- Shaxsiy gigiyena tushunchasi doirasi juda keng. Masalan, badanni toza tutish, ishlaganda, ovqatlanganda shaxsiy gigiyenaga rioya qilish, o'zi yashaydigan joyni ozoda tutish va boshqalar. Shaxsiy gigiyena qoidalarini bajarish faqat individual emas, balki ijtimoiy ahamiyatga ham molik bo'ladi. Agar bir odam shaxsiy gigiyena qoidalariga amal qilmasa, u.o'z oilasida va ishlaydigan jamoada yuqumli kasalliklarning tarqalishiga sababchi bo'lishi mumkin.
- Ish jarayonlarining va atrof-muhitning ishchilar organizmiga ta’sirini o’rga-nadigan fan mexnat gigiena-si deyiladi. Mehnat gigienasini qo’llash natijasida qulay ish sharoitlarini yara-ga oladigan, mehnat uiumdorligini oshira oladigai, kasbiy kasalliklarni kamaytira oladigai yoki butuilay yo’q qilaoladigan sanitariya-gigaena va davolash profilaktik tadbirlari ishlab chiqiladi.
- Ma’lumki, ish jarayonida kishi organizmiga tashqi mu hit salbiy ta’sir qilishi, ayni paytda ayrim a’zolar char-chashi ham mumkin. Organizmning charchashi ikki xil bo’ladi:
- - tez charchash, bu ishga ko’nikma hosil qilinmaganda yoki ogir jismoniy ish bajarishdan kelib chiqadi. Bunday char-chash ish tugagandan so’ng tezda o’tib ketadi;
- - sekin-asta rivojlanib boruvchi charchash, mehnat qobi-liyatining asta-sekin pasayishiga olib keladi. Bu xil charchash uzoq vaqt va hamisha bir xil (monoton) ishlarni bajarish natijasida yuzaga kelib, kishi organizmiga putur etkazadi.
4-Zararli omillar ularning inson organizmiga ta’siri - Qishloq xo'jaligi ishlab chiqarish jarayonlari ikki xil bo'lib, ular qo'zg'-aluvchan va qo'zg'almas jarayonlardir. Masalan, o'g'it sepish, yer haydash, ekishdan oldin yerga ishlov berish, don ekish, qator oralariga ishlov berish, hosilni yig'ib olish, uni transport vositalariga yuklash kabi barcha texnologik ishlar qo'zg'aluvchan (harakatdagi) jarayonlarga kiradi.
- Donlarni tozalash, ko'sak chuvish, chorva mollariga ozuqa tayyorlash, sut sog'ish, qo'ylarning junini qirqish ishlari qo'zg'almas, mashinalarda bajariladigan ishlar jumlasiga kiradi. Kishi shu muhitda sanitariya va gigiyena qoidalariga amal qilgan holda mehnat qiladi. Bunday mehnat sharoitining inson organizmiga ta'sirini «Mehnat gigiyenasi» fani o'rganadi va u quyidagilarni amalga oshiradi:
- — korxonalarda, ishlab chiqarish binolarida havo muhitini tekshirish, kimyoviy moddalar (gaz, bug', aerozol va shunga
Do'stlaringiz bilan baham: |
