Фалсафанинг предмети, мазмун ва моҳияти, жамиятдаги роли

Мифологик ва диний дунёқарашнинг ўзаро ўхшашлиги ва фарқи:
Ўзаро ўхшашлиги:
Миф каби дин
замирида ҳам эътиқод,
туйғу ва эмоциялар
ётади
Фарқи:
Агар мифологияда анънага,
ривоят қилувчининг
яъни оқсоқолнинг обрўсига
эътибор кучли бўлса,
динда ғайриоддий нарсаларга эътиқод
биринчи ўринда бўлади.
Олий кучлар номидан ривоят
қилувчи руҳонийлар обрўси эса,
иккинчи даражали рол ўйнади.
Дин – мураккаб маънавий тузилма
ва ижтимоий ҳодиса бўлиб,
унда эътиқод биринчи ўринга
қўйилади ва ҳамиша
билимдан устун туради.
Фалсафанинг
функциялари
гносеологик
функцияси
тажрибада синаш, тавсифлаш
ёки шак-шубҳасиз инкор
этиш мумкин бўлмаган,
яъни фан очиб бериш
методологик
функцияси
фалсафада ҳам,
айрим фанларда
ҳам муҳим рол
ўйнайдиган ҳар хил
категорияларни ишлаб
чиқишидан иборат
маданий
Функцияси
одамлар дунёқарашини
кенгайтириш, уларда билишга
қизиқиш уйғотиш,
назарий фикрлаш
маданиятини
шакллантириш
ва ривожлантириш
интегратив
функцияси
реал борлиқнинг янги
ва янги объектлари
ва ҳодисалари инсон
назарий тадқиқотлари
соҳасидан
ўрин олиши
аксиологик
функцияси
ҳаётнинг маъноси,
ўлим ва умрбоқийлик
масалаларини кун тартибига
қўйиш, у ёки бу ҳаракат, воқеа,
ҳодисага «яхши»,
«ёмон», «муҳим», «фойдали»,
«фойдасиз» категорияларга
баҳо бериш
ахлоқий
функцияси
одамлар хулқ-атвори
ва у ёки бу жамиятда
юзага келувчи
муносабатлар
билан боғлиқ
тарбиявий
функцияси
инсонни шахс сифатида
тарбиялаш ва камол
топтиришда фалсафанинг
роли ва аҳамияти
билан боғлиқ
Фалсафий дунёқарашнинг
мифологик ва диний дунёқарашдан асосий фарқи:
Агар мифологик ва диний дунёқарашда
эътиқод ва туйғуларга таянилган бўлса,
фалсафий дунёқарашда
ақл ва билимларга таянилади.

Қонун оламдаги нарса ва ҳодисаларнинг муҳим, зарурий, умумий ва такрорланиб турувчи боғланишлари, ўзаро алоқалари ва муносабатларининг намоён бўлишидир.

Қонун оламдаги нарса ва ҳодисаларнинг муҳим, зарурий, умумий ва такрорланиб турувчи боғланишлари, ўзаро алоқалари ва муносабатларининг намоён бўлишидир.

Қонуннинг белгилари:

- қонун турли-туман алоқадорликлар, боғланишлардан фақат муҳимларини, яъни шундай боғланишларни ифодалайдики, булар оламнинг мавжудлиги, ўзгаришлари ва ундаги нарса ҳамда ҳодисаларнинг моҳиятидан келиб чиққан бўлади;

- қонун зарурий боғланишларни ифодалайди, яъни тасодифий боғланишлар, гоҳ пайдо бўлиб, гоҳ йўқолиб кетадиган боғланишларга асосланмайди.

- қонун нарса ва ҳодисаларнинг умумий боғланишларини ифодалайди.

3. Фалсафий қонунлар

3. Фалсафий қонунлар

• Миқдор ва сифат ўзгаришлари қонуни
• Қарама-қаршиликлар бирлиги ва кураши қонуни
• Инкорни инкор қонуни

Миқдор ва сифат ўзгаришлари қонуни. Бу қонунга кўра нарса ва ҳодисалардаги сезиларли бўлмаган миқдорий ўзгаришлар аста-секин тўплана бориб, тараққиётнинг маълум бир босқичида меъёрни бузади ва сакраш йўли билан туб сифат ўзгаришларига олиб келади.

Миқдор ва сифат ўзгаришлари қонуни. Бу қонунга кўра нарса ва ҳодисалардаги сезиларли бўлмаган миқдорий ўзгаришлар аста-секин тўплана бориб, тараққиётнинг маълум бир босқичида меъёрни бузади ва сакраш йўли билан туб сифат ўзгаришларига олиб келади.

Сифат - нарса ва ҳодисаларга нисбий барқарорлик бағишлайдиган, уларнинг ички муайянлигини таъминлайдиган, бир нарса ва ҳодисани иккинчи нар­са ва ҳодисадан фарқ қилдирадиган барча муҳим белги ва хусусиятларнинг бирлигига айтилади.