Fanidan amaliy ishlarni

tразг, sek	vгр, m/s	vпор, m/s
l, m
1	0,3	11	3	4	1,2	1,2	11
2	0,35	12	4	5	1,25	1,3	12
3	0,4	13	5	3	1,3	1,4	13
4	0,45	14	3	4	1,35	1,5	14
5	0,5	15	4	5	1,4	1,6	15
6	0,55	16	5	6	1,45	1,7	16
7	0,6	17	6	4	1,5	1,8	17
8	0,65	18	4	5	1,55	1,9	18
9	0,7	19	3	4	1,6	2	19
10	0,75	20	4	5	1,65	1,2	20
11	0,8	11	5	3	1,7	1,3	21
12	0,85	12	3	4	1,75	1,4	22
13	0,9	13	4	5	1,2	1,5	23
14	0,95	14	5	6	1,25	1,6	24
15	1	15	6	4	1,3	1,7	25
16	1,05	16	4	5	1,35	1,8	26
17	1,1	17	3	4	1,4	1,9	27
18	1,15	18	4	5	1,45	2	28
19	1,2	19	5	3	1,5	1,2	29
20	1,25	20	3	4	1,55	1,3	30
21	1,3	11	4	5	1,6	1,4	31
22	1,35	12	5	6	1,65	1,5	32
23	1,4	13	6	4	1,7	1,6	33
24	1,45	14	4	5	1,75	1,7	34
25	1,5	15	5	5	1,8	1,8	35

Amaliy mashg’ulot №8


Mavzu: O’ziyurar yuklovchi yetkazib beruvchi mashinalarning ish unumdorligini hisoblash.

O’ziyurar yuklovchi - yetkazib beruvchi va yuklovchi - tashuvchi mashinaning smenalik ish unumdorligi quyidagi formula orqali aniqlanadi:

m³/min
Bunda T – smena davomiyligi Т = 7,2 soat = 432 min;
t_пз – smena davomida mashina turiga bog’liq bo’lgan tayyorlovchi-tugatuvchi operatsiyalar davomiyligi t_пз = 30 ÷ 70;
V_к – mashina kovshining hajmi, m³;
t_в – yordamchi operatsiyalarni amalga oshirish uchun ketadigan vaqt, har bir reys uchun
t_в = 0,8 ÷ 3 min/reys;
t_л – ishchining shaxsiy vaqti, t_л = 10 min;
t_в – vagonetkalarni almashtirish, joyini o’zgartirish bilan bog’liq bo’lgan operatsiyalarni bajarishga ketadigan vaqt, t_в = 3,3 ÷ 6,9 мин/ м³.
k_от – dam olish koeffitsiyenti k_от = 1,05;
К_р – tog’ jinsining maydalanish koeffitsiyenti, К_р = 1,3÷1,8;
t_о – asosiy operatsiyalarni bajarishga ketadigan vaqt;

Bunda L – tashish masofasi, m;
v_с – tashish vaqtidagi o’rtacha tezlik, v_с = 75 ÷ 80 m/min;
t_р – kovshni bo’shatish vaqti, t_р = 1 мин;
t_п – avtosamosval kuzovini o’ziyurar yuklovchi – yetkazib beruvchi (tashuvchi) mashina yordamida to’ldirish uchun ketadigan vaqt:

Bunda V va V_к – o’z navbatida avtosamosval kuzovi va yuklovchi mashina kovshining hajmi, m³,
V = 3 ÷ 5∙V_к;
К_з va К_з.к – kuzov va kovshning to’ldirilish koeffitsiyenti К_з = 0,9, К_з.к = 0,75;
t_ц – kovshni to’ldirib olish tsikli davomiyligi t_ц = 0,8 min.
Masala:
Amaliy mashg’ulotni bajarish uchun ST-2D tipdagi o’ziyurar yuklovchi ish unumdorligini hisoblaymiz:

Kovsh hajmi, m^3	2,0
Dvigatelining quvvati, kVt	63
Gabarit o’lchamlari, mm: - eni (ishchi turadigan maydoncha bilan birga) - ishchi blandligi - balandligi	1555 6880 2,086
Massasi, t	11,54
O’rtacha tashish masofasi, L, m,	300
O’rtacha harakatlanish tezligi vc, m/min	75
Yuksiz o’rtacha harakatlanish tezligi vпор, m/s	1,5

Yechilishi:
Bitta reysda asosiy operatsiyalarga ketadigan vaqt:
min;
ST2D yuklovchi yetkazib beruvchi mashinaning smenalik ish unumdorligi quyidagi formula orqali aniqlanadi:
m³/smena

№8 amaliy mashgulotni bajarish uchun variantlar:

