruh hisobchilari " berilgan javoblar boʻyicha, ballarni hisoblab boradilar ),.; ►guruh aʻzolari tomonidan toʻplangan umumiy ballar yigʻindisi aniqlanadi,.; guruhlar toʻplagan umumiy ballar guruh aʻzolari oʻrtasida teng taqsimlanadi,. " Har kim har kimga oʻrgatadi ” metodi,. " Har kim har kimga oʻrgatadi " metodini oʻtkazish tartibi : > Kichik guruh aʻzolari rivoyatga oʻz munosabatlarini bildirib, mustaqil bittadan maʻlumot yozishadi,.; > Kichik guruh ichida maʻlumotlarni jamlaydilar, muhokama qiladilar,.; > Toʻplangan maʻlumotlar soni kichik guruh aʻzolari soniga teng boʻlishi kerak,.; ➤ Barcha jamlangan maʻlumotlarni guruhdan bittadan vakil chiqib, taqdimot qiladilar,. « Xulosalash » > ( Rezyume, Veer ) metodi,. « Xulosalash » > metodidan maʻruza mashgʻulotlarida individual va juftliklardagi ish shaklida, amaliy va seminar mashgʻulotlarida kichik guruhlardagi ish shaklida mavzu yuzasidan bilimlarni mustahkamlash, tahlil qilish va taqqoslash maqsadida foydalanish mumkin,. Metodni amalga oshirish tartibi : 1. Oʻquvchilar kichik guruhlarga boʻlinadi,. 2. Har bir guruhga umumiy muammoni tahlil qilish uchun zarur boʻlgan qismlari tushirilgan tarqatma materiallar tarqatiladi,. 3. Har bir guruh oʻziga berilgan muammoni atroflicha tahlil qilib, oʻz mulohazalarini tarqatmaga yozma bayon qiladilar,. 4. Guruhlar oʻz taqdimotlarini taqdim etadilar,. 5. Oʻqituvchi tomonidan tahlillar umumlashtiriladi, zaruriy axborot bilan toʻldiriladi,. « < Assesment » metodi ( texnikasi ),. Ushbu texnologiya baholash metodi ichida usul sifatida qoʻllaniladi,. Texnika - mohirlik, ustalik degan maʻnoni bildiradi,. Demak, tinglovchilar oʻz bilim, koʻnikma, malakalarini mohirlik bilan sinab, oʻz - oʻzlarini baholashlari mumkin,. 19 Tom Mark ,.;
Maqsadi : Tinglovchilarni mashgʻulotda oʻtilgan mavzuni egallaganligi va mavzu boʻyicha tayanch tushunchalarni oʻzlashtirib olinganlik darajalarini aniqlash, mustaqil ravishda oʻzlarining bilim darajalarini baholay olish, shuningdek, oʻz bilimlarini bir tizimga solishga oʻrgatish,. Mashgʻulotni oʻtkazish tartibi : Tarqatma materiallar tarqatiladi,.; Oʻquvchilar tarqatma materialda mavzu boʻyicha berilgan vazifa, topshiriqlarni ( ular oʻtilgan mavzu, boʻlim asosida tuzilishi mumkin ) oʻzlarining bilimlari asosida yakka tartibda bajaradilar,.; Oʻqituvchi tarqatma materialda mavzu boʻyicha berilgan topshiriqlar, vazifalarni, imkoni boʻlsa, ekran orqali yoki ogʻzaki aytish orqali toʻgʻri javoblarni beradi hamda har bir katakda berilgan javoblarning baho mezoni bilan tanishtiradi,.; Har bir oʻquvchi toʻgʻri javob bilan oʻzlari belgilagan javoblarning farqlarini aniqlaydilar, oʻz - oʻzlarini tekshirib, baholaydilar,. 1 - topshiriq,. ( 1 ball ) Test 2 - topshiriq,. ( 1 ball ) Simptom « Qayta hikoya » > metodi,. Berilgan matn yoki rivoyat oʻqitiladi,. Oʻquvchilarda ifodali oʻqish malakalarini shakllantirib borish maqsadida 1-2 oʻquvchiga ovoz chiqarib oʻqitish tavsiya etiladi,. Matn bilan ishlash davomida mavzu mohiyatidan kelib chiqib, asosiy eʻtibor rivoyat ( matn ) ning taʻlimiy ahamiyatiga, har bir jumlaning talqini, soʻz schri, ifodasi, taʻsir kuchiga qaratilishi zarur,. Davlat taʻlim standartlari talablariga koʻra oʻquvchilarda ijodiy fikrlash koʻnikmalarini rivojlantirish ham nazarda tutilar ekan, matn bilan ishlash jarayonida taʻlimning ushbu jihati, albatta, inobatga olinadi,. Oʻquvchilar oʻqib boʻlganlaridan soʻng rivoyatni " Ketma - ket " usulida mazmunini qayta hikoya qiladilar,. « Sindikat » metodi,. Oʻquvchilar uchta kichik guruhlarga boʻlinadi,. Bunda taklif etilayotgan topshiriq uch xil nuqtayi nazardan hal etilishi zarur,. Soʻzlarga oʻz fikr - mulohazalarini bildirishlari topshirigʻi beriladi,. Har bir guruh aʻzolari oʻzlarining dunyoqarashlari orqali turli vositalardan 20 3 - topshiriq,. ( 1 ball ) Muammoli vaziyat 4 - topshiriq,. ( 2 ball ) Amaliy koʻnikma Tom Mark ,.;
" Yoʻnaltiruvchi matn " taʻlimiy metodi,. Oʻquvchilarga oʻrganilayotgan mavzusiga oid 70-80 soʻzli adabiy - badiiy matn audio vositasi yordamida eshittiriladi,. Oʻqituvchi oʻquvchilarning tinglab tushunish, yozish koʻnikmalarini rivojlantiradi,. Oʻquvchilar tinglaydilar, matnda uchragan notanish soʻzlarni umumiy mazmunidan kelib chiqqan holda tushunib, mazmunini qisqartirib soʻzlab beradilar, eslab qolgan soʻz va gaplarini daftarlariga yozadilar,. " Ikki qismli kundalik " metodi,. Amalga oshirish bosqichlari : 1 - bosqich,. Matnni juftlikda navbat bilan oʻqiydilar,. 2 - bosqich,. Oʻquvchilar matn bilan tanishib boʻlgach, daftarni vertikal chiziq bilan ikkiga boʻladilar,. 3 - bosqich,. Oʻquvchilarga daftarning chap tomoniga muallif gʻoyalarining yoqqan tomonlarini yoki yoqmagan tomonlarini yozishlari aytiladi,. 4 - bosqich,. Oʻng tomonga oʻquvchilar mazkur gʻoyalarga berilgan oʻz izohlarini yozadi, yaʻni oʻqilgan matn haqidagi tushunchalarini umumlashtirib beradilar,. 5 - bosqich,. Topshiriq tugagandan keyin oʻquvchilar yozgan izohlarini oʻqiydilar,. Ularning izohi oʻqilayotganda savol berish yoki oʻz izohini berishga ruxsat etiladi,. « Tinglaymiz, anglaymiz » metodi,. Berilgan audiomatn, videolavhadan foydalanish usuli : Audiovizual vositalar orqali eshittirilgan matn asosida ishlash,. 1 - bosqich : matn yaratishdan oldin mavzuga oid audiomatn yoki videolavha asosida suhbat oʻtkazish va unga doir lugʻat tuzish,. ( audiomatnni tinglab, uchragan notanish soʻzlarni umumiy mazmunidan kelib chiqqan holda tushunish ),. Videolavhada koʻrganlari haqidagi taassurotlari va unga munosabatini mantiqiy fikrlab bayon qilish, shu asosda matn yaratish,. 2 - bosqich : tuzilgan lugʻatlar asosida lugʻat diktant oʻtkazish ( maqsad : soʻz zaxirasini boyitish va savodxonlikni oshirish ),. « Gʻoyaviy charxpalak >> metodi,. 1. Kichik guruhning ( 4-5 kishidan iborat ) har bir ishtirokchisiga toza oq varaq beriladi va bir xil savol beriladi ( zarur boʻlganda oʻqituvchi guruhning har bir ishtirokchisi uchun turli savollarni tayyorlashi va taklif qilishi mumkin ),. Barcha ishtirokchilar ogʻzaki fikr 21 Tom Mark ,.;
2. Ifodalar yozilgan varaqlar vaqt tanqisligi sababli soat millarining harakatlanishi boʻyicha kichik guruhdagi qoʻshnilarga uzatiladi,. Bunday varaqni olgandan soʻng har bir ishtirokchi varaqda mavjud yozuvlarni takrorlamasdan, yangi yozuv kiritishi lozim,. Har bir ishtirokchining varagʻi yana oʻziga qaytib kelgandan soʻng ish yakunlanadi,. Ushbu bosqichda yozuvlar tahlil qilinmaydi, baholanmaydi va tanlab olinmaydi ( ushbu uslubiyatning « aqliy hujum » bilan ayrim oʻxshashligi ana shunda namoyon boʻladi ),. 3. Kichik guruhlarda ishtirokchilar tomonidan ifodalangan javoblar va takliflarning muhokamasi oʻtkazilib, ularning eng muhimlari va dolzarblari yakuniy roʻyxatga kiritiladi,. 4. Kichik guruhlar ishlanmalarining natijalari bilan almashish,. Barcha kichik guruhlar navbatma - navbat yakuniy roʻyxatdan oʻz ifodalarini taklif etadilar,. Agar bu ifoda yuzasidan boshqa guruhlar eʻtiroz bildirmasalar, u oxirgi roʻyxatga kiritiladi,. Afzalliklari Taklif etilgan muammolarni izchil muhokama qilishni tashkil etish, soʻng jamoa boʻlib qarorni qabul qilish,.; bilimlarni dolzarblashtirish va mavjud tajribani aniqlash,. << Intervyu » metodi Intervyu - inglizcha interviyew soʻzidan olingan boʻlib, uchrashuv, yuzma - yuz suhbat degan maʻnolarni bildiradi,. Jurnalistika janri matbuot, radio yoki televideniyeda berish uchun muxbirning biror shaxs bilan oʻtkazgan suhbati va shu suhbatning matnidir,. Bu metod oʻquvchilarning oʻzini xuddi suxandonlar, muxbirlar kabi tutish odobini oʻrganishga yordam beradi, oʻquvchilarning ogʻzaki nutqini oʻstirishga, ularni birinchi boʻlib soʻzlab berishga intilish, chiroyli va bexato gapirishni oʻrgatishga sabab boʻladi,. << Intervyu >> metodi orqali oʻquvchilardan biri muxbir boʻlib, berilgan mavzu boʻyicha savollar beradi, boshqa oʻquvchilar birin ketin javob beradilar,. Intervyuning asosiy qismini savol - javoblar tashkil etadi : Gap tashlash ( Replika ) - ragʻbat ( stimul ) - replica - reaksiya ( taʻsirlanish ),. Berilgan savol qisqa va loʻnda, odob bilan berilishi kerak,. Intervyuning xulosasi : intervyu beruvchining oxirgi savolga javobi yoki muxbir mulohazasi boʻlishi mumkin,. Intervyuning eng muhim muvaffaqiyati -toʻgʻri va chiroyli savollar berish,. 22 Tom Mark Republik Tom Horkad Vazifasi : Informatsiya berish,.; Ekspert,.; Muammoli,.; - Intervyu - " tanishish ",. « Soʻzli tasavvurlar » > metodi,. Oʻqituvchi oʻrganilayotgan masala bilan bogʻliq boʻlgan eng asosiy soʻzni sinf doskasiga yozadi,. Oʻquvchilardan ular bu soʻzni eshitganlarida xayollariga keladigan boshqa soʻzlarni tez yozishlarini iltimos qiladi,. Bu atigi 2-3 daqiqa sarflanadigan juda qisqa mashq,. Natijada oʻquvchilar dastlabki soʻz bilan tasavvur qiladigan turli soʻzlardan iborat « bir lahzalik surat » hosil boʻladi,. Har bir oʻquvchidan ular ushbu mavzu boʻyicha nima deb oʻylashi yoki his qilishini bir soʻz bilan ifodalash soʻraladi,. Ushbu mavzuga tegishli boʻlgan soʻzga misol keltirishlari lozim boʻladi,. Oʻqituvchi sinf aylanib, oʻquvchilar yozgan soʻzlarni yigʻib chiqadi,. Bir yoki ikki nafar oʻquvchi ushbu soʻzlarning roʻyxatini tuzib chiqadilar,. Shunday qilib, oʻquvchilarda yangi mavzu haqida tasavvur hosil boʻladi,. Ushbu usul mavzuni oʻrganish jarayonining boshida oʻquvchilar mavzu boʻyicha nimalarni bilishlarini hamda bu jarayon oxirida - oʻquvchilar qanday yangiliklarni bilib olganlarini aniqlash maqsadida qoʻllanilishi mumkin,. << Fikr va charx » > metodi,. Bunda maʻlum bir fikr oʻquvchilar hukmiga havola qilinadi va ular bu fikr yuzasidan oʻz qarashlarini bildiradilar, asoslaydilar, ularni asoslagan holda himoya qila biladilar,. << Fikr va charx » > usulini qoʻllash natijasida oʻquvchilarning mustaqil fikrlash, tahlil qilish, xulosalar chiqarish, oʻz fikrini bayon qilish, uni asoslagan holda himoya qila bilish, sogʻlom muloqot, munozara, bahs olib borish koʻnikmalari shakllanib, rivojlanib boradi,. « Zigzag » metodi,. ( Hamkorlik taʻlim texnologiyasi ),. Sinf oʻquvchilari 3 ta guruhga boʻlinadilar,. - Guruhlarda matn ( asar, hikoya, qissa, roman ) dan parcha qismlarga ajratiladi va ajratilgan qismlar bilan tanishib chiqish vazifasi beriladi,. Oʻquvchilar asardan berilgan qismlarni diqqat bilan oʻrganadilar va gapirib beradilar,. Vaqtni tejash maqsadida guruh aʻzolari tomonidan liderlar belgilanadi va ular tomonidan vazifa bajariladi,. Guruh aʻzolari toʻldirishlari mumkin boʻladi,. Barcha guruh oʻquvchilari 23 ,.; ,.;
« Rolli oʻyin » metodi - oʻquvchilar tomonidan hayotiy vaziyatning har xil shart - sharoitlarini sahnalashtirish orqali koʻrsatib beruvchi metoddir,. Rolli oʻyinlar oʻquvchilarda shaxslararo muomala malakasini shakllantiradi, oʻquv jarayonida oʻquvchilarda motivatsiyani shakllantirishga yordam beradi, nazariy bilimlarini amaliyotda qoʻllay olishni oʻrgatadi, oʻquvchilarda berilgan vaziyatni tahlil qilish malakasini shakllantiradi,. Oʻtkazish tartibi : Tom Mark Maqsadi va vazifalari tushuntiriladi,. Rollar taqsimlanadi,. Oʻquvchilar oʻz rollarini ijro etadilar,. Boshqa oʻquvchilar ularni kuzatib turadilar,. Oʻyin yakunida oʻquvchilardan ular ijro etgan rolni yana qanday ijro etish mumkinligini izohlashga imkoniyat beriladi,. Kuzatuvchi boʻlgan oʻquvchilar oʻz yakuniy mulohazalarini bildiradilar va xulosa qilinadi,. " Bahs - munozara " metodi ( Hamkorlik taʻlim texnologiyasi ) ning bosqichlari quyidagilardan iborat : 1. Oʻqituvchi munozaraga doir savollar ishlab chiqadi,. 2. Slaydda oʻquvchilarga muammo boʻyicha savol beradi va ularni munozaraga taklif etadi,. Oʻqituvchi oʻquvchilarga oʻz fikrlarini erkin bildirishlari uchun sharoit yaratib beradi,. Sinf oʻquvchilari 3 guruhga boʻlinadi,. Guruhlarga flipchat ( vatman ) va markerlar beriladi, ular berilgan savolga javoblarni, yaʻni turli gʻoya va fikrlarni flipchatga yozib boradilar,. 3. Har bir guruh flipchatda yozgan javoblarini, fikr va gʻoyalrini oʻqiydilar,. Oʻqituvchi oʻquvchilar bilan birgalikda flipchatda yozilgan fikr va gʻoyalarni guruhlarga ajratadi, umumlashtiradi, tahlil qiladi,. " Bahs - munozara " metodining afzalliklari : Oʻquvchilarni mustaqil fikrlashga undaydi,.; Oʻquvchilar oʻz fikrining toʻgʻriligini isbotlashga harakat qilishga imkon yaratiladi,. Ularning tinglash va tahlil qilish qobiliyatining rivojlanishiga yordam beradi,. << Bahsda gʻolib kelish sanʻati » ( P.I. Pidkasistoy tomonidan ishlab chiqilgan ) hamkorlik taʻlim texnologiyasi,. Maqsadi - oʻquvchilarning bahs - munozara olib borish malakalari va qobiliyatlarini rivojlantirish va baholash,. 24 ,.;
Oʻyin ishtirokchilarining rollari va vazifalari,. Boshlovchi oʻqituvchi oʻyin maqsadi, asosiy bosqichlari va ishtirokchilarning vazifalarini tushuntirib beradi,. Uchta raqobatbardosh 5 kishidan iborat guruhlar muammoli savollar boʻyicha munozaraga kirishadilar,. Boshlovchi munozaraning toʻgʻriligini kuzatadi, unga yakun yasaydi,. Ekspert - talabalar munozara ishtirokchilariga baho beradi, guruhga va uning aʻzolariga quyidagi meʻyorlarga asoslangan holda baho qoʻyadi : Ifodaning mantiqiyligi va asoslanganligi,.; nutq madaniyati, notiqlik sanʻati usullarini egallaganligi,.; xulosalarning isbotliligi,.; bahs usullaridan rang - barang va samarali foydalanishi,.; savollar qoʻya olishi,. Bosqichlari : Birinchi bosqich tashkiliy bosqichdir,. Unda raqobatga kirishuvchi jamoalar va ekspertlar guruhi shakllantiriladi,. Oʻqituvchi maqsad va qoidalarni bayon qilib beradi,. Ikkinchi bosqich - guruhlar tashabbusni qoʻlga olishlari mumkin va bahs - munozaraga kirishadilar,. Har bir guruh aʻzolari oʻzlarining dunyoqarashlari orqali turli vositalardan foydalanib, topshiriqni bajaradilar Uchinchi bosqich - yakun yasash,. Javoblar birgalikda muhokama qilinib, umumlashtiriladi,. Bu bosqichda ekspertlarning har biriga oʻz mulohazalarini bildirish uchun imkoniyat beriladi, ular esa oʻz baholarining meʻyorlarini hamda bahs - munozara ishtirokchilarining chiqishlari, eng yaxshi fikr - mulohazalarni eʻlon qilib, natijalarini asoslab beradi,. Ekspertlar vazifasi : Tahlil qilib beradi va yakun yasaydi,. Jamoaning gʻalabasini asoslab beradi : ishtirokchilardan eng xushmuomala, zukko, eng ijodkorlarini ( ijodiy izlanuvchan ), fikrini bayon etish mahoratini aniqlab beradi,. 5000 Tom Mark 25 ef ,.;
OʻZBEK TILI FANIDAN ILGʻOR PEDAGOGIK VA AXBOROT - KOMMUNIKATSIYA TEXNOLOGIYALARIDAN FOYDALANILGAN DARS ISHLANMALARI Darsning texnologik xaritasi a ) taʻlimiy : ogʻzaki va yozma nutqda mavzuga oidtayanch soʻzlarninutq vaziyatiga mos holda qoʻllay olish, soʻzlarni toʻgʻri talaffuz qilish va yozish,.; oʻquvchilarning tovush oʻzgarishlari, Oʻzbekiston, vatan haqidagi bilimlarini mustahkamlash,.; fikrini ogʻzaki va yozma tarzda aniq va tushunarli bayon qila olish,. b ) tarbiyaviy : maʻnaviy va madaniy merosini avaylab - asrash, odob - axloq qoidalariga rioya qilish, oʻzaro muloqotda muomala madaniyatiga amal qilish,.; oʻquvchilarni Vatanga muhabbat, vatan parvarlik ruhida tarbiyalash, uni sevishga, asrashga oʻrgatish,. Darsning maqsadi d ) rivojlantiruvchi : oʻquvchilarning ogʻzaki va yozma nutqini, husnixat bilan yozish, kirishimlilik koʻnikmasini rivojlantirish, lugʻat boyligini oshirish,.; yozma va ogʻzaki nutqda egallagan,. bilimlarini hayotda qoʻllay olishga oʻrgatish,.; oʻquvchilarda ijodiy fikrlash, adabiy nutq yuzasidan mavjud tushunchalarni mustahkamlash, yangi maʻlumotlar bilan boyitish,.; soʻzlashuv odobiga oid malakalarini rivojlantirish,.; oʻz fikrini ogʻzaki va yozma tarzda tushunarli bayon qilish, oʻzaro muloqotda muomala madaniyatiga amal qilish, jamoaviy hamkorlikda ishlay olish,. 26 Tom Marko ,.; Dars turi : yangi bilim beruvchi,. interfaol, aqliy hujum, suhbat, « < Zanjir » >, « Xotira mashqi » oʻyini, « Toʻxtab oʻqish >> metodi, « Qismini top » oʻyin texnologiyasi,. Oʻquv jarayonini amalga oshirish texnologiyasi Dars shakli : yakka tartibda, guruh bilan ishlash,. Dars jihozi : darslik, AKT, Oʻzbekiston tabiati aks etgan rangli rasmlar, didaktik tarqatma materiallar, multimedia vositalari,. Nazorat usuli : oʻquvchilarning darsda faolligi kuzatilib, hisobga olib boriladi,. Baholash : oʻquvchilar reytingi dars oxirida eʻlon qilinadi,. Ona - Vatan tinchligi, ozodligi, shon shuhrati, kamol topmoq, asrab - avaylamoq, muqaddas burch, porloq istiqbol, asriy orzular, diplomatik aloqalar, foydali qazilmalar, jannatmakon oʻlka kabi tayanch soʻzlar va birikmalar,. Oʻquvchilarning egallagan bilim va koʻnikmalarini turli hayotiy vaziyatlarda mustaqil qoʻllay olish, kundalik hayotida nutqiy vaziyatga koʻra mustaqil ravishda muloqotga kirisha olish qobiliyatini shakllantirish,. Kutilayotgan natija Gues est 27 Mavzuga oid tayanch tushunchalar ,.;
I bosqich,. Tashkiliy qism II bosqich,. Dars davomida rioya qilish lozim boʻlgan qoidalar belgilanadi,. DARS JARAYONI TEXNOLOGIYASI Bajariladigan ish nomi Sinfning darsga tayyorgarligi tekshiriladi,. Oʻquvchilar davomati aniqlanadi,. Darsning qoidalari : 1. Intizomli boʻlish,. 2. Bir - birini hurmat qilish,. 3. Faollik koʻrsatish,. 4. Hamkorlikda ishlash,. 5. Doʻstining fikrini qadrlash,. 6. Vaqtdan unumli foydalanish 1. Video,. Video vositasi orqali vatanimizning mustaqillikka erishgandan soʻnggi oʻzga rishlar tasvirlangan videorolik namoyish etiladi,. Namoyish vaqtida mayin kuy va sheʻr oʻqiladi,. Tom Mark Metodi Suhbat Vaqti 2 daqiqa Suhbat 2 daqiqa 7 daqiqa savol javob ( tarqatma materiallar, audio, III bosqich,. Yangi mavzuning bayoni 2. 1 - topshiriqda berilgan rasm lar asosida respublikamizda boʻlayotgan oʻzgarishlar haqida suhbatlashiladi,. 3. Darslik bilan ishlash,. 4. Lugʻat bilan ishlash,. Audio,. Lugʻat yuzasidan « Xotira mashqi » > oʻtkaziladi,. 5. Saʻdulla Hakimning « Vatan faxri » sheʻrini " Toʻxtab oʻqish " metodi asosida oʻrganish,. 6. Guruhlarda ishlash,. video vositalar asosida ) " Xotira mashqi " " Qismini top " mashqi " Intervyu ” metodi 5 daqiqa 10 daqiqa 5 daqiqa 5 daqiqa Eshittirish,. Tushun tirish Suhbat IV bosqich,. Mustah kamlash V bosqich,. Baholash VI bosqich,. Uyga vazifa berish Audiomatn,. Mini test Oʻquvchilar darsdagi ishtirokiga koʻra baholanadilar Saʻdulla Hakimning « Vatan faxri » sheʻrini yod olish,. Tushun tirish 28 5 daqiqa 2 daqiqa 2 daqiqa 1 - DARS,. OʻZBEKISTON - JANNATMAKON OʻLKA Darsning maqsadi : a ) taʻlimiy : ogʻzaki va yozma nutqda mavzuga oid tayanch soʻzlarni nutq vaziyatiga mos holda qoʻllay olish, soʻzlarni toʻgʻri talaffuz qilish va yozish,.; oʻquvchilarning tovush oʻzgarishlari haqidagi bilimlarini mustahkamlash,.; fikrini ogʻzaki va yozma tarzda aniq va tushunarli bayon qila olish,. b ) tarbiyaviy : maʻnaviy va madaniy merosini avaylab - asrash, odob - axloq qoidalariga rioya qilish, oʻzaro muloqotda muomala madaniyatiga amal qilish,.; oʻquvchilarni Vatanga muhabbat, vatanparvarlik ruhida tarbiyalash, uni sevishga, asrashga oʻrgatish,.; kirishimlilik, muomala munosabati, oʻzaro hurmat ruhida tarbiyalash,. d ) rivojlantiruvchi : oʻquvchilarning ogʻzaki va yozma nutqini rivojlantirish, lugʻat boyligini oshirish,.; oʻquvchilarda ijodiy fikrlash, ifodali oʻqish koʻnikmalarini rivojlantirish,.; adabiy nutq yuzasidan mavjud tushunchalarni mustahkamlash, yangi maʻlumotlar bilan boyitish,.; soʻzlashuv odobiga oid malakalarini rivojlantirish,. Dars turi : yangi bilim beruvchi,. Dars metodi : interfaol, " Aqliy hujum ” usuli, suhbat, « Zanjir » >, « Xotira mashqi » >, < « < Toʻxtab oʻqish » metodi, « Tinglaymiz, anglaymiz >> metodi, « Qismini top >> usuli,. Dars shakli : yakka tartibda, guruhlarda ishlash,. Dars jihozi : darslik, AKT, Oila aʻzolari aks etgan rangli rasmlar, didaktik tarqatma materiallar, multimedia vositalari,. Nazorat : oʻquvchilarning darsda faolligi kuzatilib, hisobga olib boriladi,. Mavzuga oid tayanch tushunchalar : ona - Vatan, tinchligi, ozodligi, shon - shuhrati, kamol topmoq, asrab - avaylamoq, muqaddas burch, porloq istiqbol, asriy orzular, diplomatik aloqalar, foydali qazilmalar, jannatmakon oʻlka kabi tayanch soʻzlar va birikmalar Kutilayotgan natija : oʻquvchilarning egallagan bilim, koʻnikma va malakalarni turli hayotiy vaziyatlarda mustaqil qoʻllashga qaratilgan kundalik hayotida nutqiy vaziyatga koʻra muloqotga kirisha olish qobiliyatini shakllantirish,. Baholash : oʻquvchilar reytingi dars oxirida eʻlon qilinadi,. Darsning borishi : I. Tashkiliy qism,. Tom Marka ,.; Siges 29 II,. Yangi mavzuning bayoni,. Video vositasi orqali vatanimizning mustaqillikka erishgandan soʻnggi oʻzgarishlar tasvirlangan videorolik namoyish etiladi,. Namoyish vaqtida mayin kuy qoʻyiladi va sheʻr oʻqiladi,. Videolavha asosida vatanimiz koʻrinishi haqida suhbat oʻtkazilganda quyidagi soʻzlardan foydalanish mumkin : ona - Vatan, tinchligi, ozodligi, shon - shuhrati, kamol topmoq, asrab - avaylamoq, muqaddas burch, porloq istiqbol, asriy orzular, diplomatik aloqalar, foydali qazilmalar, jannatmakon oʻlka,... 1 - topshiriqda berilgan rasmlar asosida respublikamizda boʻlayotgan oʻzgarishlar haqida suhbatlashiladi,. Bunda oʻquvchilar Mustaqillik yillarida oʻzlari yashab turgan viloyat, shahar, tumandagi oʻzgarishlar, voqealar haqida soʻzlab beradilar,. Darslik bilan ishlash,. 3 - mashq,. Ikki nafar oʻquvchi sinf doskasida, qolgan oʻquvchilar matnni nuqtalar oʻrniga foydalanish uchun berilgan soʻzlardan mosini qoʻyib yozadilar,. 2 - topshiriq,. Oʻquvchilar « Vatan » matnini zanjir usulida oʻqiydilar, ajratib koʻrsatilgan soʻzlarning maʻnosini tushuntiradilar,. Matn quyidagi savollar asosida mustahkamlanadi : 1. Vatan deganda nimalarni tushunasiz ? 2. Mustaqillik tufayli xalqimizning qanday orzulari amalga oshdi ? 3. Nima uchun Oʻzbekistonga har yili minglab sayyohlar tashrif buyuradilar ? 4. Siz oʻz vataningizni sevasizmi ? Nima uchun ? Lugʻat bilan ishlash,. Audio,. Lugʻat yuzasidan « Xotira mashqi » oʻtkaziladi,. Bunda oʻquvchilarga yangi mavzuga oid soʻzlar oʻzbek tilida va ona tillaridagi tarjimasi audio orqali eshittiriladi,. Oʻquvchilarga tinglab, eslab qolish topshirigʻi beriladi,. Oʻquvchilar eslab qolgan soʻzlami lugʻat daftarlariga yozadilar,. tuygʻu burch asriy orzu qadrlamoq begʻubor Taʻlim Marka ,.; koʻz qorachigʻiday asramoq talqin etmoq kamol topmoq mehmondoʻst 3 - topshiriq,. Saʻdulla Hakimning « Vatan faxri » sheʻrini " Toʻxtab oʻqish " metodi ( Pauzali oʻqish ) dan foydalanib oʻrganiladi,. Bu usul orqali oʻquvchilarning diqqati jamlanadi, ularni mavzuga qiziqtirib, har 30 ,.;
Lugʻat bilan ishlash,. " Xatosini tuzatamiz ” usuli,. Slayd,. Slaydda sheʻrga berilgan lugʻatdagi soʻzlar aralashtirib beriladi,. Oʻquvchilar tarjimasini lugʻatdan topib daftarlariga yozadilar,. burgut dunyo jurʻat vatan faxri porlamoq qudratli III,. Guruhlarda ishlash,. Oʻquvchilar ikki guruhga boʻlinadilar,. Slayd,. Lugʻat soʻzlar ishtirokida bogʻlanishli gaplar tuzish topshirigʻi beriladi,. Slaydda lugʻat soʻzlar beriladi : burgut, dunyo, jurʻat, vatan faxri, porlamoq, qudratli, tuygʻu, yuksaltirmoq, qadrlamoq, asriy orzu, talqin etmoq, begʻubor, kamol topmoq, burch,. " Qismini top " usuli asosida 2 - topshiriqdagi matnni qay tarzda oʻzlashtirganliklari tekshiriladi,. Oʻquvchilar guruhlarga boʻlinadi,. Bu guruhlarga matn qismlarga boʻlib beriladi,. Har bir guruh aʻzolari berilgan qismlarni toʻgʻri topib, ifodali qilib oʻqishadi va hikoya qilishadi,. Taqdimot : Har bir guruh oʻzi bajargan ishi boʻyicha taqdimot oʻtkazadi,. 2 - guruh oʻquvchilari diqqat bilan tinglab, ushbu guruh ishtirokchilariga savollar beradilar,. IV,. Yangi mavzuni mustahkamlash,. « Tinglaymiz, anglaymiz » metodi,. Audio,. Video,. Oʻquvchilarga « Oʻzbekiston istiqboli », « Oʻzbekiston jannatmakon oʻlka >> mavzularida matn yaratish topshirigʻi beriladi,. 1 - bosqich : matn yaratishdan oldin mavzuga oid audiomatn yoki videolavha asosida suhbat oʻtkazish va unga doir lugʻat tuzish,. ( audiomatnni tinglab, uchragan notanish soʻzlarni umumiy mazmunidan kelib chiqqan holda tushunish ),. Videolavhada koʻrganlari haqidagi taassurotlari va unga munosabatini mantiqiy fikrlab bayon qilish va shu asosda matn yaratish,. 2 - bosqich : tuzilgan lugʻatlar asosida lugʻat diktant oʻtkazish ( maqsad : soʻz zaxirasini boyitish va savodxonlikni oshirish ),. 31 Tom Mark мощный блестеть, снять орëл вселенная, земной шар гордость отечества смелость, решимость Rubi ,.; Tom Mark Mini test bilan ishlash,. №₂ Tabarruk sanalar Yillar ( Sanalar ) Oʻzbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi qabul qilingan kun Oʻzbekiston 1989 - yil 21 - oktabr Toʻgri Ball javob 8 2 Respublikasining bayrogʻi tasdiqlangan kun Oʻzbekiston 1992 - yil 2 - iyul 3 respublikasining gerbi tasdiqlangan kun Oʻzbekiston Respublikasining madhiyasi tasdiqlangan kun 1992 - yil 18 - noyabr 1 - oktabr 3 2 7 5 Xotira va qadrlash kuni 14 - yanvar 6 Vatan himoyachilari kuni 9 - may 7 Ustoz va murabbiylar kuni Oʻzbek tili - davlat tili deb qabul qilingan kun V. Oʻquvchilarni baholash,. Darsda faol ishtirok etgan oʻquvchilar ragʻbatlantiriladi va baholanadi,. VI,. Uyga vazifa berish : Saʻdulla Hakimning « Vatan faxri >> sheʻrini yod olish,. 8 1992 - yil 10 - dekabr 1992 - yil 8 - dekabr 6 5 4 1 32 Rubi ,.; Tom Marka 2 - DARS,. OʻZBEKISTON - JANNATMAKON OʻLKA Darsning maqsadi : a ) taʻlimiy : ogʻzaki va yozma nutqda mavzuga oid tayanch soʻzlarni nutq vaziyatiga mos holda qoʻllay olish, soʻzlarni toʻgʻri talaffuz qilish va yozish,.; oʻquvchilarning tovush oʻzgarishlari haqidagi bilimlarini mustahkamlash,.; fikrini ogʻzaki va yozma tarzda aniq va tushunarli bayon qila olish,. b ) tarbiyaviy : maʻnaviy va madaniy merosini avaylab - asrash, odob axloq qoidalariga rioya qilish, oʻzaro muloqotda muomala madaniyatiga amal qilish,.; oʻquvchilarni Vatanga muhabbat, vatanparvarlik ruhida tarbiyalash, uni sevishga, asrashga oʻrgatish,.; kirishimlilik, muomala munosabati, barkamol shaxslar, oʻzaro hurmat ruhida tarbiyalash,. d ) rivojlantiruvchi : oʻquvchilarning ogʻzaki va yozma nutqini rivojlantirish, lugʻat boyligini oshirish,.; yozma va ogʻzaki nutqda egallagan bilimlarini hayotda qoʻllay olishga oʻrgatish,.; adabiy nutq yuzasidan mavjud tushunchalarni mustahkamlash, yangi maʻlumotlar bilan boyitish,.; soʻzlashuv odobiga oid malakalarini rivojlantirish,. Dars turi : yangi bilim beruvchi,. Dars metodi : interfaol, suhbat, « Intervyu >> metodi, « Zanjir » >, « Xotira mashqi » usuli, « Har kim, har kimga oʻrgatadi » metodi, « Xatoni tuzatamiz » usuli, " Gapni toʻldir " refleksiya mashqi,. Dars jihozi : darslik, AKT, Oila aʻzolari aks etgan rangli rasmlar, didaktik tarqatma materiallar, multimedia vositalari,. Mavzuga oid tayanch tushunchalar : ona - Vatan tinchligi, ozodligi, shon - shuhrati, kamol topmoq, asrab - avaylamoq, muqaddas burch, porloq istiqbol, asriy orzular, diplomatik aloqalar, foydali qazilmalar, jannatmakon oʻlka kabi tayanch soʻzlar va birikmalar,. Darsning borishi : I. Tashkiliy qism,. Uyga berilgan " Vatan faxri " sheʻri yoddan soʻraladi,. Bunda oʻquvchilarning oʻzbek tili nutq tovushlarining toʻgʻri talaffuziga ahamiyat beriladi,. II,. Oʻtilgan mavzuni takrorlash,. << Intervyu >> metodi orqali oʻquvchilardan biri muxbir boʻlib, yurtimizning qadimiy shaharlari haqida savollar beradi ( yurtimizning qadimiy shaharlari videolavhalari namoyish etilib turadi ), boshqa oʻquvchilar birin - ketin javob beradilar,. Bu metod oʻquvchilarning oʻzini xuddi suxandonlar, muxbirlar kabi tutish odobini oʻrganishga yordam 33 ,.;
Namuna : -Nima uchun Samarqand, Buxoro, Xiva shaharlariga koʻplab sayyohlar keladilar ? -... -Amir Temur qanday obidalar qurdirgan ? - Samarqand va Buxorodagi qanday yodgorliklarni bilasiz ? - Toshkent shahridagi meʻmorchilik yodgorliklari haqida nima deya olasiz ? III,. Yangi mavzuning bayoni,. Grammatik mavzu boʻyicha slayd koʻrsatiladi,. Talaffuz jarayonida soʻz tarkibidagi tovushlar turli oʻzgarishlarga uchrashi mumkin,. Bu fonetik tovush oʻzgarishlari deb atalib, ularga tovush tushishi, tovush ortishi, tovush almashinishi hodisalari kiradi,. Masalan : singil + im = singlim ( 2 - boʻgʻindagi i unlisi tushgan ) oʻrtoq + im oʻrtogʻim ( q undoshi gʻga almashyapti ) xursand -xursan ( d undoshi tushyapti ) u + ga = unga ( n undoshi orttirilyapti ) bilak + ga - bilakka ( g tovushi k ga almashyapti ) chiroq + ga = chiroqqa ( g tovushi q ga almashyapti ) Darslik bilan ishlash,. 2 - mashq,. Oʻquvchilar gaplarni zanjir usulida oʻqiydilar va nuqtalar oʻriga mos qoʻshimchalarni qoʻyib, qanday tovush oʻzgarishi yuz berganini aytadilar, gaplarni ikki nafar oʻquvchi sinf doskasida, qolgan oʻquvchilar daftarga yozadilar,. 4 - mashq,. Oʻquvchilar gaplarni ketma - ket oʻqiydilar va nuqtalar oʻrniga zarur harflarni qoʻyib, sinf doskasida yozadilar,. 4 - topshiriq,. Bu topshiriq ogʻzaki bajariladi,. Oʻquvchilar suhbat matnini rollarga boʻlib oʻqiydilar va davom ettiradilar,. Bunda oʻqituvchi oʻquvchilarning soʻzlari toʻgʻri talaffuziga hamda ifodali oʻqishiga eʻtibor qaratadi,. 34 Taʻlim Mark ,.;
5 - topshiriqda berilgan matnni “ Har kim, har kimga oʻrgatadi " metodi orqali oʻrganiladi,. Matndan har bir guruhga oʻz qismlari ajratib, topshiriq beriladi : Matnni berilgan lugʻat yordamida ona tiliga tarjima qilish,. 5 daqiqa ichida berilgan topshiriqlar asosida matn ustida ishlanadi,. Oʻquvchilar dastlabki holatga oʻz guruhlariga qaytib, bajargan vazifalarini qolgan guruh aʻzolariga soʻzlab beradilar,. Matn haqida tushunchaga ega boʻlganlaridan soʻng guruhlarga vazifa beriladi : 1. Matn mazmunini yorituvchi savollar tuzing,. 2. Matn mazmuniga mos maqollar toping,. 3,. Matn mazmunini " Zanjir " usulida oʻz soʻzlaringiz bilan soʻzlab bering,. Topshiriqni tez va toʻgʻri bajargan guruh oʻquvchilari ragʻbatlantiriladi,. Lugʻat bilan ishlash,. « Xatoni tuzatamiz » usuli oʻtkaziladi,. Oʻquvchilar slaydda koʻrsatilgan lugʻatdagi xatolarni tuzatib, javobini oʻz oʻrniga qoʻyib yozadilar,. vatanparvarlik - ответственность xiyonat - измена, предательство rivojlanmoq - выгода tuproq - честность obro ʻ - eʻtibor - nринести поль³у masʻuliyat - pазвиBаться manfaat - патриотизм foyda keltirmoq - авторитет, уважение halollik - земля, глина ( сухая ) " Gapni toʻldir " refleksiya mashqi,. Men bugun menga kerakli boʻlgan,... maʻlumotlarni oldim V. Oʻquvchilarni baholash,. Darsda faol ishtirok etgan oʻquvchilar ragʻbatlantiriladi va baholanadi,. VI,. Uyga vazifa berish,. Vatanparvarlik haqidagi maqollardan yozing va maʻnosini izohlang,. 35 Tom Mark Darsda menga yangilik boʻlgan maʻlumot bu,... menga takror boʻlgan maʻlumot bu Darsda 3 - DARS,. OʻZBEKISTON - JANNATMAKON OʻLKA Darsning maqsadi : a ) taʻlimiy : ogʻzaki va yozma nutqda mavzuga oid tayanch soʻzlarni nutq vaziyatiga mos holda qoʻllay olish, soʻzlarni toʻgʻri talaffuz qilish va yozish, ifodali nutq koʻnikmalarining shakllanishi,.; oʻquvchilarning tovush oʻzgarishlari haqidagi bilimlarini mustahkamlash,.; fikrini ogʻzaki va yozma tarzda aniq va tushunarli bayon qila olish,. b ) tarbiyaviy : maʻnaviy va madaniy merosini avaylab - asrash, odob - axloq qoidalariga rioya qilish, oʻzaro muloqotda muomala madaniyatiga amal qilish,.; oʻquvchilarni Vatanga muhabbat ruhida tarbiyalash, uni sevishga, asrashga oʻrgatish,.; kirishimlilik, muomala munosabati, barkamol shaxslar, oʻzaro hurmat ruhida tarbiyalash,. d ) rivojlantiruvchi : oʻquvchilarning ogʻzaki va yozma nutqini rivojlantirish, lugʻat boyligini oshirish,.; yozma va ogʻzaki nutqda egallagan bilimlarini hayotda qoʻllay olishga oʻrgatish,.; oʻquvchilarda ijodiy fikrlash, ifodali oʻqish koʻnikmalarini rivojlantirish,. Dars turi : yangi bilim beruvchi,. Dars metodi : interfaol, suhbat, « < Ketma - ket ayt » usuli, « Gʻoyaviy charxpalak », « Zanjir », « Bir haqiqat uch yolgʻon » mashgʻuloti, « < FSMU >> metodi, « Xatoni tuzating ! >> usuli,. Dars jihozi : darslik, AKT, Oila aʻzolari aks etgan rangli rasmlar, didaktik tarqatma materiallar, multimedia vositalari,. Mavzuga oid tayanch tushunchalar : ona - Vatan, tinchligi, ozodligi, shon - shuhrati, kamol topmoq, asrab - avaylamoq, muqaddas burch, porloq istiqbol, asriy orzular, diplomatik aloqalar, foydali qazilmalar, jannatmakon oʻlka kabi tayanch soʻzlar va birikmalar,. Darsning borishi : I. Tashkiliy qism : II,. Oʻtilgan mavzuni takrorlash,. « Gʻoyaviy charxpalak » metodi,. 1. Kichik guruhning ( 4-5 kishidan iborat ) har bir ishtirokchisiga toza oq varaq beriladi va bir xil savol beriladi,. Savol : Ona Vatanimizni asrash uchun qanday fazilatlarga ega boʻlish lozim ? Vatanga sadoqat, vatanparvarlik nimalarda aks etadi ? Barcha ishtirokchilar oʻzlarining varaqlarida savollarga boʻlgan javoblarning oʻz - oʻzidan fikrlariga kelib qolgan ifodalarini yozadilar,. III,. Yangi mavzuning bayoni,. Grammatik mavzu boʻyicha slayd koʻrsatiladi,. 36 ,.; Turn Markant Toʻgʻri yozish qoidalari orfografiya boʻlimida, toʻgʻri talaffuz qilish qoidalari esa orfoepiya boʻlimida oʻrganiladi,. Bu qoidalar bilan tanish boʻlish soʻzlarni toʻgʻri talaffuz qilish va toʻgʻri yozishni oʻrgatadi,. Masalan : Toʻgʻri talaffuz ketti Toshkenttan Taʻlim Marka ,.; Toʻgʻri yozish ketdi Toshkentdan xursand Mustaqil ish,. Ona tilingizga tarjima qiling va daftaringizga koʻchiring,. 1. Vatanimizning har bir qarich yeri biz uchun qadrli va qimmatlidir,. 2. Vatanimizning qudrati yil sayin oshib bormoqda,. 3. Vatanimizda yoshlarning bilim olishlari uchun barcha imkoniyatlar yaratilgan,. 4. Kim oʻz Vataniga daxldor boʻlmasa, u insoniyatga ham daxldor emas,. 5. Oʻzbekistonning kelajagi yoshlarga bogʻliq,. Darslik bilan ishlash,. 7 - topshiriq,. Oʻquvchilar berilgan maqollarni " Zanjir ” usulida oʻqiydilar va ularning maʻnosini tushuntirib beradilar,. 5 - mashq,. Oʻquvchilar berilgan gaplarni ketma - ket oʻqiydilar, nuqtalar oʻrniga mos soʻzlarni qoʻyib, gaplarni ikki nafar oʻquvchi sinf doskasida qolgan oʻquvchilar daftarga yozadilar,. IV,. Yangi mavzuni mustahkamlash,. Audio,. " Bir haqiqat uch yolgʻon " mashgʻuloti,. Bu oʻyinda oʻquvchilarga audioda maqollar oʻqib eshittiriladi,. Oʻquvchilar tinglab, eshitilgan toʻrtta maqoldan qaysi biri Vatan haqida ekanligini topishlari zarur boʻladi,. « < FSMU » > metodidan foydalanib, 8 - topshiriqda berilgan " Shiroq " afsonasi oʻrganiladi,. F - fikringizni bayon eting,. S - fikringiz bayoniga sabab koʻrsating,. M - koʻrsatgan sababingizni asoslovchi misol keltiring,. U - fikringizni umumlashtiring,. Oʻtkazilish tartibi,. I. Oʻquvchilarga oʻqigan asarlari boʻyicha FSMU yozilgan vatman tarqatiladi va ular birgalikda qogʻozni toʻldiradilar,. Har bir guruhga mulohaza uchun fikr beriladi,. 37 xursan ,.;
Namuna : Bobur ruboiylari yuzasidan fikringizni bildiring,. F - Bobur ruboiylarining koʻplari vatan haqida,. S - Vatandan bosh olib chiqib ketishga majbur boʻlgan shoir oʻz ruboiylarida yurt sogʻinchini aks ettirgan,. M - Tole yoʻqi jonimgʻa balolig ʻ boʻldi, Har ishniki ayladim, xatolig ʻ boʻldi,. Oʻz yerni qoʻyib, Hind sori yuzlandim, Yo Rab, netayin, ne yuz qarolig ʻ boʻldi,. U - Bobur Vatanda yashash, undan ayrilmaslikni baxt, deb bilgan,. Umr boʻyi oʻz yurtiga qaytishni orzu qilib yashagan,. Lugʻat bilan ishlash,. « Xatoni tuzating ! » usuli,. Oʻquvchilarga javobi xato berilgan lugʻatlar koʻrsatiladi,. Ular lugʻatni oʻqiydi, xatoni aniqlaydi va javobini toʻgʻri joylashtirib yozadilar,. qabila - войско hiyla - COBET lashkar - племя azob - uqubat - сдвя maslahat - хитрость qilich - кинжал xanjar - сабля taslim boʻlmoq - Myчение, мука saqlab qolmoq - cпас ™ и V. Darsga yakun yasash,. « Impuls - plakat » » metodi,. Har bir ishtirokchi uchun vatman varaqlari va markerlar kerak boʻladi,. Stollarning ustiga oxirigacha yetkazilmagan fikrlar yozilgan plakatlar qoʻyilgan : « Ushbu mavzuda meni hammasidan koʻproq,... qiziqtiradi », « Men shuni aniqlashtirmoqchi edimki,,... », « Men orttirgan bilimlarimni,... qoʻllayman », « Ushbu mavzuni oʻrganish jarayonida men,... erishdim », « Men,... toʻgʻrisida koʻproq bilib olmoqchi edim » >, « Men uchun,... murakkab boʻldi », « Menga,... yoqdi »,. VI,. Oʻquvchilarni baholash,. Darsda faol ishtirok etgan oʻquvchilar ragʻbatlantiriladi va baholanadi,. VII,. Uyga vazifa berish,. Shiroq kabi vatanparvar qahramonlardan yana kimlarni bilasiz ? Ular haqida soʻzlab bering,. 38 Tom Mark Tom Mokad ,.; 1 - DARS,. OILAM - TAYANCHIM, FAXRIM Darsning maqsadi : a ) taʻlimiy : mavzuga oid matn, adabiy - badiiy materiallarni tinglab tushunish,.; oʻz nutqlarida soʻz tarkibi va qoʻshimchalarning asosga qoʻshilish tartibini mustaqil ravishda qoʻllay olish,.; fikrini ogʻzaki va yozma tarzda aniq va tushunarli bayon qila olish,. b ) tarbiyaviy : maʻnaviy va madaniy merosini avaylab - asrash, odob - axloq qoidalariga rioya qilish, oʻzaro muloqotda muomala madaniyatiga amal qilish,.; oʻquvchilarni oilaga muhabbat, oila aʻzolariga hurmat ruhida, kirishimlilik, muomala munosabati, barkamol shaxslar, oʻzaro hurmat ruhida tarbiyalash,. d ) rivojlantiruvchi : oʻquvchilarning ogʻzaki va yozma nutqini rivojlantirish, lugʻat boyligini oshirish,.; yozma va ogʻzaki nutqda egallagan bilimlarini hayotda qoʻllay olishga oʻrgatish,.; oʻquvchilarda ijodiy fikrlash, ifodali oʻqish koʻnikmalarini rivojlantirish,. Dars turi : yangi bilim beruvchi,. Dars metodi : interfaol, suhbat, « Raqamlarda savol bor >> usuli, « < Zanjir » > usuli, « Pinbord » usuli, « Tanqidiy fikrlash » > metodi, << Sikveyn » > metodi, « Xatoni tuzatamiz » usuli, « Qadamma - qadam ( Step by step ) » > metodi,. Dars jihozi : darslik, AKT, oila aʻzolari aks etgan rangli rasmlar, didaktik tarqatma materiallar, multimedia vositalari,. Mavzuga oid tayanch tushunchalar : Mening oilam, oilamiz anʻanalari, ahil - mehribon, oʻzaro ishonch, ota - onaga hurmat, oila iqtisodi, oila ahil boʻlsa, omad oʻzi keladi kabi tayanch soʻzlar va birikmalar,. Grammatika : Oʻzbek tilida soʻz tarkibi va qoʻshimchalarning asosga qoʻshilish tartibi,. Adabiy oʻqish : Hamid Olimjonning hayoti va ijodiy faoliyati,. " Hayolimda boʻlding uzun kun " sheʻri,. Darsning borishi : I. Tashkiliy qism,. II,. Oʻtilgan mavzuni takrorlash,. « Raqamlarda savol bor » usuli orqali oʻquvchilar raqamlar yozilgan tarqatmalarni olishadi,. Oʻquvchilar raqamni aytadilar va monitorda raqamlarda yashiringan savollar chiqadi,. Oʻqituvchi monitor orqali quyidagi savollarni koʻrsatadi,. Namuna : Slayd,. 9 5029 39 Tom Marko ,.; 1. Sak qabilasining boshiga qanday kulfat tushdi ? Eron shohi Doro Turon hududlariga hujum qilibdi,. Bu yerda massaget, sak va soʻgʻd qabilalari yashar edi,. << Qadamma - qadam ( Step by step ) » > metodi,. 1 - qadam : Oila tasviri aks etgan videorolik asosida nutqiy mavzu tushuntiriladi,. 2 - qadam : Xalq ogʻzaki ijodida oila tushunchasi,. Interaktiv mashq orqali oila haqidagi maqollar oʻrganildi, oila tushunchasi mustahkamlandi,. 3 - qadam : " Tanqidiy fikrlash " usuli asosida bahs - munozara xususiyatiga ega boʻlgan muammoli savol berildi : Oilaning fayzli va farovon boʻlishi oila aʻzolariga bogʻliqmi yoki mahallagami ? Oʻquvchilar bahs - munozara davomida oʻzgalarning fikrini tanqidiy idrok etib, oʻz fikrlarini asoslab bera oldilar,. 4 - qadam : " Pinbord " usulida oʻquvchilar " Oilam, tayanchim, faxrim " mavzusida matn yaratdilar va bugungi darsda olgan tushuncha va bilimlarini mustahkamladilar,. III,. Yangi mavzuning bayoni,. Video : Tasvirda oila haqida videorolik tasvirlanadi,. Tasvir vaqtida mayin kuy bilan sheʻr oʻqiladi,. Oila tasviri aks etgan videorolik asosida nutqiy mavzu tushuntiriladi,. Shu jarayonda 2 - topshiriq « Oilam tayanchim va faxrim » matni bilan ishlanadi,. Oʻquvchilar matnni zanjir usulida oʻqiydilar,. Berilgan lugʻat yordamida ona tiliga tarjima qiladilar,. Darslik bilan ishlash : 1 - topshiriq,. Berilgan soʻz va soʻz birikmalaridan foydalanib, oʻquvchilar rasm asosida dialog tuzadilar,. Foydalanish uchun soʻz va soʻz birikmalari : mening oilam, oilamiz anʻanalari, ahil - mehribon, ota - onaga hurmat, oila ahilligi, faxrlanmoq, eng sevimli insonim, gʻamxoʻr va mehribon,. 3 - topshiriq,. « Oilam tayanchim va faxrim » matni asosida savollarga ogʻzaki javob beriladi,. IV,. Guruhlarda ishlash,. Slayd,. Oʻquvchilar ikki guruhga boʻlinadilar,. Birinchi va toʻgʻri bajargan guruh gʻolib sanaladi,. Animatsiya : Interaktiv mashq,. 40 ,.;
Oilada hamjihatlik boʻlmasa, Sharaf tojini izlama, Ota dongʻi bilan oʻgʻil oʻtadi, Aqlli kishisi boʻlmagan uy V. Yangi mavzuni mustahkamlash,. << Sikveyn » > usuli orqali mavzu mustahkamlanadi,. Slayd,. Tushuncha - ot 2 soʻzdan iborat sifat 3 soʻzdan iborat feʻl 4 soʻzdan iborat munosabat 1 soʻzdan iborat sinonim Oʻquvchilarga oila soʻzi beriladi,. Har bir oʻquvchi ushbu soʻzning xususiyatlarini yozadi, ularda ot ham, sifat ham, feʻl ham qoʻllanadi,. << Tanqidiy fikrlash » > evristik texnologiyasi,. Bahs - munozara xususiyatiga ega boʻlgan muammo yoki topshiriq qoʻyiladi : Slaydda quyidagi savol koʻrsatiladi : Oilaning fayzli va farovon boʻlishi oila aʻzolariga bogʻliqmi yoki mahallagami ? Quyidagicha savollar oʻrtaga tashlanadi : Nima deb oʻylaysiz ? Fikringiz qanday ? Sizningcha qanday ? V. Guruhlarda ishlash,. " Pinbord " usulida matn yaratish,. Oʻquvchilar 2 guruhga boʻlinadi,. Reja asosida " Pinbord " usulida " Oilam, tayanchim, faxrim " matni yaratiladi,. Shu tariqa matn kengaytirilib boriladi,. VI,. Oʻquvchilarni baholash,. Darsda faol ishtirok etgan oʻquvchilar ragʻbatlantiriladi va baholanadi,. VII,. Uyga vazifa,. 2 - topshiriqdagi matndan yasama soʻzlarni toping va ular ishtirokida gaplar tuzing,. Namuna : Oʻzbekiston - Oʻzbek + iston,. Oʻzbekiston jan natmakon oʻlka,. 41 quyoshsiz osmonga oʻxshaydi,. ona dongʻi bilan qiz ona rizoligini izla uni baxt tark etadi Tom Mark Taʻlim Marka ,.; 2 - DARS,. OILAM - TAYANCHIM, FAXRIM Darsning maqsadi : a ) taʻlimiy : mavzuga oid matn, adabiy - badiiy materiallarni tinglab tushunish,.; oʻz nutqlarida soʻz tarkibi va qoʻshimchalarning asosga qoʻshilish tartibini mustaqil ravishda qoʻllay olish,.; fikrini ogʻzaki va yozma tarzda aniq va tushunarli bayon qila olish,. b ) tarbiyaviy : maʻnaviy va madaniy merosini avaylab - asrash, odob - axloq qoidalariga rioya qilish, oʻzaro muloqotda muomala madaniyatiga amal qilish,.; oʻquvchilarni oilaga muhabbat, oila aʻzolariga hurmat ruhida, kirishimlilik, muomala munosabati, barkamol shaxslar, oʻzaro hurmat ruhida tarbiyalash,. d ) rivojlantiruvchi : oʻquvchilarning ogʻzaki va yozma nutqini rivojlantirish, lugʻat boyligini oshirish,.; yozma va ogʻzaki nutqda egallagan bilimlarini hayotda qoʻllay olishga oʻrgatish,.; oʻquvchilarda ijodiy fikrlash, ifodali oʻqish koʻnikmalarini rivojlantirish,. Dars turi : yangi bilim beruvchi,. Dars metodi : interfaol, suhbat, « Zanjir » usuli, « < Esse » > metodi, « T » > sxemasi, « Qayta hikoya » metodi, « Nima uchun ? » muammoli taʻlim texnologiyasi Dars jihozi : darslik, AKT, Oila aʻzolari aks etgan rangli rasmlar, didaktik tarqatma materiallar, multimedia vositalari,. Nazorat : oʻquvchilarning darsda faolligi kuzatilib, hisobga olib boriladi,. Mavzuga oid tayanch tushunchalar : Mening oilam, oilamiz anʻanalari, ahil - mehribon, oʻzaro ishonch, ota - onaga hurmat, oila iqtisodi, oila ahil boʻlsa, omad oʻzi keladi kabi tayanch soʻzlar va birikmalar,. Grammatika : Oʻzbek tilida soʻz tarkibi va qoʻshimchalarning asosga qoʻshilish tartibi,. Adabiy oʻqish : Hamid Olimjonning hayoti va ijodiy faoliyati,. " Hayolimda boʻlding uzun kun " sheʻri,. Darsning borishi : I. Tashkiliy qism,. II,. Yangi mavzuning bayoni,. Grammatik mavzu boʻyicha slayd koʻrsatiladi,. Bilib oling ! 42 Soʻzlar asos va qoʻshimchalardan tuziladi,. Soʻzning asosiy maʻnosini ifodalab, mustaqil qoʻllana oladigan qismi asos deb ataladi,. Mustaqil qoʻllana olmaydigan, asosga qoʻshilib, unga yangi yoki qoʻshimcha maʻno yuklaydigan, soʻzlarni bogʻlashga xizmat qiladigan qismi esa qoʻshimcha deb ataladi,. Masalan : tilshunos - ( til - asos, -shunos qoʻshimcha ),.; guldon - ( gul - asos, -don - qoʻshimcha ),. III,. Darslik bilan ishlash,. ,.; Taʻlim Marka 1 - mashq,. Oʻquvchilar gaplarni oʻqiydilar, ajratib koʻrsatilgan soʻzlarni asos va qoʻshimchalarga ajratib yozadilar,. Namuna : mehribon - mehr + i + bon 3 - mashq ogʻzaki bajariladi,. Oʻquvchilar berilgan gaplarni zanjir usulida oʻqib, soʻzlardagi asos va qoʻshimchalarni aniqlaydilar,. IV,. Yangi mavzuni mustahkamlash,. « T » > sxemasidan foydalangan holda grammatik mavzu mustahkamlanadi,. Namuna : Adabiyot V. Guruhlarda ishlash : « Esse » metodi,. Har bir guruh aʻzolari oʻzlariga berilgan mavzularda " Esse " yozadilar,. 1 - guruh : " Oilamiz anʻanalari " 2 - guruh : " Sharqda qadim - qadimdan oila muqaddas sanalgan ”,. 3 - guruh : " Oilam - tayanchim va faxrim " << Qayta hikoya » metodi,. 5 - topshiriqda berilgan rivoyat oʻqitiladi,. Oʻquvchilarda ifodali oʻqish malakalarini shakllantirib borish maqsadida 1-2 oʻquvchiga ovoz chiqarib oʻqitish tavsiya etiladi,. Oʻquvchilar oʻqib boʻlganlaridan soʻng ketma - ketlikda mazmunini qayta hikoya qiladilar,. << Nima uchun ? » > texnologiyasi ( tuzilmasi ) orqali matn mus tahkamlanadi,. Alohida kichik guruhlarda muammoni ifodalaydilar,. « Nima uchun ? >> soʻrogʻini beradilar va exema chizib, shu savolga javob yozadilar,. Enges -shunos 43 espe ,.;
Sxemani chizadilar va shu savolga javob yozadilar Kichik guruhlarga birlashadilar, taqqoslaydilar, oʻzlarining chizmalarini toʻldiradilar,. Umumiy chizmaga keltiradilar,. Ish natijalarining taqdimoti VI,. Darsga yakun yasash va oʻquvchilarni baholash,. Darsda faol ishtirok etgan oʻquvchilar ragʻbatlantiriladi va baholanadi,. VII,. Uyga vazifa,. Berilgan soʻzlarni namuna asosida jadvalga joylashtiring : oʻquvchining, doʻstligimizda, singlimning, onangizni, hovlingizga, ahilliklarida,. Chol nima uchun kitob olishni maslahat berdi ? Lugʻaviy Soʻz yasovchi Asos qoʻshim chasi shakl yasovchi qoʻshim- qoʻshim chasi qoʻshim chasi Egalik Kelishik yurti mizni kitobxon larimiz dan yurt -imiz chasi kitob kitobxon - lar -imiz -dan FRBO 44 Tom Mokad ,.; 3 - DARS,. OILAM - TAYANCHIM, FAXRIM Darsning maqsadi : a ) taʻlimiy : mavzuga oid matn, adabiy - badiiy materiallarni tinglab tushunish,.; oʻz nutqlarida soʻz tarkibi va qoʻshimchalarning asosga qoʻshilish tartibini mustaqil ravishda qoʻllay olish,.; fikrini ogʻzaki va yozma tarzda aniq va tushunarli bayon qila olish,. b ) tarbiyaviy : maʻnaviy va madaniy merosini avaylab - asrash, odob axloq qoidalariga rioya qilish, oʻzaro muloqotda muomala madaniyatiga amal qilish,.; oʻquvchilarni oilaga muhabbat, oila aʻzolariga hurmat ruhida, kirishimlilik, muomala munosabati, oʻzaro hurmat ruhida tarbiyalash,. d ) rivojlantiruvchi : oʻquvchilarning ogʻzaki va yozma nutqini rivojlantirish, lugʻat boyligini oshirish,.; yozma va ogʻzaki nutqda egallagan bilimlarini hayotda qoʻllay olishga oʻrgatish,.; oʻquvchilarda ijodiy fikrlash koʻnikmalarini rivojlantirish,.; soʻzlashuv odobiga oid malakalarini rivojlantirish,. Dars turi : mustahkamlovchi,. Dars metodi : interfaol, suhbat, « Zanjir » usuli, « Koʻp variantlilik » metodi, « Kalit diktant » mashqi, « Toʻxtab oʻqish » metodi, « Toʻgʻri matn » > usuli, " Tezyurar savol - javob " metodi,. Dars jihozi : darslik, AKT, oila aʻzolari aks etgan rangli rasmlar, didaktik tarqatma materiallar, multimedia vositalari,. Mavzuga oid tayanch tushunchalar : Mening oilam, oilamiz anʻanalari, ahil - mehribon, oʻzaro ishonch, ota - onaga hurmat, oila iqtisodi, oila ahil boʻlsa, omad oʻzi keladi kabi tayanch soʻzlar va birikmalar,. Grammatika : Oʻzbek tilida soʻz tarkibi va qoʻshimchalarning asosga qoʻshilish tartibi,. Adabiy oʻqish : Hamid Olimjonning hayoti va ijodiy faoliyati,. " Hayolimda boʻlding uzun kun " sheʻri,. Darsning borishi : I. Tashkiliy qism,. II,. Oʻtilgan mavzuni takrorlash,. " Tezyurar savol - javob " metodi,. Oʻtilgan mavzu boʻyicha savollar audio vosita orqali eshittiriladi va oʻquvchilar savolni tinglab, javob yozishlari kerak boʻladi,.; savollarga javob faqat bir soʻz yoki soʻz birikmasi bilan ifodalanadi,.; tezkor savolga tezkor javob uzogʻi bilan uch soniyada yozilishi darkor,. Berilayotgan savollar aniq, qisqa tarzda oʻqilishi darkor,. III,. Yangi mavzuning bayoni,. Oʻquvchilarga qoʻshimchalarning vazifasi va turlari haqida slaydda maʻlumot beriladi,. 45 ,.;
Slayd,. 1. Ekranda ustunning ikki tomoni tasvirlanadi,. Chap tomonida berilgan maqollarning davomini oʻng ustundan topib, oʻqish va mazmunini izohlab berish topshirigʻi beriladi,. Koʻp tingla, Tom Mark boshqalarni ham hurmat qilmaydi Ota - onasini hurmat qilmagan farzand Bilsang gapir, Toʻgʻri soʻzlagin, toʻgʻri ishlagin va Oltin oʻt bilan, Adabiy oʻqish,. Hamid Olimjon haqida slaydlar namoyish qilinib, shoirning hayoti va ijodiy faoliyati haqida maʻlumot beriladi,. Video,. Hamid Olimjonning hayotiga oid videolavha namoyish etiladi,. IV,. Yangi mavzuni mustahkamlash,. « Koʻp variantlilik » metodi,. " Bilimlar maskani " mavzusida muharrirlik manbalarini toʻplash,. 1. « Eʻtirof » > - Hamid Olimjonning ibratli hayot yoʻli va ijodi haqida qoʻshimcha maʻlumot toʻplash,. 2. « < Nuqtayi nazar » > - Shoirning " Oʻrik gullaganda " sheʻrining audio matnini eshittirish,. Sheʻr asosida taassurot yozish,. 3. « Yangiliklar » > - bahor vasfiga bagʻishlangan boshqa asarlar roʻyxati,. Darslik bilan ishlash,. 4 - mashq,. Ajratib koʻrsatilgan soʻzlarda qanday qoʻshimchalar qoʻllanganligini aniqlang va yozing,. 7 - mashq,. Oʻquvchilar quyidagi soʻz va soʻz birikmalari yordamida gaplar tuzadilar,. Namuna : Yoshi ulugʻlarning nasihatlariga amal qilmoq yaxshi fazilatdir,. 7 - topshiriqda berilgan A. Navoiyning hikmati oʻqib beriladi va mazmunini tushuntiriladi,. « Toʻgʻri matn » > metodi « Boshni fido qilgʻil ota boshiga, Jismni qil sadqa ona qoshigʻa,. Tun kuningga aylagil nurfosh, qoʻlingdan kelgancha har kimga yaxshilik qilgin odam esa mehnat bilan tarbiyalanadi oz soʻzla 46 bilmasang eshit ,.;
V. Guruhlarda ishlash,. 5 - mashq bilan ishlashda oʻquvchilar ikki guruhga boʻlinadilar,. Har bir guruhdan 2 nafardan oʻquvchi chiqib, matnlarni oʻqiydilar, har bir soʻzni asos va qoʻshimchalarga, qoʻshimchalarni esa turlarga ajratib, sinf doskasidagi jadvalni toʻldiradilar,. Guruhlar bir birlarining xatolarini topib, tuzatib boradilar,. Soʻz Dalalarda Audio : Hamid Olimjonning « Hayolimda boʻlding uzun kun >> sheʻri audio vositasida eshittiriladi,. Oʻqituvchi sheʻrni oʻquvchilarga diqqat bilan eshitishlarini soʻraydi,. « Toʻxtab oʻqish » metodi ( « Pauzali oʻqish » ) dan foydalanib, « Hayolimda boʻlding uzun kun » sheʻri oʻrganiladi,. Slayd,. Kalit diktant,. Oʻquvchilarga sheʻr yuzasidan javobi xato berilgan lugʻat soʻzlar slaydda koʻrsatiladi,. Ular lugʻatni oʻqiydi, xatoni aniqlaydi va javobini toʻgʻri joylashtirib, lugʻat datftariga yozadilar,. Oʻqituvchi slaydda toʻgʻri javoblar kalitini koʻrsatadi, oʻquvchilar esa tekshiradilar, xatolari boʻlsa tuzatadilar,. 1. Xayol 2. Qirgʻoq 3. Yolvormoq 4. Sahar 5. Tole 6. Vafo 7. Jimjit 8. Yolgʻiz 9. Pishqirmoq 10. Toʻlqin Namuna : 1-4 ( xayol - fantaziya ) V. Oʻquvchilarni baholash,. Darsda faol ishtirok etgan oʻquvchilar ragʻbatlantiriladi va baholanadi,. VI,. Uyga vazifa,. Hamid Olimjon haqida soʻzlab bering,. Uning yana qaysi sheʻrlarini bilasiz ? Yoddan aytib bering,. Roge Shakl hosil qiluvchi qoʻshimcha -lar, -da 1. раннее утро 2. Фортуна 3. верност 4. фантазия 5. волна 6. одинокий 7. совершенно тихий 8. пенистый, кипучий 9. умолят, упрашиват 10. берег Tom Mark Soʻz yasovchi qoʻshimcha 47 Rubi ,.; Taʻlim Marka 1 - DARS,. OʻZBEKISTON YOSHLARI Darsning maqsadi : a ) taʻlimiy : mavzuga oid matn, adabiy - badiiy materiallarni tinglab tushunish,.; gap haqida umumiy tushuncha berish,.; oʻz nutqlarida gap boʻlaklarini mustaqil ravishda qoʻllay oladi,.; fikrini ogʻzaki va yozma tarzda aniq va tushunarli bayon qila olish,. b ) tarbiyaviy : maʻnaviy va madaniy merosini avaylab - asrash, odob - axloq qoidalariga rioya qilish, oʻzaro muloqotda muomala madaniyatiga amal qilish,.; barkamol shaxslar, oʻzaro hurmat ruhida mehr - oqibat kabi insoniy fazilatlarni bolalar ongiga singdirish,.; oʻzaro hurmat ruhida tarbiyalash,. d ) rivojlantiruvchi : oʻquvchilarning ogʻzaki va yozma nutqini rivojlantirish, lugʻat boyligini oshirish,.; yozma va ogʻzaki nutqda egallagan bilimlarini hayotda qoʻllay olishga oʻrgatish,.; oʻquvchilarda ijodiy fikrlash koʻnikmalarini rivojlantirish,.; adabiy nutq yuzasidan mavjud tushunchalarni mustahkamlash, yangi maʻlumotlar bilan boyitish,.; soʻzlashuv odobiga oid malakalarini rivojlantirish,. Dars turi : Yangi bilim beruvchi,. Dars metodi : interfaol, suhbat, « Sheʻr ohangi » metodi, << Zanjir » > usuli, « < Ketma - ket » usuli, « Bumerang » metodi,. Dars jihozi : darslik, AKT, Oʻzbekistonning yoshlari aks etgan rangli rasmlar, didaktik tarqatma materiallar, multimedia vositalari,. Mavzuga oid tayanch tushunchalar : Davr sadosi, yoshlar haqida koʻrsatuvlar va eshittirishlar, barkamol shaxslar, keng imkoniyatlar kabi tayanch soʻzlar va birikmalar,. Grammatika : Gap,. Gap boʻlaklari, ularning ifodalanishi Adabiy oʻqish : Asqad Muxtorning hayoti va ijodi,. " Bir tup oʻrik " sheʻri,. Darsning borishi : I. Tashkiliy qism,. II,. Oʻtilgan mavzuni takrorlash,. « Sheʻr ohangi > » metodi orqali Hamid Olimjonning sheʻrlari bilan tanishtiriladi,. « Oʻzbekiston », « Oʻrik gullaganda », « Hayolimda boʻlding uzun kun » sheʻrlari audio vositasi orqali eshittiriladi,. Guruhlarga sheʻrlar boʻlib beriladi,. Har bir guruh oʻzlariga berilgan sheʻrlarni yoddan ifodali aytib beradi,. Darsning bu bosqichida guruhlar bir - birlariga oʻzaro baho beradilar,. Baholashga quyidagi mezon asosida yondashiladi : Ifodalilik va ovoz toni - 2 ball,. Ravonlik - 1 ball,. 48 Rubi ,.; Tom Mark Qoʻl va yuz harakatlari - 1 ball,. Taʻsirchanlik - 1 ball,. II,. Yangi mavzuning bayoni,. Video,. Tasvirda yoshlar haqida videorolik tasvirlanadi,. Tasvir vaqtida mayin kuy bilan quyidagi sheʻr oʻqiladi,. Oʻquvchilar sheʻmi tinglab, uchragan notanish soʻzlarni umumiy mazmunidan kelib chiqqan holda tushunadi,. 1 - topshiriq,. Oʻquvchilar bilan rasm asosida berilgan soʻz va soʻz birikmalaridan foydalanib, Oʻzbekistonda yoshlar hayoti haqida suhbatlashish,. Foydalanish uchun soʻz va soʻz birikmalari : yoshlik- oltin davr, kelajagimiz, yoshlar barkamol avlod, keng imkoniyatlar, tengdoshlarimizning yutuqlari,. III,. Darslik bilan ishlash : 2 - mashqni ikki nafar oʻquvchi sinf doskasida, qolgan oʻquvchilar daftarlarida berilgan soʻz birikmalari ishtirokida gaplar tuzib, yozadilar, bogʻlovchi vositalarni koʻrsatadilar,. Har bir oʻquvchi oʻzi tuzgan gaplarni oʻqiydilar, xatolari boʻlsa tuzatiladi,. 2 - topshiriqda berilgan matnni oʻqiydilar, matn asosida savollar tuzadilar, tuzgan savollari asosida suhbatlashadilar,. Matn mazmunini " Ketma - ket " usulida qayta hikoya qiladilar,. 3 - topshiriq ogʻzaki bajariladi,. Oʻquvchilar suhbat matnini rollarga boʻlib oʻqiydilar va suhbatni davom ettiradilar,. IV,. Guruhlarda ishlash,. « Bumerang » metodi,. Oʻquvchilarga mustaqil oʻrganish uchun yoshlar haqida matnlar tarqatiladi,.; Yangi guruh aʻzolarining har biri guruh ichida navbati bilan mustaqil oʻrgangan matnlari bilan axborot almashadilar, yaʻni bir - birlariga soʻzlab beradilar, matnni oʻzlashtirib olishlariga erishadilar,. Inson oʻz xalqi oldidagi burchini ado etish uchun, avvalo, unga munosib farzand boʻlmogʻi lozim,. Xalqning obro ʻ - eʻtibori hamma zamonlarda ham u tarbiyalagan farzandlarning kasb - hunari, bilimi, aql idroki, ular qilgan kashfiyotlar, koʻrsatgan jasorat va qahramonliklar bilan oʻlchanadi,. Ayniqsa, bugungi kunda har bir xalqning obro ʻ - eʻtibori faqatgina moddiy boyliklar bilan emas, birinchi galda, uning intellektual va maʻnaviy darajasi, sogʻlom va barkamol, yuksak isteʻdodi, bilim va tafakkuri, zamonaviy kasb - hunarlarni egallagan farzandlari bilan belgilanadi,. Shuning uchun mamlakatimizda sogʻlom va barkamol avlod tarbiyasiga katta ahamiyat berilmoqda,. 49 1 - matn,. ,.;
Kunlarning birida bir bola otasining yoniga kelib debdi : Otajon, menga doimo dushmanlik nazari bilan boqib, zarar yetkazib yurgan bir odam bor,. Men unga hech bir yomonlik qilmagan boʻlsam ham, meni oʻldirish uchun fursat kutadi,. Kecha u dushmanimning juda past bir jar yoqasida uxlab yotganini koʻrdim,. Agar uyqusirab bir yondan ikkinchi yonga agʻdarilsa yoki qattiqroq tovush chiqarib uygʻotilsa, turishga harakat qilib jarga qulab tushishi mumkin edi,. Men tovush chiqarmasdan, sekingina yurib uning yoniga bordim,. Juda ehtiyotlik bilan uni ushlab, asta - sekin oʻz tomonimga torta boshladim,. Ancha beriga kelib xavf - xatardan qutulgandan keyin ruhim koʻtarildi, shodlanib yoʻlimda davom etdim,. Otasi oʻgʻlining bu goʻzal ishidan, oliyjanobligidan shodlanib koʻziga yosh oldi, uni quchoqlab, yuz - koʻzidan oʻpib : - Bor boʻl, oʻgʻlim, yasha, umring uzoq boʻlsin ! Mukofotimni olishga sen haqlisan, chunki dunyoda eng ulug ʻ fazilat yomonlikka yaxshilik qilishdir, - deb qimmatli uzugini oʻgʻlining barmogʻiga kiygizdi, uning haqiga duo qildi,. Kelajagi buyuk davlatning yosh avloddan umidi katta,. Shuning uchun ham yosh avlodning bilimdon, barkamol boʻlib voyaga yetishi uchun barcha shart - sharoitlar yaratishga katta eʻtibor berilmoqda,. Iqtidorli yoshlar dunyoning eng taraqqiy topgan mamlakatlarida oʻqib, bilim olib, eng zamonaviy kasb - hunar oʻrganib, tajriba orttirib kelishmoqda,. Oʻzbekiston gullab - yashnashi uchun ular oʻz hissalarini qoʻshmoqdalar,. Bu borada Prezidentimiz Shavkat Mirziyoyevning quyidagi soʻzlari alohida ahamiyatga egadir : " Mening eng katta ishonchim - yosh avloddir,. Zamonaviy bilimga ega, odobli, ilmli, barkamol va shijoatli farzandlarimizdir,. Men mamlakatimiz va mustaqilligimiz taqdirini ham ana shularning qiyofasida koʻraman,. Kishi ana shunday farzandlari borligidan kuch oladi, koʻksi togʻday koʻtariladi ",. V. Oʻquvchilarni baholash,. Oʻquvchilar guruhdagi faolliklariga koʻra ragʻbatlantiriladi va baholanadi,. VI,. Uyga vazifa,. Berilgan soʻzlar yordamida gaplar tuzing,. 1. Oʻqi, zehningni, va, tekshirish, tarbiyala, oʻzingni, bilan, aqlingni,. 2. Boʻl, hammaga, va, gʻamxoʻr, mehribon,. 3. Yaxshi, senga, bajar, jamiyat, topshirilgan, vazifani, tomonidan,. 4. Bagʻishla, kuchingni, qilma, dangasalik, bor, ilm, olishga,. 50 2 - matn 3 - matn Rubi ,.; Tom Mokad 2 - DARS,. OʻZBEKISTON YOSHLARI Darsning maqsadi : a ) taʻlimiy : mavzuga oid matn, adabiy - badiiy materiallarni tinglab tushunish,.; gap haqida umumiy tushuncha berish,.; oʻz nutqlarida gap boʻlaklarini mustaqil ravishda qoʻllay oladi,.; fikrini ogʻzaki va yozma tarzda aniq va tushunarli bayon qila olish,. b ) tarbiyaviy : maʻnaviy va madaniy merosini avaylab - asrash, odob axloq qoidalariga rioya qilish, oʻzaro muloqotda muomala madaniyatiga amal qilish,.; barkamol shaxslar, oʻzaro hurmat ruhida mehr - oqibat kabi insoniy fazilatlarni bolalar ongiga singdirish,.; kirishimlilik, barkamol shaxslar, oʻzaro hurmat ruhida tarbiyalash,. d ) rivojlantiruvchi : oʻquvchilarning ogʻzaki va yozma nutqini rivojlantirish, lugʻat boyligini oshirish,.; yozma va ogʻzaki nutqda egallagan bilimlarini hayotda qoʻllay olishga oʻrgatish,.; oʻquvchilarda ijodiy fikrlash koʻnikmalarini rivojlantirish,.; soʻzlashuv odobiga oid malakalarini rivojlantirish,. Dars turi : Yangi bilim beruvchi,. Dars metodi : interfaol, suhbat, « Zanjir » usuli, « Har kim Har kimga oʻrgatadi » metodi, « Xatoni tuzating ! » usuli, « Intervyu » metodi,. Dars jihozi : darslik, AKT, mavzuga mos rasmlar, didaktik tarqatma materiallar, multimedia vositalari,. Mavzuga oid tayanch tushunchalar : Davr sadosi, yoshlar haqida koʻrsatuvlar va eshittirishlar, barkamol shaxslar, keng imkoniyatlar kabi tayanch soʻzlar va birikmalar,. Grammatika : Gap,. Gap boʻlaklari, ularning ifodalanishi,. Darsning borishi : I. Tashkiliy qism,. Uyga vazifani tekshirish,. II,. Yangi mavzuning bayoni,. Slayd asosida gap haqida maʻlumot beriladi,. Gap tugallangan fikrni ifodalaydi,. Gap ohang jihatdan tugallangan boʻlishi kerak,. Masalan : Oltin kuz qanday chiroyli ! Maktablarda darslar boshlandi,. Gap hosil qilish uchun soʻz va soʻz birikmalarini grammatik jihatdan bogʻlash kerak,. Masalan : Xatni qalam bilan yozdi,. Ushbu gapda -ni, bilan bogʻlovchi vositalar hisoblanadi,. III,. Darslik bilan ishlash,. 51 ,.;
Namuna : Mohidilning ukasi dars qilishni yaxshi koʻradi ( -ning, -si, -ni ),. 3 - mashqda berilgan maqollarni oʻquvchilar " Zanjir ” usulida oʻqiydilar va mazmunini tushuntiradilar,. Qaysi gaplarda gap boʻlagi tartibi oʻzgarganligini aniqlaydilar,. IV,. Yangi mavzuni mustahkamlash,. Mustaqil ish,. Kecha, kitob, men, oldim, yangi, sotib, kutubxonaga, sovgʻa, kitobni, qilaman, bu,. Ushbu soʻzlarni bir - biriga bogʻlab gaplar tuzish,. Oʻquvchilar tuzgan gaplarini oʻqiydilar,. Guruhlarda ishlash : 4 - topshiriqda berilgan Luqmoni Hakim haqidagi suhbat matnini oʻqiydilar va rivoyatga oʻz munosabatlarini bildiradilar,. Topshiriqni « Har kim har kimga oʻrgatadi » metodi asosida bajaradilar,. Lugʻat bilan ishlash,. « Xatoni tuzating ! » usuli,. Oʻquvchilarga javobi xato berilgan lugʻatlar koʻrsatiladi,. Ular lugʻatni oʻqiydi, xatoni aniqlaydi va javobini toʻgʻri joylashtirib yozadilar,. yetuk - личность qadriyat - источник taʻsir - отрасль manba - сенность « Bahsda gʻolib kelish sanʻati » ( P.I. Pidkasistoy tomonidan ishlab chiqilgan ) hamkorlik taʻlim texnologiyasi,. Quyidagi savollar beriladi : 1. Mening ijodiy, raqobatbardoshlik shaxsiyatim gʻoyasi qanday ? 2. Shaxsning ijodiy, ziyolilik xususiyati nimalarda koʻrinadi ? 3. Shaxsning mustaqil rivojlanish jarayonini men qanday tasavvur qilaman ? << Intervyu >> metodi orqali oʻquvchilarning dars mavzusi haqidagi xulosasi tinglanadi,. V. Oʻquvchilarni baholash,. Oʻquvchilar guruhdagi faolliklariga koʻra ragʻbatlantiriladi va baholanadi,. VI,. Uyga vazifa,. Qoʻshimcha maʻlumotlardan foydalanib, tengdoshlaringizning yutuqlari haqida matn tuzing,. 52 shaxs - зрелый, полноценный davr - эпоха bejiz - неспроста, не зря soha - влияние Tom Mark Rubi ,.; Tom Mokad 3 - DARS,. OʻZBEKISTON YOSHLARI Darsning maqsadi : a ) taʻlimiy : mavzuga oid matn, adabiy - badiiy materiallarni tinglab tushunish,.; gap haqida umumiy tushuncha berish,.; oʻz nutqlarida gap boʻlaklarini mustaqil ravishda qoʻllashga oʻrgatish,.; fikrini ogʻzaki va yozma tarzda aniq va tushunarli bayon qila olish,. b ) tarbiyaviy : maʻnaviy va madaniy merosini avaylab - asrash, odob - axloq qoidalariga rioya qilish, oʻzaro muloqotda muomala madaniyatiga amal qilish,.; oʻquvchilarni Vatanga muhabbat, barkamol shaxslar, oʻzaro hurmat ruhida tarbiyalash,. d ) rivojlantiruvchi : oʻquvchilarning ogʻzaki va yozma nutqini rivojlantirish, lugʻat boyligini oshirish,.; yozma va ogʻzaki nutqda egallagan bilimlarini hayotda qoʻllay olishga oʻrgatish,.; adabiy nutq yuzasidan mavjud tushunchalarni mustahkamlash, yangi maʻlumotlar bilan boyitish,.; soʻzlashuv odobiga oid malakalarini rivojlantirish,. Dars turi : mustahkamlovchi,. Dars metodi : interfaol, suhbat, « Zanjir » usuli, « Fikr va charx >> metodi, << Oʻrniga qoʻy » usuli, « Birgalikda bajaramiz » > usuli, « 5 savolga 5 javob » > metodi,. Dars jihozi : darslik, AKT, Oʻzbekiston yoshlari aks etgan rangli rasmlar, didaktik tarqatma materiallar, multimedia vositalari,. Adabiy oʻqish : Asqad Muxtorning hayoti va ijodi,. " Bir tup oʻrik " sheʻri,. Darsning borishi : I. Tashkiliy qism,. II,. Oʻtilgan mavzuni takrorlash,. << Fikr va charx » > metodi,. Oʻquvchilarga savol beriladi,. Fikr va gʻoyalar bildiriladi va jamlab boriladi,. Fikr va gʻoyalar guruhlanadi,. Aniq va toʻgʻri javoblar tanlab olinadi,. 1. Gap boʻlaklari deb nimaga aytiladi ? 2. Ega gapning qanday boʻlagi ? 3. Kesimning gapdagi oʻrni qanaqa ? 4. Feʻl kesim va ot kesimlar qanday farqlanadi ? 5. Holning maʻno turlarini ayting,. 6. Vositali va vositasiz toʻldiruvchilarning qoʻllanishini tushuntiring,. 7. Sifatlovchi aniqlovchi qanday soʻroqlarga javob boʻladi ? 8. Qaratqich aniqlovchi nima ? 53 Rubi ,.; " Birgalikda bajaramiz " mashqi,. Oʻrganilgan grammatik mavzu yuzasidan mustahkamlash mashqlarini oʻtkazish,. Slayd,. Slaydda berilgan gapdagi soʻzlarga oʻquvchilar toʻgri savol beradilar, savollar asosida gap boʻlaklariga ajratadilar,. Namuna : 1. Joʻra Musayev gʻoʻzaning yangi navlarini yaratgan,. Joʻra Musayev ( kim ? ) goʻzaning ( nimaning ? ) yangi ( qanday ? ) navlarini ( nimalarni ? ) yaratgan ( nima qilgan ? ) 2. Sh,. Qayumov 27 yoshida matematika fanlari doktori boʻlgan,. 3. Zamondosh olimlarimizning ilmiy ishlari Oʻzbekiston nomini jahonga tanitmoqda,. Animatsiya,. Interaktiv mashq,. Slayd,. Savollar oʻrniga mos soʻzlar qoʻyib, gaplar yasang va gap boʻlaklariga ajrating,. 1. Kim ? nima qiladi ?. 2. Kim ? qachon ? nima qiladi ? 3. Nima ? qanday ? nima qiladi ? 4. Qachon ? nima ? nima qiladi ? III,. Darslik bilan ishlash,. Adabiy oʻqish ! Oʻqituvchi oʻzbek adabiyotida yorqin iz qoldirgan siymolardan biri Asqad Muxtor hayoti va ijodiy faoliyati haqida maʻlumot bilan tanishtiradi,. 5 - topshiriq ogʻzaki bajariladi,. Oʻquvchilar zanjir usulida matnni oʻqiydilar,. Mazmuni yuzasidan suhbatlashadilar va ajratib koʻrsatilgan soʻz birikmalari ishtirokida gaplar tuzadilar,. Mustaqil ish,. Ona tilingizga tarjima qiling va daftaringizga koʻchiring,. 1. Yoshlikda mehnat qilmagan odam qariganda kulfatga uchraydi,. 2. Bir yigitga yetmish hunar oz,. 3. Odam muloyim, xushfeʻl, ochiq chehrali, zakovatli, bilimli boʻlishi kerak,. 4. Aqliy tarbiya odam zehni, aql idrokini kamolga yetkazishdir,. 5. Yaxshi odamlarni oʻzingga yaqin tut, yomondan yiroq boʻl, ziyoni tegadi,. IV,. Guruhlarda ishlash,. Oʻquvchilar ikkita guruhga boʻlinadilar,. Har bir guruhga 4-5 gapdan iborat mavzuga oid matn tuzish topshiriladi,. Mustaqil tuzilgan matn quyidagi savollar orqali tahlil qilinadi,. 1. Mavzu yuzasidan fikringizni bayon etishda nimalardan foydalandingiz ? 54 Taʻlim Marka Rubi ,.; Tom Mark 2. Gap haqida maʻlumot bering,. 3. Tuzgan gapingizda nechta soʻz birikmasi mavjud ? Asqad Muxtorning « Bir tup oʻrik » sheʻri oʻquvchilarga ifodali oʻqittiriladi, mazmuni tushuntiriladi,. « Oʻrniga qoʻy » usuli,. Oʻquvchilar sheʻrdagi tushirib qoldirilgan soʻzlarni tegishli joyga yozishlari kerak,. Har bir guruhga « Bir tup oʻrik » sheʻridan parcha beriladi,. Avval oʻquvchilar berilgan sheʻriy parchani oʻqib chiqadilar va eslab qolishga harakat qiladilar,. Soʻngra sheʻriy parchada tushirib qoldirilgan soʻzlarni oʻmiga qoʻyib yozadilar va sheʻrni toʻldiradilar,. " 5 savolga 5 javob " metodi,. A. Qorabotir yurtning erkasi, joʻralarining serkasi edi,. B. Ilmi va hunari boʻlmagan kishidan baxt va davlat ketadi,. D. Sharqda qadim - qadimdan oila muqaddas dargoh sanalgan,. Qaratqich aniqlovchi ishtirok etgan gapni belgilang,. Chiqish kelishigi shaklidagi soʻz toʻldiruvchi vazifasini bajargan gap qaysi qatorda berilgan ? Qaysi qatorda chiqish kelishigidagi soʻz payt holi vazifasini bajargan ? Qaysi gapda oʻrin - payt kelishigidagi soʻz oʻrin holi vazifasini bajargan ? Qaysi qatordagi gapda ikki xil kelishik shaklidagi gap boʻlaklari qoʻllangan ? Jami : V. Oʻquvchilarni baholash,. Oʻquvchilar guruhdagi faolliklariga koʻra ragʻbatlantiriladi va baholanadi,. VI,. Uyga vazifa,. Mavzu yuzasidan savol va topshiriqlar,. 1. Yana qanday mashhur yoshlarni bilasiz ? Maʻlumot topib keling,. 2. Topgan maʻlumotingizdan gapning bosh boʻlaklarini aniqlang,. Soes A 1 ball B 1,. 2,. 3,. 4,. 5,. D 1 ball 1 ball D D 1 ball 1 ball 5 ball 55 ,.;
1 - DARS,. DOʻSTLARIM VA QIZIQISHLARIM Darsning maqsadi : a ) taʻlimiy : mavzuga oid matn, adabiy - badiiy materiallarni tinglab tushunish,.; gap boʻlaklarining uyushib kelishi haqida umumiy tushuncha berish,.; oʻz nutqlarida gap boʻlaklarining uyushib kelishini mustaqil ravishda qoʻllashga oʻrgatish,.; fikrini ogʻzaki va yozma tarzda aniq va tushunarli bayon qila olish,. b ) tarbiyaviy : maʻnaviy va madaniy merosini avaylab - asrash, odob - axloq qoidalariga rioya qilish, oʻzaro muloqotda muomala madaniyatiga amal qilish,.; oʻquvchilarni doʻstlikni qadrlash, barkamol shaxslar, oʻzaro hurmat ruhida tarbiyalash,. d ) rivojlantiruvchi : oʻquvchilarning ogʻzaki va yozma nutqini rivojlantirish, lugʻat boyligini oshirish,.; yozma va ogʻzaki nutqda egallagan bilimlarini hayotda qoʻllay olishga oʻrgatish,.; oʻquvchilarda ijodiy fikrlashni rivojlantirish,.; adabiy nutq yuzasidan mavjud tushunchalarni mustahkamlash, yangi maʻlumotlar bilan boyitish,.; soʻzlashuv odobiga oid malakalarini rivojlantirish,. Dars turi : yangi bilim beruvchi,. Dars metodi : interfaol, suhbat, « Zanjir » usuli, « Grafik test > » > loyiha texnologiyasi, « Davra suhbati >> metodi,. Dars jihozi : darslik, AKT, mavzuga mos rangli rasmlar, didaktik tarqatma materiallar, multimedia vositalari,. Leksika : doʻstlarim, doʻstga sadoqat, gʻamxoʻr va samimiy, puxta bilim olish, qiziqqan sohalarimiz, tanlovda ishtirok etmoq, imkoniyatlardan foydalanish kabi tayanch soʻzlar va birikmalar,. Grammatika : Gap boʻlaklarining uyushib kelishi,. Uyushiq boʻlakli gaplarda tinish belgilarining ishlatilishi,. Adabiy oʻqish : Erkin Vohidovning hayoti va ijodi,. " Ona tilim oʻlmaydi " sheʻri,. Darsning borishi : I. Tashkiliy qism,. Oldingi dars mavzusini takrorlash yuzasidan savol - javob oʻtkaziladi,. 1. Asqad Muxtor qachon va qayerda tugʻilgan ? 2. " Chinor " nomli romanida nimani talqin qilgan ? 3. Toshkentga nechanchi yillarda kelgan ? 4. Qayerlarda qanday lavozimlarda ishlagan ? 5. Asqad Muxtor qachon va qayerda vafot etgan ? << Grafik test » > loyiha texnologiyasi ( Grammatik mavzuni mustahkamlash ),. Har bir ishtirokchiga maxsus jadvalli varaqlar tarqatiladi,. 56 ,.;
Oʻqituvchi oldindan tayyorlangan savollarni oʻqiydi,. Ishtirokchilar har bir savolga javob variantlardan mosini tanlab shu katakchani boʻyaydi,. Jarayon yakunida hosil boʻlgan shakl namunaviy shakl bilan solishtiriladi,. Grafik test Ega Kesim Toʻldiruvchi Hol Aniqlovchi 12445 Oʻquvchilar quyidagi savollarning javobini jadvalda belgilaydilar,. 1. Kimni ?, kimga ?, nimada ?, kim haqida ? soʻrogʻiga javob boʻlgan soʻz,... 2. Kuyladi, sakradi, tinglayapti,. 3. Gapda kesim bilan bogʻlanib ifodalagan shaxs - sonni bildiruvchi boʻlak,.... 4. Gapning markaziy boʻlagi hisoblanib, ega haqida maʻlumot beradi,... 5. Bilmagandan bilgan yaxshi, toʻgʻri ishni qilgan yaxshi,. ( Ajratib koʻrsatilgan soʻz gapning qanday boʻlagi ),... 6. Kesimga bogʻlanib, ish - harakatning qay holda yuzaga kelishi, oʻmi va payti, sabab yoki maqsadi, miqdori kabi belgilarni ifodalovchi ikkinchi darajali boʻlak,... 7. Gapning biror boʻlagini aniqlab, narsa - buyumning rang - tusi, mazasi, hajmi, kim yoki nimaga qarashliligini bildiradi,. 8. Ravish, ravishdosh, sifat, sifatdosh, son, olmosh, chiqish, joʻnalish, oʻrin - payt kelishigi qoʻshimchasini olgan soʻzlar,... II,. Yangi mavzuning bayoni : Tayyorlab qoʻyilgan koʻrgazmali rasmlar asosida yangi mavzuni tushuntiradi,. Oʻqituvchi 1 - topshiriqda berilgan soʻz va soʻz birikmalaridan foydalanib, oʻquvchilar bilan doʻstlari va qiziqishlari haqida suhbatlashadi,. Foydalanish uchun soʻz va soʻz birikmalari : doʻstlarim, doʻstga sadoqat, gʻamxoʻr va samimiy, puxta bilim olish, qiziqqan sohalarimiz, tanlovda ishtirok etmoq, gʻoliblikka intilish,. Slayd,. Slaydda gap boʻlaklarining uyushib kelishi tushuntiriladi,. III,. Darslik bilan ishlash : 57 Tom Mark ,.;
2 - mashqdagi matnni oʻquvchilar oʻqiydilar, uyushgan va uyushmagan boʻlaklarni aniqlab daftarga yozadilar,. Namuna : Bogʻda yoqimli shabada esadi,. Bogʻda ( qayerda ? - hol ) yoqimli ( qanday ? - aniqlovchi ) shabada ( nima ? - ega ) esadi ( nima qiladi ? ),. Bu gapda gap boʻlaklari uyushmagan,. Bulbullarning va saʻvalarning sayrashi dilga zavq bagʻishlaydi,. Bulbullarning ( nimalarning ? toʻldiruvchi ) va saʻvalarning ( nimalarning ? - toʻldiruvchi ),. Bu gapda toʻldiruvchi uyushib kelgan,. Lugʻat bilan ishlash,. Oʻquvchilar lugʻatni birgalikda oʻqiydilar,. Ularga lugʻatda berilgan soʻzlardan 4 tasini yozish va ulardan soʻz birikmalari tuzish topshirigʻi beriladi,. haqiqiy hamjihatlik - muomala - ibrat Namuna : haqiqiy, muomala, ibrat,. Haqiqiy doʻst, goʻzal muomala, ibrat olmoq,. IV,. Guruhlarda ishlash,. 3 - topshiriq bilan ishlashda oʻquvchilar ikki guruhga boʻlinadilar,. Har bir guruhdan 2 nafardan oʻquvchi chiqib, gaplarni oʻqiydilar va qiyoslaydilar, qaysi boʻlaklar uyushib kelganini aniqlaydilar va sinf doskasiga yozadilar,. Guruhlar bir - birlarining xatolarini topib, tuzatib boradilar,. Yangi mavzuni mustahkamlash yuzasidan « Davra suhbati >> metodi oʻtkaziladi,. Oʻtkazish tartibi,. Suhbatni oʻtkazish tartibi bilan oʻquvchilarni tanishtirish,. Xatjildlar va " Javoblar varaqasi " ni tarqatish,. Xatjildga mavzu boʻyicha savollar yozish,. Xatjildni yonidagi oʻquvchiga uzatish,. Savolga javob yozish,. Javoblarni tahlil qilish va baholash,. V. Oʻquvchilarni baholash,. Oʻquvchilar guruhdagi faolliklariga koʻra ragʻbatlantiriladi va baholanadi,. VI,. Uyga vazifa,. Chap ustunda berilgan gaplarning davomini oʻng ustundan topib yozing,. Uyushiq boʻlaklarni aniqlang va bogʻlanishini tushuntiring,. 58 Tom Mark nizo mustahkamlamoq - hulq donishmand Rubi ,.; Tom Mark 2 - DARS,. DOʻSTLARIM VA QIZIQISHLARIM Darsning maqsadi : a ) taʻlimiy : mavzuga oid matn, adabiy - badiiy materiallarni tinglab tushunish,.; gap boʻlaklarining uyushib kelishi haqida umumiy tushuncha berish,.; oʻz nutqlarida gap boʻlaklarining uyushib kelishini mustaqil ravishda qoʻllay olish,.; fikrini ogʻzaki va yozma tarzda aniq va tushunarli bayon qila olish,. b ) tarbiyaviy : maʻnaviy va madaniy merosini avaylab - asrash, odob - axloq qoidalariga rioya qilish, oʻzaro muloqotda muomala madaniyatiga amal qilish,.; oʻquvchilarni doʻstlikni qadrlash, mehr - oqibat kabi insoniy fazilatlarni bolalar ongiga singdirish,.; kirishimlilik, barkamol shaxslar, oʻzaro hurmat ruhida tarbiyalash,. d ) rivojlantiruvchi : oʻquvchilarning ogʻzaki va yozma nutqini rivojlantirish, lugʻat boyligini oshirish,.; yozma va ogʻzaki nutqda egallagan bilimlarini hayotda qoʻllay olishga oʻrgatish,.; oʻquvchilarda ijodiy fikrlashni rivojlantirish,.; soʻzlashuv odobiga oid malakalarini rivojlantirish,. Dars turi : mustahkamlovchi,. Dars metodi : interfaol, suhbat, « Zanjir » usuli, « Xulosalash >> ( Rezyume, Veer ) metodi,. Dars jihozi : darslik, AKT, mavzuga mos rangli rasmlar, didaktik tarqatma materiallar, multimedia vositalari,. Leksika : doʻstlarim, doʻstga sadoqat, gʻamxoʻr va samimiy, puxta bilim olish, qiziqqan sohalarimiz, tanlovda ishtirok etmoq, imkoniyatlardan foydalanish kabi tayanch soʻzlar va birikmalar,. Grammatika : Gap boʻlaklarining uyushib kelishi,. Uyushiq boʻlakli gaplarda tinish belgilarining ishlatilishi,. Adabiy oʻqish : Erkin Vohidovning hayoti va ijodi,. " Ona tilim oʻlmaydi " sheʻri,. Darsning borishi : I. Tashkiliy qism,. II,. Oʻtilgan mavzuni takrorlash,. Oʻquvchilarga chap ustunda berilgan gaplarning davomini oʻng ustundan topib daftarga yozish va uyushiq boʻlaklarni topish vazifasi berilgan edi,. Shoes 59 Xushyor, sezgirlikni sira ham Izzat va obroʻli U dam hazil qilardi, Ibrohim bilan Mirzohid tez - tez Sardor mashgʻulot davomida ,.; Taʻlim Marka dam jiddiy soʻrardi birga dars qila boshladilar,. oʻqidi, yozdi,. kishilar bilan doʻstlash qoʻlingdan bermagin Oʻquvchilar zanjir usulida gaplarni oʻqiydilar va uyushgan boʻlaklarni aytadilar,. Oʻqituvchi tahlil qiladi va baholaydi,. III,. Yangi mavzuning bayoni,. Slaydda uyushiq boʻlaklamni bogʻlovchi grammatik vositalar jadvali koʻrsatiladi,. Uyushiq boʻlaklarni bogʻlovchi grammatik vositalarini bilib oling ! Biriktiruv bogʻlovchilar va, ham, hamda, bilan Darslik bilan ishlash,. 1 - mashq ogʻzaki bajariladi,. Oʻquvchilar berilgan gaplarni oʻqiydilar va uyushib kelgan boʻlaklarni topib, uyushiq boʻlaklarni bogʻlovchi vositalarni aytadilar,. 4 - topshiriqdagi « Mening doʻstlarim » suhbat matnini oʻquvchilar rollarga boʻlib oʻqiydilar,. Suhbat matnidagi uyushiq boʻlaklarni bogʻlovchi grammatik vositalarini aniqlaydilar,. 5 - topshiriq ogʻzaki bajariladi,. Oʻquvchilar berilgan matnni " Zanjir ” usulida oʻqiydilar,. Matn asosida oʻqituvchi oʻquvchilarning qiziqishlari haqida suhbatlashadi yoki oʻquvchilar partadoshlari bilan oʻz qiziqishlari haqida suhbatlashadilar,. IV,. Yangi mavzuni mustahkamlash,. Ijodiy diktant,. doʻstlarim, doʻstga sadoqat, gʻamxoʻr va samimiy, puxta bilim olish, qiziqqan sohalarimiz, tanlovda ishtirok etmoq,. Ushbu soʻz va soʻz birikmalari ishtirokida gaplar tuzish topshirigʻi beriladi,. " Aql charxi " usuli,. Bunda oʻquvchilar tarqatmalardagi savollarga javob berib, topshiriqni bajarishlari kerak boʻladi,. 60 Zidlov bogʻlovchilar ammo, lekin, biroq Ayiruv bogʻlovchilar goh,,... goh, yo,.. yoki, baʻzan,... baʻzan, dam Yuklamalar -u, -yu, -da ,.;
