Fani bo’yicha O’quv-uslubiy majmua bilim soxasi

K-t 4610-«Ustav kapitaliga badallar bo‘yicha muassislar qarzlari»-1000000 sum
K-t 8410-«Emission daromad»-200000 sum.
Aktsiyalarga to‘lovlar aktivlarni berish yuli bilan ham uzilishi mumkin.
Misol. Ta’sischi aktsiya qiymati evaziga avval foydalanishda bo‘lgan transport vositasini ustav kapitaliga xissa tariqasida kiritdi. Ushbu transport vositasi avval xizmat kilganligi tufayli uning bozor bahosini aniqlash qiyin bo‘ldi. Ta’sischilar o‘zaro kelishib, aktsiyadorga ushbu transport vositasi uchun 1000 ta oddiy aktsiya berishdi, aktsiyalarning nominal qiymati 2000 sum, bozor qiymati 2500 sum.
Mazkur x0latda AJ hisobidagi transport vositasining. qiymati - 250000 sum (250*1000)bo‘ladi.
AJ mol-mulkidagi aktsiyador ulushi - 200*1000=200000 sum, aktsiyalarning bozor va nominal qiymatlari orasidagi 50000 (250000-200000) sumlik fark emission daromadni tashkil qiladi. Ushbu muomalalarga quyidagicha provodka beriladi: D-t 0160-«Transport vositalari»*250000 sum
K-t 4610-«Ustav kapitaliga badallar bo‘yicha muassislar qarzlari»-200000 sum K-t 8410-«Emission daromad»-50000 sum.
Aktsiyalar nominal qiymatini oshirish yoki qo‘shmcha aktsiyalarni joylashtirish yo‘li bilan AJ ustav kapitalini oshirish, aktsiyalar nominal qiymatini kamaytirish yoki ularning umumiy sonini qisqartirish, shu jumladan, aktsiyalarning ma’lum qismini so‘ndirish yuli bilan jamiyatning o‘zi sotib olishi orqali ustav kapitalini qisqartirish amalga oshiriladi.
8610-hisobvaraqda sotib olingan xususiy aktsiyalar ustav kapitali hisobvarag‘iga nisbatan kontrpassiv \isoblanadi va u AJning kapitalini kamaytiradi shu sababli balansda ustav sarmoyasidan chegiriladi. AJ quyidagi sabablarga ko‘ra o‘z aktsiyalarini kayta sotib olishi mumkin:

• aktsiyalar kursini maqbul darajada ushlab turish uchun;

  
  

• har bir kolgan aktsiyaga dividendlarni oshirish uchun;

  
  

• o‘z xodimlari orasida aktsiyalarni tarqatish yoki qolgan aktsiyalar nominal qiymatini

  
  oshirish uchun;
  

• boshqa firmalar tomonidan nazorat o‘rnatish uchun aktsiyalarning sotib olinishini

  
  bartaraf etish maqsadida.
  

Xususiy aktsiyalar sotib olinganida quyidagicha provodka beriladi: