Fan va innovatsiyalar vazirligi toshkent xalqaro moliyaviy boshqaruv va texnologiyalar universiteti

Siyosiy hayot. 1990 yil 14 dekabrda Qoraqalpog’iston Respublikasi Oliy 
Kengashining IV sessiyasida «O’zbekiston Respublikasi tarixida Qoraqalpog’iston 
Respublikasi Davlat suvereniteti to’g’risida Deklaratsiya» qabul qilindi. Ushbu 
Deklaratsiya 1991 yil 31 avgustda qabul qilingan qonunda o’zining huquqiy 
asosini topdi. Unda Qoraqalpog’istonning hududiy yaxlitligi va mustaqilligi e’tirof 
etildi.
Har ikki Respublika o’rtasidagi siyosiy, huquqiy, iqtisodiy va madaniy 
munosabatlar O’zbekiston Respublikasi konstitutsiyasining 70-75 moddalarida o’z 

---

aksini topdi. Konstitutsiyaga ko’ra Qoraqalpog’iston Respublikasi O’zbekiston 
tomonidan himoya qilinadi (70 modda). Qoraqalpog’iston fuqarosi ayni paytda 
O’zbekiston fuqarosi hisoblanadi (21 modda). Bu Qoraqalpoq xalqiga 
O’zbekiston xalqlarining barcha huquqlaridan foydalanish imkonini beradi. 
Konstitutsiyaning 82-moddasida belgilab qo’yilganidek Qoraqalpog’iston 
Juqorig’i Kengesi raisi O’zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining deputati va Oliy 
Majlis raisi o’rinbosari hisoblanadi. 98 moddaga binoan Qoraqalpog’iston 
Respublikasi hukumati rahbari lavozimi bo’yicha O’zbekiston Respublikasi 
Vazirlar Mahkamasi tarkibiga kiradi.107 moddasiga ko’ra O’zbekiston 
Respublikasi konstitutsiyaviy,Oliy Xo’jalik sudi tarkibiga Qoraqalpog’istonning 
xuddi shunday sud organlarining rahbarlari ham kiradi. 115 moddaga ko’ra sud 
hujjatlari o’zbek tili bilan birga qoraqalpoq tilida ham olib boriladi.
71 moddada belgilab qo’yilganidek, Qoraqalpog’istonRespublikasi o’z 
konstitutsiyasiga ega bo’lishi kerak. SHu qonunga ko’ra 1992 yil 14 dekabrda 
bo’lib o’tgan Qoraqalpog’iston Respublikasi Oliy Kengashining X1 sessiyasida 
Qoraqalpog’iston Davlat bayrog’i, 1993 yil 9 aprelda bo’lib o’tgan X11 sessiyasida 
Davlat gerbi va Qoraqalpog’iston Respublikasi Konstitutsiyasi qabul ( 6 bo’lim, 26 
bob, 120 modda) qilindi. 1993 yil 4 dekabrda bo’lib o’tgan X1V sessiyasida Davlat 
madhiyasini qabul qildi.
Qoraqalpog’iston Respublikasi Konstitutsiyasiga asosan 1994 yil 25 
dekabrda Oliy Kengashning tarkibiga muqobillik asosida 75 deputat saylandi. 
Respublika parlamenti Qoraqalpog’iston Respublikasi Juqorig’i Kengesi deb 
ataladi. Juqorig’i Kengesning Nukus shahrida 1995 yil 11 yanvarda bo’lib utgan I 
chaqiriq birinchi sessiyasida Juqorg’i Kenges raisi, uning o’rinbosarlari, mandat 
komissiyasi, 8 ta qo’mita raislari va uning a’zolarini sayladi. Ayni paytda 
deputatlar qo’mitalar raislari rahbarligida respublika qonunchilik tizimini 
yaratishda faol ishtirok etmoqdalar.
Qoraqalpog’iston Respublikasi Juqorig’i Kengesining xuquqiy makomi 
Qoraqalpog’iston Respublikasi Konstitutsiyasi (1993 yil, 9 aprel’) va 
«Qoraqalpog’iston Respublikasi Juqorig’i Kengesi to’g’risida»gi Qonun (1994 yil 
sentyabr’: yangi taxrirda 1998 yil 28 yanvar’) da belgilab berilgan. 
Qoraqalpog’iston Ijroiya hokimiyat organi Vazirlar Kengashi hisoblanadi, 
uning tarkibiga Rais, 2ta birinchi o’rinbosar va to’rtta tarmoqo’rinbosarlari kiradi. 
SHuningdek, ijroiya hokimiyat tarkibiga Vazirliklar va qator tarmoqqo’mitalari 
rahbarlari ham kiradi. Qoraqalpog’iston Respublikasi Vazirlar Kengashi, Toshkent 
shahrida O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi qoshida o’zining ish olib 
boruvchi doimiy vakiliga ega. Qoraqalpog’iston Respublikasida faoliyat 
ko’rsatayotgan qator jamoat tashkilotlari bu yerda demokratik jarayonlarning 
tobora qaror topayotganidan dalolat beradi.