Quyidagi gapda qaysi boʻlaklar uyushib kelgan ? Aql va farosat quyoshga oʻxshaydi,. 2 - tarqatma Ustozingdan yoki doʻstingdan koʻrmagan yaxshilikni kitobdan topish mumkin,. Ushbu gapda uyushiq boʻlaklarni toping,. 3 - tarqatma Berilgan gaplardan uyushiq boʻlakli gaplar tuzing,. Stolning ustida kitobning rangli muqovasi yotardi,. Aʻlo oʻqish bizning asosiy vazifamiz,. V. Guruhlarda ishlash,. 1 - tarqatma « Xulosalash » > ( Rezyume, Veer ) metodi,. 1. Oʻquvchilar kichik guruhlarga boʻlinadi,. 2. Har bir guruhga umumiy muammoni tahlil qilish uchun zarur boʻlgan qismlari tushirilgan tarqatma materiallar tarqatiladi,. 3. Har bir guruh oʻziga berilgan muammoni atroflicha tahlil qilib, oʻz mulohazalarini tarqatmaga yozma bayon qiladilar,. 4. Guruhlar oʻz taqdimotlarini taqdim etadilar,. 5. Oʻqituvchi tomonidan tahlillar umumlashtiriladi, zaruriy axborot bilan toʻldiriladi,. V. Oʻquvchilarni baholash,. Oʻquvchilar guruhdagi faolliklariga koʻra ragʻbatlantiriladi va baholanadi,. VI,. Uyga vazifa,. Nuqtalar oʻrniga bir xil soʻroqqa javob boʻluvchi soʻzlarni qoʻyib yozing,. Bogʻlovchi vositalarga eʻtibor bering,. 61 Turn Markant ,.; 3 - DARS,. DOʻSTLARIM VA QIZIQISHLARIM Darsning maqsadi : a ) taʻlimiy : mavzuga oid matn, adabiy - badiiy materiallarni tinglab tushunish,.; gap boʻlaklarining uyushib kelishi haqida umumiy tushuncha berish,.; oʻz nutqlarida gap boʻlaklarining uyushib kelishini mustaqil ravishda qoʻllay olish,.; fikrini ogʻzaki va yozma tarzda aniq va tushunarli bayon qila olish,. b ) tarbiyaviy : maʻnaviy va madaniy merosini avaylab - asrash, odob axloq qoidalariga rioya qilish, oʻzaro muloqotda muomala madaniyatiga amal qilish,.; oʻquvchilarni doʻstlikni qadrlash, barkamol shaxslar, mehr oqibat kabi insoniy fazilatlarni bolalar ongiga singdirish,.; kirishimlilik, barkamol shaxslar, oʻzaro hurmat ruhida tarbiyalash,. d ) rivojlantiruvchi : oʻquvchilarning ogʻzaki va yozma nutqini rivojlantirish, lugʻat boyligini oshirish,.; oʻquvchilarda ijodiy fikrlashni rivojlantirish,.; adabiy nutq yuzasidan mavjud tushunchalarni mustahkamlash, yangi maʻlumotlar bilan boyitish,.; soʻzlashuv odobiga oid malakalarini rivojlantirish,. Dars turi : mustahkamlovchi,. Dars metodi : interfaol, suhbat, « Zanjir » usuli, « Maqollar zanjiri >> usuli, « Tayanch soʻzlar » metodi, « Assesment » metodi, « Tasviriy ifoda >> metodi, « Sheʻr tahlili » metodi,. Dars jihozi : darslik, AKT, mavzuga mos rangli rasmlar, didaktik tarqatma materiallar, multimedia vositalari,. Adabiy oʻqish : Erkin Vohidovning hayoti va ijodi,. " Ona tilim oʻlmaydi " sheʻri,. Darsning borishi : I. Tashkiliy qism,. « Maqollar zanjiri » usuli oʻtkaziladi,. « Maqollar zanjiri » usuli,. Bu oʻyinda oʻquvchilar doʻstlik haqidagi maqollardan ketma - ket yoddan aytadilar,. Mavzuga mos maqollarni yoddan, toʻgʻri talaffuz qilish qoidalariga rioya qilgan holda aytib berishlari kerak boʻladi,. II,. Oʻtilgan mavzuni takrorlash,. « Tayanch soʻzlar » metodi,. 1 - tur - oʻqituvchi yaqinda oʻrganilgan matndan bir nechta soʻz va soʻz birikmalari aytadi,. Oʻquvchilar gap qaysi matn haqida ekanini topadilar va uni tayanch soʻzlarni ishtirok ettirib soʻzlab beradilar,. 62 ,.;
Tayanch soʻz va soʻz birikmalar : Haqiqiy insonlar, doʻstlik, hamjihatlik, milliy nizolar, shirin muomala, doʻstlikni mustahkamlaydi, goʻzal xulqli, tarbiyali odamlar,. III,. Guruhlarda ishlash : << Assesment » > metodi orqali guruhlarga topshiriq beriladi,. Quyidagi topshiriqli jadval orqali ( 5 ballikda ) 1 - topshiriq, ( 1 ball ) Qanday boʻlaklar uyushiq boʻlaklar deyiladi ? Uyushiq boʻlaklari bogʻlovchi vositalar yordamida bogʻlangan gap tuzing,. 4 - topshiriq,. ( 2 ball ) Tuzgan gapingizdagi bogʻlovchi grammatik vositalarni tushirib qoldirib, gapni qaytadan yozing va uyushiq boʻlaklar qanday bogʻlanganligini tushuntirib bering,. Xulosa : Gap boʻlaklarining uyushib kelishi,. Uyushiq boʻlakli gaplarda tinish belgilarining ishlatilishi mustahkamlandi,. IV,. Yangi mavzuning bayoni : Adabiy oʻqish,. Erkin Vohidovning hayoti va ijodi,. “ Ona tilim oʻlmaydi " sheʻri,. Dastlab oʻquvchilarga Erkin Vohidov haqida bilgan maʻlumotlarini yozish topshirigʻi beriladi,. Ularning javoblari asosida " Klaster " tuziladi va shoir haqida umumiy tasavvur shakllanadi,. 63 3 - topshiriq,. ( 1 ball ) 2 - topshiriq, ( 1 ball ) Uyushiq boʻlaklarni bogʻlovchi grammatik vositalarini yozing,. Tom Mark ,.;
Shoir Muharrir Dramaturg Erkin Vohidov Adabiyotshunos Tarjimon Davlat va jamoat arbobi Video,. Soʻngra Oʻzbekiston Qahramoni Erkin Vohidovning hayoti va ijodi haqida maʻlumot beriladi,. ( proyektordan hayoti va ijodiy faoliyati haqidagi videolavha koʻrsatiladi ),. Erkin Vohidov ijodi hayot bilan hamnafas, oʻquvchilar insonni hamisha yashashga, yaratishga chorlaydigan sheʻriyati bilan tanishadilar,. Birgina " Oʻzbegim " qasidasi xalqimizni ulugʻlagan va osmon qadar yuksaltirgan asar sifatida adabiyotimizdan mustahkam oʻrin olgan,. Audio,. Erkin Vohidov qalamiga mansub " Oʻzbegim " qasidasi Sherali Joʻrayev ijrosida audio vositasi orqali eshittiriladi,. Darslik bilan ishlash,. 7 - topshiriqda berilgan Erkin Vohidovning « Ona tilim oʻlmaydi » sheʻrini ifodali oʻqish va tahlil qilish,. << Ona tilim oʻlmaydi » sheʻrini oʻqituvchi 4 qatorini ifodali oʻqiydi va oʻquvchilar " Zanjir " usulida davom ettirishadi,. Sheʻrni oʻqib boʻlgach, « Tasviriy ifoda » metodi orqali oʻquvchi oʻz nutqida sheʻrda tasvirlangan gʻoyani tasavvur qilish va oʻzida qanday tuygʻular sezganini gapirib berish soʻraladi,. 64 Repub @ edurtm_uz Taʻlim Mark V. Yangi mavzuni mustahkamlash,. << Sheʻr tahlili » > metodi orqali sheʻrdagi voqealar tahlil qilinadi ( guruhlarga quyidagi jadval beriladi, oʻquvchilar oʻz fikrlarini yozishadi ),. Sheʻrda keltirilgan shoirlar Voqea Muammo Yechim Xulosa Har bir guruh oʻz fikrlarini taqdim qiladi, fikrlar umumlashtiri ladi, tahlil qilinadi,. Lugʻat bilan ishlash,. Audio,. « Xotira mashqi » >,. Matn yuzasidan yangi soʻzlar lugʻati audioda eshittiriladi,. Audioda soʻzlar lugʻati oʻqib boʻlingach, eslab qolgan soʻzlarini oʻquvchilar lugʻat daftarlariga yozadilar,. notiq - oparop dargʻazab - pacceрженный hayron - удивленный, изумленный tabarruk - чтимый, священный kamalak - paayra VI,. Oʻquvchilarni baholash,. Darsda faol ishtirok etgan oʻquvchilar ragʻbatlantiriladi,. VII,. Uyga vazifa,. 1. Sheʻrda keltirilgan buyuk shoirlar haqida maʻlumot bering,. 2. << Ona tilim oʻlmaydi » misrasiga izoh bering,. 3. Sheʻrdagi uyushiq boʻlakli misralarni topib daftaringizga yozing,. 5025 65 Taʻlim Marka ,.; 1 - DARS,. KITOBLAR DUNYOSI Darsning maqsadi : a ) taʻlimiy : mavzuga oid matn, adabiy - badiiy materiallarni tinglab tushunish,.; uyushiq boʻlakli gaplarda umumlashtiruvchi soʻzlarning qoʻllanishi haqida umumiy tushunchaga ega boʻlish,.; oʻz nutqlarida uyushiq boʻlakli gaplarda umumlashtiruvchi soʻzlarni mustaqil ravishda qoʻllay olish,.; fikrini ogʻzaki va yozma tarzda aniq va tushunarli bayon qila olish,. b ) tarbiyaviy : maʻnaviy va madaniy merosini avaylab - asrash, odob - axloq qoidalariga rioya qilish, oʻzaro muloqotda muomala madaniyatiga amal qilish,.; oʻquvchilarni kitob mutolaa qilishga qiziqtirish, ularda kitobxonlik madaniyatini shakllantirish, barkamol shaxslar, oʻzaro hurmat ruhida tarbiyalash,. d ) rivojlantiruvchi : oʻquvchilarning ogʻzaki va yozma nutqini rivojlantirish, lugʻat boyligini oshirish,.; yozma va ogʻzaki nutqda egallagan bilimlarini hayotda qoʻllay olishga oʻrgatish,.; oʻquvchilarda ijodiy fikrlash koʻnikmalarini rivojlantirish,.; soʻzlashuv odobiga oid malakalarini rivojlantirish,. Dars turi : yangi bilim beruvchi,. Dars metodi : interfaol, suhbat, « Zanjir » usuli, « Gapni toʻldir » usuli, « Raqamlar tilga kirganda » usuli, « Charxpalak » metodi, « Qayta hikoya » > metodi, « Qadamma - qadam » metodi « Ketma - ket » usuli,. Dars shakli : yakka tartibda, guruhlarda ishlash,. Dars jihozi : darslik, AKT, mavzuga mos rangli rasmlar, didaktik tarqatma materiallar, multimedia vositalari,. Leksika : kitob, yaqin, doʻst, oilamizning, sarguzasht, sevimli, mashgʻuloti, sinf kutubxonasida, ibrat olaman, jahon adabiyoti, shaxsiy kutubxona, toʻldirib, boraman kabi tayanch soʻz va birikmalar,. Grammatika : Uyushiq boʻlakli gaplarda umumlashtiruvchi soʻzlarning qoʻllanishi Adabiy oʻqish : Muso Toshmuhammad oʻgʻli Oybekning hayoti va ijodiy faoliyati,. " Bolalik ” qissasidan parcha,. Darsning borishi : I. Tashkiliy qism,. II,. Oʻtilgan mavzuni takrorlash,. « Gapni toʻldir » usulidan foydalanib, oldingi darsda oʻtilgan grammatik mavzuni mustahkamlash,. 66 ,.;
1. Uy,..., lekin,... va,... edi ( katta, kichkina, yorug ʻ, qorongʻi, toza, keng ),. 2. Alisher yoʻldagi ajoyib,...,,...,,... va,... ni tomosha qilar edi ( tog ʻ, koʻcha, daryo, qishloqlar, yoʻllar ),. 3. Oʻquvchilar yozgi taʻtilda,... vaga bordilar ( bogʻ, Samarqand, Buxoro, muzey ),. 4. Nuriddin sheʻrni,...,... va,... ( koʻchirib yozdi, koʻrdi, yodladi, lugʻatini yodladi ),. 5. Ukam,... va,... ini olib maktabga ketdi ( forma, kitob, daftarlar, oʻquv qurollar ),. 6. Kuzda havo goh,..., goh,... boʻladi ( quyoshli, ochiq, yomgʻirli, bulutli ),. « Raqamlar tilga kirganda » usuli asosida oʻtilgan mavzu mustahkamlanadi,. Ekranda raqamlar chiqadi,. Oʻquvchilar javob beradilar,. 1936 - yil - ( Shoir tugʻilgan yil ) 1960 - yil - ( Toshkent davlat universitetini tamomlagan ) 1961 - yil - ( " Tong nafasi " nomli ilk sheʻriy toʻplami chop etildi ) 1964 - yil - ( " Mening yulduzim " toʻplami nashr qilingan ) 1987 - yil - ( " Oʻzbekiston xalq shoiri " unvoniga sazovor boʻldi ) 1999 - yil - ( " Oʻzbekiston Qahramoni " unvoniga sazovor boʻldi ) III,. Yangi mavzuning bayoni : Video,. « Kitoblar dunyosi » mavzusida videorolik yoki kutubxona tasvirlari aks etgan slayd koʻrsatiladi,. Shu asosda 1 - topshiriq bajariladi,. Rasm asosida berilgan soʻz va soʻz birikmalaridan foydalanib, oʻqituvchi oʻquvchilar bilan kitobxonlik haqida suhbatlashadi,. Foydalanish uchun soʻzlar : Kitob, yaqin, doʻst, oilamizning, sarguzasht asarlar, sevimli qahramonlar, mashgʻuloti, maktab kutubxonasida, ibrat olaman, jahon adabiyoti, shaxsiy kutubxona, toʻldirib boraman,. - Maktab kutubxonasiga kirganmisiz ? -Kutubxonada qanday kitoblar boʻladi ? - Kitob oʻqishni yaxshi koʻrasizmi ? -Oxirgi marta qanday kitobni oʻqidingiz ? - Uyingizda ham kutubxonangiz bormi ? Tom Mark 67 ,.;
Sinf oʻquvchilari uch guruhga boʻlinib, har bir guruhga uchta flipchat ( vatman ), uch xil rangdagi marker va uch xil muammoli savol beriladi,. Har guruh belgilangan vaqt ichida flipchatlarni oʻzaro almashib, oʻz fikrlarini yozadilar,. 1 - guruh : Kitob oʻqish orqali nimalarni oʻrganasiz ? 2 - guruh : Kitob doʻst, kitob yoʻl koʻrsatuvchi, kitob oʻqituvchi deganda nimalarni tushunasiz ? Izohlang,. 3 - guruh : Mana bu kitob oʻzbek xalq ertaklari, mana bunisi esa sarguzasht kitobi, bunisi hayvonlar ensiklopediyasi, « Nega, nima uchun ? » >, < « < Dunyo boʻylab sayohat » kitoblari,. Siz qaysi birini yoqtirib oʻqiysiz ? IV,. Yangi mavzuni mustahkamlash : 2 - topshiriq ogʻzaki bajariladi,. « Kitob oʻqishning hikmati >> rivoyatini oʻqing, tinglang, soʻzlang,. « Qayta hikoya » metodi,. 2 - topshiriqda berilgan « Kitob oʻqishning hikmati » rivoyati oʻqitiladi,. Oʻquvchilarda ifodali oʻqish malakalarini shakllantirib borish maqsadida 1-2 oʻquvchiga ovoz chiqarib oʻqitish tavsiya etiladi,. Oʻquvchilar oʻqib boʻlganlaridan soʻng rivoyatni " Ketma - ket " usulida mazmunini qayta hikoya qiladilar,. << Qadamma - qadam ( Step by step ) » metodi,. Oʻquvchilar bugungi mavzuni quyidagi usullar orqali oʻzlashtirdilar,. 1 - qadam : « Kitoblar dunyosi » mavzusida videorolik yoki kutubxona tasvirlari aks etgan slayd koʻrsatiladi,. 2 - qadam : « Charxpalak » metodi asosida mavzu mustahkamlandi,. Bu metod orqali oʻquvchilarning mavzu yuzasidan mustaqil fikrlashlariga, yozma nutqlarini rivojlantirishga, bir - birining fikrini toʻldirishga, butun sinfning bilimini tekshirishga imkon yaratildi,. 3 - qadam : « Qayta hikoya » metodi,. Oʻquvchilar 2 - topshiriqda berilgan « Kitob oʻqishning hikmati » rivoyatini oʻqidilar, tingladilar, mazmunini qisqartirib, qayta hikoya qilib berdilar,. V. Oʻquvchilarni baholash,. Darsda faol ishtirok etgan oʻquvchilar ragʻbatlantiriladi va baholanadilar,. VI,. Uyga vazifa,. Oʻqigan kitoblaringiz roʻyxatini tuzing va eng sevimli asaringiz haqida soʻzlab bering,. 68 Tom Mark Tom Mokad ,.; 2 - DARS,. KITOBLAR DUNYOSI Darsning maqsadi : a ) taʻlimiy : mavzuga oid matn, adabiy - badiiy materiallarni tinglab tushunish,.; uyushiq boʻlakli gaplarda umumlashtiruvchi soʻzlarning qoʻllanishi haqida umumiy tushunchaga ega boʻlish,.; fikrini ogʻzaki va yozma tarzda aniq va tushunarli bayon qila olish,. b ) tarbiyaviy : maʻnaviy va madaniy merosini avaylab - asrash, odob - axloq qoidalariga rioya qilish, oʻzaro muloqotda muomala madaniyatiga amal qilish,.; oʻquvchilarni kitob mutolaa qilishga qiziqtirish, ularda kitobxonlik madaniyatini shakllantirish, oʻzaro hurmat ruhida tarbiyalash,. d ) rivojlantiruvchi : oʻquvchilarning ogʻzaki va yozma nutqini rivojlantirish, lugʻat boyligini oshirish,.; yozma va ogʻzaki nutqda egallagan bilimlarini hayotda qoʻllay olishga oʻrgatish,.; adabiy nutq yuzasidan mavjud tushunchalarni mustahkamlash, yangi maʻlumotlar bilan boyitish,.; soʻzlashuv odobiga oid malakalarini rivojlantirish,. Dars turi : yangi bilim beruvchi,. Dars metodi : interfaol, suhbat, « Zanjir » usuli, « FSMU » metodi, « Xotira mashqi » > usuli, « Gapni toʻldir » usuli, « Qismini top » > usuli,. Dars shakli : yakka tartibda, guruhlarda ishlash,. Dars jihozi : darslik, AKT, mavzuga mos rangli rasmlar, didaktik tarqatma materiallar, multimedia vositalari,. Leksika : kitob, yaqin, doʻst, oilamizning, sarguzasht, sevimli, mashgʻuloti, sinf kutubxonasida, ibrat olaman, jahon adabiyoti, shaxsiy kutubxona, toʻldirib, boraman kabi tayanch soʻz va birikmalar,. Grammatika : Uyushiq boʻlakli gaplarda umumlashtiruvchi soʻzlarning qoʻllanishi,. Darsning borishi : I. Tashkiliy qism,. Oʻtilgan mavzuni takrorlash : Oʻquvchilarga oʻqigan kitoblari roʻyxatini tuzish va sevimli asarlarini soʻzlab berish topshirigʻi berilgan edi,. << FSMU » > metodi asosida oʻqigan asarlari tahlil qilinadi,. I. Oʻquvchilarga oʻqigan asarlari boʻyicha FSMU yozilgan vatman tarqatiladi va ular birgalikda qogʻozni toʻldiradilar,. 69 ,.;
beriladi,. Tom Mark II,. Yangi mavzuning bayoni,. Slayd asosida grammatik mavzu tushuntiriladi,. Uyushiq boʻlaklarining maʻnolarini jamlab, umumlashtirib keladigan soʻz va soʻz birikmalari umumlashtiruvchi soʻz deb ataladi,. Umumlashtiruvchi soʻzlar, odatda, jamlovchi olmoslar va sonlar bilan ifodalanadi va tire yoki ikki nuqta bilan yoziladi,. III,. Darslik bilan ishlash,. 1 - mashq,. Nuqtalar oʻmiga qavs ichidagi umumlashtiruvchi soʻzlardan mosini qoʻyib yozing,. Oʻquvchilarga namuna koʻrsatiladi,. Namunada berilgan gaplarni oʻqituvchi oʻquvchilar bilan ogʻzaki oʻqiydi va izohlaydi,. Oʻquvchilar namuna asosida keyingi gaplarni mustaqil sinf doskasida bajaradilar,. Namuna,. 1. Onam bilan opam -... ( ikkita, ikki, ikkovlari ) dorixonada ishlaydilar,. Onam bilan opam- ikkovlari dorixonada ishlaydilar,. « Gapni toʻldir » > usuli 2 - mashq sinf doskasi ikki qismga boʻlinib yozma ravishda bajariladi,. Oʻquvchilar nuqtalar oʻrniga mos uyushiq gap boʻlaklarini qoʻyib, daftarlariga yozadilar,. Umumlashtiruvchi soʻzlarni izohlaydilar,. Namuna,. Oʻzbek yozuvchilaridan,... asarlarini qiziqib oʻqiyman,. Oʻzbek yozuvchilaridan : Oʻtkir Hoshimov, Xudoyberdi Toʻxtaboyev, Tohir Malik asarlarini qiziqib oʻqiyman,. Lugʻat bilan ishlash,. « Xotira mashqi »,. Oʻquvchilar darslikda matn asosida berilgan lugʻatni oʻqib chiqadilar,. Soʻngra oʻqituvchi oʻquvchilarga eslab qolgan soʻzlarni daftarlariga yozish topshirigʻini beradi,. Oʻqituvchi tekshirib chiqadi hamda oʻquvchilarning savodxonligini mustahkamlab aniqlab oladi,. foyda - польза, выгода alloma - ученый tasodif - случай, случайность tabib - лекарь xursand - радостный, весёлый ruxsat - позволение, разрешение mashhur olim - знаменитый ученый 70 ,.;
3 - topshiriq ogʻzaki bajariladi,. Oʻquvchilar suhbat matnini rollarga boʻlib oʻqiydilar,. 4 - topshiriqda berilgan « Kitoblar fazilati haqida » > matnini oʻquvchilar « Zanjir » usulida oʻqiydilar,. Guruhlarda ishlash,. << Qismini top » usuli asosida matnni qay tarzda oʻzlashtirganliklari tekshiriladi,. Oʻquvchilar guruhlarga boʻlinadi,. Bu guruhlarga matn qismlarga boʻlib beriladi,. Har bir guruh aʻzolari berilgan qismlarni toʻgʻri topib, ifodali qilib oʻqishadi va hikoya qilishadi,. Darslikdagi savollarga javob berishadi,. 1. Matn nima haqida ? 2. Qanday kitoblarni oʻqigansiz ? 3. Kitobga berilgan taʻriflarni matndan topib oʻqing,. Topshiriqni tez va toʻgʻri bajargan guruh oʻquvchilari ragʻbatlantiriladi,. V. Oʻquvchilarni baholash,. Darsda faol ishtirok etgan oʻquvchilar ragʻbatlantiriladi va baholanadilar,. VI,. Uyga vazifa,. Oʻqigan kitoblaringiz yuzasidan berilgan jadvalni toʻldiring,. Asarning muallifi va nomi Taʻlim Mark Asar nima haqida Asosiy qahramonlar Gues 71 Taʻlim Marka ,.; 3 - DARS,. KITOBLAR DUNYOSI Darsning maqsadi : a ) taʻlimiy : mavzuga oid matn, adabiy - badiiy materiallarni tinglab tushunish,.; uyushiq boʻlakli gaplarda umumlashtiruvchi soʻzlarning qoʻllanishi haqida umumiy tushuncha berish,.; oʻz nutqlarida uyushiq boʻlakli gaplarda umumlashtiruvchi soʻzlarni mustaqil ravishda qoʻllashga oʻrgatish,.; fikrini ogʻzaki va yozma tarzda aniq va tushunarli bayon qila olish,. b ) tarbiyaviy : maʻnaviy va madaniy merosini avaylab - asrash, oʻzaro muloqotda muomala madaniyatiga amal qilish,.; oʻquvchilarni kitob mutolaa qilishga qiziqtirish, ularda kitobxonlik madaniyatini shakllantirish, barkamol shaxslar, oʻzaro hurmat ruhida tarbiyalash,. d ) rivojlantiruvchi : oʻquvchilarning ogʻzaki va yozma nutqini rivojlantirish, lugʻat boyligini oshirish,.; yozma va ogʻzaki nutqda egallagan bilimlarini hayotda qoʻllay olishga oʻrgatish,.; adabiy nutq yuzasidan mavjud tushunchalarni mustahkamlash, yangi maʻlumotlar bilan boyitish,.; soʻzlashuv odobiga oid malakalarini rivojlantirish,. Dars turi : mustahkamlovchi,. Dars metodi : interfaol, suhbat, « Zanjir » usuli, « Modulli oʻqitish texnologiyasi » > metodi, « Birgalikda bajaramiz » mashqi,. Dars jihozi : darslik, AKT, multimedia vositalari,. Leksika : kitob, yaqin, doʻst, oilamizning, sarguzasht, sevimli, mashgʻuloti, sinf kutubxonasida, ibrat olaman, jahon adabiyoti, shaxsiy kutubxona, toʻldirib, boraman kabi tayanch soʻz va birikmalar,. Adabiy oʻqish : Muso Toshmuhammad oʻgʻli Oybekning hayoti va ijodiy faoliyati,. " Bolalik ” qissasidan parcha,. Darsning borishi : I.Tashkiliy qism,. II,. Oʻtilgan mavzuni takrorlash,. 3 - mashq ogʻzaki bajariladi,. Berilgan gaplardagi umumlashtiruvchi soʻzlarni topib, uyushib kelgan soʻzlarni aniqlang,. « Birgalikda bajaramiz » mashqi,. Slaydda 3 ta gap beriladi,. Bunda oʻquvchilar gaplardagi uyushiq boʻlaklarni umumlashtirib keluvchi soʻzni topib, ularning qanday boʻlak vazifasida kelganini aniqlashlari lozim boʻladi,. Oʻquvchilarga namuna 72 ,.;
III,. Yangi mavzuning bayoni,. Adabiy oʻqish,. Muso Toshmuhammad oʻgʻli Oybekning hayoti va ijodiy faoliyati,. " Bolalik ” qissasidan parcha,. Muso Toshmuhammad oʻgʻli Oybekning hayoti va ijodi haqida maʻlumot beriladi,. ( proyektordan hayoti va ijodiy faoliyati haqidagi videolavha koʻrsatiladi ),. IV,. Guruhlarda ishlash,. << Modulli oʻqitish » texnologiyasi asosida « Bolalik » qissasidan berilgan parcha ustida ishlanadi,. Matn, asar parchalari qism yoki boʻlaklarga ajratiladi va guruhlarga tarqatiladi,. Har bir guruh oʻziga tegishli qismni oʻqituvchi topshirigʻi asosida bajaradi,. Shu tarzda guruhlar faoliyati orqali matn yaxlitlanadi,. Oybekning " Bolalik " qissasida berilgan parcha qismlarga ajratiladi va guruhlarga boʻlib beriladi,. Matn yuzasidan savol va topshiriqlar,. 1. « < Bolalik » qissasining asosiy qahramoni kim deb oʻylaysiz ? 2. Bosh qahramon nimaga qiziqadi ? 3. Bosh qahramonning oʻrnida boʻlganingizda siz nima qilar edingiz ? V. Oʻquvchilarni baholash,. Darsda faol ishtirok etgan oʻquvchilar ragʻbatlantiriladi va baholanadilar,. VI,. Uyga vazifa,. Oybekning « Bolalik » qissasini oʻqing va gapirib bering,. Sups Tom Mark 73 Rubi ,.; Turn Markant 1 - DARS,. OʻZBEKISTON OLIMLARI Darsning maqsadi : a ) taʻlimiy : mavzuga oid matn, adabiy - badiiy materiallarni tinglab tushunish,.; gaplarning tuzilishiga koʻra turlarining qoʻllanishi haqida umumiy tushunchaga ega boʻlish,.; oʻz nutqlarida sodda va qoʻshma gaplarni mustaqil ravishda qoʻllay olish,.; fikrini ogʻzaki va yozma tarzda aniq va tushunarli bayon qila olish,. b ) tarbiyaviy : maʻnaviy va madaniy merosini avaylab - asrash, odob - axloq qoidalariga rioya qilish, oʻzaro muloqotda muomala madaniyatiga amal qilish,.; oʻquvchilarni kitob mutolaa qilishga qiziqtirish, ularda kitobxonlik madaniyatini shakllantirish, barkamol shaxslar, oʻzaro hurmat ruhida tarbiyalash,. d ) rivojlantiruvchi : oʻquvchilarning ogʻzaki va yozma nutqini rivojlantirish, lugʻat boyligini oshirish,.; oʻquvchilarda ijodiy fikrlash, ifodali oʻqish koʻnikmalarini rivojlantirish,.; adabiy nutq yuzasidan mavjud tushunchalarni mustahkamlash, yangi maʻlumotlar bilan boyitish,.; soʻzlashuv odobiga oid malakalarini rivojlantirish,. Dars turi : yangi bilim beruvchi,. Dars metodi : interfaol, suhbat, « Zanjir » usuli, « Aqliy hujum >> metodi, « Tayanch soʻzlar » metodi, « Xotira mashqi », « Intervyu » > metodi, << Tinglaymiz, anglaymiz » taʻlim texnologiyasi,. Dars shakli : yakka tartibda, guruhlarda ishlash,. Dars jihozi : darslik, AKT, mavzuga mos rangli rasmlar, didaktik tarqatma materiallar, multimedia vositalari,. Leksika : Iqtidor, isteʻdod, qobiliyat, tinimsiz mehnat, ishtiyoq, tirishqoqlik, samarasini koʻrish, maqsadga erishish kabi tayanch soʻzlar va birikmalar,. Grammatika : Gaplarning tuzilishiga koʻra turlari,. Sodda va qoʻshma gaplar,. Adabiy oʻqish : Oʻzbek akademik olimlari va ularning hayot yoʻli haqida maʻlumot,. Darsning borishi : I. Tashkiliy qism,. II,. Oʻqilgan mavzuni takrorlash,. 74 ,.;
1. Oybek qachon va qayerda tavallud topgan ? 2. Uning asarlari nomlarini ayting,. 3. << Bolalik » qissasining asosiy qahramoni kim deb oʻylaysiz ? 4. Bosh qahramon nimaga qiziqadi ? « Tayanch soʻzlar » > metodi,. 1 - tur - oʻqituvchi yaqinda oʻrganilgan asardan bir nechta soʻz aytadi,. Oʻquvchilar gap qaysi asar haqida ekanini topadilar va uni tayanch soʻzlarni ishtirok ettirib soʻzlab beradilar,. 2 - tur - oʻquvchilar asarni oʻqib chiqishlari va tayanch soʻzlarni aniqlashlari lozim boʻladi,. Shu tayanch soʻzlar asosida asar mazmunini toʻliq yoritib berishi mumkin boʻlsin,. II,. Yangi mavzuning bayoni,. Oʻzbekiston olimlari mavzusida suhbatlashish,. Suhbat video yoki slaydlar namoyishi bilan amalga oshirilishi mumkin,. Shu asosda 1 - topshiriq bajariladi,. Rasm asosida berilgan soʻz va soʻz birikmalaridan foydalanib, oʻqituvchi oʻquvchilar bilan oʻzbek olimlari haqida suhbatlashadi,. 1 - topshiriq,. Rasmni kuzating va soʻzlardan foydalanib suhbatlashing,. Foydalanish uchun soʻzlar : olimlar, bilimga chanqoqlik, ijodkorlik, tibbiyot, fidokorlik, dunyoga tanitmoq, fan - texnika asri,. III,. Darslik bilan ishlash,. 2 - topshiriq ogʻzaki bajariladi,. Berilgan « Oʻzbekistonda fan >> matnini oʻquvchilar « Zanjir » usulida oʻqiydilar,. Matn yuzasida topshiriqlarni bajaradilar,. Matn yuzasidan topshiriqlar : 1. Matnni berilgan lugʻat yordamida tarjima qiladilar,. 2. Matn mazmunini ochuvchi savollar tuzadilar,. 3. Matn mazmunini « < Ketma - ket » usulida soʻzlab beradilar,. Lugʻat bilan ishlash,. « Xotira mashqi »,. Oʻquvchilar darslikda matn asosida berilgan lugʻatni oʻqib chiqadilar,. Soʻngra eslab qolgan soʻzlarni daftarlariga yozadilar,. 75 Tom Mark meros
Turn Markant ,.; yaratmoq - amaliy tadqiqot - 2 - mashq,. Bunda oʻquvchilar foydalanish uchun berilgan soʻzlardan mosini qoʻyib, ikki nafar oʻquvchi doskada, qolgan oʻquvchilar daftarga gaplarni yozadilar,. Namuna : 1. Amerikalik tarixchi Sarton XI asrni « < Beruniy asri », deb,.... ( taʻriflaydi ) IV,. Yangi mavzuni mustahkamlash,. << Intervyu >> metodi orqali oʻqituvchi Oʻzbekistondagi olimlar haqida soʻraydi, oʻquvchilarga olimlarning rasmlari koʻrsatib boriladi,. Oʻquvchilar qisqa maʻlimot berishadi ( oʻquvchilar ular haqida bilgan maʻlumotlarini aytishadi ),. V. Guruhlarda ishlash,. « Tinglaymiz, anglaymiz » taʻlim texnologiyasi,. Oʻquvchilarga audiomatn eshittiriladi,. 1 - bosqich : matn yaratishdan oldin audio matn yoki videolavha asosida suhbat oʻtkaziladi va unga doir lugʻat tuziladi,. 2 - bosqich : tuzilgan lugʻatlar asosida lugʻat diktant oʻtkaziladi ( maqsad : soʻz zaxirasini boyitish va savodxonlikni oshirish ),. Slayd,. Slaydda mavzuga oid matn koʻrsatiladi,. Matn yuzasidan topshiriqlar beriladi : 1. Matndan uyushiq boʻlaklarini toping va daftaringizga yozing,. 2. Matndan tayanch soʻzlarni aniqlab, yozib oling,. Shu tayanch soʻzlar asosida matn mazmunini toʻliq yoritib berishi mumkin boʻlsin,. VI,. Oʻquvchilarni baholash,. Darsda faol ishtirok etgan oʻquvchilarning guruhlarda yiqqan ballari eʻlon qilinadi va guruhlar ragʻbatlantiriladi, oʻquvchilar baholanadilar,. VII,. Uyga vazifa,. Oʻzbekiston olimlari haqida maʻlumot yozing,. 76 Rubi ,.; Tom Mokad 2 - DARS,. OʻZBEKISTON OLIMLARI Darsning maqsadi : a ) taʻlimiy : mavzuga oid matn, adabiy - badiiy materiallarni tinglab tushunish,.; gaplarning tuzilishiga koʻra turlarining qoʻllanishi haqida umumiy tushunchaga ega boʻlish,.; oʻz nutqlarida sodda va qoʻshma gaplarni mustaqil ravishda qoʻllay olish,.; fikrini ogʻzaki va yozma tarzda aniq va tushunarli bayon qila olish,. b ) tarbiyaviy : maʻnaviy va madaniy merosini avaylab - asrash, oʻzaro muloqotda muomala madaniyatiga amal qilish,.; oʻquvchilarni kitob mutolaa qilishga qiziqtirish, ularda kitobxonlik madaniyatini shakllantirish, barkamol shaxslar, oʻzaro hurmat ruhida tarbiyalash,. d ) rivojlantiruvchi : oʻquvchilarning ogʻzaki va yozma nutqini rivojlantirish, lugʻat boyligini oshirish,.; yozma va ogʻzaki nutqda egallagan bilimlarini hayotda qoʻllay olishga oʻrgatish,.; yangi maʻlumotlar bilan boyitish,.; soʻzlashuv odobiga oid malakalarini rivojlantirish,. Dars turi : yangi bilim beruvchi,. Dars metodi : interfaol, suhbat, « Zanjir » > usuli, « Ikki xil kundalik » metodi, << Oʻrniga qoʻy » mashqi, « Ketma - ket >> usuli,. Dars jihozi : darslik, AKT, mavzuga mos rangli rasmlar, didaktik tarqatma materiallar, multimedia vositalari,. Leksika : Iqtidor, isteʻdod, qobiliyat, tinimsiz mehnat, ishtiyoq, tirishqoqlik, samarasini koʻrish, maqsadga erishish kabi tayanch soʻzlar va birikmalar,. Grammatika : Gaplarning tuzilishiga koʻra turlari,. Sodda va qoʻshma gaplar,. Adabiy oʻqish : Oʻzbek akademik olimlari va ularning hayot yoʻli haqida maʻlumot,. Darsning borishi : I. Tashkiliy qism,. Uyga vazifani tekshirish,. II,. Oʻtilgan mavzuni takrorlash,. 4 - topshiriqda berilgan suhbat matnini oʻquvchilar rollarga boʻlib oʻqiydilar va davom ettiradilar,. - Olimlar qanday insonlar ? - Qanday olimlar qomusiy olimlar hisoblanadi ? Qomusiy olimlardan kimlarni bilasiz ? Gues 77 Rubi ,.; Tom Mark - Oʻzbekiston olimlaridan kimlarni bilasiz ? III,. Yangi mavzuning bayoni,. Grammatik mavzu boʻyicha slayd koʻrsatiladi,. Gaplar tuzilishi jihatdan ikki xil boʻladi va ular oʻzaro grammatik asoslar miqdoriga koʻra farqlanadi : 1. Sodda gaplarda bitta ega va kesim munosabati, yaʻni bitta grammatik asos mavjud boʻladi : Dars boshlandi,. Yomgʻir yogʻmadi,. Bahor keldi,. 2. Qoʻshma gaplarda ikki va undan ortiq ega va kesim munosabati, yaʻni grammatik asos mavjud boʻladi : Qoʻngʻiroq chalindi va dars boshlandi,. IV,. Yangi mavzuni mustahkamlash,. 6 - topshiriq,. Oʻqing,. Tinglang,. Soʻzlang,. " Ikki qismli kundalik " metodidan foydalangan holda " Yetmish til sohibi " matni ustida ishlash,. Topshiriq bajarilgandan keyin matn mazmunini oʻz soʻzlari bilan " Ketma - ket " usulida soʻzlab beradilar,. Darslik bilan ishlash,. 1 - mashq,. Oʻquvchilar gaplarni oʻqiydilar, sodda va qoʻshma gaplarni aniqlaydilar,. 3 - topshiriqdagi " Tilimiz jonkuyari " matnini oʻquvchilar " Zanjir " usulida oʻqiydilar, sodda gaplarni topib, bitta oʻquvchi sinf doskasiga yozadi, qolgan oʻquvchilar daftarlariga koʻchiradilar,. V. Guruhlarda ishlash,. " Oʻrniga qoʻy " mashqi,. Slaydda ayrim soʻzlar tushirib qoldirilgan matn koʻrsatiladi,. Guruhlarga kartochkalar tarqatiladi,. Kartochkalarda tushirib qoldirilgan soʻzlar yozilgan,. Oʻquvchilar tushirib qoldirilgan soʻzlami joy - joyiga qoʻyib yozadilar va oʻqiydilar,. Guruhlar bir birlarining xatolarini tuzatib boradilar,. Namuna : Taniqli olim,. Rustam Aʻzamovich Yoʻldoshev, ...... tugʻilgan,. koʻrsatgan xalq taʻlimi xodimi,. Rustam Aʻzamovich Yoʻldoshev 1941 - yil Toshkent shahrida ishchi oilasida tugʻilgan,. Pedagogika fanlari nomzodi, Oʻzbekiston Respublikasida xizmat koʻrsatgan xalq taʻlimi xodimi,. VI,. Oʻquvchilarni baholash,. Darsda faol ishtirok etgan oʻquvchilar ragʻbatlantiriladi va baholanadilar,. VII,. Uyga vazifa,. « Yetmish til sohibi » matnidan foydalanib gaplarni toʻldirib yozing,.. 78 Oʻzbekiston Respublikasida xizmat Rubi ,.; Tom Mokad 3 - DARS,. OʻZBEKISTON OLIMLARI Darsning maqsadi : a ) taʻlimiy : mavzuga oid matn, adabiy - badiiy materiallarni tinglab tushunish,.; oʻz nutqlarida sodda va qoʻshma gaplarni mustaqil ravishda qoʻllay olish,.; fikrini ogʻzaki va yozma tarzda aniq va tushunarli bayon qila olish,. b ) tarbiyaviy : maʻnaviy va madaniy merosini avaylab - asrash, odob axloq qoidalariga rioya qilish, oʻzaro muloqotda muomala madaniyatiga amal qilish,.; ularda kitobxonlik madaniyatini shakllantirish, barkamol shaxslar, oʻzaro hurmat ruhida tarbiyalash,. d ) rivojlantiruvchi : oʻquvchilarning ogʻzaki va yozma nutqini rivojlantirish, lugʻat boyligini oshirish,.; oʻquvchilarda ijodiy fikrlash koʻnikmalarini rivojlantirish,.; adabiy nutq yuzasidan mavjud tushunchalarni mustahkamlash, yangi maʻlumotlar bilan boyitish,.; soʻzlashuv odobiga oid malakalarini rivojlantirish,. Dars turi : mustahkamlovchi,. Dars metodi : interfaol, suhbat, " Yoʻnaltiruvchi matn " taʻlimiy metodi,. « Zanjir » usuli, « Xotira mashqi » oʻyini, « Nima uchun ? >>> texnologiyasi, « Qora quti » > metodi, « Impuls - plakat >> metodi,. Dars jihozi : darslik, AKT, mavzuga mos rangli rasmlar, didaktik tarqatma materiallar, multimedia vositalari,. Leksika : Iqtidor, isteʻdod, qobiliyat, tinimsiz mehnat, ishtiyoq, tirishqoqlik, samarasini koʻrish, maqsadga erishish kabi tayanch soʻzlar va birikmalar,. Grammatika : Gaplarning tuzilishiga koʻra turlari,. Sodda va qoʻshma gaplar Adabiy oʻqish : Oʻzbek akademik olimlari va ularning hayot yoʻli haqida maʻlumot,. Darsning borishi : I. Tashkiliy qism,. II,. Oʻtilgan mavzuni takrorlash,. " Yoʻnaltiruvchi matn " taʻlimiy metodi,. Audio,. Oʻquvchilarga oʻrganilayotgan mavzusiga oid 70-80 soʻzli adabiy - badiiy matn audio vositasi yordamida eshittiriladi,. Oʻquvchilar tinglaydilar, matnda uchragan notanish soʻzlarni umumiy mazmunidan kelib chiqqan holda tushunib, mazmunini qisqartirib soʻzlab beradilar, eslab qolgan soʻz va gaplarini daftarlariga yozadilar,. 79 Ijodiy diktant,. Iqtidor, isteʻdod, qobiliyat, tinimsiz mehnat, ishtiyoq, tirishqoqlik, samarasini koʻrish, maqsadga erishish,. Ushbu soʻz va soʻz birikmalari ishtirokida gaplar tuzish topshirigʻi beriladi,. III,. Darslik bilan ishlash,. ,.; Turn Markant 5 - mashq,. Oʻquvchilar berilgan namuna asosida yigʻiq gaplarni yoyiq gapga aylantirib daftarlariga koʻchiradilar,. Namuna : Yoʻllar kengaydi,. - Shahrimizning yoʻllari yanada kengaydi,. Oʻquvchilar 7 - topshiriqda berilgan suhbat matnini rollarga boʻlib oʻqiydilar,. 8 - topshiriqda berilgan matnni oʻquvchilar zanjir usulida oʻqiydilar va matndagi tayanch soʻzlarni topib, lugʻatini tuzadilar,. Adabiy oʻqish,. 9 - topshiriqda berilgan " Ulug ʻ zotlar bogʻi " matni oʻquvchilarga zanjir usulida oʻqittiriladi, berilgan lugʻat yordamida ona tillariga tarjima qilinadi,. IV,. Guruhlarda ishlash,. " Nima uchun ? " texnologiyasi ( tuzilmasi ) orqali matn mustahkamlanadi,. Savol : Sulton Mahmudning otasi nima uchun oʻgʻliga koʻplar muyassar boʻlmagan antiqa bog ʻ vujudga keltirishini maslahat berdi ? U qanday bogʻni nazarda tutgan edi ? Sxemani chizadilar va shu savolga javob yozadilar Kichik guruhlarga birlashadilar, taqqoslaydilar, oʻzlarining chizmalarini toʻldiradilar,. Umumiy chizmaga keltiradilar,. Ish natijalarining taqdimoti " Qora quti ” metodi orqali birinchi arxeolog Yahyo Gʻulomov haqidagi matn mustahkamlanadi,. 80 Nima uchun ? Bu usulga koʻra oʻquvchilarga Yahyo Gʻulomov hayoti va ilmiy faoliyatiga oid maʻlumotlar aralashtirilib beriladi,. Oʻquvchilar olim hayoti va ilmiy faoliyatiga xos maʻlumotlarni topib, taalluqli boʻlmaganlarini oʻchirishadi va " Qora quti " ga tashlaydilar,. Berilgan maʻlumotlardan faqatgina Yahyo Gʻulomovga oidlari tanlab olinadi,. Soʻngra shu maʻlumotlar asosida olim haqida soʻzlab beradilar,. V. Darsga yakun yasash,. " Impuls - plakat " metodi,. Har bir ishtirokchi uchun vatman varaqlari va markerlar kerak boʻladi,. Stollarning ustiga oxirigacha yetkazilmagan fikrlar yozilgan plakatlar qoʻyilgan : « Ushbu mavzuda meni hammasidan koʻproq,... qiziqtiradi », « Men shuni aniqlashtirmoqchi edimki,,... », « Men orttirgan bilimlarimni,... qoʻllayman », « Ushbu mavzuni oʻrganish jarayonida men,... erishdim », « Men,... toʻgʻrisida koʻproq bilib olmoqchi edim », « Men uchun,... murakkab boʻldi », « Menga,... yoqdi »,. VI,. Oʻquvchilarni baholash,. Darsda faol ishtirok etgan oʻquvchilarning guruhlarda yiqqan ballari eʻlon qilinadi va guruhlar ragʻbatlantiriladi, oʻquvchilar baholanadilar,. VII,. Uyga vazifa,. 8 - topshiriq,. " Birinchi arxeolog " matnini oʻqing va mazmunini qayta hikoya qilib bering,. Siiges ,.; Taʻlim Marka 81 ,.;
1 - DARS,. IQTIDOR VA MEHNAT Darsning maqsadi : a ) taʻlimiy : mavzuga oid matn, adabiy - badiiy materiallarni tinglab tushunish,.; qoʻshma gaplarning qoʻllanishi haqida umumiy tushuncha berish,.; oʻz nutqlarida sodda va qoʻshma gaplami, qoʻshma gaplarni bogʻlovchi vositalarni nutqda toʻgʻri qoʻllashga oʻrgatish,.; fikrini ogʻzaki va yozma tarzda aniq va tushunarli bayon qila olish,. b ) tarbiyaviy : maʻnaviy va madaniy merosini avaylab - asrash, oʻzaro muloqotda muomala madaniyatiga amal qilish,.; yurtimizda yoshlariga boʻlgan eʻtibor, ularni mehnatsevarlik ruhida tarbiyalash, oʻz xatti harakatini muqobil baholash va qaror qabul qila olish koʻnikmalarini shakllantirish, barkamol shaxslar, oʻzaro hurmat ruhida tarbiyalash,. d ) rivojlantiruvchi : oʻquvchilarning ogʻzaki va yozma nutqini rivojlantirish, lugʻat boyligini oshirish,.; yozma va ogʻzaki nutqda egallagan bilimlarini hayotda qoʻllay olishga oʻrgatish,.; oʻquvchilarda ijodiy fikrlash koʻnikmalarini rivojlantirish,.; adabiy nutq yuzasidan mavjud tushunchalarni mustahkamlash, yangi maʻlumotlar bilan boyitish,.; soʻzlashuv odobiga oid malakalarini rivojlantirish,. Dars turi : Yangi bilim beruvchi,. Dars metodi : interfaol, suhbat, « Zanjir » usuli, « Xotira mashqi » >, « Tushunchalar tahlili » taʻlimiy metodi, « Assotsiatsiyalar » metodi, « Birgalikda bajaramiz » > mashqi,. Dars shakli : yakka tartibda, guruhlarda ishlash,. Dars jihozi : darslik, AKT, mavzuga mos rangli rasmlar, didaktik tarqatma materiallar, multimedia vositalari,. Leksika : iqtidor, isteʻdod, qobiliyat, tinimsiz mehnat, ishtiyoq, tirishqoqlik, samarasini koʻrish, maqsadga erishish kabi tayanch soʻz va birikmalar,. Grammatika : Qoʻshma gaplar, ularning turlari,. Qoʻshma gap qismlarini bogʻlovchi vositalar,. Adabiy oʻqish : Ibrohim Rahimning " Ishning koʻzi " asaridan parcha,. Darsning borishi : 1. Tashkiliy qism,. Uyga vazifani tekshirish : Oʻquvchilar " Birinchi arxeolog " matn mazmunini qisqacha soʻzlab beradilar,. II,. Yangi mavzuning bayoni : oʻtkazish orqali yangi mavzuga oʻtiladi,. " Assotsiatsiyalar " metodi,. Oʻquvchilarning har bir guruhiga boʻlajak mavzuni oʻrganish bilan bogʻliq boʻlgan soʻz yoki gap yozilgan plakat beriladi,. Uning 82 " Assotsiatsiyalar " metodini ,.;
