Fan: O’qituvchi nutq madaniyati ?Ommaviy axborot vositalari uslubi qanday uslub sanaladi?

Fan: O’qituvchi nutq madaniyati

?Ommaviy axborot vositalari uslubi qanday uslub sanaladi?

-ilmiy uslub
-publitsistik uslub
-rasmiy uslub
-badiiy uslub
? “Yotoqxonada yashovchilar belgilangan tartib-intizom va tozalikka rioya qilmagan taqdirda yotoqxonadan chiqariladi”.
Ushbu gap nutq uslublarining qaysi turiga mansub?
-rasmiy-idoraviy
-badiiy
-publitsistik
-so‘zlashuv
?Badiiy uslubning kommunikativ vazifasi deganda nima tushuniladi?
-muayyan ijtimoiy masalalarga faol munosabatda bo‘lishlik
-tasviriy ifodalarni qo‘llash
-ma’lum voqea-hodisa haqida axborot berish
-o‘quvchiga ta’sir qilish
?Qaysi uslublar ham og‘zaki, ham yozma shakllarga ega?
1) publitsistik uslub; 2) badiiy uslub; 3) rasmiy uslub; 4) ilmiy uslub; 5) so‘zlashuv uslubi
-1, 2, 3, 4
-1, 2, 3
-1, 2, 4
-1, 2, 3, 4, 5
?Quyidagi hujjatlarning qaysi birida da’vat etish, axborot o‘z aksini topgan bo‘ladi?
-bildirgi
-ishonchnoma
-buyruq
-ma’lumotnoma
?Quyidagi hujjatlarning qaysi biri rasmiy uslubning diplomatik uslub turida yoziladi?
-konvensiya
-jinoiy aktlar
-bildirgi
-qonun
?“Muxbirimiz voqea ro‘y bergan joydan xabar beradi”, “voqeaga guvoh bo‘lganlarning so‘ziga ko‘ra”, “muxbirimizning xabar berishicha” kabi iboralar qaysi uslubda qo‘llaniladi?
-rasmiy uslub
-publitsistik uslub
-badiiy uslub
-ilmiy uslub
?Qaysi javobda rasmiy uslubga xos xususiyatlar ko‘rsatilgan?
uslubning belgisi qisqalik, soddalik, aniqlikdir;
atamalar, ta’riflar, qoidalar asosida ish ko‘radi;
fan va texnika tili sanaladi;
ibora va jumlalar bir qolipda bo‘ladi;
so‘zlar ko‘chma ma’noda ishlatilmaydi
-1, 2, 4
-1, 4, 5
-1, 3, 4
-1, 3, 5
?Atamalar faqat bir ma’noda qo‘llanib, o‘zi ifodalayotgan tushunchaning tub mohiyatini ko‘rsatishga xizmat qiladigan uslubni aniqlang.
-ilmiy uslub
-ommabop uslub
-badiiy uslub
-rasmiy uslub
?Ilmiy uslubning xususiyatlari haqida berilgan qaysi hukm(lar) to‘g‘ri?
sof ilmiy uslubda fan yutuqlarini keng ommaga yetkazish maqsad qilinadi;
ilmiy-ommabop uslubda ma’lum fan sohasiga doir atamalar qo‘llansa ham, lekin bu atamalar xalqqa tushunarli bo‘lishi uchun izohlanadi;
tarix va adabiyotshunoslik uslubi publitsistik uslubga yaqinroq turadi;
ilmiy-ommabop uslubda eng yuqori darajadagi mavhumlashtirish orqali ilmiy xulosalarni bayon qilish kuchli bo‘ladi.
-2, 3
-1, 4
-1, 2
-4
?Ilmiy uslubning xususiyatlari haqida berilgan qaysi hukm(lar) noto‘g‘ri?
sof ilmiy uslubda fan yutuqlarini keng ommaga yetkazish maqsad qilinadi;
ilmiy-ommabop uslubda ma’lum fan sohasiga doir atamalar qo‘llansa ham, lekin bu atamalar xalqqa tushunarli bo‘lishi uchun izohlanadi;
tarix va adabiyotshunoslik uslubi publitsistik uslubga yaqinroq turadi;
ilmiy-ommabop uslubda eng yuqori darajadagi mavhumlashtirish orqali ilmiy xulosalarni bayon qilish kuchli bo‘ladi.
-1, 4
-4
-2, 3
-1
? “voqeaga guvoh bo‘lganlarning so‘ziga ko‘ra, “muxbirimizning xabar berishicha” kabi iboralar qaysi uslubda qo‘llaniladi?
-publitsistik uslub
-badiiy uslub
-ilmiy uslub
-rasmiy islub
?Imloviy jihatdan noto‘g‘ri yozilgan so‘zlarni aniqlang.
1) sazavor; 2) talofat; 3) rahmat; 4) xoxlamoq; 5) taqdim; 6) tag‘dir
-3, 4
-1, 2
-1, 2, 4, 6
-1, 2, 3, 6
?Quyidagi qaysi so‘zlarda nuqtalar o‘rniga sirg‘aluvchi, jarangsiz, lab undoshi yoziladi?
1) a...zal; 2) a...tomobil; 3) sha...qat; 4) sa...do; 5) a...g‘on; 6) mu...affaqiyat
-1, 2, 3, 5
-1, 3, 5
-4, 5
-1, 2, 3, 5, 6
?Qaysi so‘zlarda u unlisi noto‘g‘ri qo‘llangan?
unutmoq; 2) unumli; 3) unub-o‘smoq; 4) umumiylik; 5) umum; 6) umurguzaron
-1, 2, 4, 6
-3, 4, 5
-3, 6
-4,5,6,1
?hokandoz, nomoyish, jaholat, tamosha, tadbiq, mabodo, mojora, tag‘dimot, ma’shum
Ushbu so‘zlardan nechtasi noto‘g‘ri yozilgan?
-5 tasi
-hammasi to‘g‘ri yozilgan
-7 tasi
-6 tasi
?Qaysi javobda nom to‘g‘ri yozilgan?
-Osiyo “Taraqqiyot” Banki
-“Osiyo” taraqqiyot banki
-Osiyo Taraqqiyot Banki
-Osiyo taraqqiyot banki
?Qaytar bo‘lsam quruq qo‘l ovdan,
Qora qozon qolsa qaynovdan,
Ham ayrilib o‘lja, ulovdan,
Qarzga botar bo‘lsam birovdan,
Taskin berib Onam yig‘laydir,
Qolganlari yolg‘on yig‘laydir. (To‘ra Sulaymon)
Ushbu she’riy parchada fonetik o‘zgarish asosida yozilgan so‘zlar necha o‘rinda qo‘llangan?
-5
-3
-4
-2
?Imloviy jihatdan to‘g‘ri yozilgan so‘zlarni aniqlang.
-sazovar, muloqat
-sazavor, mulaqot
-sazovor, muloqot
-sazovor, muloqat
?Qaysi javobda imloviy jihatdan noto‘g‘ri yozilgan so‘zlar qatori berilgan?
-xijil, hijjalamoq, xaspo‘shlamoq
-hijil, hijjalamoq, haspo‘shlamoq
-hijil, xijjalamoq, haspo‘shlamoq
-xijil, xijjalamoq, xaspo‘shlamoq
?Qaysi qatordagi so‘zlar to‘g‘ri yozilgan?
-Quvasoy sement zavodi, Temuriylar tarixi Davlat muzeyi
-«G‘afur G‘ulom» nomidagi nashriyot, O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi
-Xalq ta’limi vazirligi, Respublika Oliy Kengash
-Toshkent viloyati hokimligi, Guliston Davlat Universiteti
?1) boqmoq; 2) bukmoq; 3) sog‘moq; 4) egmoq
Ushbu fe’llardan payt ravishdoshi yasalganda ularning qaysi biri fonetik yozuv qoidasi asosida yoziladi?
-1, 2
-2, 3, 4
-1, 2, 3, 4
-1
?Yoshligidan tabiiy fanlarga shunday mehr qo‘ydiki, bu fanlarning sirli olami uning butun borlig‘ini qamrab oldi.
Ushbu gapda nechta so‘z fonetik yozuv qoidasi asosida yozilgan?
-2
-4
-3
-5
?Juft so‘z imlo qoidasiga ko‘ra to‘g‘ri yozilgan qatorni toping.
