Fanidan amaliy ishlarni

Amaliy mashg’ulot №13
Mavzu: Tik stvollarni o’tishda BPI parametrlarini hisoblash.
Ishning maqsadi Burg’ulash qurilmasini tanlash va uning ish unumdorligini aniqlash, shupurlarni burg’ulash, portlovchi modda bilan to`lirish va portlash vaqtini aniqlash.

Burg’ulash qurulmasini tanlash qurilish me`yorlari va qoidalariga asosan amalga oshiriladi. Qattiqlik koeffitsienti f<14 bo`lgan tog’ jinslarida shupurlarni burg’ulash uchun asosan mexanizatsiyalashgan burg’ulash, f>14 bo`lgan hollarda esa qo`l perfaratorlari qo`llaniladi.

Tayyorlash-tugatish ishlarini hisobga olgan holda qo`l perfaratorlari bilan shpurlarni burg’ulash unumdorligi quyidagicha aniqlanadi:
; m/soat
bu erda j - perforatorlarnning bir vaqtda ishlash koeffitsenti, j=0,8-0,9;
n_n- ishlayotgan perfaratorlar soni:

S_ud - har bir perfaratorga to`g’ri keladigan kovjoy yuzasi;
Tez o`tishda S_ud=1,5-2m³ teng;
S_pr-kovjoy (zaboy) yuzasi.
- stvolga yig’ilayotgan suvni hisobga oluvchi koeffitsient.

Suv yig’ilishi; m^3/soat	6	6-13	13-20
	1	0,9	0,8

- shpur diametrini hisobga oluvchi koeffitsient, =36/d_sh;
d_sh – shpur diametri, mm;
– perfarator turini hisobga oluvchi koeffitsient;
PR-24LS turidagi perfaratorlar uchun k_n =1.2 teng;
PR-30LS, PR-30LB turidagi perfaratorlar uchun k_n =1 teng.
Tog’ jinslarini qattiqligi va shpur diametrini oshishi bilan burg’ulash unumdorligi pasayadi.
Burg’ulash qurulmalari bilan shpurlarni burg’ulash unumdorligi quyidagi formula bilan topiladi:
; m/soat.
Bu erda j - burg’ulash mashinalarini bir vaqtda ishlash koeffitsienti, j = 0,7-0,
k_n - qurilmalarni tayyorlash koeffitsienti, k_n =0.8-0.9;
n - qurulmadagi burg’ulash mashinalari soni;
åt_v-1m shpurni burg’ulashdagi yordamchi ishlar koronkalarni almashtirish, shtanganing orqaga harakati, zaboyda qurulmani qayta o`rnatish va boshqalar)ga sarflangan vaqt. SHpur uzunligi 3-4 m va f<10 bo`lganda
åt_v= 1-1,5 daqiqa, f>10 bo`lganda esa åt_v=1,5-2 teng;
V_m- burg’ulashning mexaniq tezligi:

f	6	7-9	10-14	14÷20
Vm .m/min	0,8-1,4	0,7-0,8	0,5-0,7	0,15-0,35

Diametri 40-43mm bo`lgan shpurlarni burg’ulashda burg’ulash tezligi 20-25% ga oshadi.

SHpurlarni burg’ulashning umumiy davomiyligi:

Bu erda N - shpurlar soni ; l_sh - shpurlar chuqurligi; Q_b - shpurlarni burg’ulash unumdorligi, m/daqiqa;
Shpurlarni burg’ulashning o`rtacha tezligi 1- jadvalda keltirilgan.
Jadval 1.