Slayd,. Slayd asosida grammatik mavzu ( qoʻshma gap ) tushuntiriladi,. Masalan : Men oʻquvchiman - sodda gap,. Olim boʻlsang, olam seniki - qoʻshma gap,. III,. Darslik bilan ishlash,. 1 - topshiriq ogʻzaki bajariladi,. Oʻquvchilar mavzuga oid rasmlardan olgan taassurotlari asosida berilgan soʻz va soʻz birikmalaridan foydalanib oʻzaro suhbatlashadilar,. Foydalanish uchun soʻz va soʻz birikmalari : iqtidor, isteʻdod, qobiliyat, tinimsiz mehnat, ishtiyoq, tirishqoqlik, samarasini koʻrish, maqsadga erishish,. Namuna : Mumkinmi, savol bersam ? Iqtidor nima ? Iqtidor bilimlarni egallashdagi eng muhim xislatdir,. Iqtidorli boʻlish uchun nima qilish kerak ? Inson qiziqishiga koʻra toʻgʻri yoʻlni tanlab, tinimsiz mehnat qilish kerak,. 2 - topshiriq,. Matnni oʻqing va munosabatingizni bildiring,. Matn tahlili,. « Zehn va iqtidor » sarlavhali matni oʻquvchilarga nutq tovushlarini toʻgʻri talaffuz qoidalariga rioya qilgan holda ifodali oʻqittiriladi,. Matnda ilgari surilgan gʻoya boʻyicha suhbat oʻtkaziladi,. Matndagi ibratdan qanday hikmat yuzaga kelgani boʻyicha xulosa chiqariladi,. Tahlil jarayonida qanday ishga qoʻl urilmasin, sizga qanday topshiriq berilmasin, uni sifatli, samarali bajarish, mehnat ahlini qadrlash, mehnat mahsulotlarini eʻzozlash kabi qadriyatlar botiniy tarzda singdiriladi,. IV,. Yangi mavzuni mustahkamlash,. " Tushunchalar tahlili " taʻlimiy metodi,. Tushunchalar Iqtidor Isteʻdod Qobiliyat Ishtiyoq Tom Mark Mazmuni QUES 83 Lugʻat bilan ishlash,. Audio,. « Xotira mashqi »,. Matn yuzasidan berilgan lugʻat soʻzlar audio vositasi yordamida eshittiriladi,. Audioda oʻqib boʻlingach, oʻquvchilar eslab qolgan soʻzlarini lugʻat daftarlariga yozadilar,. sazovor boʻlmoq - зªслуживать zehn - разум, рассудок iqtidor - сила, могущество ,.; Taʻlim Marka ziyrak - чуткий ijod - творчество " Birgalikda bajaramiz " mashqi,. Slaydda topshiriq beriladi,. Oʻquvchilar slaydda berilgan matnni zanjir usulida oʻqiydilar,. Avval sodda gaplarni, soʻng qoʻshma gaplarni daftarlariga koʻchiradilar,. Ularning oʻzaro farqini aytadilar,. Odam borki, fikr yuritish qobiliyatiga ega,. Mutafakkir soʻzining oʻzagi ham fikrdir, lekin har bir fikr yurita oladigan kishiga nisbatan mutafakkir soʻzini qoʻllab boʻlmaydi,. Yuksak, teran va atroflicha fikr yurita oladigan va ijtimoiy faoliyatidan el - yurtiga naf yetadigan siymolamigina mutafakkir deyish mumkin,. Amir Temur, Husayn Boyqaro va Bobur faoliyatida davlat tafakkuri ustunlik qilgan boʻlsa, Ulugʻbek faoliyatida ilmiy tafakkur yetakchi edi,. ( « Vatan tuygʻusi » kitobidan,. ) V. Guruhlarda ishlash,. Slayd,. Topshiriq,. Bir fikrni birinchi guruh oʻquvchilari sodda gap orqali, ikkinchi guruh oʻquvchilari esa qoʻshma gap orqali ifodalaydilar,. Namuna : Men doʻstimning kelganini eshitdim,. / Men eshitdimki, doʻstim kelibdi,. VI,. Oʻquvchilarni baholash,. Darsda faol ishtirok etgan oʻquvchilarning guruhlarda yiqqan ballari eʻlon qilinadi va guruhlar ragʻbatlantiriladi, oʻquvchilar baholanadilar,. VII,. Uyga vazifa,. Maktabingizdagi isteʻdodli oʻquvchilar haqida maʻlumot yozing,. 84 ,.;
2 - DARS,. IQTIDOR VA MEHNAT Darsning maqsadi : a ) taʻlimiy : mavzuga oid matn, adabiy - badiiy materiallarni tinglab tushunish,.; qoʻshma gaplarning qoʻllanishi haqida umumiy tushunchaga ega boʻlish,.; oʻz nutqlarida sodda va qoʻshma gaplarni nutqda toʻgʻri qoʻllay olish,.; matn tuzishda qoʻshma gaplardan foydalana olish,.; fikrini ogʻzaki va yozma tarzda aniq va tushunarli bayon qila olish,. b ) tarbiyaviy : maʻnaviy va madaniy merosini avaylab - asrash, odob - axloq qoidalariga rioya qilish, oʻzaro muloqotda muomala madaniyatiga amal qilish,.; yurtimizda yoshlarga boʻlgan eʻtibor, ularni mehnatsevarlik ruhida tarbiyalash, oʻz xatti - harakatini muqobil baholash va qaror qabul qila olish koʻnikmalarini shakllantirish, barkamol shaxslar, oʻzaro hurmat ruhida tarbiyalash,. d ) rivojlantiruvchi : oʻquvchilarning ogʻzaki va yozma nutqini rivojlantirish, lugʻat boyligini oshirish,.; yozma va ogʻzaki nutqda egallagan bilimlarini hayotda qoʻllay olishga oʻrgatish,.; oʻquvchilarda ijodiy fikrlash koʻnikmalarini rivojlantirish,.; soʻzlashuv odobiga oid malakalarini rivojlantirish,. Dars turi : Yangi bilim beruvchi,. Dars metodi : interfaol, suhbat, « Zanjir » usuli, " FSMU " metodi, « Xotira mashqi » usuli, « Muammo » metodi, « Ketma - ket » > usuli, « Gʻoyaviy charxpalak >> metodi,. Dars jihozi : darslik, AKT, mavzuga mos rangli rasmlar, didaktik tarqatma materiallar, multimedia vositalari,. Leksika : iqtidor, isteʻdod, qobiliyat, tinimsiz mehnat, ishtiyoq, tirishqoqlik, samarasini koʻrish, maqsadga erishish kabi tayanch soʻz va birikmalar,. Grammatika : Qoʻshma gaplar, ularning turlari,. Qoʻshma gap qismlarini bogʻlovchi vositalar,. Adabiy oʻqish : Ibrohim Rahimning " Ishning koʻzi " asaridan parcha,. Darsning borishi : I. Tashkiliy qism,. II,. Oʻtilgan mavzuni takrorlash,. 6780 85 ,.;
2. Qoʻshma gap deb qanday gaplarga aytiladi ? Misollar keltiring,. 4. Sodda va qoʻshma gaplar bir - biridan qanday farqlanadi ? Misollar bilan tushuntirib bering,. III,. Yangi mavzuning bayoni,. Slayd,. Eslab qoling ! Qoʻshma gapning turlari Turlari Tom Mark Qismlari teng bogʻlovchilar, boʻlsa, esa soʻzlari, -u ( yu ), -da yuklamalari yordamida bogʻlanadi Qismlari ergashtiruvchi bogʻlovchilar yoki shunday bogʻlovchi vazifasidagi soʻzlar yordamida bogʻlanadi Tarkibidagi sodda gaplar mazmunan bir - biri bilan bogʻliq boʻlib, maxsus bogʻlovchi vositalarisiz, faqat ohang yordamida bogʻlanadi,. IV,. Darslik bilan ishlash,. 1 - mashq,. Oʻquvchilar " Ketma - ket " usulida gaplarni oʻqiydilar,. Uchta oʻquvchi sinfdoskasida, qolgan oʻquvchilar daftarida qoʻshma gapning turlariga ajratib, jadvalni toʻldiradilar,. Bogʻlangan qoʻshma gaplar Bogʻlangan qoʻshma gaplar Ergashgan qoʻshma gaplar Xususiyati Misollar Havo bulut boʻldi - yu, ammo yomgʻir yogʻmadi,. Betob boʻlib qoldim, shuning uchun mashgʻulotga bormayman,. Avval ular bizga yetib olishsin, keyin birga oʻynaymiz,. Bogʻlovchisiz qoʻshma gaplar Ergashgan qoʻshma gaplar Bogʻlovchisiz qoʻshma gaplar Qoʻngʻiroq chalindi, dars boshlandi,. 86 ,.;
Namuna : 1. Tong otdi, osmon yorishdi,. ( Bogʻlovchisiz qoʻshma gap,. Tarkibidagi sodda gaplar mazmunan bir - biri bilan bogʻliq boʻlib, maxsus bogʻlovchi vositalarisiz, faqat ohang yordamida bogʻlangan ),. 3 - topshiriq,. Oʻquvchilar berilgan suhbat matnini rollarga boʻlib oʻqiydilar,. V. Yangi mavzuni mustahkamlash,. 4 - topshiriq,. Matnni oʻqing,. Mazmunini soʻzlab bering,. " FSMU " metodidan foydalanib, 4 - topshiriqda berilgan << Intilganga tole yor » > matni oʻrganiladi,. F - Har bir inson oʻz oldiga aniq maqsad qoʻyishi kerak,. S - Bu maqsad kishi irodasini tarbiyalashga yordam beradi,. M - Oʻz maqsadlari sari olgʻa intilib, yuqori choʻqqilarni zabt etgan geolog olim, davlat va jamoat arbobi Habib Muhamedovich Abdullayevning hayot yoʻli bunga misol,. U Habib Muhamedovich oʻzining betinim izlanishlari, mashaqqatli mehnati, yuzga yaqin shogirdlarning mehribon ustozi sifatida iqtidori va mehnati bilan Oʻzbekiston ilm - fanining rivojiga katta hissa qoʻshdi,. Slayd,. Kalit diktant,. Oʻquvchilarga javobi xato berilgan lugʻatlar slaydda koʻrsatiladi,. Ular lugʻatni oʻqiydi, xatoni aniqlaydi va javobini toʻgʻri joylashtirib, lugʻat daftariga yozadilar,. Oʻqituvchi slaydda toʻgʻri javoblar kalitini koʻrsatadi, oʻquvchilar esa tekshiradilar, xatolari boʻlsa tuzatadilar,. 1. Iroda - 2. Tarbiyalamoq Tom Mark 4. Chalgʻitmoq 5. Mustahkamlamoq 6. Qiziqish - 7. Oʻz oʻrnini topmoq - 8. Intilmoq 1. Стремиться 2. Готовиться 3. Tayyorlanmoq - 3. Воспитывать 4. Найти свое место 5. Интерес, увлечение 6. Крепить, укреплять 7. Отвлекать 8. Воля 87 Rubi ,.; Turn Markant Namuna : 1-8 ( iroda - BOля ) « Muammo » metodi 1. Berilgan hikmatning mazmunidan kelib chiqib muammoli vaziyat yaratish,. Aqliy tarbiya odam zehni, aql idrokini kamolga yetkazishdir,. 2. Leksikadan : Qoʻshma gap tarkibidagi sodda gaplarni bogʻlovchi boʻlsa, esa, va, ham, hamda, bilan, ammo, lekin, biroq, goh,,... goh, yo,... yoki, baʻzan,... baʻzan, dam, -u, -yu, -da grammatik vositalarining qoʻllanilishini tushuntiring,. 3. Sintaksis : Qoʻngʻiroq chalindi, dars boshlandi,. Goh quyosh charaqlab koʻrinadi, goh yomgʻir yogʻadi,. Qiyoslang,. Gaplarning tuzilishini tushuntirib bering,. VI,. Guruhlarda ishlash,. « Gʻoyaviy charxpalak >> metodi,. Barcha ishtirokchilar ogʻzaki fikr almashmasdan, oʻzlarining varaqlarida savollarga boʻlgan javoblarning oʻz - oʻzidan aqlga kelib qoladigan ifodalarini yozadilar,. Topshiriq,. 1. Kelajak hayotda oʻz oʻrnini topishi nimalarga bogʻliq ? 2. Muvaffaqiyatga erishgan inson bilan iqtidorli inson oʻrtasidagi farq nimada ? 3. Iqtidor nima ? V. Oʻquvchilarni baholash,. Darsda faol ishtirok etgan oʻquvchilar ragʻbatlantiriladi va baholanadilar,. VI,. Uyga vazifa,. Berilgan hikmatga fikringizni yozma ravishda bildiring,. Aflotun aytadi : - Men fidokorona qilingan mehnatdan hosil boʻladigan rohatni hech narsada koʻrmadim,. Chunki tanamning salomatligi, ruhimning saodatini mehnatda topdim,. Shuning uchun mehnat - saodatning oʻzginasi deyman,. 88 ,.;
3 - DARS,. IQTIDOR VA MEHNAT Darsning maqsadi : a ) taʻlimiy : mavzuga oid matn, adabiy - badiiy materiallarni tinglab tushunish,.; qoʻshma gaplarning qoʻllanishi haqida umumiy tushuncha berish,.; oʻz nutqlarida sodda va qoʻshma gaplarni nutqda toʻgʻri qoʻllay olish,.; fikrini ogʻzaki va yozma tarzda aniq va tushunarli bayon qila olish,. b ) tarbiyaviy : maʻnaviy va madaniy merosini avaylab - asrash, oʻzaro muloqotda muomala madaniyatiga amal qilish,.; yurtimizda yoshlarga boʻlgan eʻtibor, ularni mehnatsevarlik ruhida tarbiyalash, oʻz xatti harakatini muqobil baholash va qaror qabul qila olish koʻnikmalarini shakllantirish, barkamol shaxslarni oʻzaro hurmat ruhida tarbiyalash,. d ) rivojlantiruvchi : oʻquvchilarning ogʻzaki va yozma nutqini rivojlantirish, lugʻat boyligini oshirish,.; yozma va ogʻzaki nutqda egallagan bilimlarini hayotda qoʻllay olishga oʻrgatish,.; adabiy nutq yuzasidan mavjud tushunchalarni mustahkamlash, yangi maʻlumotlar bilan boyitish,.; soʻzlashuv odobiga oid malakalarini rivojlantirish,. Dars turi : Yangi bilim beruvchi,. Dars metodi : interfaol, suhbat, « Zanjir » usuli, « Bumerang » metodi, << Gapni toʻldir » > usuli, « Ikki qismli kundalik >> metodi,. Dars jihozi : darslik, AKT, mavzuga mos rangli rasmlar, didaktik tarqatma materiallar, multimedia vositalari,. Adabiy oʻqish : Ibrohim Rahimning " Ishning koʻzi " asaridan parcha,. Darsning borishi : I. Tashkiliy qism,. Uyga vazifani tekshirish : Oʻquvchilar zanjir usulida tuzib kelgan matnlarini oʻqiydilar,. Oʻqituvchi tahlil qiladi va baholaydi,. II,. Yangi mavzuning bayoni,. Adabiy oʻqish,. Ibrohim Rahimning " Ishning koʻzi " asaridan parcha Video,. Ibrohim Rahimning hayoti va ijodi haqida maʻlumot beriladi,. ( proyektordan hayoti va ijodiy faoliyati haqidagi videolavha koʻrsatiladi ),. Taniqli yozuvchi va jurnalist Ibrohim Rahim 1916 - yil 15 - oktyabrda Fargʻona viloyatining Quva tumanida tugʻilgan,. 1933 - yilda Toshkentga keladi,. 1946 - yilda harbiy xizmatdan qaytib, turli gazeta va jurnallarda ishlaydi,. Yozuvchilik faoliyatini 1938 - yildan boshlaydi,. Birinchi yirik asari chegarachilar hayotidan yozilgan " Bahodir " dostonidir ( 1939 ),. Ibrohim Rahim " Hayot buloqlari " romanini yozadi,. Keyinchalik qayta ishlanib " Ixlos " nomi bilan nashr qilinadi,. 1966 - yilgi Toshkent zilzilasi oqibatlarini tugatish yozuvchining " Tinimsiz shahar " ( 1968 ) 89 ,.;
Adib Oʻzbekistonda xizmat koʻrsatgan sanʻat arbobi, Oʻzbekiston xalq yozuvchisi,. Mustaqillikning besh yilligi munosabati bilan " Doʻstlik ", " El - yurt hurmati " ordenlari bilan taqdirlangan,. III,. Darslik bilan ishlash,. 5 - topshiriq,. Oʻqing,. Tinglang,. Ona tilingizga tarjima qiling,. Soʻzlang,. " Ikki qismli kundalik " metodidan foydalangan holda " Ishning koʻzi " matni ustida ishlash,. IV,. Yangi mavzuni mustahkamlash,. " Gapni toʻldir " mashqi,. " Ishning koʻzi " matnidan foydalanib nuqtalar oʻmini toʻldiring,. - Aytganimdan,... boʻpti, dada,. Qizigʻi shundaki, shuncha ishni,... tushirdingiz,. Pulimiz yonimizda qoldi,. - Sezganlaring shu xolosmi ? Boshqa tomonlarini ham,... turibman,. Bir kesak bilan urdingiz,. Hovuzdan chiqqan tuproq gʻishtidan qoʻshimcha yuz ellik soʻm sof foyda oldingiz,.... Otaxon xulosa chiqarganday, oʻgʻliga dedi : - Hali ham,... ekansan, eng asosiy mulkni koʻrmayapsan,. Men senga,...,... koʻrsatdim,. Sen,... -,... ish qilayotgan eding,. Bir ishni uch ish qilarding,. Mardikoring hovlini,... bostirardi,. Keyin mardikor solib,... tashitarding,. Soʻngra mashina kira qilib koʻchadan oldirarding,. Hammasi, hammasi pulga tushardi,. Yaxshiroq qara,. Ishning koʻzi esa,..... ! " Bumerang " metodi,. Oʻquvchilar 4 guruhga boʻlinadi,. Har bir guruh aʻzolari " Ishning koʻzi " matnidan oʻzlariga tegishli boʻlgan qismini oʻqib chiqadilar va hikoyadan olingan parcha mazmuni yuzasidan taassurotlarini tartib bilan gapiradilar,. Hikoya yuzasidan guruhlarga tarqatiladigan matn namunalari slayd shaklida proyektor orqali koʻrsatilishi mumkin,. Guruhlar matnlar bilan tanishib chiqqach, undagi voqelik hamda qahramonlarga baho beradilar,. Shu tariqa hikoyada tasvirlangan voqelik oʻquvchilar tomonidan oʻzlashtiriladi,. V. Oʻquvchilarni baholash,. Darsda faol ishtirok etgan oʻquvchilar ragʻbatlantiriladi va baholanadilar,. VI,. Uyga vazifa,. Mavzu yuzasidan savol va topshiriqlar,. 90 Tom Mark Taʻlim Marka ,.; 1 - DARS,. MEN YOQTIRGAN GAZETA Darsning maqsadi : a ) taʻlimiy mavzuga oid matn, adabiy - badiiy materiallarni tinglab tushunish,.; bogʻlangan qoʻshma gaplar haqida umumiy tushuncha berish,.; oʻz nutqlarida qoʻshma gap qismlarini bogʻlovchi vositalarni mustaqil ravishda qoʻllay olish,.; matn tuzishda qoʻshma gaplardan foydalana olish,.; fikrini ogʻzaki va yozma tarzda aniq va tushunarli bayon qila olish,. b ) tarbiyaviy : maʻnaviy va madaniy merosini avaylab asrash, odob - axloq qoidalariga rioya qilish, oʻzaro muloqotda muomala madaniyatiga amal qilish,.; oʻquvchilarni gazeta mutolaa qilishga qiziqtirish, gazeta axborot manbai ekanligini tushuntirish, kirishimlilik, muomala munosabati, barkamol shaxslar, oʻzaro hurmat ruhida tarbiyalash,. d ) rivojlantiruvchi : oʻquvchilarning ogʻzaki va yozma nutqini rivojlantirish, lugʻat boyligini oshirish,.; yozma va ogʻzaki nutqda egallagan bilimlarini hayotda qoʻllay olishga oʻrgatish,.; oʻquvchilarda ijodiy fikrlash, ifodali oʻqish koʻnikmalarini rivojlantirish,.; soʻzlashuv odobiga oid malakalarini rivojlantirish,. Dars turi : yangi bilim beruvchi,. Dars metodi : interfaol, suhbat, « Ketma - ket » usuli, « Xotiral mashqi » usuli, « Idrok xaritasi » > metodi,. Dars shakli : yakka tartibda, guruhlarda ishlash,. Dars jihozi : darslik, AKT, mavzuga mos rangli rasmlar, didaktik tarqatma materiallar, multimedia vositalari,. Nazorat : oʻquvchilarning darsda faolligi kuzatilib, hisobga olib boriladi,. Leksika : Ommaviy axborot vositalari, matbuot, gazeta, jurnal, maqola, muxbir, xabarlar, internet kabi tayanch soʻzlar va birikmalar,. Grammatika : Bogʻlangan qoʻshma gaplar,. Biriktiruv, zidlov va ayiruv munosabatli bogʻlangan qoʻshma gaplar,. Adabiy oʻqish : " Hayot bilan hamqadam ",. Publitsistik matn,. Darsning borishi : I. Tashkiliy qism,. 91 ,.;
1. Iqtidorli oʻquvchilar uchun davlatimiz tomonidan qanday sharoitlar yaratilmoqda ? ( 6,7 gapdan iborat matn tuzing ),. 2. Qismlarining qanday bogʻlovchi vositalar yordamida bogʻlanishiga koʻra qoʻshma gaplar necha turga boʻlinadi ? 3. Bogʻlovchisiz qoʻshma gapga misol yozing,. 4. Iqtidor deganda nimani tushinasiz ? III,. Yangi mavzuning bayoni,. Video,. Yurtimizdagi ommaviy axborot vositalari, nashr etila yotgan gazeta, jurnallar haqida videolavha namoyish etiladi,. 1 - topshiriq, Oʻqituvchi oʻquvchilar bilan berilgan soʻz va soʻz birikmalaridan foydalanib respublikamizda nashr etiladigan gazetalar haqida suhbatlashadi,. Foydalanish uchun soʻz va soʻz birikmalari : ommaviy axborot vositalari, matbuot, gazeta, jurnal, maqola, muxbir, xabarlar, internet,. Darslik bilan ishlash,. 2 - topshiriq,. Suhbat matnini oʻqing va oʻzingiz yoqtirgan gazetangiz haqida suhbatlashib, davom ettiring,. Topshiriqni qatorlararo yoki guruhlarga boʻlib, musobaqa tarzida tashkil etish ham mumkin,. 2 - mashq,. Oʻquvchilar nuqtalar oʻrniga mos bogʻlovchilar va tinish belgilarni qoʻyib, gaplarni daftarlariga yozadilar,. Gaplarning turini aytadilar,. IV,. Yangi mavzuni mustahkamlash,. Bilasizmi ? ruknida berilgan « Oʻzbekiston adabiyoti va sanʻati » matni ustida ishlash,. 1 ),. « < Idrok xaritasi » > metodi,. « Oʻzbekiston adabiyoti va sanʻati » matni,. Oʻqing,. Tinglang,. Soʻzlang,. Oʻquvchilar matnni diqqat bilan oʻqiydilar,. Matnda kelgan qoʻshma gaplarni aniqlab, ularning turlarini aytadilar,. Bogʻlangan qoʻshma gaplarning oʻzaro bogʻlanishini izohlaydilar,. Quyidagi savolga javob beradilar : Bogʻlangan qoʻshma gaplarda bogʻlovchi vositalarning ahamiyati nimada ? 2 ),. Oʻquvchilar matn mazmunini " Ketma - ket " usulida soʻzlab beradilar,. 92 Tom Mark ,.;
Topshiriq,. « Sevimli gazetam » matnini oʻqing,. Matn yuzasidan savollar tuzing,. Tarjima qiling,. Lugʻat bilan ishlash,. Audio,. « Xotira mashqi »,. Matn yuzasidan yangi soʻzlar lugʻati audio vositasi yordamida eshittiriladi,. Oʻquvchilar audioda oʻqib eshittirilgan soʻzlardan eslab qolganlarini lugʻat daftarlariga yozadilar,. yaqinda - muxlis - rukn maʻqul keldi ijodkor koʻmakchi - VI,. Oʻquvchilarni baholash,. Darsda faol ishtirok etgan oʻquvchilar ragʻbatlantiriladi va baholanadilar,. VII,. Uyga vazifa,. Yoqtirgan gazetangiz haqida maʻlumot yozing,. 5025 Tom Mark tez orada shubhasiz boshqotirma butun sinfimiz bilan obuna boʻldik 93 Taʻlim Marka ,.; 2 - DARS,. MEN YOQTIRGAN GAZETA Darsning maqsadi : a ) taʻlimiy : mavzuga oid matn, adabiy - badiiy materiallarni tinglab tushunish,.; bogʻlangan qoʻshma gaplar haqida umumiy tushunchaga ega boʻlish,.; matn tuzishda qoʻshma gaplardan foydalana olish,.; fikrini ogʻzaki va yozma tarzda aniq va tushunarli bayon qila olish,. b ) tarbiyaviy : maʻnaviy va madaniy merosini avaylab - asrash, odob axloq qoidalariga rioya qilish, oʻzaro muloqotda muomala madaniyatiga amal qilish,.; oʻquvchilarni gazeta mutolaa qilishga qiziqtirish, gazeta axborot manbai ekanligini tushuntirish, kirishimlilik, muomala munosabati, barkamol shaxslar, oʻzaro hurmat ruhida tarbiyalash,. d ) rivojlantiruvchi : oʻquvchilarning ogʻzaki va yozma nutqini rivojlantirish, lugʻat boyligini oshirish,.; yozma va ogʻzaki nutqda egallagan bilimlarini hayotda qoʻllay olishga oʻrgatish,.; oʻquvchilarda ijodiy fikrlash koʻnikmalarini rivojlantirish,.; adabiy nutq yuzasidan mavjud tushunchalarni mustahkamlash, yangi maʻlumotlar bilan boyitish,.; soʻzlashuv odobiga oid malakalarini rivojlantirish,. Dars turi : yangi bilim beruvchi,. Dars metodi : interfaol, suhbat, « Loyiha » metodi, « Zanjir » > usuli, « Xotira mashqi » >, << Rolli oʻyin » metodi, « Birgalikda bajaramiz » mashqi, « Tinglaymiz, anglaymiz » metodi,. Dars jihozi : darslik, AKT, mavzuga mos rangli rasmlar, didaktik tarqatma materiallar, multimedia vositalari,. Nazorat : oʻquvchilarning darsda faolligi kuzatilib, hisobga olib boriladi,. Leksika : Ommaviy axborot vositalari, matbuot, gazeta, jurnal, maqola, muxbir, xabarlar, internet kabi tayanch soʻzlar va birikmalar,. Grammatika : Bogʻlangan qoʻshma gaplar,. Biriktiruv, zidlov va ayiruv munosabatli bogʻlangan qoʻshma gaplar,. Adabiy oʻqish : " Hayot bilan hamqadam ",. Publitsistik matn,. Darsning borishi : I. Tashkiliy qism,. II,. Oʻtilgan mavzuni takrorlash,. « Loyiha » metodi,. Bu oʻquvchilarning individual yoki guruhlarda belgilangan vaqt davomida, oʻquvchilar yoqtirgan gazetalari haqida axborot yigʻish ishlarini amalga oshirishdir,. Bu metodda rejalashtirish, qaror qabul qilish, 94 ,.;
II,. Yangi mavzuning bayoni,. Slayd,. Slaydda bogʻlangan qoʻshma gaplar haqida qoida koʻrsatiladi,. III,. Darslik bilan ishlash,. 1 - mashq ogʻzaki bajariladi,. Oʻquvchilar gaplarni zanjir usulida oʻqiydilar,. Biriktiruv va zidlov bogʻlovchili qoʻshma gaplarni aniqlab, bogʻlovchi vositalarini koʻrsatib, tushuntiradilar,. Namuna : Bolalar uy - uylariga tarqalishdi va hammayoq tinchib qoldi ( va biriktiruv bogʻlovchisi yordamida bogʻlangan ),. " Rolli oʻyin " metodi asosida 4 - topshiriqdagi suhbat matni oʻrganiladi,. Oʻyinning maqsadidan kelib chiqib, rollar taqsimlanadi,. Oʻquvchilar oʻz rollarini ijro etadilar,. Boshqa oʻquvchilar ularni kuzatib turadilar,. Oʻyin yakunida oʻquvchilardan ular ijro etgan rolni yana qanday ijro etish mumkinligini izohlashga imkoniyat beriladi,. Kuzatuvchi boʻlgan oʻquvchilar oʻz yakuniy mulohazalarini bildiradilar va oʻyinga xulosa qilinadi,. IV,. Yangi mavzuni mustahkamlash,. " Birgalikda bajaramiz " mashqi,. Slayd,. Oʻrganilgan grammatik mavzu yuzasidan mustahkamlash mashqlarini oʻtkazish,. Slaydda 2 ta topshiriq beriladi,. Oʻquvchilarga namuna koʻrsatiladi,. Namunada berilgan gaplarni oʻqituvchi oʻquvchilar bilan ogʻzaki oʻqib izohlaydi,. Oʻquvchilar namuna asosida topshiriqlarni bajaradilar,. Topshiriqlar : Slayd,. 1. Quyida berilgan qoliplarga mos keladigan gaplarni qoʻyib, ularni daftaringizga koʻchiring,. Qoʻshma gap qismlarining qanday bogʻlovchi vositalar yordamida bogʻlanganini ayting,. 10 Tom Mark 2 ) va , shuning uchun 3 ) yo, yo 4 ) chunki Egge 95 ,.;
1. Taʻlim faqat soʻz va oʻrgatish bilangina boʻladi,. Tarbiya tajriba bilan amalga oshiriladi,. ( Forobiy ) 2. Aslida, qoʻshiq aytishning shukuhi oʻzgacha,. Kishi qoʻshiq aytganda ruhan yengil tortadi,. ( E. Vohidov ) 3. Men Abdulla Oripov sheʻrlarini yaxshi koʻraman,. Uning fikrlash tarzidagi oʻziga xoslik menga yoqadi,. ( E. Vohidov ) 4,. Kitob insondan hech narsa tilamaydi,. U odob - axloqning, bilimning bulogʻidir,. ( « < Otalar soʻzi » ) 5. Kitob bir bog ʻ,. Yozuvlar uning gullaridir,. ( Qayum Nosiriy ) 6. Ilm - bir daraxt,. Odob uning mevasidir,. ( Maqol ) « Tinglaymiz, anglaymiz » metodi,. Audio,. Video,. 1 - bosqich : matn yaratishdan oldin mavzuga oid audiomatn yoki videolavha asosida suhbat oʻtkazish va unga doir lugʻat tuzish,. ( audiomatnni tinglab, uchragan notanish soʻzlarni umumiy mazmunidan kelib chiqqan holda tushunish ),. Videolavhada koʻrganlari haqidagi taassurotlari va unga munosabatini mantiqiy fikrlab bayon qilish va shu asosda matn yaratish,. 2 - bosqich : tuzilgan lugʻatlar asosida lugʻat - diktant oʻtkazish ( maqsad : soʻz zaxirasini boyitish va savodxonlikni oshirish ),. VI,. Oʻquvchilarni baholash,. Darsda faol ishtirok etgan oʻquvchilar ragʻbatlantiriladi va baholanadilar,. VII,. Uyga vazifa,. Gazeta yoki jurnalda oʻqigan maqolangizda uchragan bogʻlangan qoʻshma gaplarni koʻchiring,. Qoʻshma gap qismlari qanday bogʻlovchi vositalar bilan bogʻlanganligini tushuntiring,. Tom Mark 96 ,.;
3 - DARS,. MEN YOQTIRGAN GAZETA Darsning maqsadi : a ) taʻlimiy : mavzuga oid matn, adabiy - badiiy materiallami tinglab tushunish,.; bogʻlangan qoʻshma gaplar haqida umumiy tushunchaga ega boʻlish,.; matn tuzishda qoʻshma gaplardan foydalana olish,.; fikrini ogʻzaki va yozma tarzda aniq va tushunarli bayon qila olish,. b ) tarbiyaviy : maʻnaviy va madaniy merosini avaylab - asrash, odob axloq qoidalariga rioya qilish, oʻzaro muloqotda muomala madaniyatiga amal qilish,.; oʻquvchilarni gazeta mutolaa qilishga qiziqtirish, gazeta axborot manbai ekanligini tushuntirish, kirishimlilik, muomala munosabati, barkamol shaxslar, oʻzaro hurmat ruhida tarbiyalash,. d ) rivojlantiruvchi : oʻquvchilarning ogʻzaki va yozma nutqini rivojlantirish, lugʻat boyligini oshirish,.; oʻquvchilarda ijodiy fikrlash, ifodali oʻqish koʻnikmalarini rivojlantirish,.; adabiy nutq yuzasidan mavjud tushunchalarni mustahkamlash, yangi maʻlumotlar bilan boyitish,.; soʻzlashuv odobiga oid malakalarini rivojlantirish,. Dars turi : mustahkamlovchi,. Dars metodi : interfaol, suhbat, « Zanjir » usuli, « Xotira mashqi » >, << Suxandon » > metodi, « Assesment » metodi, « Qayta hikoya » metodi,. Dars jihozi : darslik, AKT, mavzuga mos rangli rasmlar, didaktik tarqatma materiallar, multimedia vositalari,. Leksika : Ommaviy axborot vositalari, matbuot, gazeta, jurnal, maqola, muxbir, xabarlar, internet kabi tayanch soʻzlar va birikmalar,. Grammatika : Bogʻlangan qoʻshma gaplar,. Biriktiruv, zidlov va ayiruv munosabatli bogʻlangan qoʻshma gaplar,. Adabiy oʻqish : " Hayot bilan hamqadam ",. Publitsistik matn,. Darsning borishi : I. Tashkiliy qism,. << Suxandon » > metodi asosida oʻquvchilar ommaviy axborot vositalaridagi yangiliklar haqida yozib kelgan maʻlumotlari bilan tanishtiradilar,. II,. Oʻtilgan mavzuni takrorlash,. Oldingi mavzuning oʻquvchilar tomonidan oʻzlashtirilganlik darajasi slayd yordamida aniqlanadi,. Oʻquvchilar slaydda berilgan topshiriqlarni ogʻzaki bajaradilar,. Slaydda quyidagi topshiriqlar beriladi : Slayd,. Matnni oʻqing, qoʻshma gap qismlarini aniqlab, ularni izohlang,. Oʻqishli kitob goʻzallikdir, lekin goʻzallikda ham goʻzallik bor,. Qorongʻi kechada otilgan mushak ham goʻzal, quyoshga qarab xandon tashlab turgan gul ham goʻzal,. Osmonda sochilib ketgan rang - barang olov va oqish izlar goʻzalligi koʻzni qamashtirsa ham, puch goʻzallik, shuning 97 ,.;
III,. Darslik bilan ishlash,. 6 - topshiriq,. Oʻqing,. Tinglang,. Tayanch soʻzlarni topib, lugʻat tuzing,. " Qayta hikoya " metodi,. 6 - topshiriqda berilgan isteʻdodli jurnalist Hulkar Hamroyeva haqidagi matn oʻqitiladi,. Oʻquvchilarda ifodali oʻqish malakalarini shakllantirib borish maqsadida 1-2 oʻquvchiga ovoz chiqarib oʻqitish tavsiya etiladi,. Oʻquvchilar oʻqib boʻlganlaridan soʻng matndagi tayanch soʻzlarni topib, lugʻatini tuzadilar,. Matnni qisqartirib soʻzlab beradilar,. Lugʻat bilan ishlash,. Audio,. « Xotira mashqi »,. Matn yuzasidan yangi soʻzlar lugʻati audio vositasi yordamida eshittiriladi,. Oʻquvchilar audioda oʻqib eshittirilgan soʻzlardan eslab qolganlarini lugʻat daftarlariga yozadilar,. muharrir mashhur nashr qiziqarli - Taʻlim Mark nufuzli qardosh tasviriy sanʻat - xalq ijodiyoti - IV,. Guruhlarda ishlash,. " Assesment " metodi orqali guruhlarga topshiriq beriladi,. 1 - topshiriq,. ( 1 ball ) Qoʻshma gaplarning tuzilishiga koʻra turlarini yozing,. 2 - topshiriq,. ( 1 ball ) Bogʻlangan qoʻshma gaplarni bogʻlovchi grammatik vositalarini yozing,. VI,. Oʻquvchilarni baholash,. Darsda faol ishtirok etgan oʻquvchilar ragʻbatlantiriladi va baholanadilar,. Uyga vazifa,. Qoʻshma gaplardan foydalanib, gazeta » mavzusida matn tuzing,. Bogʻlangan qoshma gapga misol keltiring,. 4 - topshiriq,. ( 2 ball ) Tuzgan gapingizdagi bogʻlovchi grammatik vositalarni tushirib qoldirib, gapni qaytadan yozing va sodda gaplar qanday bogʻlanganligini tushuntirib bering,. yoqtirgan 98 3 - topshiriq,. ( 1 ball ) ,.;
4 - DARS,. MEN YOQTIRGAN GAZETA Darsning maqsadi : a ) taʻlimiy : mavzuga oid matn, adabiy - badiiy materiallarni tinglab tushunish,.; bogʻlangan qoʻshma gaplar haqida umumiy tushunchaga ega boʻlish,.; matn tuzishda qoʻshma gaplardan foydalana olish,.; fikrini ogʻzaki va yozma tarzda aniq va tushunarli bayon qila olish,. b ) tarbiyaviy : maʻnaviy va madaniy merosini avaylab - asrash, odob - axloq qoidalariga rioya qilish, oʻzaro muloqotda muomala madaniyatiga amal qilish,.; kitobxonlik madaniyatini shakllantirish, gazeta axborot manbai ekanligini tushuntirish, oʻzaro hurmat ruhida tarbiyalash,. d ) rivojlantiruvchi : oʻquvchilarning ogʻzaki va yozma nutqini rivojlantirish, lugʻat boyligini oshirish,.; oʻquvchilarda ijodiy fikrlash, ifodali oʻqish koʻnikmalarini rivojlantirish,.; adabiy nutq yuzasidan mavjud tushunchalarni mustahkamlash, yangi maʻlumotlar bilan boyitish,.; soʻzlashuv odobiga oid malakalarini rivojlantirish,. Dars turi : mustahkamlovchi,. Dars metodi : interfaol, suhbat, « Zanjir » usuli, « < Ketma - ket » usuli, << Rolli oʻyin » > metodi, « Qismini top » metodi, « Gʻoyaviy charxpalak >> taʻlim texnologiyasi,. Dars jihozi : darslik, AKT, mavzuga mos rangli rasmlar, didaktik tarqatma materiallar, multimedia vositalari,. Adabiy oʻqish : " Hayot bilan hamqadam ",. Publitsistik matn,. Darsning borishi : I. Tashkiliy qism,. II,. Oʻtilgan mavzuni takrorlash,. Ijodiy diktant,. Ijodiy diktant oʻquvchilarning yozma nutqini oʻstirishga doir eng zaruriy vositalardan hisoblanadi,. Ijodiy diktant yuzasidan oʻtkaziladigan mashqlar oʻquvchilarning savodxonligini taʻminlashga, ularning ogʻzaki va yozma nutqining takomillashuviga katta ijobiy taʻsir koʻrsatadi, dars samaradorligini oshiradi,. Bunda berilgan soʻz birikmalarini qatnashtirib matn tuzish topshirigʻi berilishi mumkin,. Ommaviy axborot vositalari, matbuot, gazeta, jurnal, maqola, muxbir, xabarlar, internet kabi tayanch soʻzlar va birikmalar,. Mustaqil ish,. Ona tilingizga tarjima qiling va daftaringizga koʻchiring,. 1. Men « Oʻzbekiston ovozi », « Turkiston » gazetalariga obuna boʻldim,. G025 99 ,.;
3. Muxbirlarimiz muhim axborot haqida xabar berdilar,. 4. Maktabimizda baʻzan yosh muxbirlar tanlovi oʻtkaziladi,. III,. Darslik bilan ishlash,. " Rolli oʻyin " metodi asosida 7 - topshiriqdagi Oʻzbekiston qahramoni, shoir Abdulla Oripov bilan suhbat matnidan parcha rollarga boʻlib oʻqitiladi,. Ikki nafar oʻquvchi, biri muxbir, biri shoir Abdulla Oripov rolini ijro etadilar,. Qolgan oʻquvchilar mazmunini qisqartirib soʻzlab beradilar,. Oʻyinning maqsadidan kelib chiqib, rollar taqsimlanadi,. Oʻquvchilar oʻz rollarini ijro etadilar,. Boshqa oʻquvchilar ularni kuzatib turadilar,. Oʻyin yakunida oʻquvchilardan ular ijro etgan rolni yana qanday ijro etish mumkinligini izohlashga imkoniyat beriladi,. Kuzatuvchi boʻlgan oʻquvchilar oʻz yakuniy mulohazalarini bildiradilar va oʻyinga xulosa qilinadi,. 8 - topshiriq,. Oʻqing,. Tinglang,. Soʻzlab bering,. Savollar tuzing,. " Hayot bilan hamqadam " publitsistik matni " Zanjir ” usulida oʻqittiriladi,. Bunda oʻquvchilarni oʻzbek tilining nutq tovushlarini toʻgʻri talaffuziga ahamiyat beriladi,. Oʻquvchilar matnni tinglab, uchragan notanish soʻzlarni umumiy mazmunidan kelib chiqqan holda tushunadilar,. Matn mazmunini yorituvchi savollar tuzadilar va oʻzaro savol - javob oʻtkazadilar,. IV,. Guruhlarda ishlash,. « Qismini top >> mashqi asosida " Hayot bilan hamqadam " matnini qay tarzda oʻzlashtirganliklari tekshiriladi,. Oʻquvchilar guruhlarga boʻlinadi,. Guruhlarga matn qismlarga boʻlib beriladi,. Har bir guruh aʻzolari berilgan qismlarni toʻgʻri topib, ifodali qilib oʻqishadi va " Ketma - ket " uslida qayta hikoya qilishadi,. << Gʻoyaviy charxpalak » taʻlim texnologiyasi,. Savol : Bugungi kunda matbuotda eng koʻp yoritilayotgan yoʻnalishlardan biri maʻnaviyatdir,. Yoshlarimiz dunyoqarashining shakllanishida ommaviy axborot vositalarining oʻrni qanday ? VI,. Oʻquvchilarni baholash,. Darsda faol ishtirok etgan oʻquvchilar ragʻbatlantiriladi va baholanadilar,. VI,. Uyga vazifa,. Mavzu yuzasidan savol va topshiriqlar,. Tom Mark 100 Rubi ,.; Turn Markant 1 - DARS,. QIZIQARLI KOʻRSATUVLAR Darsning maqsadi : a ) taʻlimiy : mavzuga oid matn, adabiy - badiiy materiallarni tinglab tushunish,.; ergashgan qoʻshma gaplar haqida umumiy tushunchaga ega boʻlish,.; oʻz nutqlarida qoʻshma gap qismlarini bogʻlovchi vositalarni mustaqil ravishda qoʻllay olish,.; matn tuzishda qoʻshma gaplardan foydalana olish,.; fikrini ogʻzaki va yozma tarzda aniq va tushunarli bayon qila olish,. b ) tarbiyaviy : maʻnaviy va madaniy merosini avaylab - asrash, odob - axloq qoidalariga rioya qilish, oʻzaro muloqotda muomala madaniyatiga amal qilish,.; kitobxonlik madaniyatini shakllantirish, kirishimlilik, muomala munosabati, barkamol shaxslar, oʻzaro hurmat ruhida tarbiyalash,. d ) rivojlantiruvchi : oʻquvchilarning ogʻzaki va yozma nutqini rivojlantirish, lugʻat boyligini oshirish,.; yozma va ogʻzaki nutqda egallagan bilimlarini hayotda qoʻllay olishga oʻrgatish,.; oʻquvchilarda ijodiy fikrlash, ifodali oʻqish koʻnikmalarini rivojlantirish,.; soʻzlashuv odobiga oid malakalarini rivojlantirish,. Dars turi : Yangi bilim beruvchi,. Dars metodi : interfaol, suhbat, « Zanjir » usuli, « Xatoni tuzating >> usuli, « Soʻzli tasavvurlar » metodi, « Sheʻr tahlili » usuli,. Dars shakli : yakka tartibda, guruhlarda ishlash,. Dars jihozi : darslik, AKT, mavzuga mos rangli rasmlar, didaktik tarqatma materiallar, multimedia vositalari,. Nazorat : oʻquvchilarning darsda faolligi kuzatilib, hisobga olib boriladi,. Leksika : televideniye, televideniye vatani, teledasturlar, teleminora, qiziqarli koʻrsatuvlar, jurnalist, dolzarb mavzu, ommaviy axborot vositalarida keng yoritish, munosabat bildirish kabi nutqiy qurilmalar,. Grammatika : Ergashgan qoʻshma gaplar,. Adabiy oʻqish : Gʻafur Gʻulomning hayoti va ijodiy faoliyati,. " Mening oʻgʻrigina bolam " hikoyasidan parcha,. Darsning borishi : I. Tashkiliy qism,. Oʻtilgan mavzuni takrorlash : Oʻtilgan mavzu yuzasidan berilgan topshiriqlar tekshiriladi,. 101 ,.;
- Bogʻlangan qoʻshma gaplarni bogʻlovchi grammatik vositalarini misollar bilan tushuntiring,. II,. Yangi mavzuning bayoni,. Video,. Video orqali Oʻzbekiston televideniyesida namoyish etilayotgan qiziqarli koʻrsatuvlar haqida videorolik namoyish etiladi,. Namoyish etilgan videorolik haqida oʻquvchilarning fikrlari soʻraladi,. « Soʻzli tasavvurlar » > metodi,. Oʻqituvchi oʻrganilayotgan mavzu bilan bogʻliq boʻlgan eng asosiy soʻzni sinf doskasiga yozadi,. Koʻrsatuv ( teledastur, teleloyiha, suxandon, teleboshlovchi,... ),. III,. Darslik bilan ishlash,. 1 - topshiriqda berilgan rasmni kuzatib, berilgan soʻz va soʻz birikmalaridan foydalanib, qiziqarli koʻrsatuvlar haqida suhbatlashiladi,. Foydalanish uchun soʻz va soʻz birikmalari : radio, televideniye, taʻsirchan, maqola, televizion koʻrsatuvlar, teledastur, teleloyiha, dolzarb mavzu, muxbir, suxandon, teleboshlovchi, sport sharhlovchisi, siyosiy sharhlovchi, reportaj,. 2 - topshiriq,. Oʻqing,. Tinglang,. Berilgan savollarga javob bering,. " Televideniye vatani " matni oʻquvchilarga zanjir usulida oʻqittiriladi,. Bunda oʻquvchilarning oʻzbek tilini nutq tovushlarining toʻgʻri talaffuziga ahamiyat beriladi,. Oʻquvchilarning oʻqib, tinglashlari davomida uchragan notanish soʻzlarni umumiy mazmunidan kelib chiqqan holda tushunishlariga ham ahamiyat beriladi,. Matn yuzasidan tezkor savol - javob oʻtkaziladi : 1. Televideniye soʻzi nimani anglatadi ? 2. Televideniyening moʻjizakor kuchi nimada ? 3. Nima uchun « Toshkent - televideniye vatani » deb ataladi ? 4. Oʻzbekistonda ilk televizion koʻrsatuvlari qachondan boshlangan ? 5. Hozirgi kunda Toshkent televideniyesi qanday salohiyatga ega ? Lugʻat bilan ishlash,. " Xatoni tuzating " usuli,. Slayd,. Slaydda sheʻr berilgan lugʻatdagi soʻzlar aralashtirib beriladi,. Oʻquvchilar tarjimasini lugʻatdan topib daftarlariga yozadilar,. manba - передача amalga oshirmoq - становиться массовым Tom Mark 102 ,.;
teledastur - телевышка ommalashmoq - осуществлять teleminora - телепрограмма namoyish qiladi - демонстрировать, показывать Slayd,. Bilib oling ! Oʻqituvchi slaydda ergashgan qoʻshma gaplarni tushuntiradi,. IV,. Yangi mavzuni mustahkamlash,. 2 - mashq,. Oʻquvchilar 2 - topshiriqda berilgan matndan foydalanib, gaplarni mos ergash gaplar bilan toʻldiradilar va daftarlariga yozadilar,. 3 - topshiriq,. Sheʻmi ifodali oʻqing,. Savol va topshiriqlar ustida ishlang,. « Sheʻr tahlili » usuli,. " Bilib qoʻyki, seni Vatan kutadi " sheʻrining muallifi Gʻafur Gʻulom haqida qisqacha maʻlumot oʻqituvchi tomonidan beriladi,. Sheʻr matni mazmuniga mos videolavha namoyish qilinadi va kadr ortidan sheʻr matni oʻqiladi,. Oʻquvchilarga savollar bilan murojaat etiladi : - Nima deb oʻylaysiz, bu sheʻrni yozayotganda shoir qanday kayfiyatda boʻlgan ? - Sizningcha bu sheʻrning yaratilishiga nima sabab boʻlgan ? - Sheʻrning asosiy gʻoyasi nimadan iborat deb oʻylaysiz ? Oʻquvchilar sheʻri mustaqil oʻqiydilar,. Bunda oʻqituvchi oʻquvchilarning soʻzlarni toʻgʻri talaffuziga hamda ifodali oʻqishiga eʻtibor qaratadi,. - Sheʻrdagi tushunarsiz soʻz va iboralarni belgilang,. Slayd,. Slaydda sheʻrga berilgan lugʻatdagi soʻzlar aralashtirib beriladi,. Oʻquvchilar tarjimasini lugʻatdan topib, daftarlariga yozadilar,. sinov - qondosh mustasno abadiy shu bugun uzra - VI,. Oʻquvchilarni baholash,. Darsda faol ishtirok etgan oʻquvchilar ragʻbatlantiriladi va baholanadilar,. VI,. Uyga vazifa,. Sheʻrni yod oling,. Tom Mark кровный исключение испытание сегодняшний день по ( предлог ) вечный 103 Turn Markant ,.; 2 - DARS,. QIZIQARLI KOʻRSATUVLAR Darsning maqsadi : a ) taʻlimiy : mavzuga oid matn, adabiy - badiiy materiallarni tinglab tushunish,.; ergashgan qoʻshma gaplar haqida umumiy tushunchaga ega boʻlish,.; oʻz nutqlarida qoʻshma gap qismlarini bogʻlovchi vositalarni mustaqil ravishda qoʻllay olish,.; fikrini ogʻzaki va yozma tarzda aniq va tushunarli bayon qila olish,. b ) tarbiyaviy : maʻnaviy va madaniy merosini avaylab - asrash, odob - axloq qoidalariga rioya qilish, oʻzaro muloqotda muomala madaniyatiga amal qilish,.; kirishimlilik, muomala munosabati, barkamol shaxslar, oʻzaro hurmat ruhida tarbiyalash,. d ) rivojlantiruvchi : oʻquvchilarning ogʻzaki va yozma nutqini rivojlantirish, lugʻat boyligini oshirish,.; yozma va ogʻzaki nutqda egallagan bilimlarini hayotda qoʻllay olishga oʻrgatish,.; oʻquvchilarda ijodiy fikrlash, ifodali oʻqish koʻnikmalarini rivojlantirish,.; soʻzlashuv odobiga oid malakalarini rivojlantirish,. Dars turi : Yangi bilim beruvchi,. Dars metodi : interfaol, suhbat, « Zanjir » usuli, « Esse » > metodi, << Aqliy hujum » > metodi, " Gapni toʻldir " refleksiya mashqi,. Dars jihozi : darslik, AKT, mavzuga mos rangli rasmlar, didaktik tarqatma materiallar, multimedia vositalari,. Leksika : televideniye, televideniye vatani, teledasturlar, teleminora, qiziqarli koʻrsatuvlar, jurnalist, dolzarb mavzu, ommaviy axborot vositalarida keng yoritish, munosabat bildirish kabi nutqiy qurilmalar,. Gammatika : Ergashgan qoʻshma gaplar Adabiy oʻqish : Gʻafur Gʻulomning hayoti va ijodiy faoliyati,. " Mening oʻgʻrigina bolam " hikoyasidan parcha,. Darsning borishi : I. Tashkiliy qism,. Oʻtilgan mavzuni takrorlash : Oʻqituvchi " Bilib qoʻyki, seni Vatan kutadi " sheʻrini yoddan soʻraydi,. Bunda oʻquvchilarning oʻzbek tilining nutq tovushlarini toʻgʻri talaffuziga ahamiyat beriladi,. Oʻquvchilar bilan sheʻr yuzasidan savol - javob oʻtkazadi,. 104 ,.;