-sa’y-harakat
-sayi-harakat
-saiy-harakat
-sa’yi-harakat
?Nuqtalar o‘rnida bo‘g‘iz tovushi yoziladigan so‘zlarni toping.
xayr ... ohlik; 2) xayr-e... son; 3) hoyu... avas; 4) mav ... um; 5) ma ... fiy
-2, 3, 4
-1, 2, 3, 4, 5.
-1, 3, 5
-1, 4
?1995-yilda qabul qilingan imlo qoidasiga ko‘ra quyidagi so‘zlarning qaysi biri xato yozilgan?
-orzuyim
-obro‘yim
-avzoyim
-parvoyim
?Qoyalar bag‘ridan o‘ynab oqib tushayotgan shalola unga zavq bag‘ishlardi. Ushbu gapdagi fonetik yozuv qoidasi asosida yozilgan so‘zlar miqdorini aniqlang.
-2 ta
-4 ta
-3 ta
-1 ta
?Unga uchragani yuragi dov bermadi, yig‘lab uyga keldi. Berilgan gapda necha so‘z fonetik qoida asosida yozilgan?
-2 ta
-1 ta
-3 ta
-4 ta
1) idrok; 2) terak; 3) ishtirok; 4) chok; 5) bolalik.
?Berilgan ushbu so‘zlarning qaysi biriga egalik qo‘shimchasi qo‘shilganda, asos qismda fonetik o‘zgarish bo‘ladi?
-1, 2, 3, 4
-1, 3, 4
-2, 5
-1, 2, 5
?1995-yilda qabul qilingan imlo qoidasiga ko‘ra quyidagi so‘zlarning qaysi biri ajratib yoziladi?
-so‘zboshi, achchiqtosh
-dardibedavo, timqora
-qirg‘iyko‘z, oybolta
-kelintushdi, tokqaychi
?Qaysi qatorda juft sifatlar yangi imlo qoidasiga ko‘ra noto‘g‘ri yozilgan?
-yakkam-dukkam
-yakka-yu yagona
-kattayu kichik
-sarg‘ish-qo‘ng‘ir
?1) ekmoq; 2) ko‘rmoq; 3) chiqmoq; 4) osmoq
Ushbu fe’llardan payt ravishdoshi yasalganda ularning qaysi biri fonetik (yozuv) qoida asosida yoziladi?
-1, 2, 3, 4
-2, 4
-1, 3
-1
?1) ekmoq; 2) ko‘rmoq; 3) chiqmoq; 4) osmoq
Ushbu fe’llardan payt ravishdoshi yasalganda ularning qaysi biri morfologik (yozuv) qoida asosida yoziladi?
-1, 2, 3, 4
-1, 3
-2, 4
-1
?Quyida berilgan juft so‘zning qaysi biri imlo qoidasiga ko‘ra to‘g‘ri yozilgan?
-yaroq-aslaxa
-yarog‘-aslaha
-yaroq-aslaha
-yarog‘-aslaxa
?Bo‘g‘in ko‘chirish haqida aytilgan qaysi qoida noto‘g‘ri?
-Harfdan iborat shartli belgi o‘zi tegishli raqamdan ajratib ko‘chiriladi.
-o‘zlashma so‘zlarning bo‘g‘inlari chegarasida ikki undosh kelsa, ular keyingi satrga birgalikda ko‘chiriladi.
-v. b. (va boshqalar), sh. k. (shu kabilar) singari harfiy qisqartmalar oldingi so‘zdan ajratib ko‘chirilmaydi.
-O‘zlashma so‘zlarning bo‘g‘inlari chegarasida uch undosh kelsa, birinchi undosh oldingi satrda qoldirilib, qolgan ikki undosh keyingi satrga ko‘chiriladi.
?Imlo qoidasiga ko‘ra xato yozilgan so‘zni toping.
-zalvorli
-hasharot
-qaynana
-qat’i nazar
?Talaffuzda tovush orttirilishi yuz bergan so‘zlar qatorini toping.
-unga, achchiq, issiq
-qadr, do‘st, g‘isht
-tabiat, doim, ilm
-go‘sht, yozdir, iliq
?So‘zlarga jo‘nalish kelishigi qo‘shimchasi qo‘shilganda so‘z tarkibida qanday fonetik o‘zgarish yuz berishi mumkin?
-tovush tushishi -tovush almashishi
-tovush orttirilishi va almashishi
-tovush almashishi va tushishi
?Imlo qoidasiga ko‘ra qaysi so‘z to‘g‘ri yozilgan?
-mumiyo
-uzur
-mayil
-makir
?Qaysi qatordagi so‘zlarda qo‘sh undosh qo‘llanishi kerak?
-ud ... aburon, tasad ... uq
-has ... os, qo‘sh ... a
-hij ... alamoq, uv ... at
-mut ... asil, jiz ... illamoq
?1) taroqqa 2) buloqqa 3) so‘roqqa 4) ilikka 5) kurakka 6) terakka
Jo‘nalish kelishigidagi ushbu so‘zlarning qaysi birida so‘zning ham o‘zak, ham qo‘shimcha qismida tovush o‘zgarishi yuz bergan?
-1, 3
-3, 4, 5
-1, 2, 3
-barchasida faqat qo‘shimchada o‘zgarish yuz bergan
?1) yig‘lamoq; 2) taranmoq; 3) chorlamoq; 4) anglamoq; 5) chanqamoq; 6) qaynoqroq
Berilgan so‘zlarning qaysi biri fonetik yozuv qoidasi asosida yozilgan?
-2, 3, 4, 5, 6
-3, 4, 6
-1, 4, 6
-4, 5, 6
?Imlo qoidasiga ko‘ra xato yozilgan so‘zni toping.
-ma’zur
-ma’sum
-ma’sud
-ma’yus
?Bag‘rim yoniq, yuzim qora, ko‘nglim siniq, bo‘yim bukik, sening ziyoratingga keldim sultonim. Gapda fonetik yozuv qoidasi asosida yozilgan so‘zlar soni nechta?
-2 ta
-4 ta
-3 ta
-5 ta
?Noto‘g‘ri yozilgan so‘zlar qatorini toping.
-Buxoro viloyati hokimligi, Temuriylar tarixi davlat muzeyi, Quvasoy sement zavodi
-Oliy xo‘jalik sudi, Toshkent agrar universiteti, «Lazzat» oshxonasi
-Xalqaro olimpiya qo‘mitasi, Madaniyat va Sport ishlari vazirligi, Nuroniy jamg‘armasi
-Vazirlar Mahkamasi, «Sharq gullari» firmasi
?Berilgan so‘zlarning qaysilarida nuqtalar o‘rnida u unlisi yoziladi?
junj... kish; 2) juld... r; 3) zo‘g‘... m; 4) ibratom...z;
-2, 3
-1, 2, 3, 4
-2, 4
-1, 4
?1) kav... sh; 2) kib... r; 3) kir... m; 4) lut... f; 5) moy... l
Imlo qoidasiga ko‘ra nuqtalar o‘rnida i unlisi qo‘yilishi kerak bo‘lgan so‘zlarni belgilang.
-1, 4, 5
-1, 2, 3, 5
-3, 5
-1, 4
?Berilgan qaysi so‘zda tutuq belgisi noto‘g‘ri qo‘yilgan?
-ma’sum
-ma’sul
-ma’mur
-ma’qul
?Lotin alifbosiga asoslangan imlo qoidasiga ko‘ra Is’hoq so‘zida ishlatiladigan tutuq belgisi qanday vazifa bajaradi?
-unlini undoshdan ajratib talaffuz etilishini ifodalaydi
-unli tovushning cho‘ziqroq aytilishini ifodalaydi
-oldin va keyin kelgan tovushlar alohida tovushlar ekanligini ifodalaydi
-so‘z urg‘usini ifodalaydi
?Talaffuzda tovush orttirilishi yuz bergan so‘zlar qatorini toping.
-tabiat, doim, ilm
-unga, achchiq, issiq
-qadr, do‘st, g‘isht
-go‘sht, yozdir, iliq
?1995-yilda qabul qilingan imlo qoidasiga ko‘ra quyidagi so‘zlarning qaysi biri ajratib yoziladi?
-janubi g‘arb
-bug‘doy rang
-yarim avtomat
-sovuq mijoz
?Noto‘g‘ri yozilgan so‘zlar qatorini ko‘rsating.
