Fan va innovatsiyalar

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY TA’LIM, FAn va innovatsiyalar VAZIRLIGI
FARG‘ONA DAVLAT UNIVERSITETI
TABIIY FANLAR FAKULTETI
_____________________________ KAFEDRASI
_____________________________yo‘nalishi
21.02-guruh talabasi
solijonova dinora dilshodjon qizining
_____________fanidan

mavzu: Mollyuskalarning tipining umumiy tasnifi, klassifikatsiyasi. Yonbosh nervlilar tipi,tuzulishi umumiy tasnifi sinflari va vakillari, ko’payishi va rivojlanishi.

kurs ishi

bajardi: _____________
qabul qildi: _____________


Farg‘ona-2022

MUNDARIJA

KIRISH 3
4
I-BOB . MOLLYUSKALARNING TIPINING UMUMIY TASNIFI, KLASSIFIKATSIYASI. 5
1.1 Mollyuskalar tipining sistematikasi va sistematik tavsifi 5
1.2 Tаbiаtdаgi аhаmiyаti 12
1.3 Yonbosh nervlilаr, Monoplаkoforаlаr, Qorinoyoqli mollyuskаlаr 16
1.4 Mollyuskаlаrning xаlq xo’jаligidаgi аhаmiyаti. 19
1.5 Molyuskаlаr tipi umumiy belgilаri, mаntiyа, tаnа simmetriyаsi, chig`аnoq, rаdulа, veliger, kenjа tiplаr vа sinflаr. 20
21
II-BOB. YONBOSH NERVLILAR TIPI,TUZULISHI UMUMIY TASNIFI SINFLARI VA VAKILLARI, KO’PAYISHI VA RIVOJLANISHI. 22
2.1 Chig‘аnoqlilаr (conchiferа) kenjа tipi 22
2.2 Mollyuskаlаr (mollyuskаlаr) tipining ko’payishi va tuzulishi. 27
2.3 Lаmellа-gill mollyuskаlаri 32
2.4 Molyuskaning ko'payishi va rivojlanish. 33
2.5 Tabiy sharoitlarda dushmanlardan himoyalanishi. 36
XULOSА 44
FOYDALANILGAN ADАBIYOTLАR RO'YXАTI 45

KIRISH

Mavzuning dolzarbligi. Ilm-fan bilan shug‘ullanish bugungi kunning dolzarb masalasi hisoblanadi. Prezidentimiz aytganlaridek, “Bir narsani bilishimiz kerak: ilmsiz, innovatsiyasiz oldimizga qo‘ygan maqsadlarga hech qachon erisha olmaymiz” Bu kurs ish dengiz va chuchuk suvlarda, quruqlikda yashovchi umurtqasiz hayvonlarga, aniqrog'i - mollyuskalarga yoki yumshoq tanaga bag'ishlangan. Er yuzida kamida 130 ming tur mavjud bo'lib, ularning aksariyati tropiklarda yashaydi. Mollyuskalar tashqi ko'rinishida ham, turmush tarzida ham nihoyatda xilma-xildir. Bu mavzu men uchun qiziqarli va dolzarb bo'lib tuyuldi, chunki mollyuskalar haqiqatan ham katta amaliy ahamiyatga ega. Ular orasida foydali organizmlar ham, zararkunandalar ham bor.
Mollyuskalar yunoncha - malakion deb yuritiladi. Mollyuskalarni o’rganuvchi fan shu so’zdan olingan bo’lib, malakologiya deb nomlangan, mollyuskalar bilan shug’ullanuvchi mutaxassislar esa malakologlar deb ataladi. Shunday qilib mollyuskalarni o’rganish bilan shug’ullanuvchi fan - malakologiya zoologiyaning bir tarmog’idir. O’zbekistonda professor Z.I.Izatullaevning ushbu sohani rivojlantirishdagi xizmati katta, u kishi Markaziy Osiyo davlatlarida etakchi olim bo’lib hisoblanadi.
Mollyuskalar tipi fanda ma’lum bo’lgan turlar soni jihatidan hayvonot dunyosida bo’g’imoyoqlilar tipidan so’ng ikkinchi o’rinda turadi. Hozirgi paytda fanda mollyuskalarning 130 ming atrofida turlari ma’lum.
Bu turlarning juda ko’pchiligi dengiz hayvonlaridir, qolganlari esa chuchuk suv havzalarida, turli ko’llarda va quruqlikda uchraydi. Mollyuskalarni dengiz ostida ham, tog’larda ham uchratish mumkin. MHDga kiruvchi barcha mamlakatlar faunasida 1700 dan ortiq mollyuska turi ma’lum, shulardan 900 turi dengizlarda, 300 ga yaqini chuchuk suvlarda va 500 dan ortig’i esa quruqlikda yashaydi.
Mollyuskalar tipi bir necha sinflarga ajratilgan: shulardan qo’yidagilar asosiy sinflar bo’lib hisoblanadi.