Қоришмаларнинг пластиклигини ош и р и ш д а п ласти ф и като р - қўш илмаларнинг аҳамияти катта. Чунки, ғовак асосга (ғишт, енгил бетон, серғовак"тошлар) юпқа қоришма билан ғишт терганда ёки су во қ қилганда, у ўзидаги сувни сақдаган ҳолда қотиш ини таъминланмаса асос сувни тезда ўзига сингдиради ва қориш манинг муста\камлиги кескин камаяди. Қориш манинг сув ушлашлигини ва пластиклигини таъминлашда анорганик ва органик қўшилмалар ишлатилади. Сув ва намни ўзида сақлаб турадиган қўшилмалар ( о \а к , кул, ту п р о қ, д и ато м и т, туйилган тошқол ва ҳ.к.) қоришманинг пластиклигини оширади. Бундай қўшилмаларда органик аралашмалар, сувок, юзасида о қ доғлар ҳосил қилувчи тез эрувчан тузлар бўлмаслиги керак.Қоришманинг жойланувчанлик билан ёйилувчанлик каби хоссалари уни ишлатиш учун қулай бўлишлигини таъминлаши керак. Тайёрланган қоришмага стандарт конуснинг қандай чуқурликка бот и ш и г а қа р аб , у н и н г ё й и л у в ч а н л и к кўрсаткичи топилади. Стандарт конуснинг учидаги бурчаги 30° бўлиб, оғирли- ги 300 г. дан ошмайди. Конуснинг учи қориш ма сиртига теккизилган ҳолда эрки н ч ў кти р и лад и ( l l . l -р а см ) ва милунинг неча сантиметрга ботганлиги ни кўрсатади Қоришманинг ёйилувчанлиги, асосан, ундаги сув микуюрига ва тўлдиргичнинг сув ш имувчанлигига боғлиқ. Қориш ма жойлан- ган асос ғовак ёки қуруқ ҳолатда бўлса, у сувн ин г бир қисмини ш имиб олади, натижада, қориш мадаги ц ементн и нг тўла гидратациялан иши учун сув етиш май қолади. Агар асос намланган бўлса, ундаги сувн ин г бир қисми ш имилганда ҳам мустаҳкамлиги камаймайди. Қориш мани қониқарли ёйилувчанликда тайёрлаш учун унга совун суви, сульфит спирт бардаси ва бош қа органик пластифика-торлардан 0,1—0,3 % миқдорда қўшиш керак. Қориш ма учун анорганик қўш илмаларнинг миқдори тажриба йўли билан аниқланади. Қориш манинг мустаҳкамлиги ҳам бетон сингари боғловчининг фаоллигига, сув-цемент нисбатига, зичлигига ва қотиш шароити каби ҳолатларга боғлиқ.
Do'stlaringiz bilan baham: |