-hukumron, alyuminiy, vakum
-taqchil, bug‘u, hasharot
-oliyjanob, taqiqlamoq, ohanrabo
-bo‘ysunmoq, gulsapsar, binoyi
?Labing g‘uncha yuzing ikki qizil gul.
Qadding sarvu, soching go‘yoki sunbul. Bu
-o‘xshatish
-sifatlash
-metafora
-metonimiya
?Ma’muriy – boshqaruv faoliyatida xizmat mavqeiga ko‘ra hujjatlar qanday guruhlarga bo‘linadi ?
-barcha javoblar to‘g‘ri
-tashkiliy , farmoyish hujjatlar
-ma’lumot – axborot hujjatlari
-xizmat yozishmalari
?Matnning uslubini aniqlang .
Maishatman kayfu safo bir yoqda,
Mehnat bilan jabro jafo bir yoqda
-Badiiy
-Rasmiy
-So‘zlashuv
-Publisistik
?Xizmat xatlari nechta zaruriy qismni o‘z ichiga oladi ?
-24 ta zaruriy qism
-19 ta zaruriy qism
-16 ta zaruriy qism
-22 ta zaruriy qism
?Quyidagi hujjatlarning qaysi biri rasmiy uslubning diplomatik uslub turida yoziladi?
-jinoiy aktlar
-konvensiya
-bildirgi
-qonun
?”Shaxsiy yoki mulkiy sug‘urta shartnomasi, zarurat tug‘ilganda sug‘irtachiga qarshi da’vo qo‘zg‘atib zararni undirish uchun sudga taqdim etiladigan rasmiy hujjat”.
Ushbu izoh qaysi so‘zga tegishli?
-aksiya
-polis
-lizing
-invistetsiya
?Qaysi javobda publitsistik uslubga to‘g‘ri ta’rif berilgan?
-ish yuritish qog‘ozlari uslubi
-voqelikni badiiy tasvir vositalari orqali ifodalash uslubi
-ommaviy axborot vositalari uslubi
-atamalarga tayanib, fikrni aniq va ixcham shaklda bayon qiluvchi uslub
?“Muxbirimiz voqea ro‘y bergan joydan xabar beradi”, “voqeaga guvoh bo‘lganlarning so‘ziga ko‘ra”, “muxbirimizning xabar berishicha” kabi iboralar qaysi uslubda qo‘llaniladi?
-rasmiy uslub
-publitsistik uslub
-badiiy uslub
-ilmiy uslub
?Quyida berilgan juft so‘zning qaysi biri imlo qoidasiga ko‘ra to‘g‘ri yozilgan?
-yaroq-aslaxa
-yaroq-aslaha
-yarog‘-aslaha
-yarog‘-aslaxa
?Bo‘g‘in ko‘chirish haqida aytilgan qaysi qoida noto‘g‘ri?
-o‘zlashma so‘zlarning bo‘g‘inlari chegarasida ikki undosh kelsa, ular keyingi satrga birgalikda ko‘chiriladi.
-v. b. (va boshqalar), sh. k. (shu kabilar) singari harfiy qisqartmalar oldingi so‘zdan ajratib ko‘chirilmaydi.
-Harfdan iborat shartli belgi o‘zi tegishli raqamdan ajratib ko‘chiriladi.
-O‘zlashma so‘zlarning bo‘g‘inlari chegarasida uch undosh kelsa, birinchi undosh oldingi satrda qoldirilib, qolgan ikki undosh keyingi satrga ko‘chiriladi.
?Imlo qoidasiga ko‘ra xato yozilgan so‘zni toping.
-zalvorli
-hasharot
-qaynana
-qat’i nazar
?Talaffuzda tovush orttirilishi yuz bergan so‘zlar qatorini toping.
-tabiat, doim, ilm
-unga, achchiq, issiq
-qadr, do‘st, g‘isht
-go‘sht, yozdir, iliq
?Imlo qoidasiga ko‘ra noto‘g‘ri yozilgan so‘zlarni toping.
yutiq; 2) badiiy; 3) ukrayin; 4) tassurot; 5) mone; 6) ehtirom
-1, 3, 4
-2, 5, 6
-1, 2, 5
-1, 3, 4, 5
?Qo‘sh unlilarsiz yozilishi kerak bo‘lgan so‘zni toping.
-mutakaabbir
-manfaatdor
-mutolaa
-mutaassib
?Qaysi qatordagi so‘zlarda “o” unlisi “a” singari talaffuz qilinadi?
-dekoratsiya, omonim, monitoring
-savol, bahor, zamon
-okulist, tonna, tort
-dekoratsiya, bola, …
?Chiziqcha bilan yoziladigan so‘zlar qaysi qatorda berilgan?
-uyma//uy, kiyim//kechak, dam//badam
-gul//chechak, bordi//keldi, och//sariq
-bodom//qovoq, to‘q//qizil, kecha//kunduz
-orom//baxsh, qiyma//taxta, ur//to‘qmoq
?"O‘zbek tilining asosiy imlo qoidalari" (1995) ga ko‘ra chiziqcha bilan yoziladigan so‘zlar qatorini toping.
-unda bunda, uyma uy
-ko‘pdan ko‘p, yangidan yangi
-ochiqdan ochiq, to‘g‘ridan to‘g‘ri
-yangidan yangi, to‘g‘ridan to‘g‘ri
?Yangi imlo qoidasiga ko‘ra har bir so‘zi bosh harf bilan yoziluvchi birliklar qatorini belgilang
-O‘zbekiston qahramoni
-Barcha qatordagi so‘zlar bosh harf bilan yoziladi.
-Xotira va qadrlash kuni
-Mustaqillik kuni
?Qaysi juftlikda so‘zlar xato yozilgan?
-surat, sur’at
-mo‘’jaz, mo‘’jiza
-nasha, nash’a
-tana, ta’na
?Xato yozilgan sonlarni toping.
-besh-o‘n, ellik-oltmishtacha
-uchchala, to‘rttala
-bitta, ikkita
-uchdan bir, beshdan uch
?Noto‘g‘ri yozilgan so‘z qaysi qatorda berilgan?
-netron
-hasharot
-obro‘li
-xushhazm
?Imlo qoidasiga ko‘ra quyidagi so‘zlarning qaysi biri ajratib yoziladi?
-bug‘doy rang
-janubi g‘arb
-yarim avtomat
-sovuq mijoz
?Noto‘g‘ri yozilgan so‘zlar qatorini ko‘rsating.
-hukumron, alyuminiy, vakum
-taqchil, bug‘u, hasharot
-oliyjanob, taqiqlamoq, ohanrabo
-bo‘ysunmoq, gulsapsar, binoyi
?Tutuq belgisi (’) qo‘yilishi kerak bo‘lgan so‘zlarni aniqlang.
-maraka, tazim
-mo‘tadil, vaz
-mashuq, mezon
-taziya, murojaat
?imlo qoidasiga ko‘ra quyidagi so‘zlarning qaysi biri qo‘shib yoziladi?
-kir sovun
-tarjimayi hol
-liq to‘la
-och sariq.
?«Tarbiya»ni to‘rt turga bo‘ladi.
-A.Avloniy
-Beruniy
-Qoshg‘ariy
-Y.X.Xojib
?Tog‘lardagi qip-qizil lola Bo‘lib go‘yo yqut piyola, Buloqlardan uzatadi suv, El ko‘zidan qochadi uyqu. She’riy parchada tilning tasviriy vositalaridan qay biri qo‘llangan?
-Qiyoslash
-O‘xshatish
-Sinekdoxa
-Metonomiya
?Milliy o‘ziga xosligi bilan ajralib turuvchi nutq qanday nomlanadi?
-Og‘zaki
-Madaniy
-Yozma
-Badiiy
?Nutqning tozaligi deganda nimani tushunasiz?
-Adabiy til me’yorlariga yot bo‘lgan birliklarning qo‘llanmasligi
-Dialektizmlarning qo‘llanmasligi
-Nutq mantiqiyligiga rioya qilish
-Nutq ifodaviyligini oshirish
?Til madaniyatining asosiy tekshirish obekti nima?
-Adabiy til me’yorlari
-Lug‘at boyligi
-Uslubiyat
-Imlo
?So‘zning o‘zi ifodalayotgan voqelikka mutlaqo mos va muvofiq kelishi...........deyiladi?