№	L, м	V, м^3	Vк, м^3	tр, мин	tц, мин
1	250	0,5	5	0,5	0,3
2	300	0,75	5,5	0,6	0,35
3	350	1	6	0,7	0,4
4	400	1,25	6,5	0,8	0,45
5	450	1,5	7	0,9	0,5
6	500	1,75	7,5	1	0,55
7	550	2	8	1,1	0,6
8	600	2,25	8,5	1,2	0,65
9	650	2,5	9	1,3	0,7
10	700	2,75	9,5	1,4	0,75
11	750	3	10	1,5	0,8
12	800	3,25	10,5	1	0,85
13	850	3,5	11	1,1	0,9
14	900	3,75	11,5	1,2	0,95
15	950	4	12	1,3	1
16	1000	4,25	12,5	1,4	1,05
17	1050	4,5	13	1,5	1,1
18	1100	4,75	13,5	1	1,15
19	1150	5	14	1,1	1,2
20	1200	5,25	14,5	1,2	1,25
21	1250	5,5	15	1,3	1,3
22	1300	5,75	15,5	1,4	1,35
23	1350	6	16	1,5	1,4
24	1400	6,25	16,5	1,5	1,45
25	1450	6,5	17	1,5	1,5

Amaliy mashg’ulot №9


Mavzu: Rudniklarda lokomotiv transporti ish unumdorligini hisoblash.


Ishning maqsadi: - talabalarga foydali qazilmani qazib oligandan keyin ularni ko’tarish laximlarigacha yetkazib berish va yer yuzigacha olib chiqish haqida ma`lumotlar berish. Temir yo’l transporti ish unumdorliklarini hisoblashni o’rgatish.

Yer osti kon ishlarida ko’p turdagi transport turlaridan foydalaniladi. Bu trasnsportlarga misol qilib temir yo`l transporti, avtomobil transporti, konveyer transporti, sim-arqonli yo`l, skreperlar va boshqalarni aytish mumkin.

Temir yo`l transporti ish unumdorligini hisoblash.
Temir yo`l transporti ish unumdorligi badyali ko`tarish (бадьевой подъем) qurilmasining ish unumdorligidan 1,25 marta, kletli ko`tarish (клетевой подъем) qurilmasi ish unumdorligidan 1,5 marta yuqori bo`lishi kerak.
Lokomotivning ish unumdorligini hisoblash uchun bizga idishlarning umumiy hajmi V, harakatlanish yo`li uzunligi L va tsikl davomiyligi T_ц ni bilish zarur.
Temir yo`l transporti ish unumdorligi quyidagi formuladan aniqlanadi:
t/soat
Bu erda V-idishlar (vagonetkalar)ning umumiy hajmi:
, m<sup>3</sup>
k-idishlarning (vagonetkalarning) to`ldirilish koeffitsienti (k=0.9 deb qabul qilamiz);
T_ц - tsikl davomiyligi, sek;
n_ваг - vagonetkalar soni;
V_ваг - vagonetka hajmi, m³.
- rudaning zichligi, t/m³
Bitta tsikl davomiyligi quyidagicha aniqlanadi:
sek
Bu yerda L - tashish masofasi, m;
v_cp - lokomotivning o`rtacha harakatlanish tezligi, 0.8 ÷ 0.9 · v<sub>max</sub>, m/sek;
t<sub>ман</sub> - manyovr jarayonlariga ketadigan vaqt, (t<sub>ман</sub> = 30 sek).
= 10 sek – bitta vagonetkani rudatushirgich lyuki yordamida to`ldirishga ketadigan vaqt.
=10 sek – bitta vagonetkani bo`shatishga ketadigan vaqt.
Lokomotivning inventar parki:

Berilgan: Shaxtaning ish unumdorligi
Shaxtaning yillik ish unumdorligi A_sh=3 000 000 t;
Bir yildagi ish kunlari soni N_рд = 300 kun;
Tashish yo`li uzunligi L = 3000 m;
Vagonetka hajmi V_vag=4 m³;
Lokomotivdagi vagonetkalar soni n_vag = 6;
Rudaning zichligi = 2,6 t/m³;
Lokomotivning maksimal tezligi v_max = 36 km/soat, v_ср = 36 · 0,8 = 10 · 0,8 = 8 m/sek.
Yechilishi:
Idishlar (vagonetkalar)ning umumiy hajmi:
m³,
Bitta tsikl davomiyligi quyidagicha aniqlanadi:
sek,

Lokomotiv transporti ish unumdorligi quyidagi formuladan aniqlanadi:

t/soat
Lokomotivning inventar parki:
ta sostav.