Фалсафий антропология -инсон ҳакидаги таълимот

ФАЛСАФИЙ АНТРОПОЛОГИЯ ФАНИНИНГ МОҲИЯТИ

• Инсон ҳақидаги билимларни
• бирлаштириш лозимлиги
• хусусида Шелердан
• олдинроқ ҳам сўз юритилган эди.
• XIX аср ўрталарига келиб инсон ўта
• мураккаб структура эканлиги,
• уни фақат фалсафа
• ёки бошқа бирон-бир муайян
• фан методлари билан тўла
• англаб етиш мумкин эмаслиги,
• яъни инсон жамулжам ҳолда
• аниқ билим предмети бўла
• олмаслиги аниқ-равшан бўлиб
• қолди. Шунингдек, айрим табиий
• фанлар, ҳар бири ўз соҳасида,
• вақт ўтиши билан умумийроқ
• хулосаларга келишни талаб
• этувчи салмоқлиматериал тўплади.

• Бундай умумлаштиришга
• эҳтиёж
• Дарвиннинг эволюцион
• назарияси
• пайдо бўлиши билан айниқса
• бўртиб кўрина бошлади.
• Бу назария инсонга оид
• табиий-илмий тадқиқотларга
• кучли туртки берди,
• шунингдек
• материалистик фалсафий
• концепциялар
• ривожланиши учун қўшимча
• асос бўлиб
• хизмат қилди.

Инсонннинг биоижтимоий моҳияти.
Фалсафий антропология ечадиган
муҳим муаммолар орасида инсон
биологик ва ижтимоий моҳиятининг
ўзаро нисбати тўғрисидаги масала
алоҳида ўрин эгаллайди. Инсон
жонли табиатнинг бир қисми, шу-
нингдек биологик эволюция маҳсули
эканлиги ҳозирги замон табиатшу-
нослиги фанида нафақат олимлар
ва мутахассислар, балки маърифат-
ли одамларнинг кенг доираси учун
ҳам аниқ-равшан ва деярли шак-
шубҳасиз далилга айланди. Ҳар
бир инсон ўз биологик хусусиятлари:
генетик коди, вазни, бўйи, мижози,
териси ва сочининг ранги, яшаш
муддати ва шу кабиларга кўра
бетакрордир.
Бироқ айни вақтда инсон ижтимоий
мавжудот эканлиги, унинг ўзига хос-
лиги ва бетакрорлиги одамзотнинг
ижтимоий табиати, у камол топган,
таълим-тарбия олган, маданий ва
ахлоқий қадриятлар ва мўлжаллар-
ни ўзлаштирган ижтимоий муҳит би-
лан белгиланиши ҳам шак-шубҳа-
сиздир.
Айни шу сабабли инсон индивиди
нафақат биологик, балки ижтимоий
мавжудот сифатида ҳам ўзига хос
хусусият касб этади. Бошқача айт-
ганда, инсоннинг камол топиши жа-
миятда ва фақат жамиятда
юз беради.