-Nutqning mantiqiyligi
-Nutqning izchilligi
-Nutqning ravonligi
-Nutqning sofligi
?Talabalarning o‘quv-tadqiqot ishlarini nomlang?
-Nazorat ishi, referat, kurs ishi,bitiruv malakaviy ish
-Tezis, taqriz,maqola
-Ilmiy ma’ruza, axborot, hisobot
-Risola, annotatsiya, maqola
?Turli fan, texnika, madaniyat kabi turli soha haqida kerakli ma’lumotlar beruvchi asar…
-Tarixiy lug‘atlar deyiladi
-Qomusiy lug‘atlar deyiladi
-Terminologik lug‘atlar deyiladi
-Ko‘p tillik lug‘atlar deyiladi
?Terminologik lug‘atlar qatorini belgilang.
-“Ruscha – o‘zbekcha fizik terminlar lug‘ati”, “Ruscha – o‘zbekcha – qisqacha botanika terminlari lug‘ati”
-“Ruscha – o‘zbekcha matematik terminlar so‘zligi”, “Turk tillari lug‘ati”
-“Ruscha – o‘zbekcha matematik terminlar lug‘ati”, “Chet tilidan kirgan so‘zlar lug‘ati”
-Barcha javoblar to‘g‘ri
?XVII asrning yarmiga kelib Yevropada lug‘atlarga munosabat o‘zgarishining sabablarini belgilang.
-Ayrim matnlarda uchragan qiyin so‘z va so‘z birikmalarini izohlashga urinish
-Fanlar Akademiyasi, bilimlar Akademiyasi tuzila boshlaganligi
-O‘z ona tillarini bilishga bo‘lgan qiziqish
-barcha javoblar to‘g‘ri
?Birinchi bo‘lib “izoh” atamasi qaysi lug‘atshunos olim lug‘atida qo‘llanilgan?
-V.I. Dal
-Emil Zolya
-Eriyest Renan
-Karl Linney
?«Referat» qaysi tilning atamasi va u qanday ma’nolarni beradi?
-Lotincha so‘z, «ma’ruza qilaman, ma’lum qilaman»
-Arabcha so‘z, «bayon qilish, so‘zlash, tasdiqlash» ma’nolarini beradi.
-Forscha so‘z, «asarni tahlil etish»;
-Forscha -tojikcha so‘z, «asarning o‘rnini aniqlash»;
?Referatda yagona fikr xukmronlik qiladimi yoki fikrlar majmui beriladimi?
-Kamida 5 ta fikr aytiladi
-Fikrlar majmui beriladi
-Yagona fikr hukmronlik qiladi va u to‘liq isbot etiladi
-Faqatgina tanqidiy fikr beriladi
?«Taqriz» qaysi tilning atamasi va u qanday ma’nolarni beradi?
-Arabcha so‘z, «bayon qilish, so‘zlash, tasdiqlash» ma’nolarini beradi
-Tojikcha so‘z, «asarning qimmatini belgilash»;
-Forscha so‘z, «asarni tahlil etish»;
-Forscha -tojikcha so‘z, «asarning o‘rnini aniqlash»;
? “Tezis”so‘zining ma’nosi nima va uning matni hajmi qanchagacha bo‘ladi?
-grekcha so‘z, tasdiqlayman,2 betgacha
-forscha so‘z, ma’lum kilaman, 4 betgacha
-ruscha so‘z, axborot, 3 betgacha
-farangcha so‘z, xabar beraman, 2 betgacha
?Ilmiy axborot uchun qancha vaqt ajratiladi?
-5-7 minut
-10-20 minut
-8-9 minut
-10-15 minut
?Ilmiy axborot nima?
-Muayyan sohadagi eng yangi yutuq va xulosalarning ilmiy daragi
-Ma’ruza
-Hisobot
-Ma’lumot
?Ilmiy ma’ruza uchun qancha vaqt ajratiladi.
-9-10 minut
-5-6 minut
-7-8 minut
-4-5 minut
? “Ma’ruza” so‘zining ma’nosi?
-Biror mavzuda ko‘pchilik oldida so‘zlangan nutq, doklad
-Hisobot
-Axborot
-Tezisning bir ko‘rinishi
? “Ilm”so‘zi qaysi til atamasi va uning lug‘aviy ma’nosi nima?
-Arabcha so‘z, kishining o‘qish o‘rganish va hayotiy tajribasi orqali orttirilgan bilimi
-Turkcha so‘z, ma’lumotlar
-O‘zbekcha so‘z, tajribalar yig‘indisi
-Forscha so‘z, bilim
?«Maqola» so‘zining ma’nosi nima?
-Hajmi uncha katta bo‘lmagan ilmiy asar
-Tahlil
-Xabar
-Ilm
?Annotatsiya janrida muayyan asar kimlarga mo‘ljallanganligi aniqlanadimi?
-Albatta, aniqlanadi
-Bu savol ahamiyatli emas
-Aniqlanmaydi
-Faqat muayyan asarga xarakteristika beriladi
?«Annotatsiya» so‘zining ma’nosi nima?
-Xabar, ma’lumot
-Xarakteristika
-Bilim
-Kisqacha ta’rif
?Matn nima ?
-Bir yoki bir necha sintaktik birliklardan tashkil topgan nutqiy butunlik
-Gap
-So‘z
-Tinish belgilari
?O‘zbek tili qaysi tillar oilasiga kiradi?
-Oltoy tillar oilasining turkiy turkumiga
-Hind-yevropa tillari oilasining eron turkumiga
-Hind-yevropa tillari oilasining slavyan tillari turkumiga
-Oltoy tillar oilasining eron turkumiga
?Yusuf Xos Hojib qaysi asarning muallifi?
-Qutadg‘u bilig
-Hibbatul haqoyiq
-Devonu lug‘atit turk
-Xamsa
?Turkiy o‘zbek tilning rivojida kimning hissasi katta?
-Alisher Navoiy
-Amir Temur
-Ahmad Yassaviy
-Zaxiriddin Muxammad Bobur
?“Lotin yozuviga asoslangan o‘zbek alifbosini joriy etish to‘g‘risida”gi qonun qachon qabul qilingan?
-1993-yil 2-sentabr
-1992-yil 3-mart
-1989-yil 21-oktabr
-1993-yil 6-may
? “So‘zchi holing boqma, boq so‘z holini,
Ko‘rma kim der ani, ko‘rgilkim, ne der.
-Navoiy
-Xorazmiy
-Bobur
-Farobiy
?Ma’lumot – axborot hujjatlar guruhiga qaysi hujjatlar kiradi?
-Ariza, Bayonnoma, Bildirishnoma, Dalolatnoma
-Guvohnoma, Hisobot, Tilxat, Buyruq
-Ma’lumotnoma, Shartnoma, E’lon, Vasiyatnoma
-E’lon, Hisobot, Buyruq, Ariza
?Farmoyish hujjatlar guruhiga qanday hujjatlar kiradi ?
-Buyruq, Ko‘rsatma, Farmoyish
-Guvohnoma, Yo‘riqnoma, Dalolatnoma
-Farmoyish, Ariza, Bayonnoma
-Hisobot, Buyruq, Dalolatnoma
?So‘zni ko‘p so‘zlamay, sizlab ayt, oz-oz,
Tuman so‘z tuginin shu bir so‘zda yoz. Misralari kimga tegishli ?
-Yusuf Hos Hojib
-Xisrav Dehlaviy
-Navoiy
-Bobur
?Berilgan matndagi o‘xshatishlarni aniqlang:
-Och bo‘riday, ajal quvgan tentaklarday
-Ajal quvgan
-Tentaklarday
-Ajal quvgan tentaklarday
?Berilgan matndagi o‘xshatishlarni aniqlang:Qonun matnlari, farmonlar, buyruqlar, ariza… kabi hujjatlar qaysi uslubda yoziladi ?
-Rasmiy uslubda
-Badiiy uslubda
-So‘zlashuv uslubda
-Ilmiy uslubda
?Badiiy uslubga xos xususiyat qaysi javobda berilgan ?
-Obrazlilik , estetik ta’sir etish vazifasi
-Tasviriy vositalarni qo‘llamaslik
-Badiiylik, atamalarni qo‘llash
-Soddalik , tantanavorlik
?Qaysi uslubda atamalar kamroq qo‘llaniladi ?
