F82b9f65-d018-45f6-bb38-4ca54906821e pdf

2.2. Oilaviy psixologiyaning tadqiqot metodlari 
ila psixologiyasining asosiy metodlariga quyidagilar kiradi: 
– Kuzatish metodi. Oilaviy munosabatlarni kuzatish deb oilaviy va turmush 
vaziyatlarida odamlarning tashqi xulq-atvorini idrok etish va muntazam qayd etib 
borishga bog’liq faoliyatga aytiladi. Odatda tadqiqot o`tkazayotgan psixologning 
kuzatayotganligini oila a’zolari bilmasliklari, sezmasliklari kerak. Kuzatuv 
natijalarini qayd etish aniq ko`rgan-kechirganlarni qanday bo`lsa shundayligicha 
yozib borish yoki esda saqlab qolib, keyin hech bir sub’ektiv xulosa yoki tahlilsiz 
daftariga belgilab borish tarzida kechadi. 
– Konkret vaziyatlarni tahlil qilish metodi. Oila muhitida yoki hayotiy 
sharoitlarda ro`y bergan voqea-hodisalarni qayd etish unga kompleks yondashuvni 
talab etadi. Bunda o`rganayotgan shaxs testlar o`tkazishi, oila a’zolarining 
biografik ma’lumotlarini tahlil etishi yoki aniq maqsadli so`rov o`tkazishi mumkin. 
– So`rov metodi. Odatda psixolog bir xonadonga kirib, hammada birdan 
so`rov o`tkaza olmaydi, u kim bilan, qachon va qanday maqsadda so`rov o`tkazishi 
lozimligini aniq bilishi va oldindan tanlovni belgilab qo`ygan bo`lishi lozim. 
Odamlar tanlab olingach, so`rovnomaga kiritilgan har bir savolning ifodalanishiga 
e’tiborni qaraaatish lozim. CHunki bir shaxsga juda oson va aniqday tuyulgan 
savol boshqa bir shaxs uchun qiyin, noqulay, mavhum bo`lib tuyulishi mumkin. 
Masalan, savolning mazmunini tushunishda uyda o`tirgan beka bilan oila a’zosi 
bo`lgan pedagog ayol o`rtasida farq bo`lishi mumkin. So`rov odatda bevosita 
yuzma-yuz ko`rishib o`tkazilishi, telefon orqali yoki pochta orqali yuborilgan 
O 

---

46 
yozma savolnoma tarzida o`tkazilishi mumkin. Oila psixologiyasida so`rovnomalar 
tarqatish orqali odamlarning fikrlari, munosabatlarini aniqlash keng tarqalgan.