3. << Sinov navbatini kutib turasan », deganda nimani tushundingiz ? II,. Yangi mavzuning bayoni,. Slayd,. Oʻqituvchi slaydda ergash gaplarning maʻno turlarini tushuntiradi,. III,. Darslik bilan ishlash,. 3 - mashq,. Qavs ichida berilgan bogʻlovchi vositalardan mosini qoʻying va sodda gaplarni qoʻshma gaplarga aylantirib yozing,. 1. Televizorda bolalar uchun koʻrsatuvlar koʻp,. Ukam ularni sevib tomosha qiladi ( shuning uchun, chunki ),. IV,. Yangi mavzuni mustahkamlash,. Yangi mavzuning oʻquvchilar tomonidan oʻzlashtirilganlik darajasi slayd yordamida aniqlanadi,. Oʻquvchilar slaydda berilgan topshiriqlarni ogʻzaki ba jaradilar,. Slaydda quyidagi topshiriqlar beriladi : Slayd,. Chunki, shuning uchun bogʻlovchi vositalari ishtirokida bittadan qoʻshma gap tuzing,. Namuna : « Oʻzbekiston » telekanali orqali efirga uzatilayotgan « Zakovat » televiktorinasi juda yoqadi, chunki bu koʻrsatuv yoshlar tafakkurini boyitib, bilimini oshiradi,. Animatsiya : Interaktiv mashq,. Ekranda gaplar beriladi,. Quyidagi tovush orqali topshiriq sharti tushuntiriladi,. Berilgan gap qismlari oʻzaro qanday bogʻlanganini ayting, uni bogʻlangan va ergashgan qoʻshma gaplarga aylantirib, daftaringizga yozing,. Shogirdlar koʻp boʻlsin,. Koʻngil qafasi ravshan boʻlsin,. Audio,. Oʻquvchilarga oʻrganilayotgan " Qiziqarli koʻrsatuv " mavzusiga oid 70-80 soʻzli adabiy - badiiy matn audio vositasi yordamida eshittiriladi,. Oʻquvchilar tinglaydilar, matnda uchragan notanish soʻzlarni umumiy mazmunidan kelib chiqqan holda tushunib, mazmunini qisqartirib soʻzlab beradilar, eslab qolgan soʻz va gaplarini daftarlariga yozadilar,. " Aqliy hujum ” metodi,. Oʻquvchilarga savol beriladi,. Fikr va gʻoyalar bildiriladi va jamlab boriladi,. Aniq va toʻgʻri javoblar tanlab olinadi,. 105 Tom Mark ,.;
2. Gapning tuzilishiga koʻra nechta turi bor ? 3. Qanday gaplar sodda gap sanaladi ? 4. Qoʻshma gap deganda nimani tushunasiz ? 5. Qoʻshma gap tarkibidagi sodda gaplar qaysi grammatik vositalar orqali bogʻlanadi ? 6. Qoʻshma gap qismlari qanday bogʻlovchilar yordamida bogʻlanadi ? 7. Qoʻshma gapning qanday turlari bor ? 8. Qismlari ergashtiruvchi bogʻlovchilar yordamida bogʻlangan qoʻshma gaplar qanday qoʻshma gap sanaladi ? V. Guruhlarda ishlash,. 4 - mashq bilan ishlashda oʻquvchilar ikki guruhga boʻlinadilar,. Har bir guruhdan 2 nafardan oʻquvchi chiqib, sinf doskasiga berilgan gaplarni davom ettirib, qoʻshma gaplar hosil qiladilar va yozadilar,. Guruhlar bir - birlarining xatolarini topib, tuzatib boradilar,. " Esse " metodi,. Sinf kichik guruhlarga bolinadi,. Oʻquvchilar " Qiziqarli koʻrsatuv " mavzusida esse yozishadi,. Berilgan vaqt ichida vazifa bajarilgandan soʻng esselar guruhlar bilan almashtiriladi va tekshiriladi,. " Gapni toʻldir " refleksiya mashqi,. Men bugun menga kerakli boʻlgan,... maʻlumotlarni oldim VI,. Oʻquvchilarni baholash,. Darsda faol ishtirok etgan oʻquvchilar ragʻbatlantiriladi va baholanadilar,. VII,. Uyga vazifa,. « < Men yoqtirgan koʻrsatuv » mavzusida matn tuzing,. Tom Mark menga yangilik boʻlgan maʻlumot | bu,... Darsda menga takror boʻlgan maʻlumot bu 106 Darsda Turn Markant ,.; 3 - DARS,. QIZIQARLI KOʻRSATUVLAR Darsning maqsadi : a ) taʻlimiy : mavzuga oid matn, adabiy - badiiy materiallarni tinglab tushunish,.; ergashgan qoʻshma gaplar haqida umumiy tushunchaga ega boʻlish,.; matn tuzishda qoʻshma gaplardan foydalana olish,. b ) tarbiyaviy : maʻnaviy va madaniy merosini avaylab - asrash, odob - axloq qoidalariga rioya qilish, oʻzaro muloqotda muomala madaniyatiga amal qilish,.; kitobxonlik madaniyatini shakllantirish, kirishimlilik, muomala munosabati, barkamol shaxslar, oʻzaro hurmat ruhida tarbiyalash,. d ) rivojlantiruvchi : oʻquvchilarning ogʻzaki va yozma nutqini rivojlantirish, lugʻat boyligini oshirish,.; yozma va ogʻzaki nutqda egallagan bilimlarini hayotda qoʻllay olishga oʻrgatish,.; adabiy nutq yuzasidan mavjud tushunchalarni mustahkamlash, yangi maʻlumotlar bilan boyitish,. Dars turi : yangi bilim beruvchi,. Dars metodi : interfaol, suhbat, « Zanjir » > usuli, « < Modulli oʻqitish >> texnologiyasi,. Dars jihozi : darslik, AKT, mavzuga mos rangli rasmlar, didaktik tarqatma materiallar, multimedia vositalari,. Adabiy oʻqish : Gʻafur Gʻulomning hayoti va ijodiy faoliyati,. " Mening oʻgʻrigina bolam " hikoyasidan parcha,. Darsning borishi : I. Tashkiliy qism,. II,. Oʻtilgan mavzuni takrorlash,. Slayd,. Berilgan gaplarni davom ettiring,. Ularda ilgari surilgan gʻoya toʻgʻrisida suhbatlashing,. 1. Bola aziz,... 2. Yomgʻir bilan yer koʻkarar,... 3. Aql koʻpga yetkazar,... 4. Tilingda boʻlsa boling,... 5. Yaxshi topib gapiradi,... 107 Rubi ,.; Tom Mark Animatsiya : Interaktiv mashq I. Ekranda gaplar beriladi,. Quyidagi tovush orqali topshiriq sharti tushuntiriladi,. Sodda gaplarning orasiga bogʻlovchi vositalardan mosini qoʻyib, ularni qoʻshma gaplarga aylantirib yozing,. 1. Taʻlim faqat soʻz va oʻrgatish bilangina boʻladi,. Tarbiya tajriba bilan amalga oshiriladi,. ( Forobiy ) 2. Aslida, qoʻshiq aytishning shukuhi oʻzgacha,. Kishi qoʻshiq aytganda ruhan yengil tortadi,. ( E. Vohidov ) 3. Men Abdulla Oripov sheʻrlarini yaxshi koʻraman,. Uning fikrlash tarzidagi oʻziga xoslik menga yoqadi,. ( E. Vohidov ) 4. Kitob insondan hech narsa tilamaydi,. U odob - axloqning, bilimning bulogʻidir,. ( « Otalar soʻzi » ) 5. Kitob - bir bogʻ,. Yozuvlar uning gullaridir,. ( Qayum Nosiriy ) 6. Ilm - bir daraxt,. Odob uning mevasidir,. ( Maqol ) II,. Ekranda jadval beriladi,. Quyidagi tovush orqali topshiriq sharti tushuntiriladi,. Ergashgan qoʻshma gap qismlarini bogʻlovchi vositalarini aniqlab, jadvalni toʻldiring,. T / r Ergashgan qoʻshma gap Bogʻlovchi vosita 1,. Olim boʻlsang, olam seniki,. Kimda aql oz boʻlsa, undagi 2,. shuhratparastlik shunchalik kuchayar,. Tilagim shuki, hamma bilan yaxshi muomalada boʻling,. Toʻgʻri soʻz qilichdan oʻtkir, shuning uchun hamisha rost soʻzlashga odatlan,. Kamtar boʻl, chunki kamtarlik kamolotga boshlaydi,. 5,. 3,. 4,. 108 ,.;
Video,. Proyektordan oʻzbek adabiyotining atoqli namoyandalaridan biri Gʻafur Gʻulomning hayoti va ijodiy faoliyati haqidagi videolavha koʻrsatiladi,. Soʻngra hayoti va ijodi haqida maʻlumot beriladi,. Slayd,. Slaydda Gʻafur Gʻulomning mashhur asarlari ( " Shum bola ", " Yodgor " ) haqida maʻlumot beriladi,. IV,. Guruhlarda ishlash,. 6 - topshiriq,. Oʻqing,. Tinglang,. Savol va topshiriqlarni bajaring,. " Modulli oʻqitish " texnologiyasi asosida " Mening oʻgʻrigina bolam " hikoyasidan berilgan parcha ustida ishlanadi,. Hikoya qism yoki boʻlaklarga ajratiladi va guruhlarga tarqatiladi,. Har bir guruh oʻziga tegishli qismni oʻqituvchi topshirigʻi asosida bajaradi,. Shu tarzda guruhlar faoliyati orqali matn yaxlitlanadi,. Qisqa vaqt ichida matn yoki asarni oʻzlashtirishga erishiladi,. Matn yuzasidan savol va topshiriqlar,. 1. Hikoyada tabiat tasvirini toping,. 2. Qora buvi qanday ayol ? 3. Qora buvi va oʻgʻri oʻrtasidagi suhbatga fikringizni bildiring,. 4. Oʻgʻrilikdan taʻsirlangan bolaning holatiga munosabat bildiring,. 5. Nima uchun bu yigit oʻgʻrilik qilishga majbur boʻldi ? 6. Qora buvi oʻgʻridan nimani iltimos qildi ? V. Oʻquvchilarni baholash,. Darsda faol ishtirok etgan oʻquvchilar ragʻbatlantiriladi va baholanadilar,. VI,. Uyga vazifa,. Hikoya mazmuniga oʻz munosabatingizni bildiring,. Tom Mark 109 Rubi ,.; Tom Mark 1 - DARS,. TABIAT VA EKOLOGIYA Darsning maqsadi : a ) taʻlimiy : mavzuga oid matn, adabiy - badiiy materiallarni tinglab tushunish,.; tobe gaplarni bosh gapga bogʻlovchi vositalar haqida umumiy tushunchaga ega boʻlish,.; oʻz nutqlarida qoʻshma gap qismlarini bogʻlovchi vositalarni mustaqil ravishda qoʻllay olish,.; matn tuzishda qoʻshma gaplardan foydalana olish,.; fikrini ogʻzaki va yozma tarzda aniq va tushunarli bayon qila olish,. b ) tarbiyaviy : maʻnaviy va madaniy merosini avaylab - asrash, oʻzaro muloqotda muomala madaniyatiga amal qilish,.; oʻquvchilarda atrof - muhitni, tabiatni asrash, tabiat bilan jamiyat oʻrtasidagi oʻzaro taʻsirlar bogʻliqligi tushunchasini ongiga singdirish,.; ekologik madaniyatni oʻstirish, oʻzaro hurmat ruhida tarbiyalash,. d ) rivojlantiruvchi : oʻquvchilarning ogʻzaki va yozma nutqini rivojlantirish, lugʻat boyligini oshirish,.; yozma va ogʻzaki nutqda egallagan bilimlarini hayotda qoʻllay olishga oʻrgatish,.; oʻquvchilarda ijodiy fikrlash, ifodali oʻqish koʻnikmalarini rivojlantirish,.; adabiy nutq yuzasidan mavjud tushunchalarni mustahkamlash, yangi maʻlumotlar bilan boyitish,.; soʻzlashuv odobiga oid malakalarini rivojlantirish,. Dars turi : yangi bilim beruvchi,. Dars metodi : interfaol, suhbat, « Videotopishmoq » metodi, « Jumlani davom ettiring » usuli, « Zanjir » usuli, « Xotira mashqi », « Qismini top >> usuli, « Xulosalash » metodi,. Dars shakli : yakka tartibda, guruhlarda ishlash,. Dars jihozi : darslik, AKT, mavzuga mos rangli rasmlar, didaktik tarqatma materiallar, multimedia vositalari,. Leksika : tabiat va ekologiya, tabiatni asrash, atrof - muhitni ifloslantirmaslik, isrofgarchilik va loqaydlik, tabiatni muhofaza qilmoq, tabiat hodisalari, ekologik muammolar,.; Atrof - muhitni muhofaza qilish barchaning burchi,. Tabiatni asrash jamiyat kelajagi va mamlakat taraqqiyoti uchun nihoyatda zarur kabi soʻz birikmalari va gaplar,. Grammatika : Tobe gapni bosh gapga bogʻlovchi vosita lar,. 110 Adabiy oʻqish : Oʻlmas Umarbekov hayoti va ijodiy faoliyati,. " Qizimga maktublar ” qissasidan parcha,. Darsning borishi : Tom Marko ,.; I. Tashkiliy qism,. II,. Oʻtilgan mavzuni takrorlash,. << Videotopishmoq » metodi asosida oʻquvchilarga " Shum bola ", " Sen yetim emassan ", " Yodgor " filmlaridan videolavhalar namoyish etiladi,. Oʻquvchilar namoyish etilgan lavhalardan Gʻafur Gʻulom asarlari qahramonlarini topishlari va izohlashlari lozim boʻladi,. Bu maʻlumotlarni daftarlariga qayd etadilar va berilgan savollarga javob berib mavzuni xulosalaydilar,. « Jumlani davom ettiring » usuli 1. Bugun mening kayfiyatim yaxshi, chunki,... 2. Men Oʻzbekistonda tugʻilganimdan faxrlanaman, chunki,... 3,. Men Vatanimning baxtli farzandiman, chunki,... 4. Men sinfda eng namunali oʻquvchi boʻlishni xohlayman, chunki,... III,. Yangi mavzuning bayoni : Video,. Video vositasi orqali ona yurtimiz betakror tabiati tasvirlangan videorolik namoyish etiladi,. Namoyish vaqtida mayin kuy va sheʻr oʻqiladi,. Tabiatimiz tasviri aks etgan videorolik asosida nutqiy mavzu tushuntiriladi,. Oʻquvchilar 1 - topshiriqda berilgan rasmlarni qiyoslab, har biriga oʻz munosabatlarini bildiradilar,. Soʻngra oʻqituvchi oʻquvchilar bilan tabiat va ekologiya haqida suhbatlashadi,. IV,. Darslik bilan ishlash,. 2 - topshiriq,. Oʻqing,. Tinglang,. Savollarga yozma javob bering,. " Tabiatni asrang " matni oʻquvchilarga zanjir usulida oʻqittiriladi,. Bunda matnni tinglab, uchragan notanish soʻzlarni umumiy mazmunidan kelib chiqqan holda tushunishlariga ahamiyat beriladi,. Lugʻat bilan ishlash,. Audio,. « Xotira mashqi »,. Matn yuzasidan berilgan lugʻat soʻzlar audio vositasi yordamida eshittiriladi,. Oʻquvchilar audioda oʻqib 111 ,.;
atrof - muhit - oqibat qiyinlashmoq nobud boʻlmoq qoʻriqlamoq IV,. Guruhlarda ishlash,. << Qismini top >> usuli asosida matnni qay tazda oʻzlashtirganliklari tekshiriladi,. Oʻquvchilar guruhlarga boʻlinadi,. Bu guruhlarga matn qismlarga boʻlib beriladi,. Har bir guruh aʻzolari berilgan qismlarni toʻgʻri topib, ifodali qilib oʻqishadi va hikoya qilishadi,. Darslikdagi savollarga yozma javob berishadi,. V. Yangi mavzuni mustahkamlash,. « Xulosalash » > ( Rezyume, Veer ) metodi,. 1. Har bir guruhga umumiy muammoni tahlil qilish uchun zarur boʻlgan qismlari tushirilgan tarqatma materiallar tarqatiladi,. 2. Har bir guruh oʻziga berilgan muammoni atroflicha tahlil qilib, oʻz mulohazalarini tarqatmaga yozma bayon qiladilar,. Namuna : Tabiat muvozanati afzalligi kamchiligi ifloslantiruvchi - tutun zaharlanmoq hosildorlik - Oʻsimliklar Tom Mark Hayvonlar va hasharotlar afzalligi kamchiligi V. Oʻquvchilarni baholash,. Darsda faol ishtirok etgan oʻquvchilar ragʻbatlantiriladi va baholanadilar,. VI,. Uyga vazifa,. Tabiatni asramaslik qanday oqibatlarga olib kelishi mumkin ? Fikringizni misollar bilan yozing,. 112 Rubi ,.; Tom Mark 2 - DARS,. TABIAT VA EKOLOGIYA Darsning maqsadi : a ) taʻlimiy : mavzuga oid matn, adabiy - badiiy materiallarni tinglab tushunish,.; tobe gaplarni bosh gapga bogʻlovchi vositalar haqida umumiy tushunchaga ega boʻlish,.; oʻz nutqlarida qoʻshma gap qismlarini bogʻlovchi vositalarni mustaqil ravishda qoʻllay olish,.; matn tuzishda qoʻshma gaplardan foydalana olish,. b ) tarbiyaviy : maʻnaviy va madaniy merosini avaylab - asrash, oʻzaro muloqotda muomala madaniyatiga amal qilish,.; oʻquvchilarda atrof - muhitni, tabiatni asrash, tabiat bilan jamiyat oʻrtasidagi oʻzaro taʻsirlar bogʻliqligi tushunchasini ongiga singdirish,.; ekologik madaniyatni oʻstirish, oʻzaro hurmat ruhida tarbiyalash,. d ) rivojlantiruvchi : oʻquvchilarning ogʻzaki va yozma nutqini rivojlantirish, lugʻat boyligini oshirish,.; oʻquvchilarda ijodiy fikrlash, ifodali oʻqish koʻnikmalarini rivojlantirish,.; soʻzlashuv odobiga oid malakalarini rivojlantirish,. Dars turi : yangi bilim beruvchi,. Dars metodi : interfaol, suhbat, « Zanjir » > usuli, « < Kim topqir >> mashqi, « Oʻyla, izla, top » > evristik texnologiyasi, « < Esse » > metodi, « < Matn tahlili » usuli,. Dars jihozi : darslik, AKT, mavzuga mos rangli rasmlar, didaktik tarqatma materiallar, multimedia vositalari,. Leksika : tabiat va ekologiya, tabiatni asrash, atrof - muhitni ifloslantirmaslik, isrofgarchilik va loqaydlik, tabiatni muhofaza qilmoq, tabiat hodisalari, ekologik muammolar,.; Atrof - muhitni muhofaza qilish barchaning burchi,. Tabiatni asrash jamiyat kelajagi va mamlakat taraqqiyoti uchun nihoyatda zarur kabi soʻz birikmalari va gaplar,. Grammatika : Tobe gapni bosh gapga bogʻlovchi vositalar,. Darsning borishi : I.Tashkiliy qism,. II,. Yangi mavzuning bayoni,. Slayd,. Bilib oling,. Slaydda grammatik mavzu tushuntiriladi,. Ergashtiruvchi bogʻlovchilar -ki, -sa qoʻshimchalari shuning uchun, shu bois shu sababli, shu tufayli chunki, negaki, deb Bogʻlovchi vazifasidagi soʻzlar kim, kimki, nimani, nimaga qanday, qancha, qaysi, qayer oʻsha, u, oʻshancha, shuncha, shunchalik, shunday, natijada, oqibatda 113 ,.;
1 - mashq,. Oʻquvchilar gaplarni oʻqiydilar va davom ettirib yozadilar,. Tobe gaplarni bosh gapga bogʻlovchi vositalarni aniqlaydilar,. Namuna : Inson qancha koʻp harakat qilsa, orzusiga shuncha tez erishadi,. 4 - topshiriq ogʻzaki bajariladi,. Oʻquvchilar suhbat matnini rollarga boʻlib oʻqiydilar va davom ettiradilar,. 5 - mashq,. Ikki nafar oʻquvchil sinf doskasida gaplarni agar, mabodo, -sa bogʻlovchi vositalari bilan toʻldirib yozadilar, qanday maʻno ifodalanayotganini tushuntiradilar, qolgan oʻquvchilar daftarlarida bajaradilar,. III,. Yangi mavzuni mustahkamlash,. << Oʻyla, izla, top » > evristik texnologiyasi,. Oʻquvchini muammoni mustaqil hal qilish uchun fikrlashga yoʻnaltiradi,. Slayd,. Ergashgan qoʻshma gapni bogʻlovchi vositalarini ergash gap yoki bosh gap tarkibida kelishini mos kelgan katakchalar kesishmasiga " I " belgisini qoʻying,. T / r Tom Mark Ergashgan qoʻshma gapni bogʻlovchi vositalar Bosh gap Ergash gap 1,. Maqsad bogʻlovchisi ( toki ) 2,. Koʻmakchi qurilmalar ( shuning uchun, shu sababli, shu tufayli ) 3,. Shart bogʻlovchisi ( agar, agarda ) 4,. -ki yuklamasi 5,. Sabab bogʻlovchisi ( chunki, negaki ) Nisbiy soʻzlar ( kim - u, nima 6,. oʻsha, qancha - shuncha, qanday shunday ) deb soʻzi 7,. 8,. Shart mayli qoʻshimchasi ( -sa ) 114 ,.;
<< Kim topqir ? » > mashqi orqali 3 - mashq guruhlarda bajariladi,. Oʻquvchilar uch guruhga boʻlinadilar,. Berilgan gaplarni mantiqan davom ettiradilar,. 1 - guruh,. Agar daraxt barglari uchidan toʻkilsa,,... 2 - guruh,. Agar yoz issiq kelsa,,... 3 - guruh,. Qovun poʻchogʻi yerga tushsa,,... 3 - topshiriq,. Matnni oʻqing,. Tayanch soʻzlarni topib, lugʻat tuzing,. Oʻquvchilar matnni guruhlarda mustaqil oʻqiydilar,. Tayanch soʻzlarni topadilar va ularning lugʻatini tuzadilar,. « Matn tahlili » usuli,. 1. Matnda nechta gap bor ? 2. Matndagi gaplar sonini qanday aniqladingiz ? 3. Matnda gaplar oʻzaro qanday bogʻlangan ? 4. Matnga yana qanday sarlavha qoʻyish mumkin ? " Esse " metodi,. " Tabiatni muhofaza qilish ” mavzusida " Esse " yozing,. Berilgan vaqt ichida vazifa bajarilgandan soʻng esselar guruhlar bilan almashtiriladi va tekshiriladi,. V. Oʻquvchilarni baholash,. Darsda faol ishtirok etgan oʻquvchilar ragʻbatlantiriladi va baholanadilar,. VI,. Uyga vazifa,. 1. « Tabiatni asrang » mavzusida matn yozing,. 2. Ergashgan qoʻshma gaplarga 4 ta misol keltiring,. Tom Mark 115 Rubi ,.; Tom Mark 3 - DARS,. TABIAT VA EKOLOGIYA Darsning maqsadi : a ) taʻlimiy : mavzuga oid matn, adabiy - badiiy materiallarni tinglab tushunish,.; tobe gaplarni bosh gapga bogʻlovchi vositalar haqida umumiy tushunchaga ega boʻlish,.; matn tuzishda qoʻshma gaplardan foydalana olish,. b ) tarbiyaviy : maʻnaviy va madaniy merosini avaylab - asrash, odob - axloq qoidalariga rioya qilish, oʻzaro muloqotda muomala madaniyatiga amal qilish,.; oʻquvchilarda atrof - muhitni, tabiatni asrash, tabiat bilan jamiyat oʻrtasidagi oʻzaro taʻsirlar bogʻliqligi tushunchasini ongiga singdirish,.; ekologik madaniyatni oʻstirish, oʻzaro hurmat ruhida tarbiyalash,. d ) rivojlantiruvchi : oʻquvchilarning ogʻzaki va yozma nutqini rivojlantirish, lugʻat boyligini oshirish,.; oʻquvchilarda ijodiy fikrlash, ifodali oʻqish koʻnikmalarini rivojlantirish,.; adabiy nutq yuzasidan mavjud tushunchalarni mustahkamlash, yangi maʻlumotlar bilan boyitish,.; soʻzlashuv odobiga oid malakalarini rivojlantirish,. Dars turi : yangi bilim beruvchi,. Dars metodi : interfaol, suhbat, « Zanjir » usuli, « < Zakovat » metodi ( evristik texnologiyasi ),. Dars jihozi : darslik, AKT, mavzuga mos rangli rasmlar, didaktik tarqatma materiallar, multimedia vositalari,. Adabiy oʻqish : Oʻlmas Umarbekov hayoti va ijodiy faoliyati,. " Qizimga maktublar " qissasidan parcha,. Darsning borishi : I. Tashkiliy qism,. II,. Oʻtilgan mavzuni takrorlash,. 4 - mashq ogʻzaki bajariladi,. Oʻquvchilar gaplarni oʻqiydilar,. Ergash gaplarni bosh gapga bogʻlovchi vositalarni koʻrsatib, qanday maʻno ifodalayotganini aytadilar,. 3 - mashq,. Nuqtalar oʻrniga zarur qoʻshimchalarni qoʻyib oʻqiy dilar va berilgan savollarga yozma javob beradilar,. III,. Yangi mavzuning bayoni,. Adabiy oʻqish,. 116 ,.;
Matn yuzasidan topshiriqlar,. 1. Matn asosida savollar tuzish,. 2. Tayanch soʻzlarni topish va lugʻat tuzish,. IV,. Guruhlarda ishlash,. « Zakovat » > metodi ( Evristik texnologiyasi ) 1 - kartochka,. 1. Insonning va tabiatning oʻzaro bogʻliqligi nimada ? 2. Moddiy boyliklar qachon barakali boʻladi ? 3. Ekologiyani saqlash uchun nimalar qilish kerak ? 2 - kartochka,. 1. Tabiatni asramaslik qanday oqibatlarga olib keladi ? 2. Isrof nimaga olib keladi ? 3. Tejamkorlik tufayli biz nimaga erishamiz ? 3 - kartochka,. Tom Mark 1. Siz ekologiya haqida nimalarni bilasiz ? 2. Atrof - muhitni muhofaza qilish nima uchun juda zarur ? 3. Tabiatga loqaydlik nimalarga olib kelishi mumkin ? V. Oʻquvchilarni baholash,. Darsda faol ishtirok etgan oʻquvchilar ragʻbatlantiriladi va baholanadilar,. VI,. Uyga vazifa,. Mavzu yuzasidan savol va topshiriqlar,. 117 Rubi ,.; Tom Mark 1 - DARS,. SANʻAT VA MADANIYAT Darsning maqsadi : a ) taʻlimiy : mavzuga oid matn, adabiy - badiiy materiallarni tinglab tushunish,.; ergashgan qoʻshma gaplarning oʻzaro va sodda gaplar bilan maʻnodoshligi haqida umumiy tushunchaga ega boʻlish,.; matn tuzishda qoʻshma gaplardan foydalana olish,.; fikrini ogʻzaki va yozma tarzda aniq va tushunarli bayon qila olish,. b ) tarbiyaviy : maʻnaviy va madaniy merosini avaylab - asrash, odob - axloq qoidalariga rioya qilish, oʻzaro muloqotda muomala madaniyatiga amal qilish,.; sanʻat haqidagi tushunchalarini kengay tirish,.; bolalarni goʻzallik va sanʻatga intilib yashashga oʻrgatish, ularning estetik didlarini oʻstirish,.; taniqli sanʻatkorlar hamda ularning ijodlari bilan tanishtirish,.; oʻzaro hurmat ruhida tarbiyalash,. d ) rivojlantiruvchi : oʻquvchilarning ogʻzaki va yozma nutqini rivojlantirish, lugʻat boyligini oshirish,.; oʻquvchilarda ijodiy fikrlash, ifodali oʻqish koʻnikmalarini rivojlantirish,.; soʻzlashuv odobiga oid malakalarini rivojlantirish,. Dars turi : yangi bilim beruvchi,. Dars metodi : interfaol, suhbat, « Zanjir » usuli, « Tayanch soʻzlar >> metodi, « Xotira mashqi », « Qayta hikoya » metodi, << Davra suhbati >> metodi,. Dars shakli : yakka tartibda, guruhlarda ishlash,. Dars jihozi : darslik, AKT, mavzuga mos rangli rasmlar, didaktik tarqatma materiallar, multimedia vositalari,. Leksika : madaniyat va sanʻat, musiqa va musiqachilik, raqs sanʻati, amaliy sanʻat turlari, mumtoz qoʻshiqchilik, milliy raqs dastalari, mashhur namoyandalar,. Har bir xalq, avvalo, oʻz milliy madaniyati va sanʻatini rivojlantirishga eʻtibor qilishi kerak kabi nutqiy qurilmalar,. Grammatika : Ergashgan qoʻshma gaplarning oʻzaro va sodda gaplar bilan maʻnodoshligi,. Adabiy oʻqish : Zulfiyaning hayoti va ijodiy faoliyati,. " Oʻgʻlim, sira boʻlmaydi urush " sheʻri,. 118 Darsning borishi : Tom Marko ,.; I. Tashkiliy qism,. II,. Oʻtilgan mavzuni takrorlash,. « Tayanch soʻzlar » > metodi,. 1 - tur- oʻqituvchi yaqinda oʻrganilgan asardan ( " Qizimga maktublar " qissasidan parcha ) bir nechta soʻz aytadi,. Oʻquvchilar gap qaysi asar haqida ekanini topadilar va uni tayanch soʻzlarni ishtirok ettirib soʻzlab beradilar,. 2 - tur - oʻquvchilar asarni oʻqib chiqishlari va tayanch soʻzlarni aniqlashlari lozim boʻladi,. Shu tayanch soʻzlar asosida asar mazmunini toʻliq yoritib berishi mumkin boʻlsin,. Oʻquvchilar asar mazmunini qisqartirib soʻzlab beradilar,. III,. Yangi mavzuning bayoni,. Video,. Video vositasi orqali amaliy sanʻat turlari, raqs sanʻati, mashhur sanʻatkorlar haqida videolavhalar namoyish etiladi,. Namoyish vaqtida mayin kuy va sheʻr oʻqiladi,. Slayd,. Milliy sanʻatimiz va madaniyatimiz haqidagi slaydlar asosida sanʻat turlari haqida suhbat oʻtkaziladi, suhbat davomida quyidagi soʻzlardan foydalanish mumkin : madaniyat va sanʻat, musiqa va musiqachilik, raqs sanʻati, amaliy sanʻat turlari, mumtoz qoʻshiqchilik, milliy raqs dastalari va h,. k,. IV,. Guruhlarda ishlash,. 1 - topshiriq guruhlarda ogʻzaki bajariladi,. Oʻquvchilar guruhlarga boʻlinadi,. Rasmlarda tasvirlangan sanʻat turlari haqida suhbatlashadilar,. Darslik bilan ishlash,. 2 - topshiriq,. Oʻqing,. Tinglang,. Sanʻat turlari haqida maʻlumot bering,. << Qayta hikoya >> metodi,. 2 - topshiriqda berilgan matn oʻqitiladi,. Oʻquvchilarda ifodali oʻqish malakalarini shakllantirib borish maqsadida 1-2 oʻquvchiga ovoz chiqarib oʻqitish tavsiya etiladi,. Qolgan oʻquvchilar tinglab, uchragan notanish soʻzlarni umumiy mazmunidan kelib chiqqan holda tushunadilar,. Oʻquvchilar oʻqib boʻlganlaridan soʻng ketma - ketlikda mazmunini qayta hikoya qiladilar,. Matnda keltirilgan sanʻat turlari haqida bilgan maʻlumotlarni aytadilar,. 119 ,.;
« Xotira mashqi » >,. Matn yuzasidan berilgan lugʻat soʻzlar oʻquvchilarga oʻqitiladi,. Eslab qolgan soʻzlarini oʻquvchilar lugʻat daftarlariga yozadilar,. taʻsirchan imkoniyat mutanosib beqiyos 3 - topshiriq,. Oʻzbekiston xalq artisti Hamza Umarov haqida matnni oʻquvchilar " Zanjir " usulida oʻqiydilar,. Matn asosida savollar tuzib, suhbatlashadilar,. V. Yangi mavzuni mustahkamlash,. << Davra suhbati >> metodi asosida oʻquvchilarning sanʻat turlari haqidagi bilimlari mustahkamlanadi,. Oʻtkazish tartibi,. Taʻlim Mark fikrni ifodalamoq moʻyqalam tayanmoq ishlov bermoq Xatjildlar va " Javoblar varaqasi " ni tarqatish,. Xatjildga sanʻat turlari boʻyicha savollar yozish,. Xatjildni yonidagi oʻquvchiga uzatish,. Savolga javob yozish,. Javoblarni tahlil qilish va baholash,. V. Oʻquvchilarni baholash,. Darsda faol ishtirok etgan oʻquvchilar baholanadilar,. VI,. Uyga vazifa,. Oʻzingiz yoqtirgan sanʻat turiga maʻlumot yozing,. 120 Rubi ,.; Tom Mark 2 - DARS,. SANʻAT VA MADANIYAT Darsning maqsadi : a ) taʻlimiy : mavzuga oid matn, adabiy - badiiy materiallarni tinglab tushunish,.; ergashgan qoʻshma gaplarning oʻzaro va sodda gaplar bilan maʻnodoshligi haqida umumiy tushunchaga ega boʻlish,.; matn tuzishda qoʻshma gaplardan foydalana olish,. b ) tarbiyaviy : maʻnaviy va madaniy merosini avaylab - asrash,.; sanʻat haqidagi tushunchalarini kengaytirish,.; bolalarni goʻzallik va sanʻatga intilib yashashga oʻrgatish, ularning estetik didlarini oʻstirish,.; taniqli sanʻatkorlar hamda ularning ijodlari bilan tanishtirish,.; kirishimlilik, barkamol shaxslar, oʻzaro hurmat ruhida tarbiyalash,. d ) rivojlantiruvchi : oʻquvchilarning ogʻzaki va yozma nutqini rivojlantirish, lugʻat boyligini oshirish,.; yozma va ogʻzaki nutqda egallagan bilimlarini hayotda qoʻllay olishga oʻrgatish,.; soʻzlashuv odobiga oid malakalarini rivojlantirish,. Dars turi : yangi bilim beruvchi,. Dars metodi : interfaol, suhbat, « Zanjir » usuli, << Video topishmoq > metodi, « Ikki qismli kundalik » metodi, « Hammualliflar » metodi,. Dars jihozi : darslik, AKT, multimedia vositalari,. Leksika : madaniyat va sanʻat, musiqa va musiqachilik, raqs sanʻati, amaliy sanʻat turlari, mumtoz qoʻshiqchilik, milliy raqs dastalari, mashhur namoyandalar,. Har bir xalq, avvalo, oʻz milliy madaniyati va sanʻatini rivojlantirishga eʻtibor qilishi kerak kabi nutqiy qurilmalar,. Grammatika : Ergashgan qoʻshma gaplarning oʻzaro va sodda gaplar bilan maʻnodoshligi,. Adabiy oʻqish : Zulfiyaning hayoti va ijodiy faoliyati,. " Oʻgʻlim, sira boʻlmaydi urush " sheʻri,. Darsning borishi : I. Tashkiliy qism,. II,. Oʻtilgan mavzuni takrorlash,. " Videotopishmoq " metodi asosida oʻquvchilarga " Alibobo va qirq qaroqchi ", " Oʻtgan kunlar ", " 41 - yil olmalari " filmlaridan videolavhalar namoyish etiladi,. Oʻquvchilar namoyish etilgan lavhalardan " Dublyaj qiroli " Hamza Umarov rol ijro etgan filmni, dublyajda ovoz bergan film qahramonini topishlari va izohlashlari lozim boʻladi,. Bu maʻlumotlarni daftarlariga qayd etadilar va berilgan savollarga javob berib mavzuni xulosalaydilar,. III,. Yangi mavzuning bayoni,. Slayd,. Slaydda grammatik mavzu tushuntiriladi,. 121 ,.;
1 - mashq,. Ikki nafar oʻquvchi sinf doskasida, qolgan oʻquvchilar daftarlarida fikr mazmunini qoʻshma gap tarzida davom ettirib, yozadilar,. 4 - topshiriq ogʻzaki bajariladi,. Oʻquvchilar berilgan rasmlarni qiyoslab, kiyinish madaniyati, jamoada yurish - turish qoidalari haqida oʻzaro suhbatlashadilar,. Slayd,. Bilib oling ! Slaydda ergashgan qoʻshma gaplar sodda gaplar bilan maʻnodosh boʻlishi mumkinligi koʻrsatiladi,. 5 - mashq,. Oʻquvchilar gaplarni ketma - ket oʻqib, qiyoslaydilar,. Shart mayli qoʻshimchasining sodda gaplardagi va qoʻshma gaplardagi maʻnolarini qiyoslaydilar,. IV,. Yangi mavzuni mustahkamlash,. 3 - mashqda berilgan gaplarni oʻquvchilar zanjir usulida oʻqiydilar va qiyoslaydilar,. Oʻqituvchi izohlovchi boʻlakning sodda va qoʻshma gap tarkibida berilishini izohlab oʻtadi,. 5 - topshiriqdagi " Kiyinish madaniyati " matnini oʻqiydilar va berilgan savollar asosida suhbatlashadilar,. 1. Nima sababdan kiyinish mintaqa va urf - odatlar bilan bogʻliq ? 2. Kiyinish madaniyati inson hayotida qanday rol oʻynaydi ? 3. Nega issiq oʻlkalarda oq matodan, sovuq oʻlkalarda esa koʻproq qora rangli kiyimlar kiyiladi ? 4. Qanday milliy kiyimlar sizga yoqadi ? V. Guruhlarda ishlash,. Interaktiv mashq,. Tom Mark Oʻquvchilar guruhlarga boʻlinadilar,. Har bir guruh sanʻat turlari va mashhur sanʻatkorlar haqida taqdimot qiladi,. 6 - topshiriqdagi " Hukmdorni yigʻlatgan darvesh " rivoyati ustida ishlash,. « Hammualliflar » > metodi,. Oʻqituvchi matnni oʻqiydi yoki oʻquv chilar matn bilan mustaqil tanishadilar,. Topshiriq : Matnning davomini oʻylab toping, kelgusida qanday voqealar sodir boʻlishi mumkin ekanligini oʻylab koʻring,. -Qahramonlardan qaysi biri voqealarga koʻproq taʻsir koʻrsatgan ? U ishtirok etmasa, asar mazmuni qanday oʻzgaradi ? - Sujetning rivojiga qaysi voqea taʻsir qilgan ? VI,. Oʻquvchilarni baholash,. Darsda faol ishtirok etgan oʻquvchilarning guruhlarda yiqqan ballari eʻlon qilinadi va guruhlar ragʻbatlantiriladi, oʻquvchilar baholanadilar,. VII,. Uyga vazifa,. Kiyinish madaniyati haqida oʻz fikringizni yozing,. 122 Rubi ,.; Tom Mark 3 - DARS,. SANʻAT VA MADANIYAT Darsning maqsadi : a ) taʻlimiy : mavzuga oid matn, adabiy - badiiy materiallarni tinglab tushunish,.; ergashgan qoʻshma gaplarning oʻzaro va sodda gaplar bilan maʻnodoshligi haqida umumiy tushunchaga ega boʻlish,.; matn tuzishda qoʻshma gaplardan foydalana olish,.; fikrini ogʻzaki va yozma tarzda aniq va tushunarli bayon qila olish,. b ) tarbiyaviy : maʻnaviy va madaniy merosini avaylab - asrash, sanʻat haqidagi tushunchalarni kengaytirish,.; bolalarni goʻzallik va sanʻatga intilib yashashga oʻrgatish, ularning estetik didlarini oʻstirish,.; taniqli sanʻatkorlar hamda ularning ijodlari bilan tanishtirish,.; kirishimlilik, barkamol shaxslar, oʻzaro hurmat ruhida tarbiyalash,. d ) rivojlantiruvchi : oʻquvchilarning ogʻzaki va yozma nutqini rivojlantirish, lugʻat boyligini oshirish,.; oʻquvchilarda ijodiy fikrlash, ifodali oʻqish koʻnikmalarini rivojlantirish,.; adabiy nutq yuzasidan mavjud tushunchalarni mustahkamlash, yangi maʻlumotlar bilan boyitish,.; soʻzlashuv odobiga oid malakalarini rivojlantirish,. Dars turi : yangi bilim beruvchi,. Dars metodi : interfaol, suhbat, « Zanjir » usuli, << Intevyu >> metodi, " Sinkveyn " metodi, " Sheʻr tahlili " metodi,. Dars jihozi : darslik, AKT, multimedia vositalari,. Adabiy oʻqish : Zulfiyaning hayoti va ijodiy faoliyati,. « Oʻgʻlim, sira boʻlmaydi urush » sheʻri,. Darsning borishi : I. Tashkiliy qism,. II,. Oʻtilgan mavzuni takrorlash,. Slayd,. Slaydda topshiriq beriladi,. Gaplarni oʻqing,. Qoʻshma gaplarni topib koʻchiring,. Ularni guruhlarga ajrating,. Gaplarni nima asosida guruhlarga ajratganingizni ayting,. 1. Baraka top, jiyan,. Sen borsan, koʻnglim toʻq,. Shu, mashina haydashni oʻrganib olsang, juda soz boʻlardi,. Qatorda noring boʻlsa, yuking yerda qolmaydi, deydilar,. ( Hakim Nazir ) 2. Goh kechalari shamol boʻriday uvullab chiqardi, goh sharros yomgʻir quyib qolardi,. 3. Guli yoʻq boʻstondan yaproq yaxshi, foydasi yoʻq yoʻldoshdan tayoq yaxshi,. ( Maqol ) 4. Dunyo koʻrgan odam bilan hamsuhbat boʻlsang, bahri diling ochiladi,. ( O ʻ,. Hoshimov ) III,. Yangi mavzuning bayoni,. Adabiy oʻqish,. Video,. Proyektorda Zulfiyaning hayoti haqida videolavha namoyish etiladi,. 123 ,.;
Darslik bilan ishlash : « Oʻgʻlim, sira boʻlmaydi urush » sheʻrini ifodali oʻqish va tahlil qilish,. 7 - topshiriqda berilgan " Oʻgʻlim sira boʻlmaydi urush " sheʻrini oʻqituvchi toʻrt qatorini ifodali oʻqiydi, oʻquvchilar ketma - ket davom ettirishadi,. IV,. Yangi mavzuni mustahkamlash,. Lugʻat ustida ishlanadi,. << Sinkveyn » > metodi orqali guruhlarga topshiriq beriladi ( 5 ta sifat xususiyati tavsiflanadi ),. Sheʻrda ifoda etilgan shaxs 2 ta sifati Tom Mark 3 ta feʻl bilan ifodalang 4 ta soʻzli gap tuzing Yuqoridagi soʻzning sinonimi V. Guruhlarda ishlash,. « Sheʻr tahlili » > metodi orqali sheʻrdagi voqealar tahlil qilinadi,. ( guruhlarga quyidagi jadval beriladi, oʻquvchilar oʻz fikrlarini yozishadi ) « Sheʻr tahlili » metodi Mehribon, gʻamxoʻr Erkalaydi, tarbiyalaydi, mehr beradi,. Mehribon ona farzandiga gʻamxoʻrdir,. Volida Voqea : Ona Muammo : Qatnashchilar : Xulosa : VI,. Oʻquvchilarni baholash,. Darsda faol ishtirok etgan oʻquvchilar baholanadilar,. VII,. Uyga vazifa,. " Oʻgʻlim, sira boʻlmaydi urush " sheʻrini yod oling,. 124 Yechim : Turn Markant ,.; 1 - DARS,. YAXSHI FAZILAT - INSON KOʻRKI Darsning maqsadi : a ) taʻlimiy : mavzuga oid matn, adabiy - badiiy materiallarni tinglab tushunish,.; bogʻlovchisiz qoʻshma gaplar haqida umumiy tushuncha berish,.; matn tuzishda qoʻshma gaplardan foydalanish koʻnikmalarini shakllantirish,.; fikrini ogʻzaki va yozma tarzda aniq va tushunarli bayon qila olish,. b ) tarbiyaviy : maʻnaviy va madaniy merosini avaylab - asrash, milliy qadriyatlarimizga boʻlgan hurmat hissini kuchaytirish, mehr - oqibat, oʻzaro hurmat kabi insoniy fazilatlarni bolalar ongiga singdirish,.; oʻzaro hurmat ruhida tarbiyalash,. d ) rivojlantiruvchi : oʻquvchilarning ogʻzaki va yozma nutqini rivojlantirish, lugʻat boyligini oshirish,.; yozma va ogʻzaki nutqda egallagan bilimlarini hayotda qoʻllay olishga oʻrgatish,.; oʻquvchilarda ijodiy fikrlash, ifodali oʻqish koʻnikmalarini rivojlantirish,.; adabiy nutq yuzasidan mavjud tushunchalarni mustahkamlash, yangi maʻlumotlar bilan boyitish,.; soʻzlashuv odobiga oid malakalarini rivojlantirish,. Dars turi : yangi bilim beruvchi,. Dars metodi : interfaol, suhbat, « Zanjir » usuli, « Kim yaxshi uddalaydi ? » metodi, « Maqollar zanjiri » usuli,. Dars shakli : yakka tartibda, guruhlarda ishlash,. Dars jihozi : darslik, AKT, multimedia vositalari,. Nazorat : oʻquvchilarning darsda faolligi kuzatilib, hisobga olib boriladi,. Leksika : xushmuomalalik va xushchehralik, kamtarlik, mehnatsevarlik, maʻnaviy goʻzallik, axloq - odob gulshani, insoniy fazilatlar, maʻnaviy komillik, maʻnaviyat boʻstonlari, hayot qoidalari,. Kamtarga kamol, manmanga zavol kabi tayanch soʻzlar va birikmalar,. Grammatika : Bogʻlovchisiz qoʻshma gaplar,. Adabiy oʻqish : Oʻtkir Hoshimov hayoti va ijodiy faoliyati,. " Laylak " hikoyasi,. Darsning borishi : I. Tashkiliy qism,. II,. Oʻtilgan mavzuni takrorlash,. Oldingi mavzuning oʻquvchilar tomonidan oʻzlashtirilganlik darajasi slayd yordamida aniqlanadi,. 125 ,.;
1 - topshiriqda berilgan rasmlar asosida foydalanish uchun berilgan soʻz birikmalari yorgamida gaplar tuzadilar,. Foydalanish uchun berilgan soʻz birikmalari : tashqi goʻzallik, maʻnaviy boylik, axloq - odob, insoniy fazilatlar, qoʻpollik,. Slayd,. Bilib oling,. Slaydda grammatik mavzu tushuntiriladi,. Darslik bilan ishlash,. 2 - topshiriqda berilgan matnni oʻquvchilar zanjir usulida oʻqiydilar va berilgan savollar asosida oʻzaro suhbatlashadilar,. 2 - mashq,. Ikkita oʻquvchi sinf doskasida, qolganlar daftarga ikkinchi ustundan maqollarning juftini topib va zarur tinish belgisini qoʻyib yozadilar,. Namuna : Yomon gopib gapirar, yaxshi topib gapirar,. IV,. Yangi mavzuni mustahkamlash,. « Kim yaxshi uddalaydi ? » > metodi,. Oʻquvchilar 2 guruhga ajraladilar,. 3 - topshiriqdagi matnlar 2 guruhga bittadan beriladi,. Guruhlar matnni oʻqib chiqadilar, mazmunini izohlab, oʻz munosabatlarini guruh aʻzolaridan biri yoki guruh sardori ogʻzaki bayon qilib berishi lozim boʻladi,. Toʻgʻri va batafsil sharhlagan guruh gʻolib sanaladi,. « Maqollar zanjiri » usuli,. Oʻquvchilar odob - axloq haqidagi maqollardan ketma - ket yoddan aytadilar,. Mavzuga mos maqollarni yoddan, toʻgʻri talaffuz qilish qoidalariga rioya qilgan holda aytib berishlari kerak boʻladi,. VI,. Oʻquvchilarni baholash,. Darsda faol ishtirok etgan oʻquvchilar guruhlarda yiqqan ballariga qarab baholanadilar,. VII,. Uyga vazifa,. Yaqin insonlaringizning yaxshi fazilatlari haqida matn tuzing,. Tom Mark 126 Turn Markant ,.; 2 - DARS,. YAXSHI FAZILAT - INSON KOʻRKI Darsning maqsadi : a ) taʻlimiy : mavzuga oid matn, adabiy - badiiy materiallarni tinglab tushunish,.; bogʻlovchisiz qoʻshma gaplar haqida umumiy tushuncha berish,.; matn tuzishda qoʻshma gaplardan foydalanish koʻnikmalarini shakllantirish,.; fikrini ogʻzaki va yozma tarzda aniq va tushunarli bayon qila olish,. b ) tarbiyaviy : maʻnaviy va madaniy merosini avaylab - asrash, oʻzaro muloqotda muomala madaniyatiga amal qilish,.; milliy qadriyatlarimizga boʻlgan hurmat hissini kuchaytirish, mehr - oqibat, oʻzaro hurmat kabi insoniy fazilatlarni bolalar ongiga singdirish,.; kirishimlilik, oʻzaro hurmat ruhida tarbiyalash,. d ) rivojlantiruvchi : oʻquvchilarning ogʻzaki va yozma nutqini rivojlantirish, lugʻat boyligini oshirish,.; yozma va ogʻzaki nutqda egallagan bilimlarini hayotda qoʻllay olishga oʻrgatish,.; soʻzlashuv odobiga oid malakalarini rivojlantirish,. Dars turi : yangi bilim beruvchi,. Dars metodi : interfaol, suhbat, « < Loyiha » metodi, « Kim topqir ? » > usuli, « Soʻzdan soʻzning farqi bor » metodi, " Insert " strategiyasi metodi,. Dars jihozi : darslik, AKT, multimedia vositalari,. Leksika : xushmuomalalik va xushchehralik, kamtarlik, mehnatsevarlik, maʻnaviy goʻzallik, axloq - odob gulshani, insoniy fazilatlar, maʻnaviy komillik, maʻnaviyat boʻstonlari, hayot qoidalari,. Kamtarga kamol, manmanga zavol kabi tayanch soʻzlar va birikmalar,. Grammatika : Bogʻlovchisiz qoʻshma gaplar,. Darsning borishi : I. Tashkiliy qism,. II,. Oʻtilgan mavzuni takrorlash,. << Loyiha >> metodi,. Bu oʻquvchilarning guruhlarda belgilangan vaqt davomida oʻtilgan mavzu boʻyicha axborot yigʻish ishlarini amalga oshirishdir,. Bu metodda rejalashtirish, qaror qabul qilish, amalga oshirish, tekshirish, xulosa chiqarish va natijalarini baholash jarayonlarida ishtirok etadilar,. Topshiriqlarga oʻquvchilar mustaqil ravishda darslik, rasmlar, tarqatma materiallar, axborot manbalari ( gazeta, oynoma, televideniye, 127 ,.;