-Badiiy uslubda
-Ommabop uslubda
-Ilmiy – ommabop uslubda
-Rasmiy uslubda
?Adabiy normaning qanday ko‘rinishlari mavjud ?
-Og‘zaki va yozma
-Dialektal norma
-Jargonlar normasi
-Uzus
?Hujjat matni qanday talablar asosida ko‘riladi ?
-Barcha javoblar to‘g‘ri
-Ixchamlik, lo‘ndalik
-Mazmuniy to‘liqlik
-Xolislik, aniqlik
?Adabiy meyorning qanday ko‘rinishi mavjud ?
-Og‘zaki va yozma
-Imloviy
-Uslubiy
-Fonetik
?Qaysi uslub uchun frazeologik birikma ishlatilishi xos emas ?
-Ilmiy va rasmiy
-Ilmiy va badiiy
-Badiiy va rasmiy
-So‘zlashuv va ilmiy
?Ilmiy uslubga xos hususiyat ?
-So‘z va atamalarni ko‘proq qo‘llash
-Ko‘chma ma’noli so‘zlarni qo‘llash
-Eskirgan so‘zlarni qo‘llash
-Neologizmlarni qo‘llash
?Quyidagi matn qaysi uslubga mansub ?
Men dunyoga kelgan kundanoq
Vatanim deb seni uyg‘ondim .
Odam baxti birgina senda
Bo‘lurida mukammal qondim.
-Badiiy uslub
-So‘zlashuv uslubi
-Rasmiy uslub
-Publisistik uslub
?Rasmiy uslubda qanday matnlar tuziladi ?
-Hujjatlar, ish yuritish qog‘ozlari
-E’lonlar, she’rlar, romanlar
-Qarorlar, idora hujjatlari, dostonlar
-E’lonlar, qarorlar, qonunlar
?So‘zlashuv uslubi nechaga bo‘linadi va qaysilari ?
-2 ga og‘zaki va adabiy so‘zlashuv uslubi
-2 ga rasmiy va ilmiy uslub
-2 ga og‘zaki va ilmiy uslub
-2 ga adabiy va rasmiy uslub
?Fanning vazifasi-odamlarga xizmat. Bu fikrlar kimga tegishli?
-Tolstoy
-Jomiy
-Navoiy
-Rudakiy
?Qaysi uslubda qo‘shma gaplar faol qo‘llanadi ?
-Ilmiy uslubda
-Rasmiy uslubda
-Ommabop uslubda
?Leksikografiya tilshunoslikning qanday bo‘limi?
-Lug‘at tuzish ishlari bilan shug‘ullanuvchi bo‘lim
-So‘z qatlamlarini o‘rganuvchi bo‘lim
-So‘z ma‘nolarini o‘rganuvchi bo‘lim
-Lingvistik terminlar tuzish bilan shug‘ullanuvchi bo‘lim
?Ikki yoki undan ortiq so‘zning shakliy munosabati va talaffuziga ko‘ra o‘zaro birlik hosil qilishi qaysi hodisalar uchun xos?
-omonimlar uchun xos
-antonimlar va ko‘p ma’nolilik uchun xos
-sinonimlar uchun xos
-paronimlar uchun xos.
?Uxlamoq, talamoq fe’llarining sinonimlari qaysi qatorda to‘g‘ri izohlangan?
-tunamoq – uxlamoq, to‘namoq – talamoq: bu o‘rinda tunamoq va to‘namoq so‘zlari paronim leksemalar
-tunamoq – uxlamoq, to‘namoq – talamoq: bu o‘rinda tunamoq, to‘namoq leksemalari omonim leksemalar
-tunamoq – uxlamoq, to‘namoq – talamoq: bu o‘rinda tunamoq leksemasining ikki ma’nosi berilgan
-tunamoq leksemasi uxlamoq va talamoq leksemalariga sinonim bo‘lib, bu leksema ba’zan ikki xil variantda: tunamoq va to‘namoq tarzida yoziladi.
?So‘z boyligi, asosiy lug‘at tarkibi, ularning ma‘no turlari, so‘z ma‘nolarining ifodalanish yo‘llarini o‘rganuvchi bo‘lim tilshunoslikning qaysi bo‘limi?
-Leksikologiya
-Orfografiya
-Orfoepiya
-Leksikografiya
?Ijtimoiy hayotda ro‘y beradigan o‘zgarishlar, avvalo, tilshunoslikning qaysi bo‘limida o‘z aksini topadi?
-leksikologiyada
-frazeologiyada
-fonetikada
-morfologiyada
?Tilning so‘z ma‘nolarini farqlash uchun xizmat qiladigan fonetik birligi?
-Fonema
-Amplituda
-Ovoz
-Tovush
?"O'qituvchi nutq madaniyati" fanining tekshirish ob'ekti qaysi javobda berilgan?
-Nutqning til qurilishi
-Adabiy til normalari
-Nutqning kommunikativ fazilatlari
-barchasi
?"O'qituvchi nutq madaniyati" fanining asosiy tayanchi nima?
-O'zbek adabiy tilining grammatikasi
-Tasviriy ifodalar
-Ko'chma ma'noli so'zlar
-Omonim, antonim, sinonimlar
?Nutqiy faoliyat necha xil ko'rinishga ega?
-3xil
-4 xil
-2 xil
-5 xil
?Nutq necha xil shaklga ega?
-2xil
-3 xil
-5 xil
-4 xil
?So'zlashuv uslubining asosiy belgilari qaysi javobda berilgan?
-Oddiylik, tantanavorlik
-Betakalluflik, ilmiylik
-Oddiylik, betakalluflik, hayajonlilik
-Badiiylik, jozibadorlik
?Rasmiy uslubda qanday matnlar tuziladi?
-E'lonlar, she'rlar, romanlar.
-Qarorlar, idorahujjatlari,.dostonlar
-Hujjatlar, ish yuritish qog'ozlari
-E'lonlar, qarorlar, qonunlar,
?Publitsistik uslubga xos xususiyat?
-Ilmiylik, soddalik
-Tantanavorlik, j o' shqinlik
-Mantiqiylik, izchillik
-A va V javob to'g'ri
?Ilmiy uslubga xos xususiyat?
-So'z va atamalarni ko'proq qo'llash
-Ko'chma ma'noli so'zlarni qo'llash
-Eskirgan so'zlarni qo'llash
-Neologizmlarni qo'llash
?Badiiy uslubga xos xususiyat qaysi javobda berilgan?
-Tasviriy vositalarni qo'llamaslik
-Badiiylik, atamalarni qo'llash
-Soddalik, tantanavorlik
-Obrazlilik, estetik ta'sir etish vazifasi
?O'quv pedagogik vaziyat deganda nima tushuniladi?
-Darsdan tashqari muloqot
-Dars jarayonidagi muloqot
-O'quvchilarning o'zaro muloqoti
-To' g' ri j avob berilmagan
?O'qituvchi nutqining sifatlari qaysi javobda to'g'ri ko'rsatilgan?
-Sofligi, izchilligi, konselyarizmga boyligi
-Badiiyligi, shevaga xosligi
-To'g'riligi, sofligi, aniqligi, mantiqiyligi
-konselyarizmga boyligi, to'g'riligi, sofligi, aniqligi, mantiqiyligi
?Quyidagi matndan eskirgan so'zlarni aniqlang.
Shoirning boshida uchli ko'k taqyaga silliq o'ralgan ko'rkamgina salla. Egnida odmi shohi to'n, ustida yalang qo'ng'ir movut chakman.
-Ko'k taqya, salla chakman
-Odmi, yalang
-Qo'ng'ir, movut
-Ko'k taqya
?Qaysi javobda o'qituvchi ovozining xususiyatlari berilgan?
-Jarangdorlik, havodorlik, moslashuvchanlik, barqarorlik
-havodorlik, ixchamlik
-Jarangdorlik, keng diapazonlik, havodorlik, ixchamlik
-barchasi
?Nutq apparati to'g'ri ko'rsatilgan qatorni belgilang?
-O'pka, bronx, traxeya,, bo'g'iz bo'shlig'i, og'iz bo'shlig'i, burun bo'shlig'i
-Tovush paychalari, tanglay
-Nafas, olish, o'pka
-Lablar, tishlar
?Nutqda nafas olish necha turga bo'linadi?
-1
-2
-3.
-4.
?Fikrni og'zaki bayon etish turlari qaysilar?
