Falsafa: Testlar

#. Ibn Sino fikricha, «Vujudi vojib» qanday talqin qilingan?
+ Allohdir
- Insondir
- Makon
- To‘g‘ri javob yo‘q.


#. XVII – XVIII asr materialistik faylasuflari borliq tushunchasini qanday talqin qilishadi?
- Materiya bilan bog‘laydi.
- Inson bilan bog‘laydi.
+ Fizik borliq bilan bog‘laydi.
- To‘g‘ri javob yo‘q.


#. «Substansiya» - bu nima?
+ Dunyoni tushunish zamirida yotuvchi, nisbatan barqaror va mustaqil holda mavjud mohiyat.
- Mutloq «Men» ning erkin, sof faoliyati.
- Ob’ektiv rivojlanuvchi g‘oya.
- To‘g‘ri javob yo‘q.


#. Borliqning asosiy kategoriyasi nima?
- «sifat» va «miqdor»
- «makon» va «zamon»
+ «borliq» va «yo‘qlik»
- To‘g‘ri javob yo‘q.


#. Falsafada borliq va yo‘qlik o‘rtasidagi o‘zaro aloqa qanday?
- Ziddiyatli
- Chambarchas
+ Dialektik
- To‘g‘ri javob yo‘q.


#. Borliqning shakllari nechtaga bo‘linadi?
- 3 ta
+ 4 ta
- 2 ta
- 5 ta


#. Ma’naviy borliq nechtaga bo‘linadi?
- 4 ta
+ 2 ta
- 3 ta
- 5 ta


#. Ilmiy tasavvurlarga ko‘ra, biz yashayotgan sayyora taxminan necha milliard yil muqaddam paydo bo‘lgan?
- 1 milliard
- 3,5 milliard
+ 4,5 milliard
- Aniqlanmagan.


#. Organik dunyo evolyusiyasi haqidagi yaxlit ta’limotlar nechanchi asrda vujudga keldi?
- XVII asr
+ XIX asr boshlarida
- XV asr
- XX asr oxirida.


#. Tirik tabiat borlig‘i necha darajaga bo‘linadi?
- Uch
- To‘rt
+ Ikki
- Cheksiz


#. «Ontologiya» atamasi falsafada nechanchi asrdan boshlab qo‘llanilmoqda?
- XX asrdan
+ XVII asrdan
- XVI asrdan
- XVIII asrdan


#. Qadimgi yunon faylasufi Geraklit qachon yashab ijod etgan?
- Mil. av. 644-583 yillar
- Mil. av. 744-683 yillar
+ Mil. av. 544-483 yillar
- Mil. av. 344-283 yillar


#. Markaziy Osiyoning eng qadimiy qaysi kitobida, borliq harakatdagi dunyo, butun jonli va jonsiz narsalarning uyg‘unligidagi mavjudlik deb ifodalanadi?
- Xadisda
- Qur’onda
+ Avestoda
- To‘g‘ri javob yo‘q


#. Narsalar jarayon va hodisalarning muayyanligi va ob’ektning mavjudlik chegarasini qayd etuvchi tavsifni ifodalash uchun mo‘ljallangan kategoriya nima deb ataladi?
+ Cheksizlik
- Cheklilik
- Muayyanlik
- Cheklilik


#. Cheksizlik - har narsa o‘z chegarasiga ega ekanligida barham topishini ta’kidlagan faylasuf?
- Suqrot
- Lametri
+ Gegel
- Dekart


#. “Etnogenez” va “Er - biosfera” asarining muallifi kim?
- Vernadskiy
+ Gumilyov
- Freyd
- Lametri


#. Substansiyaning qaysi xususiyati hech narsaga bog‘liq bo‘lmagan, barqaror, o‘zgarmas va mutlaqlikni ifodalaydi?
+ Universallik
- O‘z – o‘zini belgilash
- Go‘zallik
- Yagonalik


#. Substansiya nima?
- Birinchi negizining yagonaligi
+ Borliqning eng asosiy va quyi qatlami
- Mohiyat va mavjudining birligi
- To‘g‘ri javob yo‘q


#. “Men fikrlayapman demak, demak men mavjudman” iborasi muallifi kim?
- Spinoza
- Kant
- F. Nisshe
+ Dekart


#. Dualizm atamasini falsafaga kiritgan faylasuf kim?
- Lametri
+ Volf
- Kant
- Nisshe


#. Dualistik ta’limotga ko‘ra dunyoning asosi necha asosga ega ideya ta’rif etilgan?
+ 2
- 1
- 3
- Cheksiz

#. Falsafada o‘zining mavjudligi uchun o‘zidan boshqa hech narsaga muhtoj bo‘lmagan birinchi asosni nima deyiladi?
+ Substansiya
- Aksidensiya
- Reallik
- Dalil


#. Substansiyani «causa sui» – «o‘z-o‘zining sababchisi» deb atagan faylasufni toping?
+ Spinoza
- Dekart
- Kant
- Fixte


#. Dualizmning lug‘aviy ma’nosi qaysi qatorda to‘g‘ri ko‘rsatilgan?
- Bir yoqlama
- Uch yoqlama
+ Ikki yoqlama
- To‘rt yoqlama


#. Lotinchada “nisbiy” degan ma’noni bildiruvchi yo‘nalish nomini ko‘rsating?
- Materialistik
- Substansional
+ Relyatsion
- To‘g‘ri javob yo‘q.


