Fan nomi: “Yo’l harakatini boshqarishning texnik vositalari” Maruzachi: kat o’qt. Abdurazaqova D. A. Amalyotchi: ass. Abruyev Sh. I mashg’ulot turi: Amalyot

Fan nomi: “Yo’l harakatini boshqarishning texnik vositalari” Maruzachi: kat o’qt. Abdurazaqova D. A. Amalyotchi: ass. Abruyev Sh. I mashg’ulot turi: Amalyot

Fan nomi: “Yo’l harakatini boshqarishning texnik vositalari” Maruzachi: kat.o’qt. Abdurazaqova D.A. Amalyotchi: ass. Abruyev Sh.I Mashg’ulot turi: Amalyot

Mavzu: Yo’l qismida yo’l belgilarini o’rganish va davlat standartiga mosligini tekshirish

Kalit so’zlar: Yo’l,yo’l belgilari,retroreflektiv xususiyatlar, qoplamaning yoritilganligi,

Yo’l – transport vositalari va piyodalarining harakatlanishi uchun qurilgan yoki moslashtirilgan va foydalaniladigan yer polosasi yoxd suniy inshoat yuzasi.

Yo’llar iqtisodiy mamuriy ahamiyati va vazifasiga ko’ra belgilanishiga qarab quyidagi toifalarga bo’linadi.

Yo’llar sinflanishiga ko’ra 3 ta sinfga bo’linadi:

• 
  Avtomagistrallar
  
• 
  Tezkor yo’llar
  
• 
  Odatdagi yo’llar
  

  Axamiyatiga ko’ra esa Xalqaro, Davlat va mahalliy turlarga bo’linadi.

  Toifalanishiga ko’ra 5 ta toifaga bo’linadi.

Yo‘l qismida yo’l belgilarini o’rganish va davlat standartiga mosligini tekshirish.

Avtomobil va shahar ko’chalarida yo’l belgilarini o’rnatish GOST 23457-86 va ularning o’lchamlari esa GOST 10807-78 talablariga javob berishi kerak.O‘zbekiston Respublikasi hududida foydalanishdagi yetti guruhdagi:
Qorong’u vaqtda yoqiladigan elektr yoritgichlar yo’lni aholi punktlari chegarasida mavjud elektr tarqatuvchi tarmoqlardan foydalanish mumkin bo’lganda kata ko’priklarda abtobus bekatlarda 1 - 2 chi toifali yo’llarning o’zaro va temir yo’l bilan kesishish joylarda kamida 250 metr masofada xalqa turdagi kesishmalarda ko’zda tutilishi lozim .
Avtomobil yo’li qoplamasining yoritilishi aholim punktlarining tashqarisida shu jumladan kata va o’rta ko’priklarda 1- toifali yo’l uchun 0,8 kd/m , 2- toifali uchun 0,6 kd/m,transport yechimlarining bog’lovchi tarmoqlarda 0,4 kd/m bo’lishi kerak. Yoritgich tayanchlari yo’l poyi qoshidan tashqarida o’rnatiladi bunda qatnov qismi chetidan tayaanchning eng yaqin qirrasigacha bo’lgan masofa kamida 1,75 metr bo’lishi lozimyoritgich tayanchlarini kengligi 5 metr dan kam bo’lmagan ajratish tasmalarida to’siqlar bilan birga o’rnatilishi mumkin.
Avtomobil yo’llari qismlardagi yoritgichlar tabiy yorug’lik miqdori 15-20 lk gacha kamayganda yoqiladi 10 lk dan ortganda o’chiriladi.
Avtomobil yo‘llarida yo‘l belgilari quyidagi ketma-ketlikda o‘rnatilishi kerak: ko‘rsatuvchi (axborot-ko‘rsatuvchi); imtiyoz; servis va tablichkalar; ogohlantiruvchi; buyuruvchi; ta’qiqlovchi.
Yo'l belgisi - bu yo'l harakati xavfsizligini ta'minlashning texnik vositasi, yo'l harakati qatnashchilariga ma'lum ma'lumotlarni etkazish uchun yo'l tomonidan o'rnatilgan standartlashtirilgan grafik naqsh.
O‘rnatiladigan yo‘l belgilarining umumiy soni yo‘lda iloji boricha kam bo‘lishi kerak. Har bir o‘rnatilayotgan ogohlantiruvchi yoki taqiqlovchi yo‘l belgilari asoslangan bo‘lishi shart va yo‘l sharoiti yomonlashganligi oqibatida ko‘rilgan majburiy chora deb tushunilishi kerak.
Yo‘l belgilarini shunday o‘rnatish kerakki, ularni kunning yorug‘ vaqtida ko‘rish masofasi 150 m dan kam bo‘lmasligi kerak.
Belgilarning turlari.
1.9. «Кўтарма кўприк». Кўтарма кўприк ёки солда кесиб ўтиш.
1.10. «Соҳилга чиқиш». Дарё ёки сув ҳавзаси қирғоғига чиқишни билдиради.
1.23. «Таъмирлаш ишлари».
Yo‘l xo‘jalik xodimlari yo‘l belgilarini muntazam ravishda tozalab turishlari va ko‘rish uchun halal berayotgan daraxt butalarini kesib turishlari kerak.
Ketma-ket joylashtirilgan yo‘l belgilari aholi yashamaydigan yo‘l uchastkalarida 50 m va aholi yashaydigan joylarda esa 25 m dan kam bo‘lmagan masofada o‘rnatilishi lozim (1-rasm). Bunga chorrahalarda o‘rnatiladigan yo‘l belgilari kirmaydi.