-Suhbat, bay on
-Munozara, saylanma bayon
-Muhokama, referat
-Munozara, konspekt
-Suhbat, munozara, muhokama
?Quyidagi matn qaysi uslubga mansub?
Parizodlar yana hotamni o't tashladilar. Bu tarzda uch martaba o'tning orasida kuydirdilar.
-So'zlashuv uslubi
-Rasmiy uslub
-Publitsistik uslub
-Badiiy uslub
?Quyidagi matn qaysi uslubga mansub?
Men dunyoga kelgan kundanoq
Vatanim deb seni uyg'ondim
Odam baxti birgina senda
Bo'luriga mukammal qondim.
-So'zlashuv uslubi
-rasmiy uslub
-badiiy uslub
-publitsistik uslub
?Berilgan matndan adabiy talaffuzdan chetlashgan so'z shakllarini aniqlang? U shu istiholaga borib, gapni boshqa yaqqa burdi:
-... Shaharda dong chig'argan bir milisa oshpaz bor.
-Istihola
-yaqqa
-oshpaz
-Yaqqa, chig'argan, milisa, oshpaz
?Matndagi tasviriy vositalarni aniqlang:
Qaldiroq gumburlar yuksak tog'larda,
Chiltor qillariday taralar yomg'ir
Shamol shovullaydi qadim bog'larda,
Buyuk, ko'hna dunyo qipchiydi og'ir.
-Qaldiroq
-Chiltor
-Buyuk
-Chiltor qillariday, ko'hna dunyo
?Matndagi tasviriy vositalarni aniqlang.
Bugun erta turib tongni ko'rdim
Oq shohi ro'moli boshida
Ufq kiyintirib, go'zal falak
Sochini taraydi qoshida.
-Tongni ko'rdim
-Oq shohi ro'moli
-Go'zal falak
-Sochini taraydi
?Matnning uslubini aniqlang.
Suv molekulasi uch atomdan: bir atom kislorod va ikki atom vodoroddan iborat. Oqsil molekulasi bo'lsa, yuz minglab atomlardan tashkil topgandir.
-Ilmiy
-Badiiy
-So'zlashuv
-Publitsistik
?Qanday hollarda nutq to'g'ri bo'lmasligi mumkin?
-Adabiy til normalari buzilsa
-Talaffuz normalari buzilsa
-Adabiy til normalariga rioya qilinganda
-barchasi
?Qanday hollarda nutqning sofligi buziladi?
-Sheva elementlari qo'llansa
-Adabiy normadan chekinilsa
-Boshqa tillardagi so'zlar qo'llansa
-Jargonlar, parazit so'zlar, vulgarizmlar qo'llansa
?Qadimgi Yunonistonlik notiqlar kimlar?
-Tsetseron
-Demosfen
-Kvintilian
-Barchajavoblar to'g'ri
?"Ritorika" asarini kim yaratgan?
-Beriniy
-Farobiy
-Aristote
-Tsitseron
?"Geodeziya" asarini kim yaratgan?
-Ibn Sino
-Beruniy
-Aristotel
-Tsitseron
?"Qobusnoma" asarini kim yaratgan?
-Demosfen
-Arestotel
-Kaykovus
-Navoiy
?"So'z duru noyob, oni qilur izhor til,
Husndan ne foyda, gar bo'lmasa dur bor til" misralari kimga tegishli?
-Xorazmiyga
-Boburga
-Farobiyga
-Navoiyga
?"Har kimsaki nutqi faro von bo'lmas,
Til ranjiga qilmoqligi imkon bo'lmas" misralari kimga tegishli?
-Navoiy
-Bobur
-Beruniy
-Yusuf Xos Hojib
?"So'zlaringda bo'lsa fikru o'y yoniq,
Bo'lsin har so'zingda bir nuqta aniq" misralari kimga tegishli?
-Xisrav Dehlaviy
-Navoiy
-Yusuf Xos Hojib
-Bobur
?Matnning uslubini aniqlang.
"Xadichabegim Boburni qasrning muhtasham qabulaonasida kutib oldi va oyog'i ham quyma oltindan ishlangan, ustiga yaxlit sadaf qoplangan miz yoniga o'tqazdi "
-Badiiy
-Ilmiy
-Rasmiy
-Publitsistik
?Nutqning asosiy fonetik birliklari qaysi javobdato'g'ri berilgan?
-Fraza, urg'u, intonatsiya, harf
-Nutq tovushlari, intonatsiya, harf
-Nutq tovushlari, intonatsiya, takt
-Fraza, takt, fonetik so'z, bo'g'in, tovush
?O'zbek milliy tili o'z ichiga olgan dialektlar qaysi javobda to'g'ri berilgan?
-Toshkent dialekti, Farg'ona dialekti, Qashqadaryo dialekti
-O'g'iz dialekti, qipchoq dialekti, qarluq -gigil-uyg'ur dialekti
-Namangan dialekti, Andijon dialekti, Buxoro dialekti
-Samarqand dialekti, Xorazm dialekti, Qashqadaryo dialekti
?Qaysi qatorda faqat ko'p ma'noli so'zlar berilgan?
-Bosh, og'iz, etak, oyoq, quloq, tomir
-Erk, bayram, harf, qanot, zovur
-Atrof, til, dum, g'alaba, yoqa, idrok
-Ko'z, qosh, burun, qorin, oyoq, soch
?Metaforaning ta'rifi qaysi javobda to'g'ri berilgan?
-Predmetlar, hodisalar orasidagi aloqadorlikka asoslangan mahnoning ko'chishi
-Butun bilan qism munosabatini irodalashga asoslangan ma'noning ko'chishi
-Predmetlar bajargan vazifadagi o'hshashlikka asoslangan ma'noning ko'chishi
-Predmetlar, belgilar, harakatlardagi o'zaro o'xshashlikka asoslangan ma'noning ko'chishi
?Predmet yoki hodisalarning makon va zamondagi o'zaro doimiy bog'lanishlari asosida birining nomi ikkinchisiga ko'chiriladi. Ushbu ta'rif qaysi qatordagi hodisaga xos?
-Vazifadoshlik
-Metafora
-Metonimiya
-Sinekdoxa
?Qaysi qatorda orfoepiyaga noto'g'ri ta'rif berilgan?
-Adabiy talaffuz qoidalarining to'plami
-Milliy til doirasida yagona talaffuz normalari
-O'zbek tili kursining lug'at sostavini o'rganadigan fan
-Unli, undosh tovushlar talaffuz normalarini belgilaydi
?Qaysi gap tarkibida ham sinonim, ham antonim so'zlar qatnashgan?
-Osh ko'p-u, lagan yetishmaydi
Farzand umr bog'ida hayotdek aziz, shirin
-Shoir tinim bilmas ijod davrida
-Kunduzi bedor, tunlari uyg'oq
-Yaxshiga aytsang, uqar
?Qaysi qatorda orfografik jihatdan xato yozilgan so'zlar mavjud?
-Dastarra, dastmol, inshoat, ishyoqmas, landovur
-Dollor, ish bay, kinojurnal, oinaijahon, dastgoh
-Jigar rang, kongress, ahil, avtomat, izhor
-Yangiyo'l, taassurot, serharakat, grammatika, manba
?Qaysi qatorda talaffuzi va yozilishi farq qiladigan so'zlar berilgan?
-Do'stona, pashsha, taraqqiyot, ballada, shaxta
-Doira, zabardast, akkordeon, taasurot, apparat
-Aktsiya, bayonnoma, ballon, signal, zaif
-Uchta, shanba, tugun, telefon, g'alaba
?Qaysi qatorda adabiy talaffuzdan chetlashgan so'z shakllari mavjud?
-Moshina yo'l chetidagi atrofii uch paxsa devor minan o'ralgan eski mina oldig'a kelib to'xtadi.
-Mendan ko'p xavotirlanma, Robiya
-Tohir Boburning qarshisiga kelib yukundi.
-Unvoningiz ham bordir?
?Qaysi qatorda adabiy normadan tashqari so'zlar mavjud?
-Aziz farzandimiz, j igargo' shamiz Azizxon!
-Yakun, biz bu mollarni sotmoq uchun urus bozorlarini iljimizga olmog'imiz zarur.
-O'zingni bos, Zahro kel, yonimga o'tir
-Kechagina biz dunyodan ozmi-ko'pmi xabardor edik
?O'xshatish nima?
