- Belgili qurilmalari odatda ma'lumotlarini kiritish qurilmalarini o'z ichiga oladi: klaviatura, sichqoncha, modem, joystik. Ular, shuningdek, ma'lumotlarni chiziqli oqim shaklida ifodalash bilan tavsiflangan axborotni chiqarish qurilmalarini o'z ichiga oladi: printerlar, ovoz kartalari va boshqalar. O'z tabiatiga ko'ra, belgili qurilmalari odatda ikkita umumiy operatsiyani bajarishi mumkin: belgini (bayt) kiritish va belgini chiqarish (bayt ) - get va put.
- Magnit va optik disklar, lentalar va boshqalar kabi blokli qurilmalar uchun ma'lumotlar blokini o'qish va yozish operatsiyalari - read va write bo’ladi. Shuningdek, to'g'ridan-to'g'ri kiritish qurilmalari uchun zarur bo'lgan ma'lumotlar blokini qidirish operatsiyasi – seek bo’ladi.
Kiritish-chiqarish qurilmalari - Belgili va blokli qurilmalar drayverlari asosiy kiritish-chiqarish quyi tizimini tavsiflangan umumiy operatsiyalarni bajarish uchun funktsiyalar bilan ta'minlashi kerak.
- Umumiy operatsiyalarga qo'shimcha ravishda, ba'zi qurilmalar o'ziga xos bo'lgan maxsus operatsiyalarni bajarishi mumkin, masalan, ovoz kartalari o'rtacha ovoz balandligini oshirishi yoki kamaytirishi mumkin, displeylar ularning ruxsatini o'zgartirishi mumkin. Bunday aniq harakatlarni amalga oshirish uchun drayver va asosiy kiritish-chiqarish quyi tizimi o'rtasidagi interfeys odatda qurilma drayveriga ixtiyoriy parametrlarga ega bo'lgan ixtiyoriy buyruqni to'g'ridan-to'g'ri o'tkazish imkonini beruvchi boshqa funktsiyani o'z ichiga oladi, bu esa drayverning istalgan imkoniyatini interfeysni o'zgartirmasdan foydalanish imkonini beradi. Unix operatsion tizimida bu funksiya ioctl (input-output control) deb ataladi.
- read, write, seek (blokli qurilmalar uchun), olish, qo'yish (belgili qurilmalar uchun) va ioctl funktsiyalaridan tashqari, odatda interfeysga quyidagi funktsiyalar kiradi.
Kiritish-chiqazish tizimi OT ning asosiy vazifalaridan biri amaliy dasturlar va kompyuterning tashqi qurilmalari o'rtasida ma'lumotlar almashinuvini ta'minlashdan iborat. Zamonaviy operatsion tizimlarda bu funktsiyani kiritish-chiqarish tizimi bajaradi. Kiritish-chiqarish tizimining asosiy komponentlari: - Drayverlar.
- Fayl tizimi.
- Uzilishlar dispetcheri.
Do'stlaringiz bilan baham: |