Tarqatma materiallar : 1 - guruhga - Ustozlarni hurmat qilish bayoni,. 2 - guruhga - Qarindosh - urugʻlar oʻrtasidagi muomala odobi,. 3 - guruhga - Qoʻni - qoʻshnilar oʻrtasidagi muomala odobi,. 4 - guruhga - Doʻstlar oʻrtasidagi muomala odobi,. 5 - guruhga - Aka - ukalar oʻrtasidagi muomala odobi,. III,. Yangi mavzuning bayoni,. Slayd,. Slaydda grammatik mavzu tushuntiriladi,. Darslik bilan ishlash,. 1 - mashq ogʻzaki bajariladi,. Oʻquvchilar berilgan qoʻshma gaplarni zanjir usulida oʻqib, qismlarga ajratadilar va tinish belgilarining qoʻyilishiga eʻtibor beradilar,. 5 - mashqda oʻquvchilar gaplarni oʻqiydilar, bogʻlovchisiz qoʻshma gaplarni aniqlaydilar va ularda tirening ishlatilish sabablarini tushuntiradilar,. 4 - topshiriqdagi suhbat matnini oʻquvchilar rollarga boʻlib oʻqiydilar,. III,. Yangi mavzuni mustahkamlash,. 3 - mashq,. Mustaqil ish,. Berilgan soʻzlarni toʻgʻri joylashtirib maqollar hosil qiladilar,. Namuna : Bugʻdoy, boʻlmasin, shirin, noning, soʻzing boʻlsin,. Bugʻdoy noning boʻlmasin, shirin soʻzing boʻlsin,. « Soʻzdan soʻzning farqi bor » metodi,. Oʻquvchilar xushchehralik va xushmuomalalik, shirinsoʻzlik haqida maqol va hikmatli soʻzlar aytib, mazmunini izohlab berishlari kerak boʻladi,. Namuna : Slayd,. << Til shirinligi - koʻngilga yoqimli, yumshoqligi - foydali », « Donoga ishora - nodonga kaltak » maqollarining mazmuni izohlanar ekan, bunda oʻzaro soʻzlashuvda muloqot odobiga rioya qilish, nutq vaziyatiga qarab fikr bildirish, yoshni eʻtiborga olib muomala qilish, ifodali, maʼnili, mantiqli soʻzlash kabi tushunchalar singdirilishi lozim,. IV,. Guruhlarda ishlash,. " Kim topqir ? " usuli,. Yangi mavzuning oʻquvchilar tomonidan oʻzlashtirilganlik darajasi slayd yordamida 128 Tom Mark aniqlanadi,. Oʻquvchilar guruhlarga boʻlinadilar va slaydda berilgan topshiriqlarni ogʻzaki bajaradilar,. Slaydda quyidagi topshiriqlar beriladi : Slayd,. Gaplarni oʻqing, ularni qoʻshma gap, ergashgan qoʻshma gap, bogʻlovchisiz qoʻshma gap tarzida uch guruhga boʻlib koʻchiring,. 1. Shogirdlar qancha koʻp boʻlsa, koʻngil qafasi shuncha ravshanroq boʻladi,. ( Gʻafur Gʻulom ) 2. Ogʻziga kelganini demoq - nodon ishi va oldiga kelganini yemoq - hayvon ishi,. ( Alisher Navoiy ) 3. Oqil gar soʻz bila soʻzni yopar, Orif oʻshal soʻzda oʻzini topar,. ( Haydar Xorazmiy ) 4. Hunar oʻrgan, chunki hunarda koʻp sir, Yopiq eshiklarni ochar birma - bir,. ( Nizomiy ) 5. Jahonda hammadan toʻgʻ rilik aʻlo, egrilikdan ortiq yoʻqdir hech balo,. ( Firdavsiy ) << Insert » > strategiyasi metodi asosida 5 - topshiriqdagi " Odob gulshani " matni oʻrganiladi,. Oʻquvchilar matn bilan tanishib chiqadilar va quyidagi jadvalni toʻldiradilar,. « V » bilganlarimni tasdiqlaydi Tom Marko ,.; yangi axborot bilganlarimga zid keladi meni oʻylantirib qoʻydi V. Oʻquvchilarni baholash,. Darsda faol ishtirok etgan oʻquvchilarning guruhlarda yiqqan ballariga qarab, gʻolib guruh eʻlon qilinadi va ragʻbatlantiriladi, oʻquvchilar baholanadilar,. VI,. Uyga vazifa,. Matndan foydalanib, gaplarni davom ettiring,. Gaplardagi bogʻlovchi vositalarni koʻrsating,. « + » << - >> 129 Taʻlim Marka ,.; 3 - DARS,. YAXSHI FAZILAT - INSON KOʻRKI Darsning maqsadi : a ) taʻlimiy : mavzuga oid matn, adabiy - badiiy materiallarni tinglab tushunish,.; bogʻlovchisiz qoʻshma gaplar haqida umumiy tushuncha berish,.; matn tuzishda qoʻshma gaplardan foydalanish koʻnikmalarini shakllantirish,. b ) tarbiyaviy : maʻnaviy va madaniy merosini avaylab - asrash, milliy qadriyatlarimizga boʻlgan hurmat hissini kuchaytirish, mehr oqibat, oʻzaro hurmat kabi insoniy fazilatlarni bolalar ongiga singdirish,.; kirishimlilik, barkamol shaxslar, oʻzaro hurmat ruhida tarbiyalash,. d ) rivojlantiruvchi : oʻquvchilarning ogʻzaki va yozma nutqini rivojlantirish, lugʻat boyligini oshirish,.; adabiy nutq yuzasidan mavjud tushunchalarni mustahkamlash, yangi maʻlumotlar bilan boyitish,.; soʻzlashuv odobiga oid malakalarini rivojlantirish,. Dars turi : yangi bilim beruvchi,. Dars metodi : interfaol, suhbat, « Zanjir » > usuli, « Tayanch soʻzlar >> metodi, « Raqamlarda savol bor » metodi,. Dars jihozi : darslik, AKT, multimedia vositalari,. Adabiy oʻqish : Oʻtkir Hoshimov hayoti va ijodiy faoliyati,. " Laylak " hikoyasi,. Darsning borishi : I. Tashkiliy qism,. II,. Oʻtilgan mavzuni takrorlash,. Oʻqituvchi oʻquvchilarga 4 - topshiriqda berilgan suhbat matnidan insonlarga xos salbiy va ijobiy xususiyatlarni 2 guruhga ajratib koʻchirishlarini va ularga zid maʻno beruvchi soʻzlarni topib, izohlashlarini soʻraydi,. III,. Yangi mavzuning bayoni,. Adabiy oʻqish,. Slayd,. Oʻqituvchi slaydda isteʻdodli yozuvchi Oʻtkir Hoshimov hayoti va ijodiy faoliyati haqida maʻlumot beradi,. Audio,. Oʻquvchilarga Oʻtkir Hoshimovning " Dunyoning ishlari " qissasida oʻrin olgan " Gilam paypoq " hikoyasi audio vositasi yordamida eshittiriladi,. Oʻquvchilar tinglaydilar, matnda uchragan notanish soʻzlarni umumiy mazmunidan kelib chiqqan holda tushunib, mazmunini qisqartirib soʻzlab beradilar, eslab qolgan soʻz va gaplarini daftarlariga yozadilar,. Darslik bilan ishlash,. 6 - topshiriqda berilgan matnni zanjir usulida oʻqiydilar va savollarga javob beradilar,. Savollar,. 1. Matnga « Hayot qoidalari » deb sarlavha qoʻyilishining sababi nimada ? 130 2. Sizningcha yana qanday hayot qoidalari bor ? IV,. Yangi mavzuni mustahkamlash,. 7 - topshiriq,. Oʻqing,. Tinglang,. Soʻzlang,. « Tayanch soʻzlar » > metodi orqali oʻquvchilar 7 - topshiriqdagi " Laylak " hikoyasini oʻqib chiqishlari va tayanch soʻzlarni aniqlashlari lozim boʻladi,. Shu tayanch soʻzlar asosida asar mazmunini toʻliq yoritib berishi mumkin boʻlsin,. Oʻquvchilar tayanch soʻzlar asosida asar mazmunini hikoya qilib beradilar,. Matn yuzasidan savol va topshiriqlar bajariladi,. 1. Matn asosida savollar tuzing,. 2. Matn mazmunini soʻzlab bering,. 3. « Laylak >> hikoyasining qanday tarbiyaviy ahamiyati bor ? 4. Hayotda shu hikoyaga oʻxshagan voqealarni bilasizmi ? V. Guruhlarda ishlash,. « Raqamlarda savol bor » metodi,. ( Muammoli taʻlim texnologiyasi ),. Oʻquvchilar raqamlar yozilgan tarqatmalarni olishadi,. Monitor orqali quyidagi savollar koʻrsatiladi,. Oʻquvchilar raqamni aytadilar va monitorda raqamlarda yashiringan savollar chiqadi,. 5 Taʻlim Marka ,.; 3 8 4 Namuna : Slayd,. " Dunyoning ishlari " qissasidagi qaysi hikoyada onaning oʻz jigarbahdini kasallik xavfidan tezroq xalos qilish uchun har narsaga, hatto jonini berishga tayyor ekanligi tasvirlanadi ? " Gilam paypoq " hikoyasi,. VI,. Oʻquvchilarni baholash,. Darsda faol ishtirok etgan oʻquvchilarning guruhlarda yiqqan ballariga qarab, gʻolib guruh eʻlon qilinadi va ragʻbatlantiriladi, oʻquvchilar baholanadilar,. VII,. Uyga vazifa,. Bogʻlovchisiz qoʻshma gaplarga misollar yozing,. 131 9 Turn Markant ,.; 1 - DARS,. MEHNAT - KELAJAK POYDEVORI Darsning maqsadi : a ) taʻlimiy : mavzuga oid matn, adabiy - badiiy materiallarni tinglab tushunish,.; qoʻshma gap turlarining maʻnodoshligi haqida umumiy tushunchaga ega boʻlish,.; qoʻshma gaplarni bogʻlovchi vositalarni nutqda toʻgʻri qoʻllay olish,.; matn tuzishda qoʻshma gaplardan foydalana olish,.; fikrini ogʻzaki va yozma tarzda aniq va tushunarli bayon qila olish,. b ) tarbiyaviy : maʻnaviy va madaniy merosini avaylab - asrash, odob - axloq qoidalariga rioya qilish, oʻzaro muloqotda muomala madaniyatiga amal qilish,.; milliy qadriyatlarimizga boʻlgan hurmat hissini kuchaytirish, mehr - oqibat, oʻzaro hurmat kabi insoniy fazilatlarni bolalar ongiga singdirish,.; mehnatsevarlik ruhida, barkamol shaxslar, oʻzaro hurmat ruhida tarbiyalash,. d ) rivojlantiruvchi : oʻquvchilarning ogʻzaki va yozma nutqini rivojlantirish, lugʻat boyligini oshirish,.; yozma va ogʻzaki nutqda egallagan bilimlarini hayotda qoʻllay olishga oʻrgatish,.; oʻquvchilarda ijodiy fikrlash, ifodali oʻqish koʻnikmalarini rivojlantirish,.; soʻzlashuv odobiga oid malakalarini rivojlantirish,. Dars turi : yangi bilim beruvchi,. Dars metodi : interfaol, suhbat, « Zanjir » usuli, « Xotira mashqi >>,. << Qayta hikoya » metodi, « Sheʻr tahlili » > metodi, « Sindikat » metodi, « Impuls - plakat » metodi,. Dars shakli : yakka tartibda, guruhlarda ishlash,. Dars jihozi : darslik, AKT, mavzuga mos rangli rasmlar, didaktik tarqatma materiallar, multimedia vositalari,. Leksika : mehnat, mehnatsevarlik, mehnat - kelajak poydevori,. Mehnat baxt keltirar,. Mehnatdan kelsa boylik, turmush boʻlar chiroyli kabi soʻzlar, soʻz birikmalari va nutqiy qurilmalar,. Grammatika : Qoʻshma gap turlarining oʻzaro maʻnodoshligi,. Adabiy oʻqish : Abdulla Qodiriyning hayoti va ijodiy faoliyati,. Abdulla Qodiriy haqida xotiralar,. Darsning borishi : I. Tashkiliy qism,. II,. Oʻtilgan mavzuni takrorlash,. << Sindikat » metodi,. Oʻquvchilar uchta kichik guruhlarga boʻlinadi,. Bunda taklif etilayotgan topshiriq uch xil nuqtai nazardan hal etilishi zarur,. Mehnat, mehnatsevar soʻzlariga oʻz fikr - mulohazalarini bildirishlari 132 ,.;
1. " Odob gulshani " matnidan odob - axloq maʻnosini ifodalovchi soʻzlar va gaplarni aniqlang, ularning har biri qanday maʻno ifodalashini tushuntiring,. 2. Qaysi soʻz koʻp ishlatilgan ? Uni qaysi soʻz bilan almashtirish mumkin ? 3. Matnni oʻqigach, siz qanday xulosaga keldingiz ? Fikringizni yozing,. III,. Yangi mavzuning bayoni,. Video,. Video vositasi orqali yurtimizdagi qator zamonaviy binolar, koʻrkam bogʻlar, hiyobonlar tasvirlanadi,. Tasvir vaqtida mayin kuy bilan quyidagi sheʻr oʻqiladi,. Videorolik asosida nutqiy mavzu tushuntiriladi,. Shu jarayonda 1 - topshiriqda berilgan rasmlar asosida zamonaviy uylar, yaratilayot gan bogʻlar haqida oʻquvchilar bilan suhbatlashiladi,. Bilib oling ! Slayd,. Slaydda grammatik mavzu koʻrsatiladi,. Darslik bilan ishlash,. 2 - topshiriq,. Oʻqing,. Tinglang,. Soʻzlang,. << Qayta hikoya » metodi,. 5 - topshiriqda berilgan " Hunarning xosiyati " rivoyati oʻqitiladi,. Oʻquvchilarda ifodali oʻqish malakalarini shakllantirib borish maqsadida 1-2 oʻquvchiga ovoz chiqarib oʻqitish tavsiya etiladi,. Oʻquvchilar oʻqib boʻlganlaridan soʻng ketma - ketlikda mazmunini qayta hikoya qiladilar,. Lugʻat bilan ishlash,. « Xotira mashqi »,. Oʻquvchilar lugʻatni oʻqiydilar,. Oʻquvchilarga oʻqigan lugʻatlarini eslab qolish topshirigʻi beriladi,. Kitobni yopib, eslab qolgan soʻzlarini lugʻat daftariga yozadilar,. 1 - mashq,. Oʻquvchilar maqollarni " Zanjir " usulida oʻqiydilar, mazmunini tushuntiradilar,. Tuzilishiga koʻra qanday gap ekanligi va bogʻlanish vositalarini aytadilar,. 2 - mashqni ikki nafar oʻquvchi sinf doskasida, qolganlar daftariga berilgan bogʻlovchisiz qoʻshma gaplarni bogʻlangan yoki ergashgan qoʻshma gaplarga aylantirib koʻchiradilar,. Namuna : Yurt tinch, sen tinch,. ( bogʻlovchisiz qoʻshma gap ),. Yurting tinch boʻlsa, sen ham tinch boʻlasan ( bogʻlangan qoʻshma gap ),. 133 Tom Mark ,.;
Namuna : Sepli boʻlmasa ham, epli boʻlsin,. IV,. Yangi mavzuni mustahkamlash,. 3 - topshiriq,. Sheʻrni ifodali oʻqing va mazmunini soʻzlab bering,. Audio,. Sultonmurod Hojiboyevning « Qarz » sheʻri eshittiriladi,. " Sheʻr tahlili ” usuli,. Oʻqituvchi oʻquvchilarga quyidagi savollar bilan murojaat etadi : - Sizningcha bu sheʻrning yaratilishiga nima sabab boʻlgan ? - Sheʻrning asosiy gʻoyasi nimadan iborat deb oʻylaysiz ? Oʻquvchilar sheʻrni mustaqil oʻqiydilar,. Sheʻrda uchragan notanish soʻzlar yuzasidan lugʻat ishi oʻtkaziladi,. Sheʻr mazmunini soʻzlab beradilar,. Yoddan yozuv diktanti,. 3 - mashqdagi maqollar asosida yoddan yozuv diktantini oʻtkazish qoidasiga muvofiq mustaqil amalga oshiriladi,. Taqdim etilgan maqollar yoddan yozilgandan soʻng oʻquvchilar diktantlarini matnga qarab tuzatadilar, yoʻl qoʻygan imlo xatolari yuzasidan xulosa chiqaradilar,. V. Guruhlarda ishlash,. " Impuls - plakat " metodi ( evristik texnologiyasi ) Har bir ishtirokchi uchun vatman varaqlari va markerlar kerak boʻladi,. Stollarning ustiga oxirigacha yetkazilmagan fikrlar yozilgan plakatlar qoʻyilgan : « Ushbu mavzuda meni hammasidan koʻproq,... qiziqtiradi », « Men shuni aniqlashtirmoqchi edimki,,... », « < Men orttirgan bilimlarimni,... qoʻllayman », « Ushbu mavzuni oʻrganish jarayonida men,... erishdim », « Men,... toʻgʻrisida koʻproq bilib olmoqchi edim » >, < « < Men uchun,... murakkab boʻldi », « Menga,... yoqdi »,. VI,. Oʻquvchilarni baholash,. Darsda faol ishtirok etgan oʻquvchilarning guruhlarda yiqqan ballariga qarab baholanadilar,. Uyga vazifa,. Sheʻrni yod oling,. Siz mahallangizda, koʻchangizda oʻtkaziladigan hasharlarda nima ishlar qilishingiz haqida yozing,. Tom Mark 134 Tom Mokad ,.; 2 - DARS,. MEHNAT - KELAJAK POYDEVORI Darsning maqsadi : a ) taʻlimiy : mavzuga oid matn, adabiy - badiiy materiallarni tinglab tushunish,.; qoʻshma gap turlarining maʻnodoshligi haqida umumiy tushunchaga ega boʻlish,.; matn tuzishda qoʻshma gaplardan foydalana olish,.; fikrini ogʻzaki va yozma tarzda aniq va tushunarli bayon qila olish,. b ) tarbiyaviy : maʻnaviy va madaniy merosini avaylab - asrash, mehr - oqibat, oʻzaro hurmat kabi insoniy fazilatlarni bolalar ongiga singdirish,.; mehnatsevarlik ruhida, kirishimlilik, barkamol shaxslar, oʻzaro hurmat ruhida tarbiyalash,. d ) rivojlantiruvchi : oʻquvchilarning ogʻzaki va yozma nutqini rivojlantirish, lugʻat boyligini oshirish,.; yozma va ogʻzaki nutqda egallagan bilimlarini hayotda qoʻllay olishga oʻrgatish,.; soʻzlashuv odobiga oid malakalarini rivojlantirish,. Dars turi : yangi bilim beruvchi,. Dars metodi : interfaol, suhbat, « Zanjir » usuli, « Xotira mashqi >>, << Davra suhbati >> metodi, « Bumerang » metodi, « Idrok xaritasi » metodi,. Dars jihozi : darslik, AKT, multimedia vositalari,. Leksika : mehnat, mehnatsevarlik, mehnat - kelajak poydevori,. Mehnat baxt keltirar,. Mehnatdan kelsa boylik, turmush boʻlar chiroyli kabi soʻzlar, soʻz birikmalari va nutqiy qurilmalar,. Grammatika : Qoʻshma gap turlarining oʻzaro maʻnodoshligi,. Darsning borishi : I. Tashkiliy qism,. Uyga vazifani tekshirish : Oʻqituvchi " Qarz " sheʻrini yoddan aytishni soʻraydi, bunda oʻquvchilarning nutq tovushlarini toʻgʻri talaffuziga ahamiyat beriladi,. II,. Yangi mavzuning bayoni,. Slayd,. Bilib oling ! Slaydda grammatik mavzu tushuntiriladi,. Darslik bilan ishlash,. 4 - topshiriq,. Oʻquvchilar matnni zanjir usulida oʻqiydilar,. Rivoyat haqida oʻz fikrlarini ogʻzaki bayon qiladilar,. Matn mazmunini yorituvchi savollar tuzadilar va oʻzaro savol - javob oʻtkazadilar,. Lugʻat ustida ishlash,. Audio,. « Xotira mashqi »,. Matn yuzasidan berilgan lugʻat soʻzlar audio vositasi yordamida eshittiriladi,. Oʻquvchilar eslab qolgan soʻzlarini lugʻat daftarlariga yozadilar va ularni qatnashtirib, qoshma gap tuzadilar,. quchmoq musaffo chidamoq bulgʻamoq befarq koʻlmak quvonch shohid boʻlmoq pora - pora qilmoq 135 ,.;
Namuna : Bogʻlovchisiz qoʻshr gap Yaxshilik nur keltirar, yomonlik - zulmat,. III,. Yangi mavzuni mustahkamlash,. « Davra suhbati » metodi orqali 4 - topshiriqdagi « Buloq » rivoyati yuzasidan suhbatlashadilar,. Bunda stol, stullar doira shaklida joylashtiriladi,. Har bir oʻquvchi aylana boʻylab rivoyat haqida, quyidagi savol boʻyicha oʻz fikr - mulohazalarini ogʻzaki bayon etadilar,. Savol : - Hayotda shunday voqealarga duch kelganmisiz ? << Idrok xaritasi » > metodi,. Namuna : 5 - mashqdagi matnni diqqat bilan oʻqing,. Matndagi gaplarning turlari va bogʻlanish vositalarini aniqlang,. Har bir gapni sodda gap, qoʻshma gap tarzida guruhlarga ajrating,. Qoʻshma gaplarning qurilishida bogʻlovchi vositalarning ahamiyati nimada ? IV,. Guruhlarda ishlash,. " Bumerang " metodi,. Oʻquvchilar 4 guruhga boʻlinadi,. Har bir guruh aʻzolari oʻzlariga tegishli boʻlgan matnni oʻqib chiqadilar va hikoyadan olingan parcha mazmuni yuzasidan taassurotlarini tartib bilan gapiradilar Hikoya yuzasidan guruhlarga tarqatiladigan matn namunalari slayd shaklida proyektor orqali koʻrsatilishi mumkin,. " Gapni toʻldir " refleksiya mashqi,. Men bugun menga kerakli boʻlgan,... maʻlumotlarni oldim V. Oʻquvchilarni baholash,. Darsda faol ishtirok etgan oʻquvchilar baholanadilar,. VI,. Uyga vazifa,. Dam olish kunida quyida berilgan ish turlaridan qaysilarini bajarishingiz, oyingiz yoki dadangizga qanday yordam berishingiz haqida matn tuzing,. 136 Taʻlim Mark Bogʻlangan qoʻshma gap Yaxshilik nur keltirar, yomonlik esa zulmat,. Ergashgan qoʻshma gap Yaxshilik nur keltirsa, yomonlik zulmat keltiradi,. menga yangilik boʻlgan maʻlumot bu,... menga takror boʻlgan maʻlumot bu Darsda Darsda Rubi ,.; Tom Mark 3 - DARS,. MEHNAT - KELAJAK POYDEVORI Darsning maqsadi : a ) taʻlimiy : mavzuga oid matn, adabiy - badiiy materiallarni tinglab tushunish,.; qoʻshma gap turlarining maʻnodoshligi haqida umumiy tushunchaga ega boʻlish,.; matn tuzishda qoʻshma gaplardan foydalana olish,.; fikrini ogʻzaki va yozma tarzda aniq va tushunarli bayon qila olish,. b ) tarbiyaviy : maʻnaviy va madaniy merosini avaylab - asrash, mehr - oqibat, oʻzaro hurmat kabi insoniy fazilatlarni bolalar ongiga singdirish,.; mehnatsevarlik ruhida, kirishimlilik, barkamol shaxslar, oʻzaro hurmat ruhida tarbiyalash,. d ) rivojlantiruvchi : oʻquvchilarning ogʻzaki va yozma nutqini rivojlantirish, lugʻat boyligini oshirish,.; adabiy nutq yuzasidan mavjud tushunchalarni mustahkamlash, yangi maʻlumotlar bilan boyitish,.; soʻzlashuv odobiga oid malakalarini rivojlantirish,. Dars turi : yangi bilim beruvchi,. Dars metodi : interfaol, suhbat, « Zanjir » usuli, « < Fikr va charx >> usuli, « Zigzag » texnologiyasi, « Hammualliflar » usuli,. Dars jihozi : darslik, AKT, multimedia vositalari,. Adabiy oʻqish : Abdulla Qodiriyning hayoti va ijodiy faoliyati,. Abdulla Qodiriy haqida xotiralar,. Darsning borishi : I. Tashkiliy qism,. II,. Oʻtilgan mavzuni takrorlash,. Ijodiy diktant,. Bog ʻ yaratish, mehnat, mehnatsevarlik, vazifani bajarmoq, mehnat - kelajak poydevori,. Mehnat baxt keltirar,. Ushbu soʻz, soʻz birikmalari va nutqiy qurilmalar ishtirokida gaplar tuzish topshirigʻi beriladi,. III,. Darslik bilan ishlash,. 5 - topshiriq,. Oʻquvchilar " Bogʻdagi ishlar " matnini zanjir usulida oʻqiydilar,. Bogʻda qilinadigan ishlarni tartib bilan sanab koʻrsatadilar,. Oʻquvchilar uchta guruhga boʻlinadilar,. Har bir guruh 6 - mashqda berilgan gaplardan bittasini tahlil qiladilar,. Bunda " Bogʻdagi ishlar " 137 ,.;
IV,. Yangi mavzuning bayoni,. Adabiy oʻqish,. Video,. Dastlab Abdulla Qodiriyning hayoti va ijodiy faoliyati haqida videolavha koʻrsatiladi,. Oʻquvchilarni darsga qiziqtirish va eʻtiborini tortish maqsadida << Fikr va charx » > usulidan foydalaniladi,. Oʻquvchilar 6 - topshiriqdagi suhbat matnida berilgan gaplarning maʻnolari yuzasidan fikr bildirib, oʻz qarashlarini asoslaydilar,. V. Guruhlarda ishlash,. 7 - topshiriq,. Oʻqing,. Tinglang,. Soʻzlang,. << Zigzag » metodi,. Sinf oʻquvchilari 3 ta guruhga boʻlinadilar,. Guruhlarda " Mehrobdan chayon " romanidan parcha qismlarga ajratiladi va ajratilgan qismlar bilan tanishib chiqish vazifasi beriladi,. Oʻquvchilar asardan berilgan qismlarni diqqat bilan oʻrganadilar va gapirib beradilar,. Barcha guruh oʻquvchilari asar mazmunini soʻzlab berganlaridan soʻng, matnlar guruhlararo almashtirilib, avvalgi faoliyat takrorlanadi,. « Hammualliflar » > usuli,. Oʻqituvchi Abdulla Qodiriyning " Mehrobdan chayon " romanidan berilgan parcha yuzasidan topshiriq bajariladi,. Topshiriq : - Matnning davomini oʻylab toping, kelgusida qanday voqealar sodir boʻlishi mumkin ekanligini oʻylab koʻring,. -Qahramonlardan qaysi biri voqealarga koʻproq taʻsir koʻrsatgan ? U ishtirok etmasa, asar mazmuni qanday oʻzgaradi ? - Sujetning rivojiga qaysi voqea taʻsir qilgan ? VI,. Oʻquvchilarni baholash,. Darsda faol ishtirok etgan oʻquvchilarning guruhlarda yiqqan ballariga qarab ragʻbatlantiriladi, baholanadilar,. VII,. Uyga vazifa,. Abdulla Qodiriyning hayoti va ijodi haqida gapirib bering,. " Mehrobdan chayon " asari asosida kichik ssenariy tuzib kelish,. 138 Tom Mark Tom Mokad ,.; 1 - DARS,. MILLIY LIBOSLAR Darsning maqsadi : a ) taʻlimiy : mavzuga oid matn, adabiy - badiiy materiallarni tinglab tushunish,.; koʻchirma gaplar haqida umumiy tushunchaga ega boʻlish,.; matn tuzishda koʻchirma gaplardan foydalanish koʻnikmalarining shakllanishi,.; koʻchirma gaplarda tinish belgilarini toʻgʻri qoʻllay olish,.; fikrini ogʻzaki va yozma tarzda aniq va tushunarli bayon qila olish,. b ) tarbiyaviy : maʻnaviy va madaniy merosini avaylab - asrash, milliy qadriyatlarimizga boʻlgan hurmat hissini kuchaytirish, mehr oqibat, oʻzaro hurmat kabi insoniy fazilatlarni bolalar ongiga singdirish,.; kirishimlilik, barkamol shaxslar, oʻzaro hurmat ruhida tarbiyalash,. d ) rivojlantiruvchi : oʻquvchilarning ogʻzaki va yozma nutqini rivojlantirish, lugʻat boyligini oshirish,.; yozma va ogʻzaki nutqda egallagan bilimlarini hayotda qoʻllay olishga oʻrgatish,.; soʻzlashuv odobiga oid malakalarini rivojlantirish,. Dars turi : yangi bilim beruvchi,. Dars metodi : interfaol, suhbat, « Sinkveyn » metodi, << Rolli oʻyin >> metodi, << Insert strategiyasi » > metodi,. << Videotopishmoq >> metodi,. Dars jihozi : darslik, AKT, mavzuga mos rangli rasmlar, didaktik tarqatma materiallar, multimedia vositalari,. Leksika : milliy liboslar, doʻppi, atlas, adras, chopon, milliy va zamonaviy liboslar, koʻrik - tanlovlar, katta baho berilmoqda kabi tayanch soʻzlar va birikmalar,. Grammatika : Koʻchirma gaplar, ularda tinish belgilarining qoʻllanishi,. Adabiy oʻqish : Publitsistik maqolalardan namunalar,. Darsning borishi : I. Tashkiliy qism,. II,. Oʻtilgan mavzuni takrorlash,. Video,. « < Video topishmoq » metodi asosida oʻquvchilarga birnechta " Oʻzbekfilm " studiyasida suratga olingan ( « Oʻtgan kunlar >>, « < Mehrobdan chayon » ) filmlaridan videolavhalar namoyish etiladi,. Oʻquvchilar namoyish etilgan lavhalardan Abdulla Qodiriyning " Mehrobdan chayon " romani asosida suratga olingan filmni topishlari va izohlashlari lozim boʻladi,. Bu maʻlumotlarni daftarlariga qayd etadilar va asar qahramonlariga tavsif beradilar,. Namuna : Anvar va Raʻno - romanning bosh qahramonlari,. 139 ,.;
Raʻno - oʻqimishli va did - farosatli, jasur va xon zulmiga qarshi isyonkor qiz,. U odobli va goʻzal xulqli qiz,. Raʻnoning menga yoqqan yana bir xislati, bu uning jasurligidir va h.k. << Rolli oʻyin » metodi,. << Rolli oʻyin » > metodi oʻquvchilarning Abdulla Qodiriyning " Mehrobdan chayon " romaniga tuzib kelgan ssenariylari asosida oʻtkaziladi,. Rollar taqsimlanadi,. Oʻquvchilar oʻz rollarini ijro etadilar,. Boshqa oʻquvchilar ularni kuzatib turadilar,. Kuzatuvchi boʻlgan oʻquvchilar oʻz yakuniy mulohazalarini bildiradilar va xulosa qilinadi,. III,. Yangi mavzuning bayoni,. Video,. Video vositasi orqali oʻzbek xalqining milliy liboslari tasvirlangan vidolavha namoyish etiladi,. Namoyish vaqtida kuy taralib turadi,. 1 - topshiriq,. Oʻquvchilar rasm asosida suhbatlashadilar,. Oʻzbek milliy liboslarining koʻrinishlariga oʻz munosabatingizni bildiradilar,. Slayd,. Bilib oling ! Slaydda grammatik mavzu tushuntiriladi,. Slaydda koʻchirma gaplarning tuzilishi va ularda qoʻllanadigan tinish belgilari koʻrsatiladi,. Darslik bilan ishlash,. 1 - mashq ogʻzaki bajariladi,. Oʻquvchilar gaplarni oʻqib, koʻchirma gaplarda tinish belgilarining qoʻllanishini tushuntiradilar,. 2 - mashq,. Ikki nafar oʻquvchi sinf doskasida, qolgan oʻquvchilar berilgan gaplardagi tushirilgan tinish belgilarni qoʻyib, gaplarni koʻchiradilar,. Namuna : Shodmon aka kulib dedi : « Chirchiq, Bekobod shaharlariga borsangiz ogʻzingiz ochilib qoladi »,. IV,. Yangi mavzuni mustahkamlash,. " Insert " strategiyasi metodi asosida 2 - topshiriqdagi milliy liboslar haqidagi matn oʻrganiladi,. Oʻquvchilar matn bilan tanishib chiqadilar va quyidagi jadvalni toʻldiradilar,. « V » bilganlarimni tasdiqlaydi « Xatoni tuzating » usuli,. Slaydda oʻquvchilarga javobi xato 140 yangi axborot bilganlarimga zid keladi Tom Mark « + » « ? » meni oʻylantirib qoʻydi berilgan lugʻatlar koʻrsatiladi,. Ular lugʻatni oʻqiydi, xatoni aniqlaydi va javobini toʻgʻri joylashtirib yozadilar,. milliy libos urf - odatlar- deyarli - uzviy bogʻliq oʻz oʻrniga ega oʻzgacha jozibador xos jihatlari Mustaqil ish,. Oʻquvchilar gaplarni ona tillariga tarjima qiladilar va daftarlariga koʻchiradilar,. IV,. Guruhlarda ishlash,. « Sinkveyn » > metodi ( Hamkorlik taʻlim texnologiyasi ) orqali guruhlarga topshiriq beriladi ( 5 ta sifat xususiyati tavsiflanadi ),. Oʻquvchilar " Libos " soʻzining beshta xususiyatlarini yozib berishlari lozim boʻladi,. Sheʻrda ifoda etilgan shaxs 2 ta sifati 3 ta feʻl bilan ifodalang 4 ta soʻzli gap tuzing Yuqoridagi soʻzning sinonimi Tom Marka ,.; почти, почти что национальная одежда органическая связь притягивающий поиному свойственные аспекты обычаи и традиции имеет свое место Libos Milliy, jozibali Tikiladi, kiyiladi, yarashadi Milliy qadriyalarimizdan biri hisoblanadi,. Kiyim V. Oʻquvchilarni baholash,. Darsda faol ishtirok etgan oʻquvchilarning guruhlarda yiqqan ballariga qarab ragʻbatlantiriladi, baholanadilar,. VII,. Uyga vazifa,. Gaplarni oʻqing,. Koʻchirma gaplarni tushirib qoldirilgan tinish belgilarini qoʻyib yozing 141 Turn Markant ,.; 2 - DARS,. MILLIY LIBOSLAR Darsning maqsadi : a ) taʻlimiy : mavzuga oid matn, adabiy - badiiy materiallarni tinglab tushunish,.; koʻchirma gaplar haqida umumiy tushunchaga ega boʻlish,.; mat tuzishda koʻchirma gaplardan foydalanish koʻnikmalarining shakllanishi,.; koʻchirma gaplarda tinish belgilarini toʻgʻri qoʻllay olish,. b ) tarbiyaviy : maʻnaviy va madaniy merosini avaylab - asrash, milliy qadriyatlarimizga boʻlgan hurmat hissini kuchaytirish, mehr oqibat, oʻzaro hurmat kabi insoniy fazilatlarni bolalar ongiga singdirish,.; kirishimlilik, barkamol shaxslar, oʻzaro hurmat ruhida tarbiyalash,. d ) rivojlantiruvchi : oʻquvchilarning ogʻzaki va yozma nutqini rivojlantirish, lugʻat boyligini oshirish,.; yozma va ogʻzaki nutqda egallagan bilimlarini hayotda qoʻllay olishga oʻrgatish,.; oʻquvchilarda ijodiy fikrlash, ifodali oʻqish koʻnikmalarini rivojlantirish,.; soʻzlashuv odobiga oid malakalarini rivojlantirish,. Dars turi : yangi bilim beruvchi,. Dars metodi : interfaol, suhbat, « Zanjir » usuli, « Yoʻnaltiruvchi matn » > taʻlimiy metodi, « Assesment » metodi, << Aqliy hujum » metodi, << Bahs - munozara >> metodi,. Dars jihozi : darslik, AKT, multimedia vositalari,. Leksika : milliy liboslar, doʻppi, atlas, adras, chopon, milliy va zamonaviy liboslar, koʻrik - tanlovlar, katta baho berilmoqda kabi tayanch soʻzlar va birikmalar,. Grammatika : Koʻchirma gaplar, ularda tinish belgilarining qoʻllanishi,. Darsning borishi : I.Tashkiliy qism,. II,. Oʻtilgan mavzuni takrorlash,. « Aqliy hujum » metodi,. Oʻquvchilarga savol beriladi,. 1. Oʻzbek milliy liboslari nimadan darak beradi ? 2. Oʻzbek milliy kiyimi qachon yaratilgan ? 2. Milliy kiyimlarimiz Oʻzbekistonning qaysi viloyatida farqi jihatidan ajralib turadi ? 3. Yaxtak kiyimi kimga xos ? 4. Doʻppining qanday turlarini bilasiz ? 5. Doʻppining qaysi turi Oʻzbekistonning barcha viloyatlarida keng tarqalgan ? 142 ,.;
« Yoʻnaltiruvchi matn » > taʻlimiy metodi,. Audio,. Oʻquvchilarga oʻrganilayotgan " Milliy liboslar " mavzusiga oid 70-80 soʻzli adabiy - badiiy matn audio vositasi yordamida eshittiriladi,. Oʻquvchilar tinglaydilar, matnda uchragan notanish soʻzlarni umumiy mazmunidan kelib chiqqan holda tushunib, mazmunini qisqartirib soʻzlab beradilar, eslab qolgan soʻz va gaplarini daftarlariga yozadilar,. III,. Yangi mavzuning bayoni,. Slayd,. Slaydda grammatik mavzu koʻrsatiladi va tushuntiriladi,. IV,. Yangi mavzuni mustahkamlash,. 3 - topshiriq ogʻzaki bajaradilar,. Suhbat matnini oʻqiydilar,. Suhbat matni asosida oʻzlari ham milliy matolarimiz haqida suhbat matnini yaratadilar,. Slayd,. Slaydda quyidagi topshiriq beriladi,. Koʻchirma va muallif gapini aniqlab, tinish belgilarini qoʻyib, koʻchiring,. 1. Odob oʻrgatsalar, quloq sol deydi Yusufiy Birov odob oʻrgatsa, oʻrganmagan kishi hayvon kabidir,. 2. Alisher Navoiy deganlar Befoyda soʻzni koʻp aytma va foydalig ʻ soʻzni koʻp eshiturdan qaytma,. 3. Ha dedi Nafisa qatʻiy qilib aytmoqchi emas edim, endi aytadigan boʻldim,. ( Asqad Muxtor ) 4. Anvarjon ukam dedim unga Siz oʻsishingiz kerak,. ( Said Ahmad ) 5. Otingiz nima edi, singlim ? dedi qoʻliga ruchka olib, dastxat yozishga chogʻlanar ekan Oʻlmas,. ( Said Ahmad ) 6,. Kenjatoyingiz qani ? deb soʻradi,. Yordam bersa boʻlmasmidi ? ( O. Yoqubov ) Namuna : « Odob oʻrgatsalar, quloq sol, - deydi Yusufiy,. - Birov odob oʻrgatsa, oʻrganmagan kishi hayvon kabidir » >,. Darslik bilan ishlash,. 3 - mashq,. Oʻquvchilar maʻlumot uchun berilgan muallif gaplaridan mosini qoʻyib gaplarni davom ettiradilar,. Namuna : « Guruhimiz aʻzolari sport musobaqalarida birinchi oʻrinni oldilar », - dedi Lola,. 4 - mashqda oʻquvchilar berilgan maqollarni muallif gapi va zarur tinish belgilarini qoʻyib, zanjir usulida oʻqiydilar va daftarlariga yozadilar,. 143 Tom Mark Namuna : Tabassum yaxshilikning belgisidir « Tabassum yaxshilikning belgisidir », - dedilar ustozimiz,. V. Guruhlarda ishlash,. « Assesment » metodi orqali guruhlarga topshiriq beriladi,. Quyidagi topshiriqli jadval orqali ( 5 ballikda ) 1 - topshiriq,. ( 1 ball ) Qanday gap koʻchirma gap Berilgan belgilarga mos gaplar deyiladi ? Koʻchirma gap qanday qismlardan iborat boʻladi ? ,.; Taʻlim Marka 3 - topshiriq,. ( 1 ball ) tuzing,. « K », - m,. M : « K » 4 - topshiriq,. ( 2 ball ) Koʻchirma va muallif gapini 2 - topshiriq,. ( 1 ball ) Koʻchirma gaplarning tuzilishi va ularda tinish belgilarining qoʻllanishi,. aniqlab, tinish belgilarini qoʻyib, koʻchiring,. Navbat oʻziga kelganda, ayvondan turib Maxdum baqirdi Raʻno, akangning qoʻliga suv quy ! ( Abdulla Qodiriy ) 4 - topshiriqda berilgan matnni oʻquvchilar oʻqiydilar va mavzu yuzasidan oʻzaro bahs - munozara, fikr almashadilar,. " Bahs - munozara " metodi,. Slayd,. Slaydda oʻquvchilarga muammo boʻyicha savol beradi va ularni munozaraga taklif etadi,. -Qahramonlardan qaysi biri voqealarga koʻproq taʻsir koʻrsatgan ? - U ishtirok etmasa, asar mazmuni qanday oʻzgaradi ? - Sujetning rivojiga qaysi voqea taʻsir qilgan ? - Matnning davomini oʻylab toping,. Kelgusida qanday voqealar sodir boʻlishi mumkin ekanligini oʻylab koʻring,. V. Oʻquvchilarni baholash,. Darsda faol ishtirok etgan oʻquvchilarning guruhlarda yiqqan ballariga qarab ragʻbatlantiriladi, baholanadilar,. VI,. Uyga vazifa,. Oʻz xalqingizning milliy liboslari haqida maʻlumot toʻplab keling,. 144 Tom Mokad ,.; 3 - DARS,. MILLIY LIBOSLAR Darsning maqsadi : a ) taʻlimiy : mavzuga oid matn, adabiy - badiiy materiallarni tinglab tushunish,.; koʻchirma gaplar haqida umumiy tushunchaga ega boʻlish,.; matn tuzishda koʻchirma gaplardan foydalanish koʻnikmalarining shakllanishi,.; koʻchirma gaplarda tinish belgilarini toʻgʻri qoʻllay olish,. b ) tarbiyaviy : maʻnaviy va madaniy merosini avaylab - asrash, milliy qadriyatlarimizga boʻlgan hurmat hissini kuchaytirish, mehr oqibat, oʻzaro hurmat kabi insoniy fazilatlarni bolalar ongiga singdirish,.; kirishimlilik, oʻzaro hurmat ruhida tarbiyalash,. d ) rivojlantiruvchi : oʻquvchilarning ogʻzaki va yozma nutqini rivojlantirish, lugʻat boyligini oshirish,.; oʻquvchilarda ijodiy fikrlash, ifodali oʻqish koʻnikmalarini rivojlantirish,.; adabiy nutq yuzasidan mavjud tushunchalarni mustahkamlash, yangi maʻlumotlar bilan boyitish,.; soʻzlashuv odobiga oid malakalarini rivojlantirish,. Dars turi : mustahkamlovchi,. Dars metodi : interfaol, suhbat, « Zanjir » usuli, « < Fikrimni yozma ifodalayman » > usuli, « Har kim Har kimga oʻrgatadi » > metodi, « Zakovat > taʻlim texnologiyasi,. Dars jihozi : darslik, AKT, multimedia vositalari,. Adabiy oʻqish : Publitsistik maqolalardan namunalar,. Darsning borishi : I. Tashkiliy qism,. II,. Oʻtilgan mavzuni takrorlash,. << Fikrimni yozma ifodalayman » usuli orqali berilgan mavzularga matn tuzish topshirigʻi beriladi,. Uchta guruhga alohida - alohida mavzular beriladi,. Matn tuzishda koʻchirma gaplardan oʻrinli foydalanish kerakligi aytiladi,. Mavzu nomlari guruhlarga tarqatiladi,. 1 - guruh,. Moda va milliylik,. 2 - guruh,. Uslub va moda,. 3 - guruh,. Bashang kiyim nega kerak ? Oʻquvchilar berilgan vaqt oraligʻida matn tuzadilar va oʻqib beradilar,. Matnlar tahlil qilinadi,. Slayd,. Oʻtilgan grammatik mavzuning oʻquvchilar tomonidan oʻzlashtirilganlik darajasi slayd yordamida aniqlanadi,. Oʻquvchilar slaydda berilgan topshiriqlarni ogʻzaki bajaradilar,. Slaydda quyidagi topshiriqlar beriladi : Topshiriq,. Koʻchirma gap va muallif gapini topib, ularning oʻrnini aniqlang,. Tinish belgilarining qoʻyilishiga eʻtibor bering,. 145 Rubi ,.; 1. « Hunari va odobi boʻlmagan kishidan, - deydi Mahmud Koshgʻariy, - baxt va davlat ketadi » >,. 2. Abu Rayhon Beruniy aytadi : « Yaxshi xulq yaxshilikning alomatidir »,. 3. Alisher Navoiy shunday degan : « Oz - oz oʻrganib, dono boʻlur, qatra - qatra yigʻilib daryo boʻlur »,. 4. « Temur tuzuklari » da shunday deyilgan : « Tajribamdan koʻrilgankim, azmi qatʻiy, tadbirkor, hushyor, mard va shijoatli kishi mingta tadbirsiz, loqayd kishidan yaxshiroqdur » >,. III,. Darslik bilan ishlash,. 5 - topshiriqdagi matn « Har kim har kimga oʻrgatadi » metodi orqali oʻrganiladi,. Sinf oʻquvchilari uchta guruhga boʻlinadi,. Matn uch qismga boʻlinib, guruhlarga beriladi,. Topshiriq,. 1. « Atlas qadimiy va milliy matolardan biridir » matnini oʻqish,. 2. Tayanch soʻzlarni aniqlab, ularning lugʻatini tuzish,. 3. Tayanch soʻzlardan qatnashtirib, koʻchirma gap tuzish,. 4. Berilgan savollarga javob berish,. IV,. Guruhlarda ishlash,. << Zakovat » metodi ( Hamkorlik taʻlim texnologiyasi ) Sinf 3ta guruhga boʻlinadi va oldindan tayyorlab qoʻygan topshiriqli tjildlarni ( yoki kartochkalarni ) guruh aʻzolari navbat bilan olishadi,. 1 - kartochka,. Tom Mark 1. Milliy liboslarimiz oʻzida nimalarni aks ettiradi ? 2. Ayollarimiz uchun qanday milliy liboslarimiz bor ? 3. Atlasning tarixi haqida nimalarni bilasiz ? 2 - kartochka,. 1. Oʻzbek milliy matolari haqida maʻlumot bering,. 2. Atlasning qanday turlari mavjud ? 3. Qaysi viloyatda atlas toʻqish sanoati rivojlangan ? 3 - kartochka,. 1. Erkaklar uchun milliy liboslar haqida maʻlumot bering,. 2. Milliy bosh kiyimlarimiz haqida nimalarni bilasiz ? 3. Beqasamdan qanday liboslar tikiladi ? V. Oʻquvchilarni baholash,. Darsda faol ishtirok etgan oʻquvchilarning guruhlarda yiqqan ballariga qarab ragʻbatlantiriladi, baholanadilar,. VI,. Uyga vazifa,. Oʻzingizning milliy matolaringiz haqida yozib keling,. 146 ,.;
1 - DARS,. DUNYO TAOMLARI Darsning maqsadi : a ) taʻlimiy : mavzuga oid matn, adabiy - badiiy materiallarni tinglab tushunish,.; soʻzlarni toʻgʻri talaffuz qilish va yozish,.; oʻzlashtirma gaplar haqida umumiy tushunchaga ega boʻlish,.; matn tuzishda oʻzlashtirma gaplardan foydalana olish,.; matndagi koʻchirma gaplarni oʻzlashtirma gap shaklida yoza olish,. b ) tarbiyaviy : maʻnaviy va madaniy merosini avaylab - asrash, milliy qadriyatlarimizga boʻlgan hurmat hissini kuchaytirish, mehr - oqibat, oʻzaro hurmat kabi insoniy fazilatlarni bolalar ongiga singdirish,.; kirishimlilik, oʻzaro hurmat ruhida tarbiyalash,. d ) rivojlantiruvchi : oʻquvchilarning ogʻzaki va yozma nutqini rivojlantirish, lugʻat boyligini oshirish,.; yozma va ogʻzaki nutqda egallagan bilimlarini hayotda qoʻllay olishga oʻrgatish,.; soʻzlashuv odobiga oid malakalarini rivojlantirish,. Dars turi : yangi bilim beruvchi,. Dars metodi : interfaol, suhbat, « Zanjir » usuli, « Aqliy hujum >> metodi, << Soʻzli tasavvurlar » metodi ( hamkorlik taʻlim texnologiyasi ), << Davra suhbati >> metodi, « Bahs - munozara >> metodi,. Dars jihozi : darslik, AKT, multimedia vositalari,. Leksika : dunyo taomlari, novvoychilik, oʻziga xosligi, pazandachilik, pishiriqlar, tayyorlamoq, milliy taomlar kabi tayanch soʻzlar va birikmalar,. Grammatika : Oʻzlashtirma gaplar,. Koʻchirma gaplarni oʻzlashtirma gapga aylantirish,. Adabiy oʻqish : Karim Mahmudovning " Qiziqarli pazandalik " kitobidan matnlar,. Darsning borishi : I. Tashkiliy qism,. II,. Oʻtilgan mavzuni takrorlash,. « Aqliy hujum » metodi,. Oʻquvchilarga oʻtilgan mavzu yuzasidan savollar beriladi,. Fikr va gʻoyalar bildiriladi va jamlab boriladi,. 1. Milliy matolarning qaysi turlarini bilasiz ? 2. Atlas soʻzi nimani anglatadi ? 3. Atlasning mashhur turlari qayerda toʻqiladi ? 147 ,.;
5. Qanday gaplar koʻchirma gap deyiladi ? 6. Koʻchirma necha qismdan iborat boʻladi ? 7. Yozuvda koʻchirma gaplarda qanday tinish belgilari qoʻllanadi ? III,. Yangi mavzuning bayoni,. Video,. Video vositasi orqali " Yevropa taomlari " videolavhasi namoyish etiladi,. Namoyish vaqtida videolavha asosida dunyo taomlari haqida suhbat oʻtkazilganda quyidagi soʻzlardan foydalanish mumkin : dunyo taomlari, novvoychilik, oʻziga xosligi, pazandachilik, pishiriqlar, tayyorlamoq, milliy taomlar, har xil taomlar, un mahsulotlari, parranda mahsulotlari, isteʻmol qilish, mashhur,... 1 - topshiriqda berilgan rasmlar asosida dunyo taomlari haqida suhbatlashish,. « Soʻzli tasavvurlar » metodi ( hamkorlik taʻlim texnologiyasi ),. Oʻrganilayotgan mavzu bilan bogʻliq boʻlgan eng asosiy soʻzni sinf doskasiga yozing,. Taom ( pazandachilik, taomnoma, oshxona, pishiriqlar,... ),. Darslik bilan ishlash,. 2 - topshiriqdagi matnni zanjir usulida oʻqiydilar,. Mavzu yuzasidan savollar tuzadilar,. Namuna : Qadimda Rossiya pazandachiligida qanday mahsulotlardan foydalanishgan ? - Belarus oshxonasining milliy mahsuloti - nima ? Kalit diktant,. Sheʻr yuzasidan berilgan lugʻat soʻzlar asosida oʻtkaziladi,. Slayd,. Kalit diktant,. Oʻquvchilarga javobi xato berilgan lugʻat soʻzlar slaydda koʻrsatiladi,. Ular lugʻatni oʻqiydi, xatoni aniqlaydi va javobini toʻgʻri joylashtirib, lugʻat daftariga yozadilar,. 1. Xamirturush - 2. Mahsulot - 3. Mashhur - 4. Milliy taomlar - 5. Isteʻmol qilish - Slayd,. Bilib oling ! Slaydda grammatik mavzu koʻrsatiladi,. 148 1. Продукты 2. Дрожжи 3. Национальные блюда 4. Употребление 5. Известный, знаменитый Tom Mark ,.;