-Nutqda so'z yoki iboralarni ko'chma ma'noda ishlatish o'xshatish deyiladi.
-Narsa va hodisalar o'rtasidagi o'xshashlikka asoslanib, ularning biri orqali ikkinchisining belgisini, mohiyatini to'laroq, aniqroq, bo'rttiribroq ko'rsatib berish o'xshatish deyiladi.
-Katta shakldagi biror bir narsani kichik shakldagi boshqa bir narsaga qiyoslash o'xshatish deyiladi.
-Nutqda obrazlilik, ekspressiv buyoq berish niyatida narsa va hodisalar o'rtasidagi o'xshashlikka asoslanib, so'z yoki iboralarni ko'chma ma'noda ishlatish metaforadir.
?Mubolag'a so'zi o'rnida ba'zan qaysi so'z ishlatilishi mumkin?
-Metafora
-metonimiya
-Trop
-Giperbola
?Kinoya, qochiriq, kesatish ma'nolarini anglatuvchi so'z qaysi javobda berilgan.
-Allegoriya
-Trop
-Metafora
-Metonimiya
?Grekcha so'zdan olingan va qarama-qarshi qo'yish degan ma'noni bildiruvchi so'z qaysi javobda to'g'ri berilgan?
-Sinekdoxa
-Apostrofa
-Antiteza
-Trop
?Nutq uslublari qaysi javobda to'g'ri berilgan?
-So'zlashuv, metonimiya, ilmiy uslub, troplar
-So'zlashuv, aloqa, xabar va rasmiy uslub
-So'zlashuv, ilmiy, rasmiy, publitsistik, adabiy-badiiy uslub
-Barchajavoblar to'g'ri.
?Kishilaming kundalik norasmiy, erkin muomalalari doirasida til birliklarini o'ziga xos amal qiluvchi qanday uslub sanaladi?
-Rasmiy
-ilmiy
-publitsistik
-so'zlashuv
?Qonun matnlari, farmonlar, buyruqlar, ariza... kabi hujjatlar qaysi uslubda yoziladi?
-Badiiy uslubda
-so'zlashuv uslubda
-ilmiy uslubda
-rasmiy uslub
?"Til haqida nutq" (1987) maqolasining muallifi kim?
-Oripov
-Begmatov
-Nairn Karimov
-Qahhor
?Og'zaki va yozma nutq madaniyatini egallash uchun kishi nimalarga e'tibor berishi lozim?
-Kishi o'zining kundalik tiliga e'tibor berib, undagi nuqsonlarni seza bilish.
-Kishi o'z yozma va og'zaki nutqi ustidan ongli nazorat o'rnata olmog'i lozim.
-Nutqiy did, tilning nozik tomonlarini his qilmog'i lozim.
-Barchajavoblar to'g'ri.
?Matnning uslubini aniqlang
Maishatman kayfu Safo bir yoqda
Mehnat bilan j abru j afo bir yoqda.
-Rasmiy
-Badiiy
-So'zlashuv
-Publisistik
?"Jim qolish" nima?
-Gapning davomi borligiga ishora
-Jonsiz narsalarni inson kabi harakat qiladigan, fikrlaydigan, so'zlaydigan qilib tasvirlash.
-So'z yoki so'zlar guruhining gap oxirida tushirib qoldirilishi jim qolish deyiladi.
-Barchasi to'g'ri
?Qaysi gap ritorik so'roq gapga misol bo'la oladi?
-Isming nima?
-Qaering og'riyapti, bolam?-dedi ona ko'zda yosh bilan.
-Kulishigni sababi nima edi?
-Uyda o'tirib, g'ishtdan, toshdan tilla qiladigan Xotin kimga yoqmaydi?
?Tog'lardagi qip-qizil lola
Bo'lib go'yo yoqut piyola. Bu yerda qanday tasviriy vosita uchraydi?
-O'xshatish.
-jonlantirish
-kichraytirish
-mubolag'a
?Nutqda so'z yoki iboralarni ko'chma ma'noda ishlatish nima deb ataladi?
-Metonimiya
-Epetit
-Metafora
-trop
?Metonimiya nima?
-Grekcha so'z bo'lib, ko'chim degan ma'noni bildiruvchi so'z metonimiya deyiladi.
-Grekcha aylana, atrof, boshqacha gapiraman demakdir
-Grekcha so'z bo'lib, qarama-qarshi degan ma'noni bildiradi
-Grekcha so'z bo'lib, boshqacha, nom berish degan ma'noni bildiradi
?Odam tushmas uning aytgan tiliga,
Besh yuz quloch arqon yetmas beliga (Alpomish). Bu gapda mubolag'aning qaysi turi bor.
-Iffat yoki ifrak
-Tablig'
-Gulluv
-ig'roq
?Qaysi gapda mubolag'a qo'llangan?
-Osmon ko'k-ko'k, go'yo chizilgandek
-Yuzlarcha dengizlar bo'lardi paydo, ota-onalarda oqqan yoshlardan
-Kulgusi chiroyli qizlar,-chamandagi ochilgan gullar
-Ota o'tirgan uyning tomiga chiqmang
?Sarkazm nima?
-Kinoya, piching
-Achchiq zaharxanda
-Ta'na
-A,V,S.
?Nutqning asosiy xususiyatlari qaysi javobda to'g'ri berilgan?
-Nutqning to'g'riligi
-Nutqning aniqligi
-Nutqning tozaligi
-Hammasi to'g'ri
?"Stil" so'zining ma'nosini belgilang
-Uslub
-Joziba
-Yozish uchun ishlatiladigan uchi o'tkirlashtirilgan tayoqchani bildiradi
-Nutq
?O'xshatishning asosiy qismlari qaysilar.
-O'xshatilgan narsa
-O'xshatiladigan narsa
-O'xshatish asosi belgi
-Hamma j avoblar to' g' ri.
?Epitet nima?
-Narsa va hodisalar o'rtasidagi o'xshashlikka asoslanib, ularning biri orqali ikkinchisining belgisini mohiyatini to'laroq, aniqroq, bo'rttiribroq ko'rsatib berish.
-Grekcha so'z bo'lib, ko'chim degan ma'noni bildiradi
-Grekcha so'z bo'lib, izohlovchi degan ma'noni anglatadi
-Bo'rttirib ko'rsatish, mahovat qilish ma'nosini bildiradi.
?Simvol (ramz) nima?
-Simvol kinoya, qochiriq
-Zimdan Kulish, kesatish
-Ay 1 ana, atrof
-To'g'ri javob yo'q
?Ironiya nima?
-Grekcha so'z bo'lib, boshqacha gapiraman demakdir
-Grekcha zimdan Kulish, kesatish ma'nosini bildiradi
-Grekcha aylana, atrof, degan ma'noni bildiradi.
-Qarama-qarshi qo'yish ironiyadir
?Matnning uslubini aniqlang?
Harakat havfsizligi oyini muvaffaqiyatli o'tkazaylik.
-Badiiy
-Rasmiy
-Publisistik -So'zlashuv
?Yangi davr yuragining o'ti ko'kargan... bu misralarga tropning qaysi turi uchraydi?
-Metonimiya
-Metafora
-Tradatsiya
-Simvol
?Metateza nima?
-Tovushlarning uyg'unlashuvi
-Bir tovush o'rnida ikkinchisining talaffuz qilinishi
-Tovushlarning o'rni almashishi
-Tovushlarning tushib qolishi
?Maqola, ocherk, feleton, pamflet... kabilar qaysi uslubda yoziladi?
-So'zlashuv uslubda
-Ilmiy uslubda
-Rasmiy idoraviy uslubda
-Publitsistik uslubda.
?Qaysi qatorda sarkazm berilgan.
-Itning boshi mis taboqda, azizlarning boshi esa yerda deyiladi.
-.... Shu bilan muhtaram ustod menga go'yo muborak ko'z oynaklarini berdilar.
-Yigit shilqimlik qila berganidan keyin, xotin qochib, narigi uyga kirib ketdi.
-Qo'yib yubor deyman! Tefu ahmoq
?Yasovchi qo'shimchalar bilan yasalgan so'zlar qatorini belgilang.
-Davlatxona, shaharsoz, ziyokorlar
-uzum, osmon, qulupnay
-Gullar, saodat, sevinch
-Favqulod, gigant, sabot
?Tole yuqi jonimg'a balolig' bo'ldi
Har ishniki ayladim, xatolig' bo'ldi
O'z yurtni qo'yib hind sori yuzlandim
Yo rab, bu ne yuz qarolig' bo'ldi.
