Fan va innovatsiyalar vazirligi namangan viloyati hududiy boshqarmasi namangan davlat universiteti huzuridagi

Optimallash vositalar.
Qattiq va yumshoq disklarga fayillar klasterlarga yoziladi. Bunda quydagi hollar bo`lishi mumkin:
-fayillarning hajmi klaster sig`imida kichik bo`lishi mumkin, bunda klasterlarda bo`sh joylar hosil bo`ladi.
-fayilning hajmi klaster sig`imidan katta bo`lish mumkin, bunda shu fayil bir nechta klasterlarga bo`lib yoziladi.
Diskka bir marta ma`lumotlar yozilayotganda bitta klasterga sig`magan fayillarni bo`lib yozish tartib bilan amalag oshiriladi, ya`ni fayilning ortib qolgan qismi qo`shni klasterga yoziladi. Diskdan ko`p marta foydalanilganda ko`p marta ma`lumotlar yozib yoki o`chirilganda disk ma`lumotlar yozmagan bo`sh joylar hosil bo`lishi hamda fayillarni klasterlarga bo`lib yozish tartibi buzilishi mumkin, natijada bitta fayilning bo`laklari butun disk bo`ylab tartibsiz ravishda sochilib ketishi mumkin. Bunday holatda frakmentasiya diyeiladi. Buning natijasida diskning umumiy sig`imi bo`sh joylar hisobiga kamayadi va fayillarni izlab topish murakablashadi, kompyuterning ish surati sezilarli darajada kamayadi.
Fragmentasiyalarni yo`qotish, ya`ni bosh joylarni malumotlar bilan to`ldirish, fayillarning bo`laklarini klasterlarga tartib bilan joylashtirishga defragmentasiya yoki oftemallashtirish diyiladi. Buning uchun SpeeDisk, Fast Trax kabi dasturlqardan foydalaniladi.
2.4 NC va TC lar haqida ma`lumot
Norton Commander dastur qobig’i
NC dastursi "Peter Norton Computing" firmasining mahsuli bo’lib, uning vazifasi MS-DOS OS bilan ishlashni yеngillashtirishdan iborat. Bu dastur fayllar va dirеktoriyalar bilan asosiy amallarni qidirish va nusxa ko’chirish, qayta nomlash, o’chirish kabilarni soddaroq, qulayroq va yaqqol bajaradi.
Shunday qilib, NC opеratsion sistеma vazifalarini bajaradi va uning imkoniyatlarini kеngaytiradi. MS DOS buyruqlari bilan to’g’ridan-to’g’ri - NC dan chiqmasdan turib ishlash mumkin.
Norton Commander ning imkoniyatlari
- Diskdagi kataloglar ro’yxatini yaqqol ko’rsatadi.
- Diskdagi kataloglar daraxtini ko’rsatish, kataloglarni yaratish qayta nomlash, o’chirish buyruqlarini bajaradi.
-Fayllar ustida nusxa ko’chirish, arxiv fayllar, ma'lumotlar bazasi matnlarini ko’rish, matnli fayllarni tahrirlash imkoniga ega,
-Turli matnli fayllar, hujjatlar, arxiv fayllar, ma’lumotlar bazasi matnlarini ko’rish matnli, fayllarni tahrirlash imkoniyatiga ega,
-MS DOS ixtiyoriy komandasini va hokazolarni bajaradi.