2 - mashqda ikki nafar oʻquvchi sinf doskasida, qolgan oʻquvchilar daftarlarida berilgan oʻzgalarning gapini oʻzlashtirma gapga aylantirib yozadilar,. Namuna : Jahlning nihoyasi pushaymonlik bilan tugaydi ( Aflotun ),. Aflotun jahlning nihoyasi pushaymonlik bilan tugashini aytgan,. IV,. Yangi mavzuni mustahkamlash,. « Davra suhbati » metodi orqali 2 - topshiriqdagi « Yevropa mamlakatlari milliy pazandachiligi » matni yuzasidan suhbatlashadilar,. Bunda stol, stullar doira shaklida joylashtiriladi,. Har bir oʻquvchi aylana boʻylab Yevropa taomlari haqida savollarga javob berib, oʻz fikr - mulohazalarini ogʻzaki bayon etadilar,. V. Guruhlarda ishlash,. 3 - topshiriqda berilgan donolar hikmatini oʻquvchilar oʻqiydilar va mavzu yuzasidan bahs - munozara oʻtkazadilar,. " Bahs - munozara " metodi,. Oʻqituvchi berilgan hikmatlarga doir savollar ishlab chiqadi,. -Ahmad Donish taqdir va mehnat haqida qanday fikr bildirgan ? - Inson qanday kamol topishi mumkin ? -Agar inson taqdirga ishonib mehnat qilmasa, bu odam aqlsiz deb hisoblanadimi ? Siz nima deb oʻylaysiz ? - Ahmad Donish bildirgan fikrni davom ettiring,. Kelgusida kamol topishingiz uchun nimalar qilish kerakligi haqida oʻylab koʻring,. Sinf oʻquvchilari 3 guruhga boʻlinadi,. Guruhlarga flipchat ( vatman ) va markerlar beriladi, ular berilgan savolga javoblarni, yaʻni turli gʻoya va fikrlami flipchatga yozib boradilar,. Har bir guruh flipchatda yozgan javoblarini, fikr va gʻoyalarini oʻqiydilar,. VI,. Oʻquvchilarni baholash,. Darsda faol ishtirok etgan oʻquvchilarning guruhlarda yiqqan ballariga qarab ragʻbatlantiriladi, baholanadilar,. VII,. Uyga vazifa,. Oʻz xalqingizning milliy taomlaridan biri haqida yozib keling,. 149 Tom Mark Taʻlim Marka ,.; 2 - DARS,. DUNYO TAOMLARI Darsning maqsadi : a ) taʻlimiy : mavzuga oid matn, adabiy - badiiy materiallarni tinglab tushunish,.; soʻzlarni toʻgʻri talaffuz qilish va yozish, ifodali nutq koʻnikmalarini shakllantirish,.; oʻzlashtirma gaplar haqida umumiy tushunchaga ega boʻlish,.; matn tuzishda oʻzlashtirma gaplardan foydalana olish,.; matndagi koʻchirma gaplarni oʻzlashtirma gap shaklida yoza olish,. b ) tarbiyaviy : maʻnaviy va madaniy merosini avaylab - asrash, milliy qadriyatlarimizga boʻlgan hurmat hissini kuchaytirish, mehr - oqibat, oʻzaro hurmat kabi insoniy fazilatlarni bolalar ongiga singdirish,.; oʻzaro hurmat ruhida tarbiyalash,. d ) rivojlantiruvchi : oʻquvchilarning ogʻzaki va yozma nutqini rivojlantirish, lugʻat boyligini oshirish,.; yozma va ogʻzaki nutqda egallagan bilimlarini hayotda qoʻllay olishga oʻrgatish,.; soʻzlashuv odobiga oid malakalarini rivojlantirish,. Dars turi : yangi bilim beruvchi,. Dars metodi : interfaol, suhbat, « Zanjir » > usuli, « Yoʻnaltiruvchi matn » metodi, « Tarmoqlash » metodi, « Nima uchun ? » > texnologiyasi ( tuzilmasi ),. Dars jihozi : darslik, AKT, multimedia vositalari,. Leksika : dunyo taomlari, novvoychilik, oʻziga xosligi, pazandachilik, pishiriqlar, tayyorlamoq, milliy taomlar kabi tayanch soʻzlar va birikmalar,. Grammatika : Oʻzlashtirma gaplar,. Koʻchirma gaplarni oʻzlashtirma gapga aylantirish,. Darsning borishi : I. Tashkiliy qism,. II,. Oʻtilgan mavzuni takrorlash,. " Yoʻnaltiruvchi matn " taʻlimiy metodi,. Audio,. Oʻquvchilarga oʻrganilayotgan " Dunyo taomlari " mavzusiga oid 70-80 soʻzli adabiy - badiiy matn audio vositasi yordamida eshittiriladi,. Oʻquvchilar tinglaydilar, matnda uchragan notanish soʻzlarni umumiy mazmunidan kelib chiqqan holda tushunib, mazmunini qisqartirib soʻzlab beradilar, eslab qolgan soʻz va gaplarini daftarlariga yozadilar,. 150 Animatsiya,. Interaktiv mashq,. Ekranda jadval beriladi,. Quyidagi tovush orqali topshiriq sharti tushuntiriladi,. Koʻchirma gaplarni oʻzlashtirma gaplarga aylantirib, jadvalni toʻldiring,. T / r ταπητή Marketi ,.; « Bu qanday bino, nimaga moʻljallangan ? » - dedi Oʻktam,. « Xoʻsh, sehrli qalpoqcha, meni agronom qilib qoʻy », - dedi Hoshimjon « Yoʻq, - dedi ikkinchi yoʻlovchi, - mening qarindoshlarim Oʻzbekistonda yashaydi »,. « Bugun hamma ishlarimni bajarishga ulgurdim » >, - dedi Aziz,. Navoiy : « Toʻgʻri boʻlsang oʻsib borib gul boʻlasan, egri boʻlsang oʻsib borib kul boʻlasan » >, - degan,. III,. Yangi mavzuning bayoni,. Slayd,. Slaydda koʻchirma gaplarni oʻzlashtirma gapga aylantirish haqida qoida tushuntiriladi,. Darslik bilan ishlash,. 4 - topshiriqda berilgan suhbat matnini oʻquvchilar rollarga boʻlib oʻqiydilar,. 5 - mashq,. Oʻquvchilar oʻzlashtirma gapni koʻchirma gapga aylantirib yozadilar,. Namuna : Oʻqituvchimiz bilim olish uchun kishi oʻziga nisbatan talabchan boʻlishi kerakligini aytdilar,. Oʻqituvchimiz : « Bilim olish uchun kishi oʻziga nisbatan talabchan boʻlishi kerak » - dedilar,. IV,. Guruhlarda ishlash,. Sinf oʻquvchilari guruhlarga bolinadilar,. 4-, 5-, 6 - mashqlarni guruhlarda bajaradilar,. Sinfdoskasi uchga boʻlinadi,. Har bir guruh oʻziga berilgan mashqni sinfdoskasida bajaradi,. 1 - guruh oʻquvchilari 4 - mashqda berilgan soʻzlarni toʻgʻri joylashtirib oʻzlashtirma gap tuzadilar va daftarga yozadilar,. 2 - guruh oʻquvchilari 5 - mashqda berilgan oʻzlashtirma gaplarni koʻchirma gapga aylantirib yozadilar,. 151 Koʻchirma gap 1,. 2,. 3,. 4,. 5,. Oʻzlashtirma gap ,.;
V. Yangi mavzuni mustahkamlash,. << Tarmoqlash » metodi,. 5 - topshiriqda berilgan matnni oʻquvchilar zanjir usulida oʻqiydilar va << Tarmoqlash » metodi yordamida matnda berilgan taomlar roʻyxatini tuzadilar,. 6 - topshiriqdagi matnni oʻqing,. Matn yuzasidan bahs - munozara oʻtkazing,. << Nima uchun ? » > texnologiyasi ( tuzilmasi ) orqali matn mustah kamlanadi,. Sxemani chizadilar va shu savolga javob yozadilar Odam uchun eng qimmatli narsa vaqtdir,. Nima uchun ? Tom Mark Kichik guruhlarga birlashadilar, taqqoslaydilar, oʻzlarining chizmalarini toʻldiradilar,. Umumiy chizmaga keltiradilar,. Ish natijalarining taqdimoti VI,. Oʻquvchilarni baholash,. Darsda faol ishtirok etgan oʻquvchilarning guruhlarda yiqqan ballariga qarab ragʻbatlantiriladi, baholanadilar,. VII,. Uyga vazifa,. Dunyo va Osiyo taomlaridan bittasini tanlab, tayyorlanish jarayonini yozib keling,. 152 Tom Mokad ,.; 3 - DARS,. DUNYO TAOMLARI Darsning maqsadi : a ) taʻlimiy : mavzuga oid matn, adabiy - badiiy materiallarni tinglab tushunish,.; soʻzlarni toʻgʻri talaffuz qilish va yozish,.; matn tuzishda oʻzlashtirma gaplardan foydalana olish,.; matndagi koʻchirma gaplarni oʻzlashtirma gap shaklida yoza olish,.; fikrini ogʻzaki va yozma tarzda aniq va tushunarli bayon qila olish,. b ) tarbiyaviy : maʻnaviy va madaniy merosini avaylab - asrash, milliy qadriyatlarimizga boʻlgan hurmat hissini kuchaytirish, mehr - oqibat, oʻzaro hurmat kabi insoniy fazilatlarni bolalar ongiga singdirish,.; kirishimlilik, barkamol shaxslar, oʻzaro hurmat ruhida tarbiyalash,. d ) rivojlantiruvchi : oʻquvchilarning ogʻzaki va yozma nutqini rivojlantirish, lugʻat boyligini oshirish,.; oʻquvchilarda ijodiy fikrlash, ifodali oʻqish koʻnikmalarini rivojlantirish,.; adabiy nutq yuzasidan mavjud tushunchalarni mustahkamlash, yangi maʻlumotlar bilan boyitish,.; soʻzlashuv odobiga oid malakalarini rivojlantirish,. Dars turi : mustahkamlovchi,. Dars metodi : interfaol, suhbat, « Zanjir » usuli, « Koʻrgazmali namoyish » usuli, « Zigzag » metodi, « Xotira mashqi » usuli, « < Loyiha >> metodi,. Dars jihozi : darslik, AKT, multimedia vositalari,. Adabiy oʻqish : Karim Mahmudovning " Qiziqarli pazandalik " kitobidan matnlar,. Darsning borishi : I. Tashkiliy qism,. II.Oʻtilgan mavzuni takrorlash,. Oʻquvchilar dunyo va Osiyo taomlaridan bittasini tanlab, tayyorlanish jarayonini « Koʻrgazmali namoyish » usuli asosida soʻzlab beradilar,. Bunda ular oʻzlari tasvirga olgan videorolik orqali taomning tayyorlanish jarayonini namoyish etadilar,. Darslik bilan ishlash,. 7 - topshiriqda berilgan suhbat matnini oʻquvchilar rollarga boʻlib oʻqiydilar va oʻzaro suhbatlashadilar,. 8 - mashq ogʻzaki bajariladi,. Oʻquvchilar berilgan koʻchirma gaplarni oʻqib, oʻzlashtirma gaplarga aylantiradilar va gaplardagi oʻzgarishlarga izoh beradilar,. 153 ,.;
Karim Mahmudovning « Qiziqarli pazandalik » kitobidan « Oʻzbekiston milliy pazandachiligi » matni « Zigzag » metodi orqali oʻrganiladi,. « Zigzag » metodi,. Taʻlim Mark Sinf oʻquvchilari 3 ta guruhga boʻlinadilar,. Guruhlarda « Oʻzbekiston milliy pazandachiligi » matni qismlarga ajratiladi va ajratilgan qismlar bilan tanishib chiqish vazifasi beriladi,. Oʻquvchilar matndan berilgan qismlarni diqqat bilan oʻrganadilar va gapirib beradilar,. Barcha guruh oʻquvchilari asar mazmunini soʻzlab berganlaridan soʻng, matnlar guruhlararo almashtirilib, avvalgi faoliyat takrorlanadi,. Shu tarzda berilgan matn qismlari bir - birlari bilan almashib, oʻquvchilar tomonidan oʻrganib chiqilgach, oʻqilgan asar boʻyicha tushunchalar umumlashtiriladi,. Lugʻat ustida ishlash,. Audio,. « Xotira mashqi »,. Matn yuzasidan berilgan lugʻat soʻzlar audio vositasi yordamida eshittiriladi,. Audioda oʻqib boʻlingach, eslab qolgan soʻzlarini oʻquvchilar lugʻat daftarlariga yozadilar,. mavjud - famil choy - dastavval - mezbon - barra - tilyorar IV,. Guruhlarda ishlash,. « Loyiha » metodi orqali,. << Loyiha >> metodi,. Bu oʻquvchilarning guruhlarda belgilangan vaqt davomida Yevropa, Markaziy Osiyo va Kavkaz mintaqasi milliy taomlari boʻyicha axborot yigʻish ishlarini amalga oshirishdir,. Bu metodda rejalashtirish, qaror qabul qilish, amalga oshirish, tekshirish, xulosa chiqarish va natijalarini baholash jarayonlarida ishtirok etadilar,. V. Oʻquvchilarni baholash,. Darsda faol ishtirok etgan oʻquvchilarning guruhlarda yiqqan ballariga qarab ragʻbatlantiriladi, baholanadilar,. VI,. Uyga vazifa,. Mavzu yuzasidan savol va topshiriqlar,. 154 Rubi ,.; Tom Mokad 1 - DARS,. OʻZBEKISTON HAVO YOʻLLARI Darsning maqsadi : a ) taʻlimiy : mavzuga oid matn, adabiy - badiiy materiallarni tinglab tushunish,.; soʻzlari toʻgʻri talaffuz qilish va yozish,.; nuqtali vergul, ikki va koʻp nuqta belgilarining qoʻllanishini bilish,.; matn tuzishda oʻzlashtirma gaplardan foydalana olish,.; fikrini ogʻzaki va yozma tarzda aniq va tushunarli bayon qila olish,. b ) tarbiyaviy : maʻnaviy va madaniy merosini avaylab - asrash, milliy qadriyatlarimizga boʻlgan hurmat hissini kuchaytirish, mehr oqibat, oʻzaro hurmat kabi insoniy fazilatlarni bolalar ongiga singdirish,.; kirishimlilik, barkamol shaxslar, oʻzaro hurmat ruhida tarbiyalash,. d ) rivojlantiruvchi : oʻquvchilarning ogʻzaki va yozma nutqini rivojlantirish, lugʻat boyligini oshirish,.; yozma va ogʻzaki nutqda egallagan bilimlarini hayotda qoʻllay olishga oʻrgatish,.; oʻquvchilarda ijodiy fikrlash, ifodali oʻqish koʻnikmalarini rivojlantirish,.; soʻzlashuv odobiga oid malakalarini rivojlantirish,. Dars turi : yangi bilim beruvchi,. Dars metodi : interfaol, suhbat, « Zanjir » usuli, « Tayanch soʻzlar >> metodi, « Xatosini tuzatamiz » usuli, « < Esse » > metodi,. Dars shakli : yakka tartibda, guruhlarda ishlash,. Dars jihozi : darslik, AKT, multimedia vositalari,. Leksika : havo kemalari, havo yoʻllari, aerodrom, aerovokzal, janubiy, shimoliy, eng yirik aviatsiya korxonasi, Toshkent xalqaro aeroporti kabi tayanch soʻzlar va birikmalar,. Grammatika : Nuqtali vergul, ikki va koʻp nuqta belgilarining qoʻllanishi,. Adabiy oʻqish : Abdulla Oripovning hayoti va ijodiy faoliyati,. " Tilla baliqcha " sheʻri,. Darsning borishi : I. Tashkiliy qism,. II,. Oʻtilgan mavzuni takrorlash,. « Tayanch soʻzlar » metodi,. 1 - tur- oʻqituvchi yaqinda oʻrganilgan matndan bir nechta soʻz aytadi,. Oʻquvchilar gap qaysi matn haqida ekanini topadilar va uni tayanch soʻzlarni ishtirok ettirib soʻzlab beradilar,. 2 - tur - oʻquvchilar " Dunyo taomlari " mavzusiga oid matnni oʻqib chiqishlari va tayanch soʻzlarni aniqlashlari lozim boʻladi,. Shu tayanch soʻzlar asosida asar mazmunini toʻliq yoritib berishi mumkin boʻlsin,. III,. Yangi mavzuning bayoni,. Video,. Video vositasi orqali vatanimizning poytaxti Toshkent shahridagi Islom Karimov nomidagi Toshkent xalqaro aeroporti tasvirlangan videolavha namoyish etiladi,. 155 ,.;
Slayd,. Bilib oling ! Slaydda tinish belgilari, ularning qoʻllanishi koʻrsatiladi,. IV,. Yangi mavzuni mustahkamlash,. 2 - topshiriqda berilgan matnni oʻquvchilar oʻqiydilar va matndan foydalanib koʻchirma gaplarni hosil qilib, daftarlariga yozadilar,. Lugʻat ustida ishlash,. " Xatosini tuzatamiz ” usuli,. Slayd,. Slaydda matn yuzasidan berilgan lugʻatdagi soʻzlar aralashtirib beriladi,. Oʻquvchilar tarjimasini lugʻatdan topib daftarlariga yozadilar,. majmua - возможность xalqaro miqyosidagi - особенный uskuna - комплекс imkoniyat - в международном масштабе taʻmir - вновь, снова qayta - peмOHT maxsus - оборудование 3 - topshiriq,. Berilgan hikmatni oʻqiydilar va mavzu yuzasidan bahs - munozara oʻtkazadilar,. Luqmoni Hakim oʻgʻliga nasihat qilib aytadi : - Oʻgʻlim yalqov boʻlma, yoshligingni gʻanimat bil, ishlab qarilik payting uchun zaxira toʻpla,. Chumoli yoz boʻyi ishlab, qish uchun zaxira toʻplaydi,. Undan ibrat ol,. Darslik bilan ishlash,. 1 - mashq ogʻzaki bajariladi,. Oʻquvchilar berilgan gaplarni oʻqib, tinish belgilarining qoʻllanishini tushuntiradilar,. 2 - mashq,. Ikki nafar oʻquvchi sinf doskasida, qolgan oʻquvchilar gaplarni oʻqiydilar va har gapga berilgan tinish belgilarini toʻgʻri qoʻyib yozadilar,. Namuna : Ona Sardor tezroq boʻl maktabga boramiz dedi,. Ikki nuqta, qoʻshtirnoq, vergul, vergul, vergul, qoʻshtirnoq, chiziqcha, nuqta,. Ona : " Sardor, tezroq boʻl maktabga boramiz ", - dedi,. V. Guruhlarda ishlash,. " Oʻzbekiston havo yoʻllari ” mavzusida " Esse " yozing,. " Esse " metodi,. Oʻquvchilar oʻzlariga berilgan mavzuda esse yozishadi,. Berilgan vaqt ichida vazifa bajarilgandan soʻng esselar guruhlar bilan almashtiriladi va tekshiriladi,. VI,. Oʻquvchilarni baholash,. Darsda faol ishtirok etgan oʻquvchi larning guruhlarda yiqqan ballariga qarab ragʻbatlantiriladi, baholanadilar,. VII,. Uyga vazifa,. Oʻzbekiston havo yoʻllari mavzusida maʻlumot yozib keling,. 156 Taʻlim Mark Tom Mokad ,.; 2 - DARS,. OʻZBEKISTON HAVO YOʻLLARI Darsning maqsadi : a ) taʻlimiy : mavzuga oid matn, adabiy - badiiy materiallarni tinglab tushunish,.; soʻzlarni toʻgʻri talaffuz qilish va yozish,.; nuqtali vergul, ikki va koʻp nuqta belgilarining qoʻllanishini bilish,.; matn tuzishda oʻzlashtirma gaplardan foydalana olish,.; b ) tarbiyaviy : maʻnaviy va madaniy merosini avaylab - asrash, milliy qadriyatlarimizga boʻlgan hurmat hissini kuchaytirish, mehr oqibat, oʻzaro hurmat kabi insoniy fazilatlarni bolalar ongiga singdirish,.; kirishimlilik, barkamol shaxslar, oʻzaro hurmat ruhida tarbiyalash,. d ) rivojlantiruvchi : oʻquvchilarning ogʻzaki va yozma nutqini rivojlantirish, lugʻat boyligini oshirish,.; yozma va ogʻzaki nutqda egallagan bilimlarini hayotda qoʻllay olishga oʻrgatish,.; soʻzlashuv odobiga oid malakalarini rivojlantirish,. Dars turi : yangi bilim beruvchi,. Dars metodi : interfaol, suhbat, << Intervyu » metodi, « Zanjir » > usuli, << Modulli oʻqitish » > texnologiyasi, « Har kim har kimga oʻrgatadi » > metodi,. Dars jihozi : darslik, AKT, multimedia vositalari,. Leksika : havo kemalari, havo yoʻllari, aerodrom, aerovokzal, janubiy, shimoliy, eng yirik aviatsiya korxonasi, Toshkent xalqaro aeroporti kabi tayanch soʻzlar va birikmalar,. Grammatika : Nuqtali vergul, ikki va koʻp nuqta belgilarining qoʻllanishi,. Darsning borishi : I. Tashkiliy qism,. II,. Oʻtilgan mavzuni takrorlash,. << Intervyu >> metodi orqali oʻquvchilardan biri muxbir boʻlib, yurtimizning havo yoʻllari ( aeroportlari ) haqida savollar beradi, ( yurtimizning aeroportlari videolavhalari namoyish etilib turadi ), boshqa oʻquvchilar birin - ketin javob beradilar,. Namuna : - « Toshkent » xalqaro aeroporti dunyoning qaysi shaharlari bilan havo aloqalariga ega ? " Rolli oʻyin " metodi asosida 4 - topshiriq,. Suhbat matni rollarga boʻlib oʻqitiladi,. Ikkita oʻquvchi yoʻlovchilar rolini ijro etib, oʻzaro suhbatlashadilar,. Qolgan oʻquvchilar suhbatni kuzatadilar,. Suhbat haqida oʻz fikrlarini bildiradilar,. 157 ,.;
III,. Guruhlarda ishlash,. 5 - topshiriq,. Oʻqing,. Tinglang,. Rasm asosida suhbatlashing,. << Modulli oʻqitish » texnologiyasi asosida matn ustida ishlanadi,. Matn, asar parchalari qism yoki boʻlaklarga ajratiladi va guruhlarga tarqatiladi,. Har bir guruh oʻziga tegishli qismni oʻqituvchi topshirigʻi asosida bajaradi,. Shu tarzda guruhlar faoliyati orqali matn yaxlitlanadi,. Oʻquvchilarning barchasi ishtirok etadi,. Qisqa vaqt ichida matn yoki asarni oʻzlashtirishga erishiladi,. « Har kim har kimga oʻrgatadi » metodi ( Hamkorlik taʻlim texnologiyasi ) > Kichik guruh aʻzolari oʻtilgan mavzuga oʻz munosabatlarini bildirib, mustaqil yurtimizning havo yoʻllari haqida bittadan maʻlumot yozishadi,.; ➤ Kichik guruh ichida maʻlumotlarni jamlaydilar, muhokama qiladilar,.; > Toʻplangan maʻlumotlar soni kichik guruh aʻzolari soniga teng boʻlishi kerak,.; ➤ Barcha jamlangan maʻlumotlarni guruhdan bittadan vakil chiqib, taqdimot qiladilar,. IV,. Darslik bilan ishlash,. 3 - mashq,. Oʻquvchilar gaplarni ketma - ket oʻqiydilar,. Berilgan gaplarni tinish belgilarini toʻgʻri qoʻyib, namunadagidek jadvalga yozadilar,. Namuna : Qasosli dunyo ( « Avlodlar dovoni » romanidan ),... 4 - mashq,. Oʻquvchilar gaplarni zanjir usulida oʻqiydilar va tinish belgilarining qoʻllanishiga eʻtibor berib, gaplarni daftarlariga koʻchiradilar,. V. Oʻquvchilarni baholash,. Darsda faol ishtirok etgan oʻquvchilarning guruhlarda yiqqan ballariga qarab ragʻbatlantiriladi, baholanadilar,. VI,. Uyga vazifa,. 2 - topshiriqdagi matndan foydalanib, nuqtali vergul tinish belgisi qatnashgan gaplarga 2-3 ta gap yozib keling,. 158 « Qasosli dunyo » >,... Tom Mark Rubi ,.; Tom Mokad 3 - DARS,. OʻZBEKISTON HAVO YOʻLLARI Darsning maqsadi : a ) taʻlimiy : mavzuga oid matn, adabiy - badiiy materiallarni tinglab tushunish,.; soʻzlarni toʻgʻri talaffuz qilish va yozish,.; nuqtali vergul, ikki va koʻp nuqta belgilarining qoʻllanishini bilish,.; matn tuzishda oʻzlashtirma gaplardan foydalana olish,. b ) tarbiyaviy : maʻnaviy va madaniy merosini avaylab - asrash, mehr - oqibat, oʻzaro hurmat kabi insoniy fazilatlarni bolalar ongiga singdirish,.; mehnatsevarlik ruhida, kirishimlilik, barkamol shaxslar, oʻzaro hurmat ruhida tarbiyalash,. d ) rivojlantiruvchi : oʻquvchilarning ogʻzaki va yozma nutqini rivojlantirish, lugʻat boyligini oshirish,.; oʻquvchilarda ijodiy fikrlash, ifodali oʻqish koʻnikmalarini rivojlantirish,.; adabiy nutq yuzasidan mavjud tushunchalarni mustahkamlash, yangi maʻlumotlar bilan boyitish,.; soʻzlashuv odobiga oid malakalarini rivojlantirish,. Dars turi : yangi bilim beruvchi,. Dars metodi : interfaol, suhbat, « Zanjir » > usuli, « < BBB » metodi, « Tinglab, bajaramiz » metodi,. Dars jihozi : darslik, AKT multimedia vositalari,. Adabiy oʻqish : Abdulla Oripovning hayoti va ijodiy faoliyati,. " Tilla baliqcha " sheʻri,. Darsning borishi : I. Tashkiliy qism,. II,. Oʻtilgan mavzuni takrorlash,. Ijodiy diktant,. havo kemalari, havo yoʻllari, aerodrom, aerovokzal, janubiy, shimoliy, eng yirik aviatsiya korxonasi, Toshkent xalqaro aeroporti,. Ushbu soʻz birikmalari ishtirokida gaplar tuzish topshirigʻi beriladi,. III,. Yangi mavzuning bayoni,. Adabiy oʻqish,. Abdulla Oripovning hayoti va ijodi,. " Tilla baliqcha " sheʻri,. Dastlab oʻquvchilarga Abdulla Oripov haqida bilgan maʻlumotlarini yozish topshirigʻi beriladi,. Ularning javoblari asosida " Klaster " tuziladi va shoir haqida umumiy tasavvur shakllanadi,. 159 ,.;
Audio,. Abdulla Oripovning oʻzi oʻqigan sheʻrlari audio vositasi orqali eshittiriladi,. IV,. Yangi mavzuni mustahkamlash,. 6 - topshiriq,. Sheʻrlarni ifodali oʻqing,. Savol va topshiriqlarni bajaring,. Sheʻrni zanjir usulida toʻrt qatordan ifodali oʻqish,. " Tinglab, bajaramiz " metodi,. Audio,. Sheʻrning audio matnini eshitish,. Oʻquvchilarga savollar bilan murojaat etiladi : - Sizningcha, bu sheʻrning yaratilishiga nima sabab boʻlgan ? - Sheʻrning asosiy gʻoyasi nimadan iborat deb oʻylaysiz ? - Tilla baliqcha nima uchun bir koʻlmak hovuzni dunyo deb biladi ? -Siz dunyoni qanday tushunasiz ? Sheʻr matni oʻquvchilar tomonidan qismlarga ajratib oʻqitiladi va mazmuni sharhlanadi,. Sheʻrdagi tushunarsiz soʻz va iboralarni belgilaydilar,. Sheʻrda uchragan notanish soʻzlar yuzasidan lugʻat ishi oʻtkaziladi,. V. Guruhlarda ishlash,. " Bilimlar maskani " mavzusida muharrirlik manbalarini toʻplash,. 1. " Eʻtirof " - Abdulla Oripovning ibratli hayot yoʻli va ijodi haqida qoʻshimcha maʻlumot aytish,. 2. " Nuqtayi nazar " - " Tilla baliqcha " sheʻri asosida taassurot yozish,. VI,. Oʻquvchilarni baholash,. Darsda faol ishtirok etgan oʻquvchilarning guruhlarda yiqqan ballariga qarab ragʻbatlantiriladi, baholanadilar,. VII,. Uyga vazifa,. Mavzu yuzasidan savol va topshiriqlar,. 160 Tom Mark Tom Marka ,.; 1 - DARS,. OʻZBEKISTON TEMIR YOʻLLARI Darsning maqsadi : a ) taʻlimiy : mavzuga oid matn, adabiy - badiiy materiallarni tinglab tushunish,.; soʻzlarni toʻgʻri talaffuz qilish va yozish,.; nuqtali vergul, tire, qoʻshtirnoq, qavsning ishlatilishini bilish,.; fikrini ogʻzaki va yozma tarzda aniq va tushunarli bayon qila olish,. b ) tarbiyaviy : maʻnaviy va madaniy merosini avaylab - asrash, mehr - oqibat, oʻzaro hurmat kabi insoniy fazilatlarni bolalar ongiga singdirish,.; mehnatsevarlik ruhida, kirishimlilik, barkamol shaxslar, oʻzaro hurmat ruhida tarbiyalash,. d ) rivojlantiruvchi : oʻquvchilarning ogʻzaki va yozma nutqini rivojlantirish, lugʻat boyligini oshirish,.; oʻquvchilarda ijodiy fikrlash, ifodali oʻqish koʻnikmalarini rivojlantirish,.; adabiy nutq yuzasidan mavjud tushunchalarni mustahkamlash, yangi maʻlumotlar bilan boyitish,.; soʻzlashuv odobiga oid malakalarini rivojlantirish,. Dars turi : yangi bilim beruvchi,. Dars metodi : interfaol, suhbat, « Intellektual zarba » > metodi, << Zanjir » usuli, << Pinbord » metodi, « Bahs - munozara >> metodi,. Dars shakli : yakka tartibda, guruhlarda ishlash,. Dars jihozi : darslik, AKT, mavzuga mos rangli rasmlar, didaktik tarqatma materiallar, multimedia vositalari,. Leksika : Oʻzbekiston temir yoʻllari, Aksiyadorlik jamiyati, yirik, kompaniya, loyiha - konstruktorlik, yagona temir yoʻl tarmogʻi, Navoiy - Uchquduq, Toshkent - Margʻilon, yetakchi oʻrinni egallamoq kabi tayanch soʻzlar va birikmalar,. Grammatika : Tire, qoʻshtirnoq, qavsning ishlatilishi,. Adabiy oʻqish : Muhammad Yusufning hayoti va ijodiy faoliyati,. " Oʻzingdan qoʻymasin xalqim " sheʻri,. Darsning borishi : I. Tashkiliy qism,. II,. Oʻtilgan mavzuni takrorlash,. Abdulla Oripovning " Tilla baliqcha " sheʻri yoddan soʻraladi,. " Intellektual zarba " metodi yordamida oʻquvchilarga quyidagi savol - topshiriqlar beriladi : 161 ,.;
2. Boʻlajak shoirning adabiyotga, sheʻriyatga qiziqishi sabablarini koʻrsating,. 3. Shoirning millatga, Vataniga boʻlgan sadoqatini nimalarda koʻrish mumkin ? III,. Yangi mavzuning bayoni,. Video,. « Oʻzbekiston temir yoʻllari » mavzusida videorolik yoki tasvirlari aks etgan slayd koʻrsatiladi,. Shu asosda 1 - topshiriq bajariladi,. Berilgan suhbat matnini oʻquvchilar oʻqiydilar, rasm asosida oʻzaro suhbatlashadilar,. Oʻzbekistondagi eng yirik kompaniyalardan biri hisoblanadi,. Temir yoʻllarning vazifalari yuklarni, yoʻlovchilarni, sayohatchilarni tashish,. Men temir yoʻl orqali sayohatga chiqmaganman,. .. ? Biz Samarqand, Buxoroga poyezdda bormoqchimiz,. Slayd,. Bilib oling,. Slaydda grammatik mavzu tushuntiriladi,. Tinish belgilari 1. Tire ( - ) 2. Qoʻshtirnoq - ( « > ) 3. Qavs - ( ) IV,. Yangi mavzuni mustahkamlash,. 2 - topshiriq ogʻzaki bajariladi,. Oʻquvchilar matnni ketma - ket oʻqiydilar, savol va topshiriqlarni bajaradilar,. Matn yuzasidan savol va topshiriqlar,. 1. « Oʻzbekiston temir yoʻllari » aksiyadorlik jamiyati qachon tashkil topgan ? 2. Mustaqillik yillarida qanday temir yoʻli bekatlari qurildi ? 3. « Oʻzbekiston temir yoʻllari » haqida yana nimalarni bilasiz ? Matnni toʻldiring,. 162 . ? Tom Mark ,.;
Darslik bilan ishlash,. 1 - mashq,. Oʻquvchilar berilgan gaplarda tinish belgilari qayerda ishlatilganligiga eʻtibor berib, daftarlariga koʻchiradilar,. 2 - mashq,. Ikki nafar oʻquvchi sinf doskasida, qolgan oʻquvchilar berilgan gaplarda tushirib qoldirilgan tinish belgilarini qoʻyib, daftarlariga yozadilar,. V. Guruhlarda ishlash,. 3 - topshiriq,. Berilgan hikmatni oʻqing va mavzu yuzasidan bahs munozara oʻtkazing,. " Bahs - munozara " metodi,. 1. Oʻquvchilar berilgan hikmatni zanjir usulida oʻqiydilar,. Oʻqituvchi munozara " Oʻz kamchiligini sezish yoʻllari " matniga doir savollar ishlab chiqadi,. 2. Slaydda oʻquvchilarga muammo boʻyicha savol beradi va ularni munozaraga taklif etadi,. 3. Sinf oʻquvchilari 3 guruhga boʻlinadi,. Guruhlarga flipchat ( vatman ) va markerlar beriladi, ular berilgan savolga javoblarni, yaʻni turli gʻoya va fikrlarni flipchatga yozib boradilar,. VI,. Oʻquvchilarni baholash,. Darsda faol ishtirok etgan oʻquvchilarning guruhlarda yiqqan ballariga qarab ragʻbatlantiriladi, baholanadilar,. VII,. Uyga vazifa,. Qoidada berilgan tinish belgilaridan toʻrttasiga gap tuzib keling,. Tom Mark 163 Turn Markant ,.; 2 - DARS,. OʻZBEKISTON TEMIR YOʻLLARI Darsning maqsadi : a ) taʻlimiy : mavzuga oid matn, adabiy - badiiy materiallarni tinglab tushunish,.; soʻzlarni toʻgʻri talaffuz qilish va yozish,.; nuqtali vergul, tire, qoʻshtirnoq, qavsning ishlatilishini bilish,.; fikrini ogʻzaki va yozma tarzda aniq va tushunarli bayon qila olish,. b ) tarbiyaviy : maʻnaviy va madaniy merosini avaylab - asrash, odob - axloq qoidalariga rioya qilish, oʻzaro muloqotda muomala madaniyatiga amal qilish,.; oʻzaro hurmat kabi insoniy fazilatlarni bolalar ongiga singdirish,.; mehnatsevarlik ruhida, kirishimlilik, barkamol shaxslar, oʻzaro hurmat ruhida tarbiyalash,. d ) rivojlantiruvchi : oʻquvchilarning ogʻzaki va yozma nutqini rivojlantirish, lugʻat boyligini oshirish,.; yozma va ogʻzaki nutqda egallagan bilimlarini hayotda qoʻllay olishga oʻrgatish,.; soʻzlashuv odobiga oid malakalarini rivojlantirish,. Dars turi : mustahkamlovchi,. Dars metodi : interfaol, suhbat, « Davra suhbati » > metodi, < « < Impuls - plakat » > metodi, « Qayta hikoya » metodi,. Dars jihozi : darslik, AKT, mavzuga mos rangli rasmlar, didaktik tarqatma materiallar, multimedia vositalari,. Leksika : Oʻzbekiston temir yoʻllari, Aksiadorlik jamiyati, yirik, kompaniya, loyiha - konstruktorlik, yagona temir yoʻl tarmogʻi, Navoiy - Uchquduq, Toshkent - Margʻilon, yetakchi oʻrinni egallamoq kabi tayanch soʻzlar va birikmalar,. Grammatika : Tire, qoʻshtirnoq, qavsning ishlatilishi,. Darsning borishi : I. Tashkiliy qism,. II,. Oʻtilgan mavzuni mustahkamlash,. " Davra suhbati " metodi orqali " Oʻzbekiston temir yoʻllari " mavzusida suhbat oʻtkazish,. 4 - topshiriq,. Berilgan soʻzlar yordamida kichik matn tuzish,. Oʻlkamiz, viloyatlar, turli, tezyurar, mashhur, temir yoʻl, vagon, uzoq, zamonaviy, yoʻllar, qulay, ekan, qatnamoq, taʻmirlamoq, texnik yordam,. 164 ,.;
5 - topshiriqda berilgan suhbat matnini oʻquvchilar rollarga boʻlib oʻqib, matn asosida suhbatlashadilar,. 6 - topshiriq,. Matnni oʻqing va mazmuni yuzasidan suhbatlashing,. " Qayta hikoya " metodi,. 6 - topshiriqda berilgan matn oʻqitiladi,. Oʻquvchilarda ifodali oʻqish malakalarini shakl lantirib borish maqsadida 1-2 oʻquvchiga ovoz chiqarib oʻqitish tavsiya etiladi,. Oʻquvchilar oʻqib boʻlganlaridan soʻng ketma - ketlikda mazmunini qayta hikoya qiladilar va mazmuni yuzasidan suhbatlashadilar,. 3 - mashq,. Oʻquvchilar sinf doskasida tushirib qoldirilgan tinish belgilarini oʻz oʻrniga qoʻyib yozadilar,. 4 - mashq mustaqil ravishda bajaradilar,. Berilgan soʻzlarni oʻz oʻrniga joylashtirib, tinish belgilarini qoʻyib gap tuzadilar,. " Impuls - plakat " metodi ( evristik texnologiyasi ),. Har bir ishtirokchi uchun vatman varaqlari va markerlar kerak boʻladi,. Stollarning ustiga oxirigacha yetkazilmagan fikrlar yozilgan plakatlar qoʻyilgan : << Ushbu mavzuda meni hammasidan koʻproq,... qiziqtiradi », « Men shuni aniqlashtirmoqchi edimki,,... », « Men orttirgan bilimlarimni,... qoʻllayman », « Ushbu mavzuni oʻrganish jarayonida men,... erishdim », « Men,... toʻgʻrisida koʻproq bilib olmoqchi edim », « < Men uchun,... murakkab boʻldi », « Menga,... yoqdi »,. IV,. Oʻquvchilarni baholash,. Darsda faol ishtirok etgan oʻquvchilarning guruhlarda yiqqan ballariga qarab ragʻbatlantiriladi, baholanadilar,. V. Uyga vazifa,. Dunyo temir yoʻllari haqida maʻlumot yozib keling,. Tom Mark 165 Rubi ,.; Taʻlim Marka 3 - DARS,. OʻZBEKISTON TEMIR YOʻLLARI Darsning maqsadi : a ) taʻlimiy : mavzuga oid matn, adabiy - badiiy materiallarni tinglab tushunish,.; soʻzlarni toʻgʻri talaffuz qilish va yozish,.; nuqtali vergul, tire, qoʻshtirnoq, qavsning ishlatilishini bilish,.; fikrini ogʻzaki va yozma tarzda aniq va tushunarli bayon qila olish,. b ) tarbiyaviy : maʻnaviy va madaniy merosini avaylab - asrash, odob axloq qoidalariga rioya qilish, oʻzaro muloqotda muomala madaniyatiga amal qilish,.; oʻzaro hurmat kabi insoniy fazilatlarni bolalar ongiga singdirish,.; kirishimlilik, barkamol shaxslar, oʻzaro hurmat ruhida tarbiyalash,. d ) rivojlantiruvchi : oʻquvchilarning ogʻzaki va yozma nutqini rivojlantirish, lugʻat boyligini oshirish,.; oʻquvchilarda ijodiy fikrlash, ifodali oʻqish koʻnikmalarini rivojlantirish,.; adabiy nutq yuzasidan mavjud tushunchalarni mustahkamlash, yangi maʻlumotlar bilan boyitish,.; soʻzlashuv odobiga oid malakalarini rivojlantirish,. Dars turi : yangi bilim beruvchi,. Dars metodi : interfaol, suhbat, « Loyiha » > metodi, « < Fikr va asos » > usuli, « Sheʻr ohangi » metodi, « Sheʻriyatda shoirdek » metodi,. Dars jihozi : darslik, AKT, multimedia vositalari,. Adabiy oʻqish : Muhammad Yusufning hayoti va ijodiy faoliyati,. " Oʻzingdan qoʻymasin xalqim " sheʻri,. Darsning borishi : I. Tashkiliy qism,. II,. Oʻtilgan mavzuni takrorlash,. Oʻquvchilarga dunyo temir yoʻllari haqida maʻlumot yozib kelish topshirigʻi berilgan edi,. Bu topshiriq « Loyiha » > metodi orqali tekshiriladi,. « Loyiha » metodi,. 1. Maʻlumot yigʻish,. 2. Reja tuzish,. 3. Qaror qabul qilish,. 4. Amalga oshirish,. 5. Tekshirish 6. Xulosa chiqarish,. Yangi mavzuning bayoni,. Adabiy oʻqish,. Slayd,. Oʻqituvchi slaydda isteʻdodli shoir Muhammad Yusuf hayoti va ijodiy faoliyati haqida maʻlumot beradi,. " Fikr va asos " usulidan foydalaniladi,. Bunda maʻlum bir fikr oʻquvchilar hukmiga havola qilinadi va ular bu fikr yuzasidan oʻz qarashlarini asoslaydilar,. Video,. Muhammad Yusufning shoirlik, sheʻr yozish jarayoni haqidagi nutqi videotasmada koʻrsatiladi : 166 ,.;
Yangi mavzuni mustahkamlash,. " Sheʻr ohangi " metodi orqali M.Yusufning darslikda berilgan sheʻrlari bilan tanishtiriladi,. Har bir guruh oʻzlariga berilgan sheʻrlarni yoddan ifodali aytib beradi,. Darsning bu bosqichida guruhlar bir - birlarini oʻzaro baholaydilar,. Bunda asosiy eʻtibor sheʻming ifodali, ravon va taʻsirchan oʻqilishiga qaratiladi,. Baholashga quyidagi mezon asosida yondashiladi : Ravonlik - 1 ball,. Ifodalilik va ovoz toni - 2 ball,. Qoʻl va yuz harakatlari - 1 ball,. Guruhlarda ishlash,. Audio,. Muhammad Yusufning " Vatanim " sheʻri xonanda Sevara Nazarxon ijrosida eshittiriladi,. Soʻngra " Vatanim " sheʻri tahlil qilinadi,. Har bir guruhga sheʻr bandlari beriladi, ular oʻzlariga berilgan bandlarini " Sheʻriyatda shoirdek " metodi asosida izohlaydilar,. Namuna : Parchadagi mazmun yoritiladi,. Oʻtgan kuning - oʻtgan kundir, Oʻz boshingga yetgan kun,. Qodiriyni bergan zamin,. Qodiriyni sotgan kun,. Qoʻlin bogʻlab, Dilin dogʻlab, Yetaklashib ketgan kun,. " Voh bolam " ! -deb aytolmagan Dudugʻimsan, Vatanim,... Bu oʻrinda A. Qodiriy va uning shoh asarlari – " Oʻtgan kunlar ", " Mehrobdan chayon " asarlariga ishora qilinmoqda,. Oʻtmishimiz roʻyi - rost ifodalangan bu asarlar muallifi boshiga qora kunlar kelishiga sabab boʻldi,. Savol va topshiriqlar,. 1. Muhammad Yusuf kim ? Siz uning yana qanday sheʻrlarini bilasiz ? 2. Sheʻrning mazmunini aytib bering,. 3. Xalq deganda nimani tushunasiz ? 4. Sheʻrda xalqqa qanday taʻrif berilgan ? IV,. Oʻquvchilarni baholash,. Darsda faol ishtirok etgan oʻquvchilarning guruhlarda yiqqan ballariga qarab ragʻbatlantiriladi, baholanadilar,. V. Uyga vazifa,. Mavzu yuzasidan savol va topshiriqlar,. Tom Mark Taʻsirchanlik - 1 ball,. 167 Taʻlim Marka ,.; 3 - DARS,. VATANPARVARLIK Darsning maqsadi : a ) taʻlimiy : mavzuga oid matn, adabiy - badiiy materiallarni tinglab tushunish,.; gap haqida umumiy tushuncha berish,.; oʻz nutqlarida gap boʻlaklarini mustaqil ravishda qoʻllay oladi,.; fikrini ogʻzaki va yozma tarzda aniq va tushunarli bayon qila olish,. b ) tarbiyaviy, maʻnaviy va madaniy merosini avaylab - asrash, oʻquvchilarni Vatanga muhabbat, vatanparvarlik ruhida tarbiyalash, uni sevishga, asrashga oʻrgatish,.; kirishimlilik, muomala munosabati, barkamol shaxslar, oʻzaro hurmat ruhida tarbiyalash,. d ) rivojlantiruvchi : oʻquvchilarning ogʻzaki va yozma nutqini rivojlantirish, lugʻat boyligini oshirish,.; oʻquvchilarda ijodiy fikrlash, ifodali oʻqish koʻnikmalarini rivojlantirish,.; adabiy nutq yuzasidan mavjud tushunchalarni mustahkamlash, yangi maʻlumotlar bilan boyitish,.; soʻzlashuv odobiga oid malakalarini rivojlantirish,. Dars turi : yangi bilim beruvchi,. Dars metodi : interfaol, aqliy hujum, suhbat, « Zanjir », « Xotira mashqi » oʻyini, « Qora quti » metodi, « Yoʻnaltiruvchi matn » > metodi, << Bumerang » metodi,. Dars shakli : yakka tartibda, guruhlarda ishlash,. Dars jihozi : darslik, AKT, Oila aʻzolari aks etgan rangli rasmlar, didaktik tarqatma materiallar, multimedia vositalari,. Mavzuga oid tayanch tushunchalar : ona - Vatan, tinchligi, ozodligi, shon - shuhrati, kamol topmoq, asrab - avaylamoq, muqaddas burch, porloq istiqbol, asriy orzular, diplomatik aloqalar, foydali qazilmalar, jannatmakon oʻlka kabi tayanch soʻzlar va birikmalar,. Grammatika : Gap boʻlaklari,. Muomala odobi : Suhbat odobi,. Darsning borishi : I. Tashkiliy qism,. II,. Oʻtilgan mavzuni takrorlash,. " Qora quti ” metodi,. ( Hamkorlik taʻlim texnologiyasi ),. 168 ,.;
Bu usulga koʻra oʻquvchilarga M. Yusuf va boshqa adiblar ijodiga oid maʻlumotlar aralashtirilib beriladi,. Oʻquvchilar shoir asarlariga xos maʻlumotlarni topib, taalluqli boʻlmaganlarini oʻchirishadi,. Berilgan maʻlumotlardan faqatgina M. Yusuf asarlari tanlab olinadi,. Soʻngra sheʻrlaridan ifodali oʻqib berishadi,. III,. Yangi mavzuning bayoni,. Video,. Video vositasi orqali vatanimizdagi soʻnggi oʻzgarishlar tasvirlangan videorolik namoyish etiladi,. Slayd,. Bilib oling,. Slaydda grammatik mavzu koʻrsatiladi,. 1 - topshiriqda rasmlar asosida berilgan soʻz va soʻz birikmala ridan foydalanib, suhbatlashing,. Foydalanish uchun soʻz va soʻz birikmalari : Vatanparvar, sadoqatli, kamol topmoq, asrab - avaylamoq, muqaddas burch, porloq istiqbol, asriy orzular,. IV,. Yangi mavzuni mustahkamlash,. 2 - topshiriq,. Oʻqing,. Tinglang,. Soʻzlang,. Vatanparvarlik Har bir inson oʻz tugʻilgan yurtiga boʻlgan muhabbati val sadoqatini turli shakllarda ifoda etadi,. Kimdir sidqidildan mehnat qilib, vatanning moddiy boyliklarini oshiradi, uning iqtisodiy qudratini mustahkamlashga hissa qoʻshadi,. Yana birov, betakror isteʻdodi va kuch - gʻayratini ona diyor ravnaqi, uning obro ʻ - eʻtiborini yuksaltirish yoʻlida safarbar etadi,. Yana kimdir, Vatan sarhadlarida tun - u kun sergak turib, uning har qarich yerini koʻz qorachigʻidek asraydi,. Bularning barchasi insonga xos boʻlmish vatanparvarlik deb ataladigan noyob va muqaddas tuygʻuning amalda namoyon boʻlishidir,. Qachonki odam oʻz ona yurtining dard - u tashvishi, shodlig - u quvonchi bilan hamisha hamnafas yashasa, hatto Vatan uchun jonini ham fido qila olsa, vatanparvarlik shunchaki tuygʻuga emas, yuksak insoniy fazilatga aylanadi,. 169 Tom Mark Rubi ,.; Vatanni haqiqiy vatanparvar farzandlar dunyoga tanitadi,. Vatanparvarlik Vatan tuygʻusini anglashdan boshlanadi,. Vatanparvarlik tuygʻusini tarbiyalashda koʻp oʻqish, qishloq va mahalla hayotida faol ishtirok etish, maʻraka - yigʻinlarda qatnashish, odamlar bilan muloqot qilish, ularni oʻrganish ham katta ahamiyat kasb etadi,. Chunki inson shular orqali oʻz yurtini yanada yaxshiroq bilib oladi, unga boʻlgan muhabbati ham ortadi,. Lugʻat bilan ishlash,. « Xotira mashqi » >,. Matn yuzasidan berilgan lugʻat oʻquvchilar tomonidan oʻqiladi,. Eslab qolgan soʻzlarini oʻquvchilar lugʻat daftarlariga yozadilar,. vatanparvarlik iqtisodiy qudratini shodlig - u quvonchi sadoqat isteʻdod " Yoʻnaltiruvchi matn " taʻlimiy metodi,. Audio,. Oʻquvchilarga oʻrganilayotgan " Vatanparvarlik " mavzusiga oid 70-80 soʻzli adabiy - badiiy matn audio vositasi yordamida eshittiriladi,. Oʻquvchilar tinglaydilar, matnda uchragan notanish soʻzlarni umumiy mazmunidan kelib chiqqan holda tushunib, mazmunini qisqartirib soʻzlab beradilar, eslab qolgan soʻz va gaplarini daftarlariga yozadilar,. Slayd,. Vatan va vatanparvarlik toʻgʻrisidagi matnni koʻchiring,. Gap boʻlaklari va soʻz birikmalariga eʻtibor qiling,. Siz ham vatanparvarmisiz ? Shu haqda bahslashing,. Vatan tuygʻusi eng ulug ʻ, eng moʻtabar tuygʻulardan biridir,. Vatanni shunchaki sevish mumkin emas,. Uning dardi bilan yashamoq, uning baxtidan quvonmoq, u bilan faxrlanmoq kerak,. Vatan Onadek muqaddas,. Uni qadrlash, eʻzozlash, uning shodlik va quvonchiga sherik boʻlish, gʻam - xasratini baham koʻrish farzandning burchidir,. ( Abdulla Avloniy ),. 170 Tom Mark tuygʻu obro ʻ - eʻtibori koʻz qorachigʻidek fazilat ravnaq ,.;