Bu ruboiydagi iboralar qaysi qatorda to'g'ri berilgan.
-Yo, rab, Tole yoqi
-Xatolig' bo'ldi, ishniki
-jonimg'a balolig' bo'ldi, yuz qarolig' bo'ldi
-batchasi to’g’ri
?O'zbekiston Respublikasi madhiyasining matnini kim yaratgan va bastakorlarning nomi to'g'ri berilgan qatorni belgilang.
-Vohidov va D.Zokirov
-A.Oripov va M.Burxonov
-M.Yusufva M.Burxonov
-A.Obidjon va D.Zokirov
?Ibora berilgan qatorni toping.
-U j uda j ozibali qiz
-Ko'ngliga kelganini qilar edim.
-Havo ochiq
-Bunday, ishlarda qo'ling kamalak qiladi, bolam.
?"Tarvuzi qo'ltig'idan tushdi" iborasining ma'nosi to'g'ri berilgan qatorni toping.
-To'g'ri gapiradigan bo'lmoq
-Hafsalasi pir bo' lmoq
-Qo'rqmas bo'lmoq
-Birovning ustidan kulmoq
e) Hammasi to'g'ri.
?Insonga qanot yo'q, achinmang bunga Zotan unga sabot, yurak berilgan Qushdachi qanot yo'q shuning uchun unga Qochib qolmoq uchun qanot berilgan. Bu to'rtlikning avtori kim?
-E.Vohidov
-M.Yusuf
-A.Obidjon
-A.Oripov
?Sinonimlar berilgan qatorni belgilang?
-Kuy, kul, qo'y
-Sabr, soy, roy
-keldi-ketdi, oq-qora, toza-iflos
-samo, fazo, osmon
? Giugant so'zining sinonimlari berilgan qatorni belgilang.
-yuz, chehra
-ulkan, katta
-go'zal, chiroyli
-hammasi to'g'ri
?Mustaqil so'z turkumlari nechta?
-9ta
-6ta
-5ta
-3ta
?Fe'l so'z turkumiga oid so'zlarni belgilang.
-gazeta, choy
-to'lmoq, kulmoq
-yuvdi, suzdi, chopdi
-daryo, soy, hayot
?Harakat nomini belgilang.
-siroyli, mazali
-doim, tez
-halol, kulmoq
-kuylamoq, kutmoq, yig'lamoq
?Titrab-titrab unda-munda yulduzlar
Shoshib-pishib, yotog'iga ketgali.
Dargohiga yetkali
Oltin shohi etagini sudraydi.
Bu misralarda tilning qaysi tasviriy vositasi uchraydi?
-Metafora
-Jonlantirish
-Metonimiya
-O'xshatish
?Quyidagi baetning muallifi kim?
Donau dur so'zini afsona bil,
So' zni jahon bahrida durdona bil
-Ahmad Yassaviy
-Alisher Navoiy
-Bobur
-Mahmud Qoshg' ariy
?Quyidagi baytning muallifi kim?
Demakim ko'ngli poku ham ko'zi pok Tili poku, so'zi poku, o'zi pok
-Alisher Navoiy
-Bobur
-Yusuf Xos Hojib
-Mahmud Qoshg'ariy
?So‘z ma’nosi bilan birga, so‘zlovchining his-hayajonini, voqelikka bo‘lgan subyektiv munosabatini ifodalash nima deyiladi?
-Emfatik urg‘u
-Logik urg‘u
-Sintagmatik urg‘u
-Psixologik urg‘u
?Pauza nima?
-Nutq oqimidagi ayrim to‘xtalishlar
-So‘z, sintagma yoki gapdagi supursegment elementlardan biri
-So‘zlovchining voqelikka bo‘lgan subyektiv munosabatini ifodalash usullaridan biri
-Tinglovchining e’tiborini gap bo‘laklaridan biriga alohida jalb etish
? “Shunday nutq ohangi tanlanishi zarurki, u tinglovchilarning e’tiborlarini o‘ziga jalb etib tursin va u nafaqat huzurbaxsh, balki jonga tegmaydigan, ko‘ngil qolmaydigan huzurbaxsh bo‘lsin” – degan fikrlar kimga tegishli?
-Sitseron
-Demokrit
-Mark Tulliy
-Aristotel
?Nutq jarayonidagi fikr-tuyg‘ular, maqsad va intilishlar, his-hayajonlar boshqalarga ovoz tovlanishlari orqali yetib boradi. Muayyan istak, niyat, intilish, harakat natijasida yuzaga keluvchi ana shu ovoz tovlanishlari nima deyiladi?
-Intonatsiya
-Urg‘u
-Pauza
-Sintagma
?Nutq bo‘laklarining grammatik normadan tashqari holatda qo‘llanishiga asoslangan stilistik usullarning nomini ko‘rsating
-Inversiya
-Intonatsiya
-Takt
-Fraza
?Nido, xitob shaklidagi stilistik usullardan biri bo‘lib, shoirning poetik nutqda tantanavorlik, ko‘tarinkilik, g‘azabkorlik, kesatish ohanglarini ifodalashga xizmat qiladigan vositani ko‘rsating.
-Ritorik murojaat
-Takror
-Inversiya
-Intonatsiya
?Intonatsion parallelizmlar nima?
-Talaffuzda bir xil ohangdorlikka asoslangan usul bo‘lib, bir necha gap yoki bo‘laklar bir xil ohangda o‘qish
-Mazmunan bir-biriga yaqin hodisalar va narsalar yonma-yon qo‘yilgan holda qiyosiy tasvirlanishi
-Ikki yoki undan ortiq hodisani yonma-yon qo‘yish orqali poetik mazmunni ochish
-Xalq she’riyatiga xos usul bo‘lib, ular keyinchalik yozma adabiyotga ham o‘tgan usul
?Mazmunan bir-biriga yaqin hodisalar va narsalar yonma-yon qo‘yilgan holda qiyosiy tasvirlanishi qanday nomlanadi?
-Tematik parallelizm
-Ritmik-sintaktik parallelizm
-Intonatsion parallelizm
-Leksik-morfologik parallelizm
?She’riy misralarning boshida yoki nasriy asardagi gaplarning boshida bir xil jaranglagan tovush, ohangdosh so‘z va iboralarning takrorlanib kelishidan iborat stilistik usul nima deyiladi?
-Anafora
-Epifora
-Xiazm
-Parallelizm
?She’riy nutqdagi muayyan, bir-biriga monand kichik bo‘laklarning izchil va bir o‘lchovda takrorlanib kelishi nima deyiladi?
-Ritm
-Turoq
-Anafora
-Parallelizm
?Qaysi vazndagi she’rlarda ohangdoshlik misralardagi hijolarning bir tekisda takrorlanishidan, turoqlar, qofiya va radiflardan hosil bo‘ladi?
-Aruz vazni
-Barmoq vazni
-Oq she’r
-Erkin vazn
?Qaysi vazndagi she’rlarda ritm cho‘ziq va qisqa hijolarning ma’lum tartibda takrorlanib, kelishi natijasida hosil bo‘ladi?
-Aruz vazni
-Erkin vazn
-Oq she’r
-Barmoq vazni
?Qaysi vazndagi she’rlarda har misradagi so‘zlarning mazmuniga muvofiq intonatsiya bilan aytilishidan ritm-ohang paydo bo‘ladi?
-Erkin vazn
-Aruz vazni
-Barmoq vazni
-Oq she’r
?Urg‘uli va urg‘usiz bo‘g‘inlarning qo‘llanilishida, ulardagi unlilarning cho‘zish va qisqa talaffuz etilishida vazndoshlik, ohangdoshlikning mavjud bo‘lishi nima deyiladi?
-Nutq ritmi
-Temp
-Intonatsiya
-Sintagma
?Nutq oqimining sur’ati, tezlik darajasi nima deyiladi?
-Temp
-Intonatsiya
-Nutq ritmi
-Sintagma
?“Eng ajib fikr ham, agar yomon ifodalansa, o‘z qimmatini yo‘qotadi, agar takrorlanaversa, odamni diqqinafas qiladi”, – degan fikrlar kimga tegishli?
-Arastu
-Demosfen
-Volter
-Platon