#. Makon va vaqt tabiati xaqidagi metafizik yondashuvlarini rad etuvchi tabiiy ilmiy dalillar nechanchi asrda shakllanadi?
- XVII asr boshi
+ XIX asr oxiri
- XVIII asr oxiri
- XVII asrda


#. Sxolastlar Pifagor va Aristotel g‘oyalariga tayanib uch o‘lchovlikni qanday tushuntirganlar ?
- Tabiat kuchlarini o‘ziga xos xususiyati
+ Dunyoni muammoligi nuqtai nazaridan
- G‘oyalar yordamida
- To‘g‘ri javob yo‘q.


#. “Sovib qolgan olam konsepsiyasi” muallifi?
+ Rassel
- Viner
- Tagor
- To‘g‘ri javob yo‘q


#. Kant makon va zamonni qay tarzda talqin qiladi?
- Ob’ektiv imkoniyat
- Sub’ektiv imkoniyat
+ Hissiyot shakli
- To‘g‘ri javob B va V
#. Diaxroniya bu – ...?
- Bir yo‘nalishlilik
+ Ketma – ketlik
- Muayyan o‘lchovlilik
- Makonning bir xilliligi


#. Materiya borlig‘ining barcha ob’ektlar mavjudligining davomiyligini va keyingi holat o‘zgarishlarini tavsiflovchi shakl sifatida qaysi falsafiy kategoriya ta’riflanadi?
- Makon
+ Vaqt
- Zamon
- Jism


#. Relyatsion so‘zining ma’nosi qaysi qatorda to‘g‘ri ko‘rsatilgan?
+ Nisbiy
- Salbiy
- Ijobiy
- Barcha javoblar to‘g‘ri


#. Miqdor va sifat o‘zgarishlarini ifodalash uchun qanday kategoriyalar qo‘llaniladi?
- «makon» va «zamon»
+ «harakat» va «rivojlanish»
- «miqdor» va «sifat»
- To‘g‘ri javob yo‘q.


#. Falsafada turli jismlarning makonda mexanik siljishi, tabiiy jarayonlar va hodisalar holatlarining har qanday o‘zgarishi nima deyiladi?
+ Harakat
- Rivojlanish
- Zamon
- To‘g‘ri javob yo‘q.


#. «Hamma narsa bir» kimning shiori?
- Geraklit
- Protagor
+ Parmenid
- Zenon


#. «Miqdor uchun - ko‘payish va kamayish, sifat uchun – o‘zgarish, makon uchun – ko‘chib yurish, mohiyat uchun – vujudga kelish va yo‘q bo‘lish mavjud», kimning fikri?
- Platon
+ Aristotel
- Geraklit
- Suqrot


#. «...Harakat vaqt bilan belgilangan. Harakat ibtido va intiho bilan chegaralanmagan», kimning fikri?
- Aristotel
- Ibn Sino
- Suqrot
+ Forobiy


#. Harakatning asosiy tiplari qanday?
- Sub’ektiv va ob’ektiv
- Ichki va tashqi
- To‘g‘ri javob yo‘q.
+ Progress va regress


#. Orqaga qaytmaslik va muayyan yo‘nalishga egalik xos bo‘lgan harakat tipi nima deb ataladi?
+ Progress (rivojlanish)
B. Regress
V. Turg‘unlik
G. To‘g‘ri javob yo‘q.


#. Barkamolroq va rivojlanganroq shakllardan uncha rivojlanmagan shakllarga, murakkabdan oddiyga qarab yuz berayotgan bo‘lsa, bu nima?
- Turg‘unlik
- Progress (rivojlanish)
- To‘g‘ri javob yo‘q.
+ Regress


#. Harakat shakllari nechtaga bo‘linadi?
- 4 ta
- 3 ta
- 2 ta
+ 5 ta


#. «Reduksionizm» so‘zi qaysi so‘zdan olingan?
+ Lotincha, «reduction» - ortga surish.
- Yunoncha, «reduction» - ortga surish.
- Fransuzcha, «reduction» - ortga surish.
- To‘g‘ri javob yo‘q.


#. «Xaos» nima?
- Tartiblilik
+ Tartibsizlik
- Bo‘shliq
- To‘g‘ri javob yo‘q.


#. Materiya harakatining kompleks shakllariga nimalar kiradi?
+ Astronomiya, geologiya, geografiya
- Makrojismlar
- Materiya, maydon
- Atomlar, yadrolar
#. Falsafa tarixidagi mashhur «Ayni bir daryoga ikki marta tushib bo‘lmaydi» iborasi muallifi qaysi javobda to‘g‘ri berilgan?
+ Geraklit
- Fales
- Zenon
- Platon


#. Tabiiy jarayonlar va hodisalar holatlarining har qanday o‘zgarishi bu - ...
- Taraqqiyot
+ Harakat
- Rivojlanish
- O‘zgarish


#. Materiya harakatining nechta asosiy shakli mavjud?
+ Besh
- Olti
- Ikki
- Cheksiz


#. Inson va kishilik jamiyatining shakllanishi bu –?
- Sotsiogenez
- Epigenez
+ Antroposotsiogenez
- To‘g‘ri javob yo‘q


#. O‘zgarishlarning bir shakli borki u falsafada nima deb ataladi?
+ Rivojlanish
- Sakrash
- Pasayish
- Barcha javoblar to‘g‘ri


#. Materiya harakatining kompleks shakllariga nimalar kiradi?
+ Astronomik, geologik, geografik
- Ximik, biologik
- Astronomik, ximik, geologik
- To‘g‘ri javob yo‘q


#. Antroposotsiogenez nima?
- Inson va xayvonlarning urganuvchi ta’limot
- Xayvon va o‘simliklar bilan shug‘ullanuvchi ta’limot
+ Inson va kishilik jamiyatining shakllanishi haqidagi ta’limot
- To‘g‘ri javob yo‘q.