" Bumerang " metodi,. Oʻquvchilar 4 guruhga boʻlinadi,. Har bir guruh aʻzolari " Elning duosi " matnidan oʻzlariga tegishli boʻlgan qismini oʻqib chiqadilar va olingan parcha mazmuni yuzasidan taassurotlarini tartib bilan gapiradilar,. Bu metoddan foydalanish qisqa vaqt ichida katta bir matn ( hikoya, asar, rivoyat ) ni oʻrganish va matn haqidagi tasavvurlarni shakllantirish imkonini beradi,. Elning duosi Qadim oʻtgan zamonda ochkoʻz va xasis bir podsho oʻtgan ekan,. Uning yakka - yu yagona qizi boʻlib, u nihoyatda goʻzal, xushmuomala va oqkoʻngil ekan,. Bir kuni malika qattiq betob boʻlib qolibdi,. Podshoh malika huzuriga saroydagi barcha tabiblarni olib kelibdi,. Afsuski, malikaning dardiga davo topilmabdi,. Bir kuni qasr yonidan oʻtib ketayotgan bir qariya malikaning kanizaklari yigʻisini eshitib qolibdi va u soqchilardan ruxsat soʻrab saroyga kiribdi,. Malika o‘lim toʻshagida yotardi,. Shunda u hammasiga tushunibdi,. Podshohning qilgan aybini qiziga aytibdi,. Podshohning yoniga borib, qariya unga shunday debdi : " Podshohim, bir qoshiq qonimdan keching, malikaning bir oylik umri qolgan,. Sizning qilgan gunohlaringiz uchun Allohning jazosi shu,. Agar malikaning davo topishini istasangiz, bir oy mobaynida xalqning duosini oling, shunda malika tuzalishi mumkin,. Podshohim, elga mol - dunyongizdan tarqating va ortiqcha boj - toʻlov olmang,. Shunda siz elning duosiga muyassar boʻlasiz ", - debdi,. Podshoh oʻylay - oʻylay qariyaning aytganini qilibdi,. Koʻp oʻtmay malika tuzala boshlabdi,. Podshoh oʻsha qariyani topib kelishni buyuribdi,. Lekin hech kim u qariyani koʻrmagan va u haqda hech narsa eshitmagan ekan,. Uni hech kim topa olmabdi,. VI,. Oʻquvchilarni baholash,. Darsda faol ishtirok etgan oʻquvchilar ragʻbatlantiriladi va baholanadi,. VII,. Uyga vazifa berish : Vatanparvarlik haqida maqollar topib, yod oling,. 171 Tom Mark Turn Markant ,.; 1 - DARS,. OILAM FAXRIM Darsning maqsadi : a ) taʻlimiy : mavzuga oid matn, adabiy - badiiy materiallarni tinglab tushunish,.; oʻz nutqlarida gap boʻlaklarini mustaqil ravishda qoʻllashga oʻrgatish,.; fikrini ogʻzaki va yozma tarzda aniq va tushunarli bayon qila olish,. b ) tarbiyaviy : maʻnaviy va madaniy merosini avaylab - asrash, odob axloq qoidalariga rioya qilish, oʻzaro muloqotda muomala madaniyatiga amal qilish,.; oʻquvchilarni oilaga muhabbat, oila aʻzolariga hurmat ruhida tarbiyalash,. d ) rivojlantiruvchi : oʻquvchilarning ogʻzaki va yozma nutqini rivojlantirish, lugʻat boyligini oshirish,.; yozma va ogʻzaki nutqda egallagan bilimlarini hayotda qoʻllay olishga oʻrgatish,.; oʻquvchilarda ijodiy fikrlash, ifodali oʻqish koʻnikmalarini rivojlantirish,. Dars turi : yangi bilim beruvchi,. Dars metodi : interfaol, suhbat, interaktiv mashq, « Zanjir », « < Arra >> metodi,. Dars jihozi : darslik, AKT, Oila aʻzolari aks etgan rangli rasmlar, didaktik tarqatma materiallar, multimedia vositalari,. Nazorat : oʻquvchilarning darsda faolligi kuzatilib, hisobga olib boriladi,. Mavzuga oid tayanch tushunchalar : Mening oilam, oilamiz anʻanalari, ahil - mehribon, oʻzaro ishonch, ota - onaga hurmat, oila iqtisodi, oila ahil boʻlsa, omad oʻzi keladi kabi tayanch soʻzlar va birikmalar,. Grammatika : Bosh boʻlaklar,. Muomala odobi : Mehmon izzati,. Darsning borishi : I. Tashkiliy qism,. II,. Yangi mavzuning bayoni,. Video : Tasvirda oila haqida videorolik tasvirlanadi,. Tasvir vaqtida mayin kuy bilan sheʻr oʻqiladi,. Oila tasviri aks etgan videorolik asosida nutqiy mavzu tushuntiriladi,. Shu jarayonda 1 - topshiriq bilan ishlanadi,. Oʻquvchilar matnni zanjir usulida oʻqiydilar,. 1 - topshiriq,. Oʻqing,. Tinglang,. Oʻz munosabatingizni bildiring,. 172 ,.;
Slayd,. Berilgan soʻz va soʻz birikmalaridan foydalanib, bogʻlanishli gaplar tuzish,. Gapning bosh boʻlaklarini aniqlash,. Foydalanish uchun soʻz va soʻz birikmalari : mening oilam, oilamiz anʻanalari, ahil - mehribon, ota - onaga hurmat, oila ahilligi, faxrlanmoq, eng sevimli insonim, gʻamxoʻr va mehribon,. Slayd,. Bilib oling ! Slaydda gapning bosh boʻlaklari haqida qoida koʻrsatiladi,. III,. Yangi mavzuni mustahkamlash,. Slayd,. Slaydda quyidagi topshiriq beriladi,. Topshiriq,. Gaplarni koʻchiring,. Gap boʻlaklarini aniqlang,. 1. Sokin, ogʻir, vazmin va muloyim boʻl, faqat yaxshilik qilgin,. 2. Qarindoshlarga, yaqinlarga yaqinlik bogʻla, katta va kichikka ochiq chehra bilan kulib boq,. 3. Non - tuzingni keng tut, odamlarga yedir,. 4. Donolar suvga serob yerga oʻxshaydilar, qayeriga oyoq bosilsa, suv chiqadi,. Adabiy oʻqish,. " Nima eksang, shuni oʻrasan ",. Oʻqing,. Tinglang,. Soʻzlang,. Bir yigit koʻzlari xiralashgan, ovqat yeganda qoʻllari qaltiraydigan qari otasining izzat - hurmatini bajo keltirmasdi,. Bir kuni chol bechora qoʻli titrab, osh suzib berilgan kosani tushirib sindirdi,. Buni koʻrgan kelini nordon soʻzlar aytib, uning koʻnglini vayron qildi,. Shundan keyin oʻgʻil otasini hovlining bir chekkasidagi zax uyga koʻchirdi,. Kelin esa eri keltirib bergan yogʻoch kosada qaynotasiga ovqat bera boshladi,. Oʻgʻli va kelinining bu yaramas muomalalaridan koʻngli ozor topgan ota vafot etgan kampirini eslab, baʻzan oʻksib - oʻksib 173 ( " Qobusnoma " ) Taʻlim Mark ( Rivoyat ) ,.;
Bola bir kuni qoʻliga pichoq olib, bir yogʻochni yoʻnib oʻtirardi,. Shu payt dadasi kelib qoldi,. Oʻgʻlining yogʻoch yoʻnib oʻtirganini koʻrib : - Oʻgʻlim, nima qilyapsan ? - deb soʻradi,. Oʻgʻli yugurib kelib dadasini quchoqladi va erkalanib : - Dadajon, siz buvamga yogʻoch kosa keltirib bergan edingiz - ku, oyim oʻsha kosada buvamga ovqat beradilar, men ham yogʻoch kosa yasayapman, katta boʻlganimda oyim bilan sizga shu kosada ovqat beraman, - dedi,. Oʻgʻlining bu soʻzi yigitga qattiq taʻsir qildi,. U koʻz yoshi qilib otasining huzuriga kirdi, tiz choʻkib uzr soʻradi, quchoqlab oʻpib, uning koʻnglini koʻtardi,. Darrov uni oʻzi turgan uy yonidagi issiq xonaga koʻchirdi,. Har doim otasining holidan xabar olib turdi, u bilan birga ovqatlandi,. Kelin ham qaynotasining izzat - hurmatini oʻrniga qoʻya boshladi,. Oʻgʻli bilan kelinining bu ishlaridan xursand boʻlgan ota : -Bolalarim, mana endi koʻnglim qaygʻu - alamlardan ozod boʻldi, sizlardan roziman, shu kichkina qoʻzichogʻim sizlarni gʻaflat uyqusidan uygʻotdi, - deb nevarasini tizzasiga oʻtqazdi va yuz - koʻzlaridan oʻpib, duo qildi,. " Arra " metodi orqali rivoyatni oʻrganish,. Barcha guruh aʻzolari yangi mavzu yuzasidan tuzilgan yagona topshiriq ustida ishlaydilar,. Guruh ichida oʻquvchilar rivoyat matnini qismlarga ajratib, boʻlib oladilar,. Har bir oʻquvchi oʻziga tegishli qismini mustaqil oʻqib, puxta oʻzlashtirib, " mutaxassis ” ga aylanadi,. Topshiriq,. 1. Matnni oʻqing, tayanch soʻzlarini aniqlang va ularning lugʻatini tuzing,. Tom Mark 2. Matn mazmunini ona tilingizga tarjima qiling,. 3. Matn mazmunini hikoya qilib bering,. IV,. Uyga vazifa : " Nima eksang shuni oʻrasan " matnini soʻzlab berish,. 174 Tom Mokad ,.; 1 - DARS,. OʻRGANISHDAN TOʻXTAMANG Darsning maqsadi : a ) taʻlimiy : mavzuga oid matn, adabiy - badiiy materiallarni tinglab tushunish,.; oʻz nutqlarida gap boʻlaklarini mustaqil ravishda qoʻllashga oʻrgatish,.; fikrini ogʻzaki va yozma tarzda aniq va tushunarli bayon qila olish,. b ) tarbiyaviy : maʻnaviy va madaniy merosini avaylab - asrash, odob axloq qoidalariga rioya qilish, oʻzaro muloqotda muomala madaniyatiga amal qilish,.; oʻquvchilarni oilaga muhabbat, oila aʻzolariga hurmat ruhida tarbiyalash,. d ) rivojlantiruvchi : oʻquvchilarning ogʻzaki va yozma nutqini rivojlantirish, lugʻat boyligini oshirish,.; yozma va ogʻzaki nutqda egallagan bilimlarini hayotda qoʻllay olishga oʻrgatish,.; oʻquvchilarda ijodiy fikrlash, ifodali oʻqish koʻnikmalarini rivojlantirish,. Dars turi : yangi bilim beruvchi,. Dars metodi : interfaol, suhbat, Interaktiv mashq, « Zanjir », « Kim topqir » > mashqi, << Intervyu » metodi, « Kim yaxshi uddalaydi ? » > taʻlim texnologiyasi,. Dars jihozi : darslik, AKT, mavzuga mos rangli rasmlar, didaktik tarqatma materiallar, multimedia vositalari,. Mavzuga oid tayanch tushunchalar : davr sadosi, yoshlar haqida koʻrsatuvlar va eshittirishlar, barkamol shaxslar, izlanish, keng imkoniyatlar kabi tayanch soʻzlar va birikmalar,. Grammatika : Ega,. Muomala odobi : Ruxsat soʻrash odobi,. Darsning borishi : I. Tashkiliy qism,. II,. Yangi mavzuning bayoni,. Slayd,. Bilib oling,. Slaydda grammatik mavzu tushuntiriladi,. III,. Yangi mavzuni mustahkamlash,. Yoddan yozuv diktant,. Tarqatmalardagi maqollar asosida yoddan yozuv diktantni oʻtkazish qoidasiga muvofiq mustaqil amalga oshiriladi,. Taqdim etilgan maqollar yoddan yozilgandan soʻng, oʻquvchilar diktantlarini matnga qarab tuzatadilar, yoʻl qoʻygan imlo xatolari yuzasidan xulosa chiqaradilar,. « Kim yaxshi uddalaydi ? » taʻlim texnologiyasi,. U ikki bosqichda boʻladi,. Birinchi bosqichda hamma bittadan gap tuzadi,. Undagi barcha soʻzlar mustaqil soʻzlarga oid boʻlishi kerak,. 175 ,.;
Ikkinchi bosqichda oʻquvchilar oʻzi tuzgan gapdagi bosh boʻlaklarni va ikkinchi darajali boʻlaklarni topib, tagiga chizish kerak boʻladi,. Har bir oʻquvchi oʻzi tuzgan gaplarni oʻqiydi,. Har bir toʻgʻri tuzilgan gap uchun bir ball beriladi,. Namuna : Kecha Karim senga chiroyli gullar sovgʻa qildi,. Bugun men faqat unga chiroyliroq gul sovgʻa qilmoqchiman,. « Kim topqir ? » > mashqi,. Slayd,. Qavs ichidagi soʻroqlarga mos toʻldiruvchilarni qoʻying va ularning ifodalanishini tushuntiring,. 1. Odam ( kimga ? ) suyanadi,. 2. ( Nima bilan ? ) olam charogʻon, ( nima bilan ? ) umr charogʻon,. 3. Dunyoda onadan ( kimdan ? ) ulug ʻ zot yoʻq,. 4. Aql ( nimadan ? ) quvvat oladi,. << Intervyu » > metodi orqali oʻquvchilardan biri muxbir boʻlib, oʻtilgan mavzu yuzasidan savollar beradi, boshqa oʻquvchilar birin ketin javob beradilar,. Muxbir oʻquvchining savoli : - Bugungi darsda siz nimalarni oʻrgandingiz ? 1 - oʻquvchi : Gap boʻlaklarining turlarini eslab, bilimimizni mustahkamladik,. 2 - oʻquvchi : Gap boʻlaklarining gapdagi vazifasini yaxshi tushunib oldik,. Tom Mark 3 - oʻquvchi : Nutq madaniyatimiz shakllandi,. 4 - oʻquvchi : Imlo savodxonligimiz oshdi,. 5 - oʻquvchi : Nutqiy mavzu orqali ilmga boʻlgan qiziqishimiz kuchaydi,.... VI,. Oʻquvchilarni baholash,. Oʻquvchilar guruhdagi faolliklariga koʻra ragʻbatlantiriladi va baholanadi,. VII,. Uyga vazifa,. Gaplarni daftaringizga koʻchiring,. Bosh va ikkinchi darajali boʻlaklarning tagiga chizing,. Bilimli boʻl, hech qachon erinma,. Ilm qadrini maʻrifatli odam biladi,. Odobning boshi tildir,. Kishi boshiga tushgan har qanday ish til tufayli sodir boʻladi,. Dunyoda yaxshi va nuqsonsiz nom saxiylikdir,. ( Ahmad Yugnakiy ),. 176 Tom Marka ,.; 1 - DARS,. DOʻSTLIKNI QADRLASH Darsning maqsadi : a ) taʻlimiy mavzuga oid matn, adabiy - badiiy materiallarni tinglab tushunish,.; gap boʻlaklari haqida umumiy tushuncha berish,.; oʻz nutqlarida gap boʻlaklarini mustaqil ravishda qoʻllay olish,.; fikrini ogʻzaki va yozma tarzda aniq va tushunarli bayon qila olish,. b ) tarbiyaviy : maʻnaviy va madaniy merosini avaylab - asrash, oʻquvchilarni doʻstlikni qadrlash, barkamol shaxslar, mehr - oqibat kabi insoniy fazilatlarni bolalar ongiga singdirish,.; kirishimlilik, barkamol shaxslar, oʻzaro hurmat ruhida tarbiyalash,. d ) rivojlantiruvchi : oʻquvchilarning ogʻzaki va yozma nutqini rivojlantirish, lugʻat boyligini oshirish,.; oʻquvchilarda ijodiy fikrlash, ifodali oʻqish koʻnikmalarini rivojlantirish,.; adabiy nutq yuzasidan mavjud tushunchalarni mustahkamlash, yangi maʻlumotlar bilan boyitish,.; soʻzlashuv odobiga oid malakalarini rivojlantirish,. Dars turi : yangi bilim beruvchi,. Dars metodi : interfaol, suhbat, « Aqliy hujum » usuli, « Soʻzli tasavvurlar » metodi, « Sheʻr ohangi » metodi, « Idrok xaritasi » metodi,. Dars jihozi : darslik, AKT, doʻstlik aks etgan rangli rasmlar, didaktik tarqatma materiallar, multimedia vositalari,. Leksika : doʻstlarim, doʻstga sadoqat, gʻamxoʻr va samimiy, puxta bilim olish, qiziqqan sohalarimiz, tanlovda ishtirok etmoq, imkoniyatlardan foydalanish kabi tayanch soʻzlar va birikmalar,. Grammatika : Kesim,. Muomala odobi : Salomlashish odobi,. Darsning borishi : I. Tashkiliy qism,. II,. Oʻtilgan mavzuni takrorlash,. Oʻtilgan mavzu « Aqliy hujum » metodi asosida soʻraladi,. 1. Gapdagi qanday boʻlaklar uyushiq boʻlaklar deyiladi ? 2. Uyushiq boʻlaklar oʻzaro qanday bogʻlanadi ? 3. Qaysi gap boʻlaklari uyushib kelishi mumkin ? III,. Yangi mavzuning bayoni,. « Soʻzli tasavvurlar » oʻyin texnologiyasi,. Oʻrganilayotgan mavzu bilan bogʻliq boʻlgan eng asosiy soʻzni sinf doskasiga yozing,. Doʻst ( sadoqat, doʻstlik, oʻrtoq,... ),. Slayd,. Bilib oling !. Slaydda grammatik mavzu koʻrsatiladi,. 177 Repub @ edurtm_uz Yangi mavzuni mustahkamlash,. Slayd,. Berilgan soʻzlarni oʻqing,. Kesim qaysi soʻz bilan ifodalanganini ayting,. 1. Gapirishni bilish talantdir,. ( Stendal ) 2. Bahslashish koʻplarning qoʻlidan keladi, oddiygina suhbatlashishni esa kamdan - kam kishi uddalaydi,. ( A.Olkott ) 3. Odamlar bilan ularning aqliga monand gaplash,. ( Saʻdiy ) 4. Soʻz xulq - atvor demakdir,. ( L.Tolstoy ) 5. Amalsiz ilm - mevasiz yogʻoch,. ( « Otalar soʻzi » ) Hamid Olimjonning " Baxtlar vodiysi " sheʻri " Toʻxtab oʻqish " metodidan foydalanib oʻqib beriladi,. << Idrok xaritasi » > metodi,. « Baxtlar vodiysi » sheʻrini diqqat bilan oʻqing,. Sheʻrda uyushib kelgan boʻlaklarni aniqlang,. Uyushiq boʻlaklarning oʻzaro bogʻlanishini izohlang,. Nutqiy ifoda qurilishida uyushiq boʻlaklarning ahamiyati nimada ? IV,. Guruhlarda ishlash,. « Sheʻr ohangi » > usuli orqali slaydda doʻstlik haqidagi sheʻrlar koʻrsatiladi,. Guruhlarga sheʻrlar boʻlib beriladi,. Har bir guruh oʻzlariga berilgan sheʻrlarni yoddan ifodali aytib beradi,. Darsning bu bosqichida guruhlar bir - birlariga oʻzaro baho beradilar,. Bunda asosiy eʻtibor sheʻmning ifodali, ravon va taʻsirchan oʻqilishiga qaratiladi,. Baholashga quyidagi mezon asosida yondashiladi : 1. Ifodalilik va ovoz toni - 2 ball,. 2. Ravonlik - 1 ball,. 3. Qoʻl va yuz harakatlari – 1 ball,. 4. Taʻsirchanlik - 1 ball,. « Tinglaymiz, anglaymiz » metodi,. Audio, Video,. 1 - bosqich : matn yaratishdan oldin mavzuga oid audiomatn yoki videolavha asosida suhbat oʻtkazish va unga doir lugʻat tuzish ( audiomatnni tinglab, uchragan notanish soʻzlarni umumiy mazmunidan kelib chiqqan holda tushunish ),. Videolavhada koʻrganlari haqidagi taassurotlari va unga munosabatini mantiqiy fikrlab bayon qilish va shu asosda matn yaratish,. 2 - bosqich : tuzilgan lugʻatlar asosida lugʻat diktant oʻtkazish ( maqsad : soʻz zaxirasini boyitish va savodxonlikni oshirish ),. V. Oʻquvchilarni baholash,. Oʻquvchilar guruhdagi faolliklariga koʻra ragʻbatlantiriladi va baholanadi,. VI,. Uyga vazifa,. Doʻstlik haqida maqollar topish va yod olish,. 178 Taʻlim Mark Turn Markant ,.; 1 - DARS,. KITOBDAN OLGAN SABOQLARIM Darsning maqsadi : a ) taʻlimiy : mavzuga oid matn, adabiy - badiiy materiallarni tinglab tushunish,.; gap boʻlaklarining qoʻllanishi haqida umumiy tushunchaga ega boʻlish,.; oʻz nutqlarida gap boʻlaklarini mustaqil ravishda qoʻllay olish,.; fikrini ogʻzaki va yozma tarzda aniq va tushunarli bayon qila olish,. b ) tarbiyaviy : maʻnaviy va madaniy merosini avaylab - asrash, odob - axloq qoidalariga rioya qilish, oʻzaro muloqotda muomala madaniyatiga amal qilish,.; oʻquvchilarni kitob mutolaa qilishga qiziqtirish, ularda kitobxonlik madaniyatini shakllantirish, barkamol shaxslar, oʻzaro hurmat ruhida tarbiyalash,. d ) rivojlantiruvchi : oʻquvchilarning ogʻzaki va yozma nutqini rivojlantirish, lugʻat boyligini oshirish,.; yozma va ogʻzaki nutqda egallagan bilimlarini hayotda qoʻllay olishga oʻrgatish,.; adabiy nutq yuzasidan mavjud tushunchalarni mustahkamlash, yangi maʻlumotlar bilan boyitish,.; soʻzlashuv odobiga oid malakalarini rivojlantirish,. Dars turi : mustahkamlovchi,. Dars metodi : interfaol, suhbat, « < Loyiha » > metodi, << Zanjir » > usuli, << Modulli oʻqitish » texnologiyasi, « Sindikat > metodi,. Dars jihozi : darslik, AKT, mavzuga mos rangli rasmlar, didaktik tarqatma materiallar, multimedia vositalari,. Leksika : kitob, yaqin, doʻst, oilamizning, sarguzasht, sevimli, mashgʻuloti, sinf kutubxonasida, ibrat olaman, jahon adabiyoti, shaxsiy kutubxona, toʻldirib, boraman kabi tayanch soʻz va birikmalar,. Grammatika : Ega va kesim orasida tirening ishlatilishi,. Muomala odobi : Koʻchada oʻzini tutish odobi,. Darsning borishi : I. Tashkiliy qism,. II,. Oʻtilgan mavzuni takrorlash,. Slaydda topshiriq beriladi,. Berilgan soʻzlardan beshta gap tuzing,. Namuna : Yoz, kunlar, va, keldi, isidi, fasli,. 1 - gap : Yoz,. 2 - gap : Yoz keldi,. 3 - gap : Yoz fasli keldi,. 179 4 - gap : Yoz keldi, kunlar isidi,. 5 - gap : Yoz fasli keldi va kunlar isidi,. Taqdimot : Oʻquvchilar oʻzlari bajargan ishlarini taqdim etadilar,. Mashgʻulot tugagach, oʻqituvchi yakun yasaydi va oʻquvchilarni baholaydi,. 1 - guruh,. Quyosh, yogʻadi, goh, yomgʻir, koʻrinadi, charaqlab,. 2 - guruh,. Oʻquvchilarning, boshlandi, biroq, shovqini, dars, tinchimadi,. << Loyiha >> metodi,. Bu oʻquvchilarning guruhlarda belgilangan vaqt davomida mavzu boʻyicha axborot yigʻish ishlarini amalga oshirishdir,. Bu metodda rejalashtirish, qaror qabul qilish, amalga oshirish, tekshirish, xulosa chiqarish va natijalarini baholash jarayonlarida ishtirok etadilar,. III,. Guruhlarda ishlash,. << Sindikat » > metodi,. Oʻquvchilar uchta kichik guruhlarga boʻlinadi,. Bunda taklif etilayotgan topshiriq uch xil nuqtayi nazardan hal etilishi zarur,. Kitob, kitobxon, kutubxona soʻzlariga oʻz fikr - mulohazalarini bildirishlari topshirigʻi beriladi,. Har bir guruh aʻzolari oʻzlarining dunyoqarashlari orqali turli vositalardan foydalanib, topshiriqni bajaradilar,. Soʻngra javoblar birgalikda muhokama qilinib, umumlashtiriladi,. Eng yaxshi fikr - mulohazalar eʻlon qilinib, guruh faoliyati ragʻbatlantiriladi,. « < Modulli oʻqitish » texnologiyasi asosida asardan berilgan parcha ustida ishlanadi,. Matn, asar parchalari qism yoki boʻlaklarga ajratiladi va guruhlarga tarqatiladi,. Har bir guruh oʻziga tegishli qismni oʻqituvchi topshirigʻi asosida bajaradi,. Shu tarzda guruhlar faoliyati orqali matn yaxlitlanadi,. V. Oʻquvchilarni baholash,. Darsda faol ishtirok etgan oʻquvchilar ragʻbatlantiriladi va baholanadilar,. VI,. Uyga vazifa,. Uyushiq boʻlakli gaplarda umumlashtiruvchi soʻzlarning qoʻllanishiga 6 ta gap tuzing,. Taʻlim Marka ,.; 180 ,.;
1 - DARS,. ILM ODOBI Darsning maqsadi : a ) taʻlimiy : mavzuga oid matn, adabiy - badiiy materiallarni tinglab tushunish,.; gaplarning tuzilishiga koʻra turlarining qoʻllanishi haqida umumiy tushunchaga ega boʻlish,.; oʻz nutqlarida sodda va qoʻshma gaplarni mustaqil ravishda qoʻllay olish,.; fikrini ogʻzaki va yozma tarzda aniq va tushunarli bayon qila olish,. b ) tarbiyaviy : maʻnaviy va madaniy merosini avaylab - asrash, odob - axloq qoidalariga rioya qilish, oʻzaro muloqotda muomala madaniyatiga amal qilish,.; oʻquvchilarni kitob mutolaa qilishga qiziqtirish, ularda kitobxonlik madaniyatini shakllantirish, barkamol shaxslar, oʻzaro hurmat ruhida tarbiyalash,. d ) rivojlantiruvchi : oʻquvchilarning ogʻzaki va yozma nutqini, lugʻat boyligini oshirish,.; yozma va ogʻzaki nutqda egallagan bilimlarini hayotda qoʻllay olishga oʻrgatish,.; oʻquvchilarda ijodiy fikrlash koʻnikmalarini rivojlantirish,.; adabiy nutq yuzasidan mavjud tushunchalarni mustahkamlash, yangi maʻlumotlar bilan boyitish,. Dars turi : yangi bilim beruvchi,. Dars metodi : interfaol, suhbat, « Zanjir » usuli, « Tayanch soʻzlar » > metodi, " Ikki qismli kundalik ” metodi, " Bumerang " metodi,. Dars jihozi : darslik, AKT, multimedia vositalari,. Leksika : Iqtidor, isteʻdod, qobiliyat, tinimsiz mehnat, ishtiyoq, tirishqoqlik, samarasini koʻrish, maqsadga erishish kabi tayanch soʻzlar va birikmalar,. Grammatika : Aniqlovchi,. Muomala odobi : Ota - ona va farzand burchi,. Darsning borishi : I. Tashkiliy qism,. II,. Oʻtilgan mavzuni takrorlash,. Mustaqil ish,. Oʻquvchilar berilgan matnni zanjir usulida oʻqib, ona tillariga tarjima qiladilar va daftarlariga yozadilar,. Olim, ilm, muallim soʻzlarining asosi bir soʻzdan - ilm soʻzidan olingan,. Ilm oʻrgatuvchi muallim, ilmni chuqur oʻzlashtirgan insonni esa olim deb atashadi,. Qaysi jamiyatda ilm ahllari koʻp boʻlsa, ilm oʻrganishga koʻp eʻtibor qaratilsa, shu jamiyat gullab - yashnaydi, 181 ,.;
Matn yuzasidan topshiriqlar,. 1 - topshiriq,. Matnni oʻqing,. 2 - topshiriq,. Matndagi tayanch soʻzlarni toping, ularning lugʻatini tuzing,. 3 - topshiriq,. Matn mazmunini soʻzlab bering,. III,. Yangi mavzuning bayoni,. Slayd,. Rasmlar asosida berilgan soʻz va soʻz birikmalaridan foydalanib, oʻqituvchi oʻquvchilar bilan oʻzbek olimlari haqida suhbatlashadi,. Bilib oling ! Slaydda grammatik mavzu koʻrsatiladi,. III,. Yangi mavzuni mustahkamlash,. Berilgan soʻzlar ishtirokida sodda yoyiq gaplar tuzing,. Ikkitadan oʻquvchi namuna asosida sinf doskasida bajaradi,. Foydalanish uchun soʻzlar : Iqtidor, olimlar, isteʻdod, qobiliyat, tinimsiz mehnat, ishtiyoq, tirishqoq,. Namuna : Oʻzbek olimlari dunyoga mashhur,. " Ikki qismli kundalik " metodi orqali mavzuga oid matn ustida ishlaydilar,. IV,. Guruhlarda ishlash,. << Tayanch soʻzlar » > metodi,. Oʻquvchilar ikki guruhga boʻlinadilar va berilgan topshiriqlarni oʻz guruhlarida bajaradilar,. 1 - guruh - oʻqituvchi yaqinda oʻrganilgan matndan bir nechta soʻz aytadi,. Oʻquvchilar gap qaysi matn haqida ekanini topadilar va uni tayanch soʻzlarni ishtirok ettirib soʻzlab beradilar,. 2 - guruh - oʻquvchilar berilgan matnni oʻqib chiqishlari va tayanch soʻzlari aniqlashlari lozim boʻladi,. Shu tayanch soʻzlar asosida matn mazmunini toʻliq yoritib berishi mumkin boʻlsin,. " Bumerang " metodi,. Oʻquvchilarga mustaqil oʻrganish uchun oʻtilgan mavzu yuzasidan matnlar tarqatiladi,.; ▶ Oʻquvchilar tomonidan barcha matnlar qay darajada oʻzlashtirilganligini aniqlash maqsadida oʻqituvchi oʻquvchilarga savollar bilan murojaat etadi, ogʻzaki soʻrov oʻtkazadi,. VI,. Oʻquvchilarni baholash,. Darsda faol ishtirok etgan oʻquvchilar ragʻbatlantiriladi va baholanadilar,. VII,. Uyga vazifa,. Oʻzbek olimlari haqida maʻlumot yozing,. 182 Tom Mark Rubi ,.; Tom Mokad 1 - DARS,. MEHNATNING QADRI Darsning maqsadi : a ) taʻlimiy : mavzuga oid matn, adabiy - badiiy materiallarni tinglab tushunish,.; gap boʻlaklari haqida umumiy tushunchaga ega boʻlish,.; matn tuzishda gap boʻlaklaridan foydalana olish,.; fikrini ogʻzaki va yozma tarzda aniq va tushunarli bayon qila olish,. b ) tarbiyaviy : maʻnaviy va madaniy merosini avaylab - asrash, odob axloq qoidalariga rioya qilish, oʻzaro muloqotda muomala madaniyatiga amal qilish,.; yurtimizda yoshlarga boʻlgan eʻtibor, ularni mehnatsevarlik ruhida tarbiyalash, oʻz xatti - harakatini muqobil baholash va qaror qabul qila olish koʻnikmalarini shakllantirish, barkamol shaxslar, oʻzaro hurmat ruhida tarbiyalash,. d ) rivojlantiruvchi : oʻquvchilarning ogʻzaki va yozma nutqini rivojlantirish, lugʻat boyligini oshirish,.; oʻquvchilarda ijodiy fikrlash, ifodali oʻqish koʻnikmalarini rivojlantirish,.; adabiy nutq yuzasidan mavjud tushunchalarni mustahkamlash, yangi maʻlumotlar bilan boyitish,.; soʻzlashuv odobiga oid malakalarini rivojlantirish,. Dars turi : yangi bilim beruvchi,. Dars metodi : interfaol, suhbat, « Zanjir » usuli, « Har kim har kimga oʻrgatadi » > metodi, « Zigzag » metodi, « Qayta hikoya >> metodi,. Dars jihozi : darslik, AKT, mavzuga mos rangli rasmlar, didaktik tarqatma materiallar, multimedia vositalari,. Leksika : iqtidor, isteʻdod, qobiliyat, tinimsiz mehnat, ishtiyoq, tirishqoqlik, samarasini koʻrish, maqsadga erishish kabi tayanch soʻz va birikmalar,. Grammatika : Maqsad holi,. Muomala odobi : Mehnatga muhabbat madaniyati,. Darsning borishi : I. Tashkiliy qism,. Uyga vazifani tekshirish : Oʻquvchilarga Aflotunning hikmatiga fikrlarini yozma ravishda bildirish topshirigʻi berilgan edi,. Topshiriq " Har kim har kimga oʻrgatadi " metodi asosida tekshirilib, tahlil qilinadi,. Buning uchun oʻquvchilar kichik guruhlarga boʻlinadilar,. Topshiriq,. Berilgan hikmatga fikringizni yozma ravishda bildiring,. Aflotun aytadi : - Men fidokorona qilingan mehnatdan hosil boʻladigan rohatni hech narsada koʻrmadim,. Chunki tanamning salomatligi, ruhimning saodatini mehnatda topdim,. Shuning uchun mehnat - saodatning oʻzginasi deyman,. II,. Oʻtilgan mavzuni takrorlash,. 183 ,.;
Taʻkidiy diktantda matnni oʻqib turishdan oldin u yoki bu imlo qoidasi izohlanadi,. Taʻkidiy diktantni audio vositasi yordamida oʻtkazish ham mumkin,. Audio,. Audio vositasida mavzuga mos matn eshittiriladi,. Oʻquvchilar sodda va qoʻshma gaplarni aniqlaydilar, ularning turini, bogʻlovchi vositalarini izohlaydilar,. III,. Yangi mavzuning bayoni,. Video,. Mavzuga oid videorolik namoyish etiladi,. " Birgalikda bajaramiz ” mashqi,. Slaydda 3 ta gap beriladi,. Bunda oʻquvchilar berilgan gaplarni ona tillariga tarjima qiladilar,. Hollami oʻzi bogʻlangan soʻz bilan birga koʻchiradilar,. Namunada berilgan gaplarni oʻqituvchi oʻquvchilar bilan ogʻzaki oʻqib izohlaydi,. Oʻquvchilar namuna asosida keyingi ikkita gapni mustaqil bajarib, daftarlariga koʻchiradilar,. IV,. Mustahkamlash,. Mustaqil ish,. Oʻqing,. Tinglang,. Ona tilingizga tarjima qiling va daftaringizga koʻchiring,. Isteʻdodli va iqtidorli oʻquvchilari koʻp boʻlgan yurt boy yurt hisoblanadi,. Oʻz kasb - hunarini sevgan, isteʻdodli, ishchan kishi baxt saodatga erishadi,. Iqtidor alohida olganda osh tuzidan ham arzon,. Muvaffaqiyatga erishgan inson bilan iqtidorli inson oʻrtasidagi yagona farq - mashaqqatli mehnatda,. << Qayta hikoya >> metodi,. Berilgan matn yoki rivoyat oʻqitiladi,. Oʻquvchilarda ifodali oʻqish malakalarini shakllantirib borish maqsadida 1-2 oʻquvchiga ovoz chiqarib oʻqitish tavsiya etiladi,. Oʻquvchilar oʻqib boʻlganlaridan soʻng rivoyatni " Ketma - ket " usulida mazmunini qayta hikoya qiladilar,. IV,. Guruhlarda ishlash,. « Zigzag » metodi,. Slayd,. Mavzuga oid matn qismlarga ajratiladi, guruhlarga taqsimlanadi va ajratilgan qismlar bilan tanishib chiqish vazifasi beriladi,. V. Oʻquvchilarni baholash,. Darsda faol ishtirok etgan oʻquvchilar ragʻbatlantiriladi va baholanadilar,. VI,. Uyga vazifa,. Iqtidor, isteʻdod, qobiliyat, tinimsiz mehnat, ishtiyoq, tirishqoqlik, samarasini koʻrish, maqsadga erishish kabi tayanch soʻz va soʻz birikmalaridan foydalanib, bogʻlanishli matn tuzing,. 184 ( Stiven King ) Tom Mark 1 - DARS,. AXBOROT ALMASHISH VOSITALARI Darsning maqsadi : a ) taʻlimiy : mavzuga oid matn, adabiy - badiiy materiallarni tinglab tushunish,.; gap boʻlaklari haqida umumiy tushunchaga ega boʻlish,.; oʻz nutqlarida gap boʻlaklarini mustaqil ravishda qoʻllay olish,.; fikrini ogʻzaki va yozma tarzda aniq va tushunarli bayon qila olish,. b ) tarbiyaviy : maʻnaviy va madaniy merosini avaylab - asrash, odob - axloq qoidalariga rioya qilish, oʻzaro muloqotda muomala madaniyatiga amal qilish,.; oʻquvchilarni gazeta mutolaa qilishga qiziqtirish, gazeta axborot manbai ekanligini tushuntirish, barkamol shaxslar, oʻzaro hurmat ruhida tarbiyalash,. d ) rivojlantiruvchi : oʻquvchilarning ogʻzaki va yozma nutqini rivojlantirish, lugʻat boyligini oshirish,.; yozma va ogʻzaki nutqda egallagan bilimlarini hayotda qoʻllay olishga oʻrgatish,.; oʻquvchilarda ijodiy fikrlash, ifodali oʻqish koʻnikmalarini rivojlantirish,.; adabiy nutq yuzasidan mavjud tushunchalarni mustahkamlash, yangi maʻlumotlar bilan boyitish,.; soʻzlashuv odobiga oid malakalarini rivojlantirish,. Dars turi : yangi bilim beruvchi,. Dars metodi : interfaol, suhbat, « Zanjir » usuli, < « < Davra suhbati >> texnologiyasi, " Insert " strategiyasi metodi,. Dars jihozi : darslik, AKT, mavzuga mos rangli rasmlar, didaktik tarqatma materiallar, multimedia vositalari,. Leksika : ommaviy axborot vositalari, matbuot, gazeta, jurnal, maqola, muxbir, xabarlar, internet kabi tayanch soʻzlar va birikmalar,. Grammatika : Toʻldiruvchi,. Muomala odobi : Toʻgʻrisoʻzlik,. Darsning borishi : Tom Marka ,.; Uyga vazifani tekshirish : Oʻquvchilar yozib kelgan maʻlumotlarni oʻqiydilar, oʻqituvchi tahlil qiladi va baholaydi,. II,. Yangi mavzuning bayoni,. Video,. Video vositalar, slaydlar orqali oʻqituvchi yangi mavzu haqida oʻquvchilar bilan suhbatlashadi,. 185 I. Tashkiliy qism,. ,.;
IV,. Yangi mavzuni mustahkamlash,. Slayd,. Matnni oʻqing,. Ona tilingizga tarjima qiling,. Savollar tuzing,. Lugʻatda berilgan soʻzlar ishtirokida gaplar tuzing,. Grammatik mavzu yuzasidan topshiriqlarni bajarish,. Slayd,. I. Berilgan maqollardagi vositali va vositasiz toʻldiruvchilarni aniqlang,. II,. Gaplarni yozing,. Vositasiz toʻldiruvchilarni toping,. Oʻtilgan mavzuni mustahkamlash yuzasidan " Davra suhbati " texnologiyasi oʻtkaziladi,. Oʻtkazish tartibi,. Taʻlim Mark Suhbatni oʻtkazish tartibi bilan oʻquvchilarni tanishtirish,. Xatjildlar va " Javoblar varaqasi " ni tarqatish,. Xatjildga mavzu boʻyicha savollar yozish,. Xatjildni yonidagi oʻquvchiga uzatish,. Savolga javob yozish,. Javoblarni tahlil qilish va baholash,. V. Guruhlarda ishlash,. " Insert " strategiyasi metodi ( evristik texnologiyasi ),. Oʻquvchilar tarqatmalarda berilgan matn bilan tanishib chiqadilar va quyidagi jadvalni toʻldiradilar,. « V » bilganlarimni tasdiqlaydi yangi axborot bilganlarimga zid keladi meni oʻylantirib qoʻydi VI,. Oʻquvchilarni baholash,. Darsda faol ishtirok etgan oʻquvchilar ragʻbatlantiriladi va baholanadilar,. VII,. Uyga vazifa,. Ommaviy axborot vositalaridagi yangiliklar haqida maʻlumot yozing, 186 « + » ,.;
1 - DARS,. DOLZARB TELEDASTURLAR Darsning maqsadi : a ) taʻlimiy : mavzuga oid matn, adabiy - badiiy materiallarni tinglab tushunish,.; gap boʻlaklari haqida umumiy tushunchaga ega boʻlish,.; oʻz nutqlarida toʻldiruvchilarni mustaqil ravishda qoʻllay olish,.; matn tuzishda gap boʻlaklaridan foydalana olish,.; fikrini ogʻzaki va yozma tarzda aniq va tushunarli bayon qila olish,. b ) tarbiyaviy : maʻnaviy va madaniy merosini avaylab - asrash, odob - axloq qoidalariga rioya qilish, oʻzaro muloqotda muomala madaniyatiga amal qilish,.; kitobxonlik madaniyatini shakllantirish, kirishimlilik, muomala munosabati, barkamol shaxslar, oʻzaro hurmat ruhida tarbiyalash,. d ) rivojlantiruvchi : oʻquvchilarning ogʻzaki va yozma nutqini rivojlantirish, lugʻat boyligini oshirish,.; oʻquvchilarda ijodiy fikrlash, ifodali oʻqish koʻnikmalarini rivojlantirish,.; adabiy nutq yuzasidan mavjud tushunchalarni mustahkamlash, yangi maʻlumotlar bilan boyitish,.; soʻzlashuv odobiga oid malakalarini rivojlantirish,. Dars turi : mustahkamlovchi,. Dars metodi : interfaol, suhbat, « Zanjir » usuli, " Xulosalash " ( Rezyume, Veer ) metodi, « Zakovat » metodi,. Dars jihozi : darslik, AKT, mavzuga mos rangli rasmlar, didaktik tarqatma materiallar, multimedia vositalari,. Leksika : televideniye, televideniye vatani, teledasturlar, teleminora, qiziqarli koʻrsatuvlar, jurnalist, dolzarb mavzu, ommaviy axborot vositalarida keng yoritish, munosabat bildirish kabi nutqiy qurilmalar,. Grammatika : Toʻldiruvchining turlari,. Muomala odobi : Mehmondorchilik odobi,. Darsning borishi : I. Tashkiliy qism,. II,. Yangi mavzuning bayoni,. Slayd,. Mavzuga oid videorolik asosida nutqiy mavzu tushuntiriladi,. Berilgan soʻz va soʻz birikmalaridan foydalanib, oʻquvchilar rasm asosida dialog tuzadilar,. 187 Foydalanish uchun soʻz va soʻz birikmalar : televideniye, televideniye vatani, teledasturlar, teleminora, qiziqarli koʻrsatuvlar, jurnalist, dolzarb mavzu, ommaviy axborot vositalarida keng yoritish,. III,. Yangi mavzuni mustahkamlash,. Yod diktant,. Slayd,. Slaydda berilgan matn asosida yod diktantni oʻtkazish qoidasiga muvofiq mustaqil amalga oshiriladi,. Yod diktantni yoddan yozuv ham deyish mumkin,. Slaydda berilgan matnni oʻquvchilar diqqat bilan oʻqiydilar va eslab qolishga harakat qiladilar,. Taqdim etilgan matn yoddan yozilgandan soʻng oʻquvchilar diktantlarini matnga qarab tuzatadilar, yoʻl qoʻygan imlo xatolari yuzasidan xulosa chiqaradilar IV,. Guruhlarda ishlash,. " Xulosalash " ( Rezyume, Veer ) metodi Metodni amalga oshirish tartibi : 1. Oʻquvchilar kichik guruhlarga boʻlinadi,. 2. Har bir guruhga umumiy muammoni tahlil qilish uchun zarur boʻlgan qismlari tushirilgan tarqatma materiallar tarqatiladi,. 3. Har bir guruh oʻziga berilgan muammoni atroflicha tahlil qilib, oʻz mulohazalarini tarqatmaga yozma bayon qiladilar,. 4. Guruhlar oʻz taqdimotlarini taqdim etadilar,. 5. Oʻqituvchi tomonidan tahlillar umumlashtiriladi, zaruriy axborot bilan toʻldiriladi,. << Zakovat » metodi ( Evristik texnologiyasi ),. Oldindan tayyorlab qoʻygan topshiriqli xatjildlarmi ( yoki kartochkalarni ) guruh aʻzolari navbat bilan olishadi,. Oʻqituvchi har bir toʻgʻri javob uchun ball qoʻyadi,. 1 - guruh : Barkamol insonni shakllantirishda televideniyening oʻrni qanday ? 2 - guruh : « < Zakovat » televiktorinasining yoshlar bilimi va tafakkurini oshirishdagi oʻrni haqida nima deb oʻylaysiz ? 3 - guruh : Yoshlarning bilimi va tafakkurini oshirish uchun qanday intellektual koʻrsatuvlar berilishini istardingiz ? V. Oʻquvchilarni baholash,. Darsda faol ishtirok etgan oʻquvchilar ragʻbatlantiriladi va baholanadilar,. VI,. Uyga vazifa,. Ergash gapning maʻno turlariga gaplar tuzing,. 188 ,.; Turn Markant Rubi ,.; Tom Mokad FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR 1. Ishmuxamedov R., Yuldashev M. Taʻlim va tarbiyada innavatsion pedagogik texnologiyalar,. 2. Tolipov U., Usmanbayeva M. Pedagogik texnologiya : nazariya va amaliyot,. - T,.: " Fan ",. 2005,. 3. Azizxoʻjaeva N.N. Pedagogik texnologiya va pedagogik mahorat,. -T,.: TDPU, 2006 y,. 4. Farberman,. B.L. Ilgʻor pedagogik texnologiyalar.-T.:2001 5. CTEM metodologiyasi,. http://www.ep.liu.se/ecp/073/013/ ecp12073013.pdf 6. Singapur taʻlim vazirligi,. https://www.moe.gov.sg/docs/default source / document / education / syllabuses / sciences / files / design - and technology - lower - secondary - 2007.pdf,. 7. Aalborg universiteti,. https://vbn.aau.dk/ws/portalfiles/portal/ 187818413 / PROBLEM_BASED LEARNING_FOR_THE_21st_ CENTURY_WEB.pdf 8. Missuri universiteti,. https://www.albany.edu/cee/assets/Why_ Problem - based learning_works.pdf,. 9. Elektron oʻqish metodologiyasi,. http://www.fao.org/3/i2516e/ i2516e.pdf,. 10. Juraj Dobrila Pula universiteti,. https://members.weforum.org/ pdf / gitr / 2009 / gitr 09fullreport.pdf,. 11. Singapur milliy universitetidan Aisha Schellmann intervyusi,. https://bold.expert/ technology - enhances - collaborative - learning /,. 12. Men shtat Bates kolleji,. https://www.bates.edu/faculty commons / files / 2016 / 08 / Collaborative - Learning - Techniques.pdf,. 13. KOREYA,. http://thiyagumath.blogspot.com/2011/05/ module - 7 - heuristic - method,. watch ? v = ZLxyjG9uZ1A & feature = emb_logo 14. Singapur,. https://www.nie.edu.sg/docs/default-source/nie working - papers / niewp 2_final - for - web_v2.pdf ? sfvrsn = 2,. 15. PISA - Universiteti Texnologi MARA, Selangor, MALAYSIA,. https://www.iejme.com/download/the-use-of problem - solving - heuristics - approach - in - enhan - cing - stem students - development - of - 3921.pdf,. 16. Akron, John R. Savery universiteti,. http : //myy.haaga-helia,. fi / -pieir / mkfc / unit3 / PBL_Overview.pdf 189 https://www.youtube.com/ Tom Horkad ,.; MUNDARIJA Soʻzboshi,... Oʻzbek tilini oʻqitishda ilgʻor pedagogik va axborot - kommunikatsiya texnologiyalaridan foydalanish,..... Oʻzbek tili fanidan ilgʻor pedagogik va axborot - kommunikatsiya texnologiyalaridan foydalanilgan dars ishlanmalari,.. Dars jarayoni texnologiyasi,... 1 - dars,. Oʻzbekiston - jannatmakon oʻlka,... 2 - dars,. Oʻzbekiston - jannatmakon oʻlka,.... 3 - dars,. Oʻzbekiston - jannatmakon oʻlka,... 1 - dars,. Oilam tayanchim, faxrim,.. 2 - dars,. Oilam tayanchim, faxrim,.... 3 - dars,. Oilam tayanchim, faxrim,........ 1 - dars,. Oʻzbekiston yoshlari,... 2 - dars,. Oʻzbekiston yoshlari,.. 3 - dars,. Oʻzbekiston yoshlari,.. 1 - dars,. Doʻstlarim va qiziqishlarim,.. 2 - dars,. Doʻstlarim va qiziqishlarim,.. 3 - dars,. Doʻstlarim va qiziqishlarim,.. 1 - dars,. Kitoblar dunyosi,...... 2 - dars,. Kitoblar dunyosi,.. 3 - dars,. Kitoblar dunyosi,... 1 - dars,. Oʻzbekiston olimlari,.. 2 - dars,. Oʻzbekiston olimlari,.. 3 - dars,. Oʻzbekiston olimlari,.. 1 - dars,. Iqtidor va mehnat,.. 2 - dars,. Iqtidor va mehnat,.... 3 - dars,. Iqtidor va mehnat,.. 1 - dars,. Men yoqtirgan gazeta,.. 2 - dars,. Men yoqtirgan gazeta,.. 3 - dars,. Men yoqtirgan gazeta,.. 4 - dars,. Men yoqtirgan gazeta,.. 1 - dars,. Qiziqarli koʻrsatuvlar,.. 2 - dars,. Qiziqarli koʻrsatuvlar,.. 3 - dars,. Qiziqarli koʻrsatuvlar,.. 1 - dars,. Tabiat va ekologiya,.. 2 - dars,. Tabiat va ekologiya,.. 3 - dars,. Tabiat va ekologiya,. 1 - dars,. Sanʻat va madaniyat,.. 2 - dars,. Sanʻat va madaniyat,.. 3 - dars,. Sanʻat va madaniyat,.... 7 26 .28 29 33 .36 .39 42 45 48 .51 .53 .56 .59 .62 .66 .69 .72 74 77 .79 .82 .85 .89 91 94 .97 99 101 104 107 110 113 116 118 121 123 190 ,.;
1 - dars,. Milliy liboslar,..... 2 - dars,. Milliy liboslar,.... 3 - dars,. Milliy liboslar,... 1 - dars,. Dunyo taomlari,... 2 - dars,. Dunyo taomlari,.. 3 - dars,. Dunyo taomlari,... 1 - dars,. Oʻzbekiston havo yoʻllari,... 2 - dars,. Oʻzbekiston havo yoʻllari,... 3 - dars,. Oʻzbekiston havo yoʻllari,..... 1 - dars,. Oʻzbekiston temir yoʻllari,... 2 - dars,. Oʻzbekiston temir yoʻllari,.... 3 - dars,. Oʻzbekiston temir yoʻllari,.. 1 - dars,. Vatanparvarlik,..... 1 - dars,. Oilam faxrim,. 1 - dars,. Oʻrganishdan toʻxtamang,.. 1 - dars,. Doʻstlikni qadrlash,. …,...... 1 - dars,. Kitobdan olgan saboqlarim,.. 1 - dars,. Ilm odobi,.... 1 - dars,. Mehnatning qadri,.. 1 - dars,. Axborot almashish vositalari,.. 1 - dars,. Dolzarb teledasturlar,.... Foydalanilgan adabiyotlar,.... Tom Mark 125 127 130 132 135 137 .139 ..142 145 147 .150 153 .155 .157 .159 .161 164 ..166 168 172 175 177 179 .181 183 185 .187 189 Soes 191 ταξή Markant ,.; Tolipova Fotima Saʻdullayevna Aydarova Fotima Raxmatovna OʻZBEK TILI Taʻlim rus va qardosh tillarida olib boriladigan umumiy oʻrta taʻlim maktablarining 10 - sinf oʻqituvchilari uchun metodik qoʻllanma Oʻzbekiston Respublikasi Xalq taʻlimi vazirligi tomonidan tasdiqlangan Muharrir - Elmurod Egamqulov Musahhih - Iqbol Malikova Sahifalovchi - Rustam Xudayberganov Nashriyot litsenziyasi AI №2015,. 20.07.2018,. Bosishga 04.09.2020 yilda ruxsat etildi,. Bichimi 60x90 1/16 << Times New Roman » > garniturasi,. Shartli bosma tabogʻi 12,. Adadi 4144. Buyurtma №º Original - maket " Zamin Nashr ” MCHJda tayyorlandi,. << Credo Print >> kitob fabrikasida chop etildi,. 100053, Toshkent shahar, Bogʻishamol koʻchasi, 160 - uy,. Tel : 71 234-44-01 / 05,. www.credoprint.uz Download 111.6 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|