Faoliyatining ayrim turi m adaniyati haqida so'z yuritish mumkin

Menejment madaniyati va turlari «Madaniyat» tushunchasi rivojlanish darajasining um um lashtiruvchi ko'rsatkichi bo'lib, bir qancha m a’noni bildiradi. M asalan,
jam iy at m ad an iy ati, ayrim shaxs m ad an iy ati, nihoyat, inson
faoliyatining ayrim turi m adaniyati haqida so'z yuritish mumkin.
Inson faoliyati moddiy va m a’naviy boyliklar yaratuvchi turlarga
bo'linadi. Shu sababli moddiy va m a’naviy madaniyat farqlanadi.
Moddiy madaniyat inson tomonidan tabiatni bo'ysundirish darajasi ko'rsatkichidir. Unga ishlab chiqarish vositalari va mehnat predmetlari kiradi. M a’naviy madaniyatga fan, aholi m a’lumot darajasi,
tibbiyot xizmati darajasi, san’at darajasi, odamlaming axloqiy m e’yorlari,
ma’naviy ehtiyojlar va manfaatlar rivojlanishi darajasini kiritish mumkin.
Shunday qilib, madaniyat insonning ham madaniy ishlab chiqarish,
ham m a’naviy hayot sohasida rivojlanishi jarayonidagi yutuqlarini
qamrab oladi. U insoniyat bilimlari, uning mehnati mohiyatidan iborat
bo'lib, kishilarning aw algi avlodlari tomonidan yaratiladi.
Insoniyat madaniyati o'suvchan, o'zgaruvchan, chunki hozirgi
avlod ajdodlar madaniy qadriyatlaridan ijodiy foydalanish asosidagina yanada rivojlanishi mumkin.
O'zbekistonning noyob madaniyati yillar, asrlar davomida shakllangan bo'lib, uni saqlash, rivojlantirish ko'p millatli respublikaning
yuqori m a’lum otli kishilari - fan, adabiyot, san ’at arboblarining
vazifasidir.
Inson hayoti faoliyatining muhim tarkibiy qismi butun insoniyat
tomonidan jam langan m adaniy boylikka ega bo'lish, shu jumladan,
m enejm ent m adaniyatini egallashdir.
M enejm ent madaniyati juda muhimdir. Insoniyat o'z rivojlanish
jarayonida juda katta boshqaruv tajribasini jam lagan. Bozor sharoitida bu tajriba boshqaruv samaradorligini oshirishga xizm at qilishi
kerak. M enejm entning vujudga kelishi va rivojlanishi, avvalo, m enejm ent m adaniyati darajasi yuksalishi bilan bog‘liqdir. Chunki,
boshqaruv yo'llari, usullari, vosita va uslublariga tanqidiy baho
berish yo'li bilan ularning eng yaxshilari jahon tajribasida qo'llash
uchun ajratib olindi.
M enejm ent m adaniyati inson m adaniyatining tarkibiy qismi
bo'lishi bilan birga q ator o'ziga xos x u su siy atlarg a ham ega.
M adaniyatga ega bo'lish menejer uchun faqat zarur emas, balki shartdir, chunki har bir tashkilotning har bir bo'linmasi samarali ishlashi
uchun uning xodimlari yuksak madaniyatga ega bo'lishlari kerak.
M enejm ent madaniyati darajasi xodimlar, ayniqsa, m enejerlar
madaniyatini, boshqaruv jarayoni m adaniyati, m enejm ent texnikasi, m ehnat sharoitini aks ettiruvchi ko'rsatkichlar bo'yicha baholanadi. M enejm ent madaniyati unsurlarining turli-tum anligi m enejm ent jarayonida turli-tum an m e’yorlarga, jumladan, axloqiy, huquqiy, iqtisodiy, tashkiliy, texnikaviy, estetik m e’yorlarga rioya qilish
zaruriyatini keltirib chiqaradi.
Ahloqiy m e’yorlar insonning axloq va odob sohasidagi xulqini
tartibga soladi. Ular jum lasiga ijtimoiy burchni to'g'ri tushunish,
kishi o'rtasida insoniy m unosabat va o'zaro hurm at, vijdonlilik,
haqiqatgo'ylik, kam tarlik va h.k.lar kiradi. M enejm ent jarayonida
axloqiy m e’yorlarga rioya qilish uning madaniyati yuqori darajasidan
da’lolat beradi.
M enejm entda huquqiy m e’yorlar davlat-huquqiy va tashkiliyhuquqiy m e’yoriy hujjatlarda aks etadi. U ning jum lasiga davlat
korxonasi to'g'risidagi qonun, tadbirkorlik haqidagi, mulk to'g'risidagi
qonunlar kiradi. Lekin qonunlar har bir korxonaning o'ziga xos
xususiyatlarini hisobga ololmaydi. Shu sababli, har bir korxonada,
qonunga asoslangan holda, ishlab chiqarishning o'ziga xos xususiyatlarini hisobga oluvchi m e’yoriy qoidalar o'rnatiladi.
Iqtisodiy m e’yorlar korxona faoliyati jarayonida erishilishi lozim
bo'lgan iqtisodiy ko'rsatkichlarni belgilaydi. Ular jum lasiga moliyakredit m e’yorlari, ssudalar olish tartibi, am ortizasiya m e’yorlari,
m ahsulotning hisoblangan bahosi, foyda m e’yori, rentabellik m e’yori,
fondlar uchun to'lovlar, budjetga to'lovlar, iqtisodiy rag'batlantirish
m e’yorlari kiradi.
Tashkiliy m e’yorlar tashkilot tarkibini, alohida bo‘linma va shaxslar faoliyati tarkibi va tartibini, ichki tartib, faoliyat turlarini, xodimlar vazifalarini, axborotni qayta ishlash va foydalanish jarayonini
belgilaydi.
Texnikaviy m e’yorlar korxonaning va uning boTinmalarining
m enejm ent uchun zarur uskuna, texnika va transport vositalari,
asboblar bilan qurollanganlik darajasini bildiradi.
E ste tik talab lar va m e ’y o rlar ham m en ejm en t jarayonida
qo'llaniladigan texnika vositalari va uskunalari, ham boshqaruv
xodimlarini o'rab turuvchi tashqi m uhit uchun belgilanadi.