Fan nomi: Moliya asoslari Mavzu: Moliyaviy nazoratning mohiyati zarurligi tashkiliy shakllari

Davlat Moliyaviy nazorati
Nodavlat Moliyaviy nazorati.

Davlat Moliyaviy nazorati bu davlatning asosiy qonunlariga tayanadigan va hokimiyat hamda boshqaruv konkryet organlari iqtisodiy-huquqiy harakatining komplyeksli va maqsadga yо‘naltirilgan tizimidir. Moliyaviy nazoratni tashkil etishda mamlakatning Konstitusiyasi hal qiluvchi rolni о‘ynaydi.

Nodavlat Moliyaviy nazorati ikkiga bо‘linadi: ichki (firma ichidagi, korporativ) va tashqi (auditorlik).

Moliyaviy nazorat о‘z ichiga quyidagi tekshiruvlarni oladi

iqtisodiy qonunlarning talablariga rioya etish (MDni taqsimlash va qayta taqsimlash porporsiyalarining optimalligi)
byudjet Rejasini tuzish va ijro etish (byudjet nazorati)
korxona va tashkilotlar, byudjet muassasalariga tyegishli bо‘lgan mehnat, moddiy va Moliyaviy resurslardan samarali foydalanish
о‘zaro soliq munosabatlari.
Taraqqiy etgan mamlakatlarda Moliyaviy nazorat tizimi, asosan, bir tipda bо‘lib, quyidagi elementlardan tashkil topadi
bevosita mamlakatning parlamyenti yoki pryezidyentiga bо‘ysunuvchi hisob palatasi. Bu tashkilotning bosh maqsadi davlat mablag’larining sarflanishi ustidan umumiy nazoratni о‘rnatishdir
asosan soliqli daromadlarning davlat xazinasiga kelib tushishini nazorat qiluvchi va mamlakat pryezidyenti, hukumati yoki Moliya vazirligiga bо‘ysunuvchi soliq muassasi
quyi tashkilotlarini tekshiruvchi va taftish qiluvchi davlat tashkilotlarining tarkibidagi nazorat qiluvchi organlar
hisobot hujjatlarining ishonchliligini va Moliyaviy opyerasiyalarning qonuniyligini tijorat asosida tekshiruvchi nodavlat nazorat xizmatlari
asosiy vazifasi xarajatlarni qisqartirish, Moliyaviy oqimlarni optimallashtirish va foydani oshirish bо‘lgan ichki nazorat xizmatlari.

Moliyaviy nazoratning oldida turgan eng asosiy vazifalar quyidagilardan iborat

• pul fondlarining о‘lchami va Moliyaviy resurslarga bо‘lgan ehtiyoj о‘rtasidagi mutanosiblikka (balanslilikka) ta’sir kо‘rsatish
• davlat byudjeti oldidagi majburiyatlarning о‘z vaqtida va tо‘liq bajarilishini ta’minlash
• Moliyaviy resurslarni kо‘paytirishning ichki xо‘jalik ryezyervlarini qidirib topish- va boshqalar