Fan: Statik tahlil (6 kredit)

Konkretlashtirish usuli – obyekt va predmet to‘g‘risidagi abstrakt, hamda ideallashtirilgan bilimlarni real hayotdagi xodisalar to‘g‘risidagi bilimlar orasidagi tafovutni kamaytirish usulidir.

• Konkretlashtirish usuli – obyekt va predmet to‘g‘risidagi abstrakt, hamda ideallashtirilgan bilimlarni real hayotdagi xodisalar to‘g‘risidagi bilimlar orasidagi tafovutni kamaytirish usulidir.
• Tasniflash (klassifikatsiya) usuli – muayan ob’ektlar (elementlar) to‘plamidan muayan tasniflash alomati bo‘yicha tasniflar (klasslar, quyi to‘plamlar) ni tuzish usulidir. Tasniflash alomati – elementning hususiyati yoki tavsifidir. Alomatlar sifatiy va miqdoriy ko‘rinishlarda ifodalanishi mumkin.

Agar tizim tashqaridan o‘rganilsa, tizimning tashqi muhit bilan o‘zaro aloqasi yoki tizimning funksiyalari ko‘rib chiqiladi, ya’ni bu erda funksional yondashuv qo‘llaniladi. Tizimning funksiyasi nima deganda uning nima uchun kerakligi tushuniladi.13 Funksional yondashuvda tizim harakatining maqsadi aniqlanadi va shu maqsadga erishishda tizim hususiyatlaridan qanday foydalanilishi ko‘rsatiladi. Qisqacha qilib aytganda “Tizim maqsadi nima va unga erishish uchun nima qilish kerak?” degan savolga javob izlanadi.

• Agar tizim tashqaridan o‘rganilsa, tizimning tashqi muhit bilan o‘zaro aloqasi yoki tizimning funksiyalari ko‘rib chiqiladi, ya’ni bu erda funksional yondashuv qo‘llaniladi. Tizimning funksiyasi nima deganda uning nima uchun kerakligi tushuniladi.13 Funksional yondashuvda tizim harakatining maqsadi aniqlanadi va shu maqsadga erishishda tizim hususiyatlaridan qanday foydalanilishi ko‘rsatiladi. Qisqacha qilib aytganda “Tizim maqsadi nima va unga erishish uchun nima qilish kerak?” degan savolga javob izlanadi.

Agar tizim ichkaridan o‘rganilsa, tizimning tuzilmasi, tarkibiy qismlari va ular orasidagi o‘zaro aloqalar ko‘rib chiqiladi, ya’ni bu – tuzilmaviy yondashuvni qo‘llash jarayonidir. Funksiyalardan holi tuzilma yo‘q bo‘lganligi kabi, tuzilmadan holi funksiyalar ham bo‘lmaydi, ya’ni ikkalasi bir-biri bilan doimo uzviy bog‘liq bo‘ladi va ularni ajratib bo‘lmaydi. Tuzilmaviy yondashuv tizimning qanday tuzilganligi, qanday qismlardan tarkib topganligi va ular qanday bog‘liqligini o‘rganishda qo‘llaniladi. Tuzilmaviy yondashuv ikkita bosqichdan iborat bo‘ladi: boshida tizimning barcha muhim qismlari aniqlanadi va ular elementlar sifatida namoyon qilinadi; keyin tizimning tuzilmasi aniqlanadi. Qisqacha qilib aytganda “Tizim - bu nima va qanday tuzilgan?” degan savolga javob izlanadi.

• Agar tizim ichkaridan o‘rganilsa, tizimning tuzilmasi, tarkibiy qismlari va ular orasidagi o‘zaro aloqalar ko‘rib chiqiladi, ya’ni bu – tuzilmaviy yondashuvni qo‘llash jarayonidir. Funksiyalardan holi tuzilma yo‘q bo‘lganligi kabi, tuzilmadan holi funksiyalar ham bo‘lmaydi, ya’ni ikkalasi bir-biri bilan doimo uzviy bog‘liq bo‘ladi va ularni ajratib bo‘lmaydi. Tuzilmaviy yondashuv tizimning qanday tuzilganligi, qanday qismlardan tarkib topganligi va ular qanday bog‘liqligini o‘rganishda qo‘llaniladi. Tuzilmaviy yondashuv ikkita bosqichdan iborat bo‘ladi: boshida tizimning barcha muhim qismlari aniqlanadi va ular elementlar sifatida namoyon qilinadi; keyin tizimning tuzilmasi aniqlanadi. Qisqacha qilib aytganda “Tizim - bu nima va qanday tuzilgan?” degan savolga javob izlanadi.